장음표시 사용
21쪽
Bol quide semper decurrit sub ecliptica oes alii planete dedinatu
vel versus septeturioneni vel versus austrunt quandoq3 autem sunt sub ecliptica. pars vero odiaci que dcclinat ab quinoctiali versus septentrione dicit septetrionalis vel borealis uti arctica: Et illa sex signa quisunt a principio arietis τ' in fine3 virginis dicuntur signa septo trionalia Alia pars odiaci que dcclinat absquinoctiali versus meridie dicit meridionalis vel australis: vclantarctica. Et sex signa que sunt a principio libre usque in tacin piscium dictitur meridionalia vel australia. Lu aut diciturn in ariete est sol iv l in alio signo. Ociendui ec prςpositio in .sumit prosub.secundio nunc accipimus signu.3n alia aut significatione dicitur signum pyramis quadrilatera: cuius basis est illa supficies qua appellamus signum: vertex vero citis est intcntro terre. Et secundum hoc proprie loquendo possumus dicere planctas II insignis. Tertio modo dicit signum ut intclligant sex circuli transfcuntes super polos odiaci: et per principia i .signo . 3lli sex culi diuidui tota su2ficie Ubere in i partes latas i mcdio artio Ires vero iuxta polos odiaci: et quelibet pars talis dicit signum cinome habet spcciale a nomine illi' signi qd intercipitur inter suias duas lineas. Et fim banc acceptione: stello que sui iuxta polos dicunt ce in signis. Jtem silligatur corpus quodda cuius basis sit signu:secudit' nunc vllimo accepimus signii: acumen vero cisit super axem odiaci. Tale igit corpus in quarta significatio dicitur signit fini qua acccptione totus mund ' diuidit tu. 2.partes
equales iudicut signa et sic quicquid e in udo e in ahq ro signo. me duobus coluris. But alit alij duo circuli maiorcs i sphera q dicunt coluri: quo officile dis uiguere soliticia et quoctia. Dicit aut colur' a colongrςc qd e mcb et ros qbi bos si laester q qucadmodu3 cauda
bouis siluestris crecsa.quς cilcius nacmbrum facit semicirculum et non pcrscctum: ita coturus semper apparet nobiram perfectus
22쪽
quonia sola aclus medietas apparet:alia velo nobis occultat Loturus igit distinguens solsticia transit per polos mundi: pio
los odiaci: et maximas solis declinationes hoc e per primos gradus cancri et capricomi. Unde prinius punct' cancri ubi coluriis iste intersecat odiacum dicitur punctus solstitisestiualis: qiquando solist in eo e solstitiuistiuale: et no pol sol magis accedere ad 3enim capitis nostri .Est aute 3cisiti, punct' in firmameto directe suprapositus capitibus nostris. Arcus vero coluri qui intercipit interpunctu solstiti ςstiualis et quinoctialcm:appellat maxima
dicitur punctus solstiti bycinalis: et arcus coluri intcrceptus inter puncti illiu et quinoctiale dicit alia maxinia solis declinatio: cistgqualis priori. Sita quide coluriis ransitic polos mundi: et per prima puncta arietis et librς: ubi sunt duo quinoctia unde ap pellat coturus distingucias quinoctia Isti aute duo coluri inlcr secant se se sup polos mundi ad angulos rectos sphςralcf. Pigna quidem solsticio p et equinoctio; patet his versibus. Usc duo sol sticia faciut acer capricoria sed noctes squat aries et libra diebus.
Iesunt iteς duo aliscirci:li maiores in spberi. s.meridianus et hortion. Est aut incridianus.circulus quida traficias: polos iani. di: et w3cniti, capitis nostri. Et dicit incridian':qivbicuq sit bo moret in quocunque tpe anni quado sol motu firmamcnti,cruciait
ad suum incridianum e illi meridics fonsimili ratione dicit cir cuius mcdi diei. Et notandula ciuitatcs qua; una magis acce dit ad oricilicinii, alia babcnt diucrsos incridianos. Arcus vcro equinoctialis interceptus in rc duos meridianos dicitur longitu do ciuitatum. Oi autem diis ciuitates eundein babcant meridia fu uJ tunc equaliter distant ab oriente et occidcure GDori on vero
23쪽
e circulus diuidensita serius hemisperitia supiori. Tnde appdlaἱ
hori3on .id est terminator visus. Dicitur cliambori on circulus hemisperii Est autem duplex boriueon: rectus et obliquus siue deIcliuis. Rectum bori onta. et spheram rectam babent illi quorum
uecniti, est in quinoctiali quia illorum,ori on est circulus transilens per polos mundi diuidens Nuinoctialcm ad angulos re clos pberales.vnde dicitur bori on rectus: et spla a recta.Ublii quum bori onta siue deditiem: babent illi quibus polus vii Idi cicuatur supra bon3ontem: quonialii illorum boriueon intersecat Muinoctialein ad angulos imparcs et obliquos.vnde dicitur bori 3on obliquus .et spbera obliqua siue diuis. Jcniti, aut capi tis nostri sempc est polus boriueontis.Unde ea bis patet ualita est cloeatio poli mundi supra boriueonici tanta est distantia 3e Inim ab quinoctiali.quod sic patet.Lum in quolibet dic naturali uterque coluriis bis iungatur meridiano: siue idem illa incridia inus.quicquid de uno probatur: z dc reliquo. Bumat igitur quar
in pars coluridistinguentis solsticiaque est ab Nuinoctiali usque ad polum mundi Bumatur te; quarta pars ciusde coluri quς esta eniti, usq3 ad bori3onte:cum3eniri, sit polus boriueontis. Jstς dus quaris cum sint quaris eiusde circuli:inter se sunt quales.m si ab qualibus qualia demantvrcvel ide commune:residua aut equalia: iapto igitur coi arcu .st,qui est inter eniti, et potu mundi:residua crunt qualia.scilicet eleuatio pol niundi supra borigo tem:et distantia enit,ab quinoctiali.
me quatuor circulis minoribus.
Dicto descit circulis maioris':dicendu e de quattuor minori . et lotadii igit sol custes in pnio puncto cacri: siue i puncto solsticis stivalis .raptu firmanaeti describit queda circulum ultimo dei script 'ca sole ex parte poli arctici. Un appellat circulus solstici estiualisione superius dicta:v stropicus stiva lis a tropos' ecducis io: qr tunc sol incipit seio.iuertere ad inferius bentisperiunt
24쪽
c rectaere a nobis.Bolitenim eximas in pruno puncto capricorni siue solsticisi, malis:raptu firmamenti describit quendam circulii qui ultimo describi a sole ex pte poli antaretici. Iu appellat circulus solstitist, malis siue tropicus remalhqr tu sol couertirad nos su aute3 odiacus declinet ab quinoctiali:et polus bodiaci declinabit a polo mundi .gum igitur moueat octaua spbgra et odiacus qui in pars octav sphςre mouebitur circa axem inlidi: et polus odiaci mouebitur circa polum mundi. Iste igit circulusque describit polus 3odiaci circa polum mundi arcticu dici circus
lus arcticus.3lle vero circulus quem describit alta polus odiaci circa polum mundi antaraita dicitur circulus antarctic'.Quan
ta est etia maxima solis declinatio .scue ab quinoctiali:tanta e di stantia poli mundi ad polum odiaci:quod sic paret Ouinaico lurus distinguens solsticia qui transit per polos mundi: et per po los odiaci. iam igitur omnes quartς unius et ciusdem circuli in ter se sint quales quarta huius coluri: qu es ab quinoctiali v Im ad polum mundi crit qualis quarticiusdem coluri:quς es primo puncto cancri usi ad polii odiaci. Igitur ab illis equalibus dempto comuni arcu qui est a primo puncto cancri τ' ad polu3 mundi residua crunt qualia.st,maxima solis declinatio: et distatia poli mundi ad polum odiaci .sum auae circulus arcticus se Icundi qualibet sui partcmtauidistet apolo mundi patet op illa
pars coluri que est inter primu punctum cancri: et circulum arcticii stre es dupla ad maxima solis declination .siue ad arcu eiusdecoluri qui intercipitur inter circulum arcticum et polum mundi a Icticum:qui ctia arcus qualis est maxime solis desinationi sumeni coluriis iste sicut alii circuli spbςra sit 36o .graduu urta cius crit. o.graduit sum igitur maxima solis declinatio sccitdu pio lemcum sit.23 gradusi'. si minuto *:et totiden graduum sit aricus qui est intcrcimilui arcticia: et poluminudi arcticu si ista duo simul iunctarquisere laciunt. s gradus subtrabant a d residuu
25쪽
erui. 2 gradus:quae e archolari:qui e ulter mi punctu cancri et circiatu arcticu .et sic p3s ille are sere dupe est ad maxima solis declinatione Gilotandi criminoctialis di qtuor circulis minorci' dicuntur quinq3 paralelli quasi quidistates: no quia quantuprimus distat a secundo:tantuni secundus distet a cnio m boc falsum cst sicut iam patuit.sed quia quilibet duo circuli simul iuncti inundii qualibet sui parte quidistant abluuic et dicunt para icitus uinoctialis:paralellus solstitissstiualis.paralellus scisti iij remalis:paraicitus areticus: paralellus antamcus ullo tandii ctiau quattuor paralelli minores sc duo tropici: et para laeus arcticus:et paralallus antarastus distinguut nisi quin'Ionas siue regioncs. rande Nirg.in Morgic. Quinque tenent su
on :quax una corusco.Oemper sole rubens:et torrida sempc adiant Distingit litur etia totide plagς in terra dircae proiciis bo/nis suppositς. Unde Onidi pino mctbamorpbosco*.Totideque
plage tellure pr untur. Quoruet, quinatata est.no in babitabi iis estu .ilix tegit alta duas:totidem inter utrasque locauit.Tempe
riemq3 desit mixta cum stigore stamina GJlla igitur onamus
est inter duos tropicos dicitur inhabitabilis p ter calor Iolio discurrentis seinpa inter tropicos Oimilit plaga tare illi directe supposita dicitur inhabitabilis xpter calorein solis discurrentis super illam.Jllivcro dupueons qusciraimscribuntur circulo arctico: et circulo antarctico circa polos mundi inbabitabiles sunt 13pta nimiam frigiditatem: quia sol ab cis maxime remouetur.
Ointilit intelligendii est de plagis catillis directisuppositis. Vle autem dui3ong.quarum una est intest tropiciam estiuatai et circulum araicum et reliqua que cst inici tropicoeni bremalem et ar/oilum anta ticum babitabiles sunt:ct pcrate caliditate toruldehone existentis inici tropicos et frigiditate onarum Gircina fruin quisunt circa polos mundi Naem intellige de plagis argillis directe suppositio b
26쪽
σι opinatum tertiam de orta et occasu si orum: de
uersitate dierum et noctium et de diuersitate climatum.
3gnox aut ortus et occasus duplicitc accipit quo nia quatit ad poetas: et quatit ad astronomos.Eitigit ortus et occasus signorii, quo ad poctas triplex st,cosmicus: cbronic' et diacus. gosmicus ciabor tus siue mundanus e:qn signit ut stella supra borri onte exste otientis de die ascendit. Et licue i qualibet die artisi ciali sex signa sic oriant: tame antonomasice signit illud dici cossiniae oriri ci quo et in quo sol mane oritur.Et bic ortus proprius et principalis et quottidianus diciξ. De hoc ortu exemptu i georgicis babci: ubi doce satio laba petistiij in vere sole cnstente i tauro sic.fandidus auratis aperit in cornibus annii Taurus: et ad verso cedens canis occidit astro. Occasus vero cosmicus e respe su oppositionis si quando sorori cum aliquo signo:cusus signi oppositum occidit cosmice. De boc occasu dicitur scorgicis ubi docessatiostumenti in sine autumni sole existcnte in scorpione: qui cu oria cu sole taurus signi eius oppositu ubi sui pleiades occidit: sic. Ante tibi coe atlantides abscondantur a cbita: que sulcis comittas semina. Lbronicus ortus: siue cporalis est: qn signi, vel stella post solis occasum supra bortiolite cxite orientis emcrgitcbronicessi de nocte' dicitur temporalis: qitcmpus matbemarico nascitur u solis occasu. De boc ortu habenius in Duidio te ponto. ubi conqueri mora exiiij sui dicens. Quattuor autumnos pleias orta facit. Oignificasse quattuor autu nos quadragintaqt tuor annos transisse polici, missus erat in exiliu Bed Tirgilius voluit in autuno pleiadc occidere ergo cotransvident. dia tio butus e opsecuta Hirgiliu3 occidui cosmice Occudii suidiuortunecbronice. Os bene pol ptingere eode die. Bed diffacter inqr cosmic' occasuse respectu ipis matutini. bronic' vero ortus respectu vespertini M. Ebronicus occasus e respectu oppositiois.
27쪽
nsi Dcanus sic inquit.Tillic nox bessalicas urgebat parvasa gittas. Eliacus ortus: siue solaris:est quando signi vel stella videri potest per elongatione solis ab illo: prius videri in poterat solis,pinquitate.Exemptu bustis ponit suidius in libro de fas stes sic. Iam leuis obliqua subsedit aquarius urna Et Virgili in
georgicis. Onosiam ardentis descendit stella corons Cugiuxta scorpione existens no videbat: dum sol erat i scorpione occasus eliacus C.quado sol assimi accedit: et illiud sua prociaria et lumi nositate viderino semittit. duius exemptu est in versu prsmisso. in .Taurus et aduerso tacus canis occidit astro.
De ortu et occatu igito rum lecundit astrologos.
Ocqui de ortu et occasu signo sui sumus Astronomi: et petipsin Ubera recta.Ociendi, intam in spb a recta que obliqua ascedit eauinoctialis circuliis sema uniformiter:scue in repor bus squalibus equales arcus ascendunr.DlJotus eniteli infimisue: angulus que lacit quinoctialis cutoriueonte obliquo no diuersificatur in aliquibus doris. artes vero odiaci no de necessisale da bent equales astasiones in utraque spbςra:* quato aliqua odiaci pars rectius oritur:tanto plus teporis ponit suo ortu. Dum ii gnum est: qist signa oriunt in longa vel breui die artificiali sunt liter et in nocte. notanda igit* ortus vl occasus alicuius signinibit aliud cst que ςquinoctialis oririquς oritur cum illo fgno oriente vel ascesciate supra boriueonte vel illani partem squi/noctialis occidere us occidit cit altero signo occidenrc. id e toidete ad occasum sub boriueonte.Oignum aureui rectc oriri dicitur cuouo maior pars equinoctialis oritur: imus vero ai. quo minor
Oimilii etiam intelligendit e de occasu. Et est sciendii si spirera recla quattuor odiaci iiid Oate quattuor pucris: duo u 'ci ilicialibus et duob' quinoctialib' adtquan suis astationis id equanium temporis consumit quarii odiaci in suo ortu:in tanto
28쪽
tepore quarta Ninnoctialis illi coterminalis petonρ. scd si partes illa g quarta kvariam meque babet quales ascessiones: sicut ia parebit. Est eni regula.quilibet duo arcus odiaci quales et qualiter distantes ab aliquo quatuor puncto* iam dictoag quales babcnt ascensiones Et ex hoc sequituro signa opposita quales babent
ascesiones. Et boci 5 dicit rucanus loques domestu Latonis i 1ibja versus quinoctiale alon obliqua incant ncc tauro reclior exit Ocorpius: aut aries donat sua pa librς Aut astrea iubet lentos descendere pisces. par geminis chiron: et ide qd marcinus ardens.Dumidus gloceros: nec plus leo tollitur urna. Dic dicitaucanus op existentib 'sub quinoctiali signa opposita qles babent ascesiones et occasum. Oppositio aut signo ibabcti hunc versu.
tio valet talis arguinctatio. 3sti duo arcus sunt squales et simul incipiunt oriri: et semst maioris ori de uno que de reliquo ergo ille arcus citius porte cuius maior semioriebas. 3nstantia bu ius argumetationis manifesta est in partib predicta; quartaria. Bieni sumat quarta ps odiaci quie a principio arietis,' ad sine gemino*:semp maioris ori de quarta 3odiac de quarta uinoctialis sibi terminali: et in ill dii quari simul peroriunξ3de intellige de quarta odiaci quς caprincipio librς usque fine sagittarij si suma quarta 3odiaci qupe a principio cacriis que in fine virginis: semst maior psoritur de quarta equinoctialisque de quarta odiacii liciterminali: et tame illς dia quartς simul portunt.Jde intellige de quarti odiaci que ea primo puncto caspricorni 'Vin fine pisciu. GJnipbgra aute obliqua sitic decliuiduc medietates odiaci adequatur suis ascesionibus. DIJcdicta res dico quisumunt a duobus punctis quinoctialibus Moesietas odiaci quς cst a prin piolarictis,' in sine virginis oritur cum mcdictatesquinoctialis sibi contenninali Oimi itc alia medietas odiaci oritur cum reliquamcdictatosquinoctialis par
29쪽
tes ante illarum liacdictatu variant secundum suas ascoesioncs: quolita in illa medictate odiaci: qus cst a principio alietis v*3 in sine virginis senip maiora inritie et odiaco'; dc quinoctiali:cttanicillo tacdictates simul portunt. E coucrso cotingit in rcliqua medictat 3odiaci:que est a principio tib Hvss ad fine:n pisciti semper ni maior pars oritur de Iiinoctiali 43 dc 'odiaco: et a incit ille medictatcssimus rorsunt.1Jnde hic patc insta satia sacta manifestior contra argumentatione superius dicta Aicus autem qui succedunt arieti τ' adinc vircinis in spb a obliqua minuut ascensiones suas supra astasions corundem arcuum m*bςraiecta: quia milius oritur de quin octiali. si arcus q succe Idunt librivsque ad sine piscium in spbςra obliqua augciat alacii,
ones suas supra ascesioncs collide arcuit in pli a recta cir plus orit de quinoctiali. Augciat dico secundia tanta quantitas i irata arcus succedentcs arieti minuunt. Ex boc pyq duo arc qua les et oppositi in sph a dcclivi babciat asccnsiones suas uiuia in quales asceiisionibus coriande arcuit in sphςraiccta simul si m/ptis qr quanta in diminutio ex una pre tanta e additio Qx alicra1icetini arcus intcr se sint quales tamen quantum unus minor est tantum recuperat alius: et sic patet adς auatio. Regula quidcinest in spbςra obliqua op quilibc duo arc' odiaci quales et qua
liter distantes ab alterutro punctovequinoctialis squalc babctescensiones ex prcdictis cita patet prim naturales sunt i ς qua les. Est eni dies naturalisicuolutio quinoctialis circa crram semel cum tanta odiaci parte quanta intelim sol pertransit motu proprio contra firmamentum Vescum astansioncs illoria arcuusint nequales: ut patet per proicta tam in sph a ccta Que 'bli qua . et penes additamcnta illaiascciisionum considerentur dico nati rates illi de neccssitate crunt incquales. Jn sph a recta morpter unica causam. Lpropter obliquitarcin 'od: aci. Jn sphera c
30쪽
citas circuli solis, G44otandu ti, sol tendens a primo puncto capricorni per ariete usq3 ad prinii punctiam cancri raptu firmamenti describit sa. paralellos. qui ctia paralelli: et sino omnino sint circuli sed spbgrg cu tamen non sit in hoc error sciasibilis in hoc vis non constituatur si circuli appellcntur: de numero quorucirculorum sunt duo tropici et unus quinoctialis. Jlcm iam diictos circulos describit sol rapui firmamcnti descendens a primo puncto cancri per libra usque ad primum puncti capricorni. Et isti circuli dimam naturalium circuli appellant. Arcus ante qui sunt supra bori3ontein sunt arcus dic p artificialium Arcus veros sursub hori3onte stant arcus noctium. 3n sphqra igitur recta cutori sonspbςK recis transeat per polos mundi: diuidit omes circulos istos in partes equales. Unde tanti sunt arcus dierum quati sutarcus noctium apud ensicules sub uinoctiali Unde pater PQ istentibus sub quinoctiali in quacunque parte firmamenti sit sol in semper equinoctiu. 3nspbςra autes clivi bori3on obliquus diuidit soliuiquinoctiale in duas pies quales. Inde quando solo in alterutro puncto Irsquinoctialiu: tunc arcus diei quatur arcui noctis: et cst quinoctiu in univcrsa terra omnes vero alios circulos diuidit doriueon obliqu' in partes nequales ita *44ib' circulis qui lunt ab quinoctiali 'Vad tropicum cancri ei ipso tropico caucri maior est arcus dici Vnoctis. id st arcus suptori outem que sub bori ontc. Inde in toto tempore quo sol mouet a principio arietis per cancruisque in sitae virginis maiorantur dies supra noctes: et tanto plus quanto magis accedit sol ad cancru et tanso minus quanto magis recedit. Epucris aut se babet de dieibus noctibus dum solist in signis australibus Jn omnib' alijs circulis quos sol de cribit inter equinoctiale tropicii capricorni maior cli circulus lub boriueonte et minor supra unde arcus dici e initior 3 arcus noctis. Et secunduin proportione arcui minorar