Iulii Camilli Delminii Pro suo de eloquentia theatro, ad Gallos oratio

41쪽

Oratio. 1 thores probati simos eos certe non solumfententias cuivilibet gradus mersis traditas modis sed etiam ea quae diuersa quolibetgradu sunt, magna dissimi tu eliteris,atque immortalitati tradidisse videbimus miθω de rebus minutatim noluit agere doctissimus Hermoge Hermogenes nosolum Tiputololitioris, breuiori es traditionis au siquont cretia ex eri remotioribus co Piturgeneribus genera autem quo remotiora, opauciora uni sed territus utareri prope infinita multitudine. que non alta rationemul *0λQxi

Dsq; Πrmioribus incum comprehendi, constri Issu Do licitur

1Vt, quam n tris locorum , imaginumque ordinibus eAtque Ut aperiendi ea, que pollacitus sum nitium

Jaciam a Imitationem in maXlmepertinere arbItra tione quae

must. CONSILIUM MATERIBAEI AFFE 'Σ. . CTIONES COMMENTA ASSUMPTA ARGUMENTA VIAS DICENDI ORDIDNEM MERBA FIGURAS DIC IONUM MEMBRA VmCULA COMPOSITIONEM: EXTREMA NI AdERUM HARIMONIAM . morum unumquodque uno ltem Xemplo in apertum referam. Non enim de his a tem hac oratione ab dulam habebitisse luam in magnumisiud opus reiicio fid tantum desinguli spartibus quantu votis, id cognoscendum, quod ad incredibilem admiratione fertur, ait acere poterit in aeritis, cur Naturam non apposiverim Naturas ct o quod alio nomme Ingenium appestatur, te quoprota me lainius, cum de talensis, deque Prometheiferula agebamus, non aliter si curti- D et

42쪽

Quilibet homo a

hominu in homnibus,atque scies,aliqua redisserunt Quares durissimili, τι tres etiam lint hac opinione, ii iis hac volvus V ' late congruerent, et DCicipo, . Virgilius imitandos sisti essentque i sdem instrudi rerum, verborum que,arnsciorum De copi3 nihilominus cum ij singulis una, eademque res esset addicendum proposita quilibet in or tione , aut carmine, quo ecisset, ea natura disserret ab alijs, v. a nullo eripipo stet hic enim haberet lenitatem: ille asteritatem alius siccitatem alim flum uberim abus acumem alim vim alius niti Dicam etiam quod maius est, quo mirabilius quemlibet a se ipse etiam disser. tamen natura,qua disser ab alijs quae quidem una, b i. '. ζβῶ 1s sed 'uadam opinione quam quotidie in no

ingenio bis conuertimus.sienim id,quod hac hora monumentis trata sed opi traderem alia, diuersis modis,diuersisque verbisprofecto traderem Cape annulum, multaque sigi a mei modi cera imprime non omnino hoc que, ac Lud gita impressum videbis. Etside signo dissrentiam videro nonpoteris , certe de manu; qu grauius, aut leuiuspres serit; id bis sinos a nobis ipsis, it 'lato, et t

Aristote etiam Ar totele iens , aliquo modo in diuersis temporibus desciscimus, non mirum s ab alij natura ipsa distamus. Neque unquam si torem videbis in simulachris aut ex vero, aut eo to ductris rem ipsam tantum imitari posse, quinpropriam naturam adiungat, quin etiam i im me alterius nonsi uis ibs et id enim, vidi ve 2 gis imaginem pictioris naturam continere ex quo po

tuisses

43쪽

Oratio. 2 tuisses etiam ratione animi percipere pictorem natura aut

itim, aut tristem spe . At quale censeti uisse Phi si ps ἡ , mos mulachrum' quod ipse si ui simile in C peotaVineruae ui chincumsiua natura inclusit Sed nunc non est animus de sedi cere quisuapte natu a ne cui quam imitatione aliquid Iiteri mandant sed de j tantum, quisbi inscripti uis

alienum exemplumproponunt. Natura igitur an horum numerum meo tu cio' non venit quoniam, si modo Reae fabrica mea Ciceronis naturam effingere poterit

nemo enimpotes esse sui dissimilis immi ero neqve ipse .. .

t Cero, Cum menti mimanum ue ad Democthenis forma sui dissi

reyerebat, eum ita Frestit, Pt propria natura DCum non Natur, haberet. Consi m tamen, quod A Natura oritur, mi Is 'Isi. .

cum duo, aut tria dicenda occurrunt unum e hs, quia vi recipit -

demus Ciceroni, aut virortio In re timio, siliti Itima ma nem. gi lacu st, reuocamus. Atque et tram auia veniamus, notiti,

quomper cumscripti Upputamus. Materia inpri PG:: miscon eranda st quς aut solitaria est, aut cum se aut solita

aut co

dilone aliqua coniuncta Solitaria est, qua sa philose iuncta. phis, aut a medicis, aut abal sa=tium magistris vi si mihi sthi, tur Coniuncta est, cum ipsa scholis eruditorumsubs ,so itam oratoris, autpoetae, tanquam ensis afabri s fi in iura ..h ό.

manum militis venit. Novi haec materia de animorum , cu me

immortalitate a P thagoreis atque a Platonicis haberi motu per posset ratione atque coniectura tum quia animus noster δ - reminfatur tum exeo, d aeternassemper nitatur rebus hanc etiam de morte eaphil ophis, atque e medicis

44쪽

28 Iuli Camilli

definitione totum cognosceremus . mortem enim dic m. , . Prent caloris, habem , se interitum .i us cnim ', est nutritio calor e scitur. Von litur materia aliqua a doctrinis expectanda cum

calore a CPcc ione, aestium timore, audacia, amore, otio, ni

iaci, tali sericordia Vertim ubi orator, aut poeta eandem arar W- ditti , iam timci, aude , odio, aut amore pros queris, misericordia commoueris non enim doceret eloquens annmis ternitatem esse, nisi etiam nos adyterna hortaretur: quia hortari non posset, quin nos glernorum desiderio incenderet idcirco de deri motu hanc materiam locupletaret . ari rationes de morte diceret, contemptum rerum mortalium immisceret. uaresciendum materiami,. 'μ φηρη8 fp bstratore, aut aloeta tractaris ne a

testi sci mari,aut celebratIouem, aut etiam ahortations habet.

.. Anchise dei deri*m,atque adeo des erationem οὐ

Tibiae recidium ostendit. Sed des derium Pudpurum , at ues implea terrenorumIue conic tum, nec rus quidem

45쪽

Oratio. 'dem maior apud Xenophoruem proe tulit, parue ac Lodo Cyru' uicus ille Lotari us iuuenisforentissimus,forti simus ;, e oph4 cuius verba quydam Christianoprincipe digna, quoniam ' bdori locus hi ecit, ut mihi in mentem venirent dabis tu quidem veniam IO AN NES Caedinalium quendor, qui 'ς

tia referens te in tacitum locabo. Hunc igitur dum se vi s. εpol taut EP caseus militum lachrymis eriperet umque hi ,16 6

exigua inite haberet animaniferunt ad circunstantes haec Qx

pauca dixisse .idlugetis chari quidlugetis 'quid pref bduo

s is ebilibusq; modis de letitia mea tantum detrahitis me tati mo

nonat militis praemittitis tantiιm quid me mortalem jς' '' mors ad immortalitatem traducit immo vero dulcis haec miratio vita pulchrior, non mors . corpus interit, animus

ad aliam itam, ubi semper vivet, effertur . animus inquam sempiternus sempiterna molitur . Ego proferito corpus non sum cuius paruam mihi suram adtenus natura, Vtar vestium corpori dedit. Sed corpussotius res me uerat, quam quod ego. hoc enim tebar tantum qu admodum incorpus ipsim vestibus uti sokbat. Ticorporis res fuerant, non ipsis corpus ita corym res an mi,non animus fit. o mea si uit me aut spe, aut fuisse putatis icite me, vosque ipso ni natibus Llis cereio quae incens circunstant dicetisne Immi,

qui in summo ipsorum adsumma dirigitur, funale esse aut funale ignem ' ignis profdio an tu i abi.

tu unaliterinde ut ego corpori astriElu ui quandiu cera ipsum alet, ni aliqua separetur. At sera consumpta o

46쪽

3o Iuli Camilli

pta, aut igne ab ilia vi aliquapulso, ipsem,ut mesumma petentem si relinquer mus scintilam, ad in 'iciendum videretis. Atiud tu emni ignis a perspiciendo , cum a materia discedit caecus i atque ab aspectu remotus adata Moimum puri ignis elementum se corripit quomadmodum ego animus vigens, non occidens cum corpore, e corpore labenssine sensu vestro ad omnium animorum parentem, principiumque altius , quam Tt me vos tenebris oppressis picerepo sitis aduolabo. o rem igitur ducam

ego in malis ' cum egopropter mort m requiescam a ma- Iis ' Et quantiis omnia in terris mala non sint, ita tamen caduca, ita infirma, variaque et ide', t reciteputarepo sis animis rmi, Nisterni terrarum orb m non esse domicialium . Tu quidem Francis Regum optime, ut huici Ggnoprgessim volebas At ego quotidie,immo die nostesq; apatre noctro glesii in maximis optatis peti, ut eius, gnum adueniret aduenit tandem regnum illud aeternum mihi animo terno aptius . Nulga eu in me contra tio ex metu mortis non me deterret mors immo qui imo animo flagrantique desiderio a me expetitur Temperauit profecito amaritiem cum Chrissi dulcis simum anguinem gustauit cum per omnes Christi vena cucurrit. Hine oculi recusabunt dare morti hospitium quam Christus,ut particeps regnis uiserem, oculis serenis excepit, brachist ;expansis amplexus Al Optabiliter ineundum es iter hoc ne inuiti videamur ad eum accedere cuius glerna gloria quotidie illi traripetimus. Valete Galli, diemque meum in vestra nocte concinite tenebras vestras amplius no

cerno.

47쪽

Oratio. IIcem , non sientio Sibo. Haec ille,quibus nonne inmortis contemptionem, immortalitatis siderium incredibile reliqui, Sed quid ago pene historiam in oratione Ad 8i-

incisi. Saepe etiamst, Ut eloquens ad untueriam tuam eris vim

generis vim materiam non advocetfedina sectionumpar tibus magis versitur. Quare cum Melibgus apud Tity- V ά

rum conuiueratur, ad quaestionem inm in sinitam de ex lio ea, quie in illis carminibus dixit,non adiunxit apud Vir-Nospatriones, dulcia linquimus arua, ' μ' 'Nospatriam fugimus.

2 ton enim dis utauit quid esset exilium, quod pactoris

non filisset edpotius in conquestione, quam e miserico dia commouenda exemit,commoratus est quam etiam magnopere adauxit e Tityri tranquillitate,cui meliusfortu Materia fi

na conquiuerat. Von redigitur etiam materia 'nita a pes ad infii nitam, cum omnium iudicioprobabilis, laudabilisque hὸ est, qualisim est. O terque quater ue beati. ., UPositum enim Apulchrius esse moripro patria, quam in naufragio quapropter Virgilius Eneaepericulum adtiniuersam materiam de naufragio aut gloriosam Heritoris,

Sarpedonisq; mortem,ad illud totum moripropatria, O lainetatio retulit. Issa et Veneris lametatio nita materia dei citatur hi Q uid meus AEneas in te committere tantum ' , ,

si immoratur in Iovispromissis de futuro Romano imperio, non tamen ad absolutam quaestion m promi forum Iouis sese conuertit quoniam non docet,quaesitpromissorum religio neque enim opus es uti in nito quo ma

teria

48쪽

teri a Xa tm docetur, cum aliquis Deus alium Deuma 1-uur; quoniam utrique omnia nota esse debent aut cum homo Deum sed tantum cum homo sermonem habet cum homine; neque emper,ut e ebbaeo, aliue ex Enea percepimus aut Dei cum homine. Legi- Hiarbas mus tamen Hiarbam hominem , 6ed mentem haec Ioui

, Picis haec ' an egenitor, cum fulmina torques,, Nequicquam horremus ' caeciq; in nubibus ignes, errificant animos inan a murmura miscent

Iuppiter omnipotens si non exosus ad unum Troianos si quidpietas antiqua labores Rel icit humanos. de eo, q0. Anchi iam pene quidam Dei AEueuegilluui. restondeat a toto si reru principio incipiens docedi causa. , rincipio coelum, ac terrins, camposque liquent'. ό titulorum autem aspectione , sit risium e quo G stoteles re 'ρρ ii F, - earum numerum retulerimus quas idem ni oru asse in Rhetoricis abunde docet atque si a locis, ut, titiaeq; contrariys chry nai ad iderimus, tanti philosephi iudicio, quatuor invigintia numeraripoterunt. Sunt enim hae in Rhetoricis Ira, ma eludo, amor, odium,tImor u Iasudor,impudentiagratia,nogratia,m sericord/a, indi

I. ό natio , invidia .iatilia, mutatio, contemptus, delecta. u. t st,t stitia, descie; tum, capita a eis aliquando Cicero in duo tantum capita confert ut in

tollatae frincipio a Urator .

49쪽

Oratio. 33 Et omnes animorum motus, quos hominet generi natu a cra tribuit,penitus pernoscendi quod omnis uis,ratioque dicendi in eortim qui audiunt mentibus,ausedandis, aut , excitandis exprimenda est Sedationem enim, autexcitationem capita facit, quonia

ad edandum ea,quae mitiora alibi appaeatin mansiuetudo; ma

ximor pudor, o reliqui motus, qui animum deprimunt 'pi 'ageXCItandum uero aut auriora,aut ea, quibus tostitur animus, re Cisonunt, Ut tra, amor, caeteraque huismodi e liquando quatuor omnium motuum sisnera n-

Motus animi incitatio,aut advoluptate aut ad molesti 'aut ad metum,aut ad cupiditatemIo, msunt motu eo 23 nera partes plures generum singulorum. O, Fit etiam, via uando quosdam animi motus Cisro, ,,

minet de quilus Aristoteles nominatim mention m no i

cit, ut in P de Oratore, cum dicat a CiceMaximaquepars orationis admouenda stadanimorum linati ab motus non nunquam aut cohortatione, aut comm moratioth in 'ne aliqua aut inspem,aut in metum, aut adcupiditatem, O aioi. aut adgloriam concitandos sepe etiam a temeritate, iracundia, e,iniuria, inuidia, rudelitate reuocandos.

Verums recte derabimus, isdem locisgloria excitat. tur, quibus desectiatio, atque aemulatio isdem etiam locis

temeritaue iniuria, crudelitas removebuntur, quibus ira. atq; ςctriapotius dari,qua moueri delet. Ide in Bruto. Gaudet dolet, ridet plorat auet, odit, contemnit, in B: o. uidet, admisericordiam inducitur, adpudendum adpi- gen-

50쪽

is genitum in latur,miratur, 'erat,timet. 'orlim motuumfauere adgratiam pigere, Cum mob-sia in Pacadauersionem cum autem cum malo,dam Noyue iungitur,ad tristitiam; mirari addefecitationem, ferri debent tuque his ocietatem, quae a locis odibatq; contemptus moueri potest, immiscuit in Oratore, bid

Cicero in guntur haec.ς - ' ς Nec ter miseratione solum mens iudicumpermovenga est,qua nos ita dolenter tisiemus,t uerum infanteno in manibusperorantes tenuerimus, et alia cause eacitatore nobili sublato filio paruo plangore, lamentatron compleremus forum. Sed etiam et aciendum, tis atur iudex, mitigetur, inuideat aueat, contemnat, admiretur, oderit, diligat, cupia fatietate a ciatur steret, Gluat, letetur,doleat. qua in varietates duriorum, accusa

tiosi peditabit exempla; mitiorum defensione meae. Sigulorum igitur motuumsinguli loci pernoscendi sunt eorumque tracitationes. Ab Aristotele enim tu ius ue paene motus tantium loco habemus: quipluribm hyss'ecie d sperentibus u ruirepossent. Ut locus ille delectationis a rerum futu arum te, non liιm ad literarum, sed etiam adfuturi regni gloriam,atque ad obicctatione, quam ex inys expe Iamus admultaque alia eiusmodi, quibus voluptatem aliquando essemus capturi pertinet. Et quativis Coi don apud Virgilium dum allicit puerua Iouim,occulte futuramgloriam , qua circunfluereposcis V abi, set,si carminibus daret operam nihilominus aperte astitu

' u. ti' delectatione eum commouere conatur,sic