Iulii Camilli Delminii Pro suo de eloquentia theatro, ad Gallos oratio

발행: 1587년

분량: 119페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

Oratio. 33 Huc ades of mos puer,tibi lilias nis. Ecceserunt Θnphae calathis,

eo reli ua, quae ad latinae linoae filuulam attinere arti Mereutramur. Ned alii a regno futuro Virgilm.

id truisi quas e Libris teris ocia terris sed in lys, quae equuntur nuidiae ardorem eatinguit Si te nulla mouet Iantam loria rerum 'quae sequuntur Clarius a glori regno Acitat,iai Lecfedadmirationem adnecitit. Quam tu urbem soror hanc cernes quae surgere regna , Coniugio tali Teucrum comitantius armis Punica se quantis attostgloria rebus is paulo ante fliorum deiectationem ab eorum futura Ie admouet. Anna refert, luce magis diledla rori,

Solaneperpetua maerens carpere iuuenta JTNec dulces natos Teneris necfrgmia noris '

uare in eodem libro dixit, ubi Didonein efffigit, Saltem siqua mihi de es cepi u spei Ante fugam boseisi quis mihi paruulus aula

Luderet Eneab, qui te tantum ore referret TVon equidem omnino capta,aut deserta viderer. Stin etiam quidam Ioci quipropersonarum Condisione Loci pro γactandi sunt ut conquestionis locus iae, quemphilose eoiid' plus a corruptione rerum nominat secero, per quem qui 'ς δ'

lus in bonis fuerint, nunc quibus in malis sint, tenditur. Oniam Enem apud Virgillum Heflorem in m Abb., si visum describens latissime in eo vagatur loco pud Viri

Dido apud Viri

52쪽

mi nisi qualis era quantum mutatus ab AoHectore, qui redit exuuias indutus Achaei Squallentem barbam, es concretos sanguine crines, Vulneraque flagerens, N Caetera. At Eur ali mater, nate, inquam maximo exclus dolore

locum illum tantum tetigit, non enim maternus doloriflW Vis se esst,utis tractareturiatius.

Venio nunc dea partem, qua intesctas' emaxima te neorvo acissime cognituro me neque res falsa lucue que a naturae legibus, aut ab tys recedere, quae Ciceronigra Duo G uissimo dicendi magistro placuerunt videte iritur nuam

latiliario pucoemm auo etia alia ornamenta a natura habeamus dita ,stinet orom ast rum est mentis, sterum linguae o cium atque . . t . idq-st admentempertinet, rerum est,autpersienses comti si ' chcnfist, Vise cogitationem Ela quaedaminformario. musta enim nobis depingit cogitatis,quae vel si me corpore sunt, vel . nunquam vidimus aecunque igitur si sus animis nostris mandarunt,in Issi rofecto aut a vero, ' ' η tque ei modi ea omnia, quae implesset in mente quomodolibet impressa sunt, singulis hominibuM

omnibus h. ibu omniumgcntium cademi t. sue enim Graecus, Roma, i. m. tenent formam guis, aut terrae, aut aquae ne v xij animo comprehensam. non tamen eodem verbo antur .

'Pari igitur alpie una ratione in mentibus hominum cui uis nationis serent rerum notiones sermo tamen,quos

sesignificantur,non omnibus idem est. Sed nunc de reruni perceptione, σὸuomodo ad militudinem eorum, quae na

tura

53쪽

tura facit, opusperduxerim qua etiam ratione ars mea

videte quid loquar natu praestet De eo, quod ad linguas 'ecta mox,atq;ibi quibusgradibus ad natura accesserim, uopaEt ipsam meliorem reddideri inpauc

conferam. empe Tipue aliquis in sermonem veniat, aut vivi etiam aliquis in noua lingua ad explicandas ratione siententiarum, quas in mente habebita rediatur quid naturaprofici cetur,quodi opere meo natur mile non videatur e tpuerseu vir ille nihilunquam enu ni

Continemus autem mente,quae sensiumfons est vel uae es i ii ipsi ensis nuntiarunt, vinormam domus, gli, terrae ' sita 'luarum, hominum; elnotiones,cluae interiore tactu in n*m

mente cotiuntur , ut amor, odium, dolor,voluptas veleorum, quae instDtu

per corpussunt, ut locutionis ambulassioni ormulas,vel suu sons.

eorum, quae cogitatione informamus quie emunt quide, sed ii quam vidimus, ut animi rationis notas; vel quiecerte spepossunt, utpotuissent,non sunt tamen, neque fuerunt, vis effingerem animo aliquos Herculis labores vel eorum, quae neque fuerunt, neque sint, neque spepo sinit, ut cum nobis gimus Sysiam, Hippocentaurum, Chimaeram. are ante quam puer, aut vir ille orationem instituat,ut animo eorum omnium, quil turus est, anteceptam quandam informationem habeat o mulasque insitas mente videat necesse est. Neque enim p fit horum verborumsententiam exponere, utri da mihisomum;

nisi nutricis, sedandi , mihi,pomique formai eius animo quasi impressa silerent, , quanois res ipse

54쪽

38 Iuli Camilli.

F0rn ut quae lacu corpore , quaedam siue coimore fixit nihilominus pre:lc. Iorim tirum Mue in mente tant num est mam, vel miniuimula. Iormuia, Vam alia. αμapropterpuer, cumprimum natus est,non loquitui prius enim necesse est ut e ristotele

in hoo equamur eum multarum rerum, multorum ueverborum assiguis cantium impressione concepisse fit tamen,viij, qui auditis sensu capti a natali unt, etiamsi locutiones; tuentur, rerum imagines nis eos etiam aliorum

positum officia defecerint mente complectipossint ocoue

s.si i in VerborVm vir nutibus. Se acite, ut in conflectu noctromuin fg sint diuersarum nationum pueri, quorum ali mentem ab

etiam verborum appositas nota habeant sint etiam nobis oculi ita acres, thorum mete intueripossint:profecto nationum diuersitatem, neque in j metibus,quae nus imaginibu gnantur,neque in ist,quae tantum rerum quas gQ lis impressisunt, videbimin sed cum eorum mento sub aspectum nostrum cadent, in quibuso rerum, , verborum simulachra includuntur, nusiam sensi inter rerum formata, quae inpluribubpuerorum animis inessent,magna inter eas, quae verborumsunt,disserentiampercipiemus. cum enim oculi nosriper omnium mentes cursio confecissent, eande ormam ignis, eandem affugin omnibus esse; diuersas tamen verborum pro quaque natione vidissent. O si mens hominum fenestram habereti et,cupiebat Socrates innumerabik3profecit rerumforma ad eam adhaeresere cerneremuου. Concipio enim animo tenesia1 tueri mentem ignos catulato perinde ac caelum, cum

nubes

55쪽

Oratio. 'nubes absent serenam, deindepaulatim remm imagini Ius tanquampulchris , multiformabinque nubeculis ea pD

H. Simile etiam apibus, quarum nilou alam in ramum olitet formiatis rerum introeuntium comprehendo.

Et quoniacum abluibus male gunsensu, diceret Platonici ob innatas rerum anticipationes metem etiam sine eo Dum adiumento quaedam biposse confingere. Dytisi ,

qui est integra sensium valetudine, ubi rerum signa ani

mo tenet,antequam loqui incipiat,tacitumsermonem fa-bet. Summa enim cura, Hudioque ex se ipse quaeri earurerum notas, de quibus loqui uult deinde eas etiam, quae uerborum sunt, uestigat post a lingua oratioprosciscitur. Natura igitur fecit in nobis mentem rerum omnium impressiones comple tentem , easque ita omnlbingentibus comuneis,ut omnes nationes ressu una,eademque forma cociperent, diuersum tamensermonis genus in illis exponendis inducerent ad cuiussimilitudinem ego quoque magna

mentem extra no ec rerum omnium, uerborumque fommulas continentem. disert tamen haec, quam a natura labemus, ab artificiosa mea quoniam illius nimii sus sui; hyc non seolumfψὴum sed etiam interioris mentis per ipsissensius nuntia. f. tota ni ensibus objcitur,tota etiam it se brachi, dat ut tanquam cara, tanquam amabalis ampleciti,stringiquepo fit. Hisque pace naturae dix rim ei antecedimus, uoci interior mens hominem desceret,nis apueris simi paulatim adhiberet,in quibuspi ς flare vellet, quod una pluribus hominibus aris esse non potest. At in hac innumerabilespueri, irisinetitist

Mens reruoltim impressionessiit, una eademq; rma coiter conci

pit easq; diuersis postea sermoni generibus

pro diuertitate idio

exponitis Commea

tum Iulii Camilli Exponi; laudibus ipsiquena

turae anteponit sita artem Iulius C

56쪽

n ecti, primo etiam die, quo eius aura afflari cupiant, ita Praestantes se inscriptione ostenderepo nt, ut veritas ip

sa maxima rhauddubie admirationem altitura. Et quodsirequirerem ab aliquo aut loquente, aut cribent deatne animo interiores rerumformis ad unam de quibus aut loquitur, aus ihil diceret profecit ea mentis acie

videre verumsi rogarem, possetne digita in quamlibet rermn insitam notam intendere, res onderet non modo digitum ad mentem aditum non habere, sed etiamsi haberet, negare osses intim impressiones illas intrinsecus insidete alicui ostendere, ita perturbatae, confuse tu inesse via

dentur. At nostra haec manufacta mens, nostra saec taeni opera abricat enestrata est, tapertior nonpotuisset desiderari a Socrate. Tota inquam hie nostra tanta molitio verbo quidem nostra, istius re, qui nobis in votis,qui in optatis, qui inprecibus occurrito si rerumpropem- numerabili multitudine ab omnisne aliena videatur eorum enim omnium simulachra compleriti debet, quorum

notiones in intimam mentem Tenireposseut veruntamen

eo ordine laborata est,ea locorum, imaginumque sieris,ut in quacunque rem dicendam et minutissimam animus se si inlyciat us,imagoquestatim occurrat, qua non sum oculispercipere digito ipsi tuo tangere, alijsjue ostende repo sis e noverem aliquod exemplum locorum, imaginumque, nisi Galli etiam a nobis remotissimi nutarent, ne mutiam identur enim mihi iam dicere; mitte iam haec atque detrivit etiam infirmone a naturasurripuis

57쪽

Oratio. itiossunt inrestigant. Videa=nus igitur, Ut eos audiam,modopuer a b ipsa natura locutionem habeat, quo etiΣ pactio in naturae quas vestigist in i iam Nempe cura puer Aoui vult aut a vi spestitur, deinde pulia ab is ast ipsu ζpetitione ei molequrtur aut ni Genyumouetur, ut in cutionen

calea, qυ ea animum noua sensibus, da ipsa τοί - . tate ducantur sederetur autem a Tisis, cum peteret re, quas videret ab interiore autem seu pulseatur, cum δε-

qui de se vult, u aut videri nonpossunt, aut etiamsi objci possunt flensibuου, non ad unt. Cum igitur loqui tuis,

totum si reuocat ad intama rerum notas umptoquellatio quas e mentem verba inquirit, deinde enuntiat. Atus adhib to nusium amphus temptu in inquirendis er-bis con semit statim enim ci verba suppetunt. demo se teniet ei, cui datum erit it tanti operi abrica siue ab idienim oculus siue animus tantum pulsus erit ad ahquid I 'l l ''

enuntiandum dum rudis, dum noum erit tantum liba in naturu

t iumet,quantumpoterit in locorum,Imaginumque inqui tigiis insit sitione consumi puncisum id certe, mporis dicerci, men-

teque ab imagine admonita negotium conficiet sedpaucis diebus post propter conssietudinem, quae vim naturae obti- ,' itinet,sine multa cogitatione, etiam a que fabrica sub digiatos ribentis verba maxime idonea etiam non aduocat hccedent atque subibunt. 'raestantior tamen est haec uti ci ars, quam natura in hoc,quo natura comparatum est, ut i qui populari lingua tuntur , ea verba proferant, quae ' etIam eiimperitiorum ore cos ferunt verum ij, quibus tantum miseris erit, tentur ij tantummodo uerbis,quae F Cra-

58쪽

4 IulisCamilli grauissimi authoressummo studio, admirabili di entia,

aut ex vetustioribns, aut e medio praestantissimo suo iudicio delegere. 1At labores, si sumpta fatia nobis molestiam non asserunt, cum linguam aliquam popularem etiam inplateis, etiam a baiulis discimus donec assueti si- ei 't riccta sinitione, ea ut so simus, grauabimurne

Virgiliu per aliquot dici, tanquam in oculis, in auribus etiam Cice auiibu ronem , aut Virgilium habere; qui nos rudeis in qualibeth-hς' reproposita adlocutionemisiam titinam , ac plene emendatam informent donec ab eorum castis a atqueint

Ira disciplina ad perfecti simum sum traducamur

Quid quod mora haecparuula totius tuae aetatis Διores detrahet. idi quod imagine inuenta ornatissimam latianistermonis supellectilem num in Iocum comportatam ministrabies quo et, vis ius etiam , quampetere3 cntentiam ipsam tanquam pulcherrimam virginem pluri- lusu silus induerepossis qui verborum apparatus nisi ita paratin essit, qui Ideis orationis parere possimus quarum alii eiusdem significationis verba duarum s abarum, alii trium, aut quatuor, aut quinque, ausa, aut etiamseptem requirunt ut pedes, ut numerI, Tt harmo

iis bibiti ad materiam accommodatae confici possint. id es p

0p- - - ί quaelibet exercitatio sitim comparat, nonne trus exoptimis authoriίω quorum te nunquam poenitere fossit, bim perficere, Vann e deterioribus , quam etiam

ciet lus . quam a L is, quam ab imaginibus verbapetere . id quod num alta ratione tutius Ciceronis, aut altorum ap

59쪽

Oratio. 3 probatissimorum authorum verba in tuis scriptis enitere poterunt atque ea nemo ut dura, Vt odio a Tt intolerabilia exagitare poterit nisii etiamI ab ipse Cicerone tanquam a putido abhorrebit ut i quod hoc no appara ' tu diuino ligo Ciceronis consilio non abutemur, cum nobis sylvae verfluin rerum, Ilumque Terborum comparaxmas uaaeisquisi Romanos ad eiusmodi labores hortatus est quibin haec lingua eratpropria, quid nobis fecisset ' At quam se iή lo et tilitatem apparat asserret, nisi locorum mira hiae perici iucundas rerum,uerborumque recordatione nobis da

re, suit quod eo ipse die , quo incipies, istud scies, ad

quod multi inliteris pene consumpti, Vix cum ipsa anitie peruenire possunt Euid ab imaginibu pulcherrimis, mihines ad quas optimarum scientiarums'Dndor reuocatur, eru hq ditionem, linguamque, quas dedimuS,repsemu f id quod hic labor copiosior,firmior, utibor,quam si Demo

sthenis infribendo ocitie Thucydide fui, Nam si id f-

cit , ut verba Thucνdidia in notione animi tanquam in ve Demo-

stigio hiererent; nonpoterant, ut hac in fabrica , in qua octie, omnia uno sectupercurrimus,ea, quae ad aliquid mim .h i iii idoveasunt, uno ordine zideri adde eam rationem tanta .riplix.

tum commodo Demosthenis potus acere at nostra Lecox omni usu sepose . , --

Commenta ea appetio, quae aut Poetve,aut Uratorexi quae natu

qualibet materia quadam ingeni ratione inuenere haec etiam cum Rex habebit prompta ,semper ei eri , in quo frigies lucem clarissimorum authorum equatur Vemper a qui teporibuῖ

60쪽

cinora sunt, quam ea, quae expraeclarissimis artilus accipimus artes enimsemper eminent at haec Metorum sitientio nostra ne negligentia in lumine etiam manifesto obscurari videntur. Hinc Fest, utproposita nobis materiamideatur insecunda allue in ea omnis noster labor hebescat suare danda est opera, ut ex commentis veterum i j - ηρbi v Τυ cst do, neque auxilio desimus . Atque t

ri communis Vt non tamen communes emper sunt dicen. M vi. . Si enim orator conqPer de alicuius morte Aget, Iia. l. , py qm'im Vsunt, prudentiapurgaret,uerbisq;pbit acta instraret cum Poeta eadem aggreditur bauaedam

praeter Dominum conquetudinem dicenda inuenit Ita ut sit 'lures Dii sint atque ijdem in terris Orator tauquam homo inter Deos excelleret Poeta tanquam quidam Deus inter homines diuinis quibusdam insignibus videretur Arduumprofecit esea,quae in mediosunt, a Deorum imirationem Mosiere; ita tamen, ut adlominum siensium accommodentur Magnum etiam es eadem ad eam diuinitatem traducere ut homines lautum si 'riciant,soli quas Di intestigant. Sed qui aliud orator ex antiquorum ingenio de hac materia diceret, quam quae aut de obiturum, aut de M. Marces interitu egimus quae omnia ex communi consiutudine, atque ea feritionum

narrationumque locis a prompta unt. Sunt tamen quae-

SEARCH

MENU NAVIGATION