장음표시 사용
81쪽
Amaranthus Cristatus in hortis semper luxuriat nee naturalis videri potest planta , nisi in terra exsicca excrescere permittatur; ubi parva, miserrimam diceres, nullo modo variat, simplicissimasque spicas, & ramos
vel Artificiales seu 'potheticae , vel Naturales seu Verte. Classes Artificiales sunt illae, quas ingrediuntur varia indiscriminatim plantarum genera, inter se toto coelo diversa , nisi quod conVeniant unica ista nota Classi ab Artifice praefixa. Sic Salvia & Ligustrum ad
unam eandemque classem referuntur, quia staminum numero conveniunt, licet Corolla, aliisque partibus sic tota facie immensum differant. Classes Naturales sunt illae, in quibus nullae admittuntur, nisi quae inter se adfines sunt plantae, tota facie & natura convenientes, seu in quibus omnia genera ad suas classes referta, conVenientiam naturalem in plurimis partibus habent. Sic si noverim Salviam & obferatur Uhlomis, vel si noverim Thumum & observatur Serpyllum, mox adfines & ejusdem Classis plantas esto dicam: simili modo in Graminibus, Palmis, Liliis, Filicibus, Muscis, & reliquis, modo unica species innotuerit, alteram quoque licet non Visam prius, adfinem esse agnoscam. Cons. LINNAEi Oagf. plant. in praef. & RO 'ENi for. Le3d. prodi . in praef. Ordines quum sint Classium subdivisiones , easdem ac classes ipsae, leges subire debent ; in his nempe genera subalterna , quae maxime inter se adfinia sunt , secundum principia Naturae & Artis inter se collocantur, dc in certos quasi manipulos redi
163. Facies est: similitudo quaedam Vegetabilium is ) assinium & con- generum s- , nunc in hac , nunc in alia, nunc in plerisquςΙ a Vege -
82쪽
Vegetabilium partibus magis manifesta.
FAcips sive HAnia Us est nota sive structura externa unicuique plantae impressa, Orta ex Νumero, Figura, Si tu & Proportione singularum partium, quae in aliis plus, in aliis minus inter se differunt. Consistit ergo 1n symmetria omnium fere plantae partium , ideam quandam in mente excitante, quae Verbis CXprimi ne quit: sic quilibet Rosam cognoscit, licet charactereS, CX quibus eandem cognoscit, saepius recensere nequeat. Cons. RoY. fur. LeI i. prodr. in proe f.
16 . Dispositios iss) Vegetabilium primaria si sa) a sola fructificatione Θοὶ desumenda est.
Quicumque considerat immensam plantarum multitudinem, facile quoque videt in Bolanica, si ulla inscientia, luCidum rerum ordinem observandum esse, nullus enim mortalium tam felici natus est memoria, ut Omnia plantarum nomina, absque ra tione aut notis naturae rerum ins riptis, animo complecti, Constantique mente tenere aut reminisci queat. Ut igitur fatiscenti mi emoriae consuleretur, & scientia haec veris firmisque fundamentis inniteretur, VariaS CXCogitarunt
methodos, sed ' plurimas absque fruge , quales sunt omnes illae, quae a loco natali, tempore forendi, facie , magnitudine , foliis, & similibus , ante tempora Gesneri, Columnae & Caesalpini desumtae suere. Hae enim omnes sunt fallaces, & incertae, uti dudum Ammannus irr Charactere plant. natur. Christ. X nautius in Methodo plant. genuina, Tournesortius in institui. Rei Herb. & alii demonitrarunt. Systematica autem plantarum diviso pro bassi adsumere debet partem harum rimariam, nem pe Fructificationem, quam unicum es eoianices fundamentum Sistematicum confirmat Na
tura; haecque sola evidentes suggerit characteres, &hinc
83쪽
61. Quaecunque plantae in fructificationis partibus 86ὶ conveniunt ρα), limitatis limitandis 16a), non sunt in primaria si sa in distributione distinguendae.
Sic Quinquefolium Tourn. &Pentaphylloides Tourn. Cum in re omnino nulla, examinatis omnibus fructificationis partibus , differant, non sunt distinguendae
166. Quaecunque i 61ὶ plantae in fructificationis partibus , observatis observandis, differunt, non sunt
Sic Tournesortius perperam Diapensiam LINN. for Lapp. g. 88. Cum AndrosaCe combinavit, disserunt enim in omnibus fructificationis partibus.
nerum Characteristica si 8M erui
84쪽
CA ARAc TER E s. Hae enim quatuor notae sunt optima signa diagnos 1- Ca, nec solo nec coelo facile mutabilia, si enim haec immutantur omnia, tunc alia plantae structura, alia facies, alia species exsurgit. Dantur quidem exempla quamvis rarissima, quae hanc illamve notam suspectami iaciunt, ut in numero Vel proportione subinde Contingit , verum si jam mutaretur numerus , non ideo Potae mutarentur reliquae: satus enim constantissimus est, proximus autem huic est figurae character, quihus deinceps numerus & proportio accedunt. Vid-R o Y. l. c.
362. Facies occulte consuli potest, ne genus artificiale set Ca), levi de causia, fingatur.
Ita Facies dictitat, quod FHangula sit ejusdem generis cum Rhamno, LINN. sor. Lapp. g. 9a. Centaurium minus cum Gentisina. l. c. S. 9 . Damasonium cum Alismate. l. c. S. I 38.
nus stabiliendum valent, non idem necessario praestant in altero.
Ita in Rubo, Fragaria, Potentilla, & congeneribus multum valet structura Receptaculi, quod non ita in aliis obserVatur.
N. Raro observatur genus, in quo aliqua pars sisy) fructificationis non
aberrat. ita Corolla in Gentiana, Vaccinio, Pyroia, Andro
85쪽
1 i. In plerisque generibus nota aliqua fructificationis singulari ios
Ploc constare potest ex collatione Generum plantarum CL. AUTI ORIS.
172. Si nota quaedam fructificationis singularis sios , vel sui generis propria ciri , in speciebus non omnibus adsit , ne plura genera
Aphorismus ros. cum octo sequentibus notam genericam singularem cum differentiis exponit, ubi plura CXempla addita sunt, quae ad rei perspicuitatem illustrandam conferunt. Quum igitur nota generica singularis e fructificatione desumatur, quae in Certis pall-cissimisque generum partibus occurrit, Una tamen species vel altera in omnibus reliquis attributis conveniens, illa destituatur, & haec a genere non CXCludenda erit, E. gr. in genere Ari, Callae, AristolOChiae, Orchidis, Aquilegiae, Delphinii, Aconiti, Asari, &C. Si enim minima discrepantia mox novum constituere genus, tot fere genera, quot species emergerent, nullique usui foret conssilium de generibus conitruendis initum. Gleditscb. I. c. pug. Iq7
173. Si nota quaedam generi singularis ips) etiam in genere assini repe
86쪽
riatur, ne idem genu in plura, quam natura dictitat, separetur,
Inde Frangulae & Rhamni genus conjungit LINNAEUs, quia nota illa singularis, nimirum squamula filamentum singulum tegens in utrisque adest. Vid. for. Lapp. f. 9a. Ita quoque Gentiana ct Centaurium minus conjunguntur, quia partes femininae utrisque exacte similes
17 . Quo constantior sy3ὶ pars aliqua Fructificationis i 63ὶ est in pluribus speciebus, eo etiam Certiorem exhibet notam genericam.
Considerandum maxime venit, unam fructificationis partem prae altera magis luxuriet expositam esse, seu sic dici o naturae lusui, illa proinde quae tales errores non ita frequenter experitur, ad methodi fundamen- tum & generum constitutionem praesertim eligenda &reliquis longissime anteferenda est.
37s. In aliis generibus haec , in aliis
alia pars fructificationis' constantior observatur.
Hoc etiam constare potest examinanti diversa plantarum genera.
76. Si Flores 8 in conveniund fructus 3 ὶ autem differunt, ceteris pari
87쪽
bus, conjungenda stant; contrariorum plerumque contraria est
Rationem hujus continet sequens Aphorismus, & in de Ex. gr. Cardinalem Rivini & Lobeliam Plumerii, licet altera pericarpium membranaceum bicapsulare, altera baccam pro Iructu gerat, conjunxit LINNAEUS, & eo potiori jure, quodiatis perspectum sit baccam& capsulam gradu tantum differre. Cons. Gledit ich. Lc. pag. 2 Bro all. l. c. pag. 3q.
i77. Figura 9yὶ floris s8 in, certior est quam fructus G in plerisque
Hoc constat exemplo Lathyri, Pisi, Lupini, Astragali, Iedicaginis, Trifolii, Bignoniae, Cassiae, Mimosae, Myricae, Solani, & infinitis aliis.
178. Numerus spl) facilius aberrat quam figura 9s : proportione numeri
portio sροὶ saepius ludit. Situs cons antissimus est.
Numerum in partibus fructificationis eiusdem generis saepius aberrare, docent Convallaria , Gentiana, Linum, Paris, Sedum, Vaccinium, Rumex, Rhamnus; imo in eadem planta idem probant Monotropa, Ruta, AdVOXa, Euonymus, Vaccinium, &Q. sed tamen pro-ῬOrtione numeri saepius optime explicatur. V. Gr. iΠΚ , Leaere
88쪽
genere Convallariae species est Unisolium dicta, quae audet petato quadrifido, staminibus quatuor, bacca hiloculari; reliquae autem species petalo sextido. staminibus sex bacca triloculari instruuntur, hinc diver-ste partes fructificationis dives a genera constituerent juxta Aph. sed observatis observandis: vidimus Omne genus esse naturale, Aph. 16 a. hinc non Ggendum, sed inquirendum, quid natura ferat, vel ferre recuset: Vidi miis mOX numerum in partibus fructificationis tum ejusdem generis, tum ejusdem plantae saepius aberrare ; demas igitur a reliquis speciebus Convallariae Unam tertiam partem petati, staminum, fructus , & habebis petatum quadrifidum , stamina quatuor & baccam biloCularem, quae unifolii adtributa sunt: adeoque numerus proportione explicabilis, licet in speciebus differat , ceteris paribus genera non distinguit. LINN. for. Lapp. g. II 3. g. Is r.)Proportio saepe ludit, imo ipsa proportio staminum, quoniam inter illa quae proportionem servant, & non
servant limites definiri nequeunt. Sed. Sittis Constantissimus est, ut docet examen fructificationis cujuscumque plantae.
79. Receptacult. 86) floris duplicem situm magni fecit Tournfortius so l.
DUPLIORV s1TUM. id est supra aut infra germen, titulo histilli aut Calycis in fructum abeuntis; observaverat enim olim Cysalpinus Florem vel in apice fructus, vel sede fructus, situm est e.
CL. RIVINUM petalorum regularitatem nimis scrupulose determinasse, Bolanicos & illos praesertim qui in notis characteristicis probe versati sunt, proprio Conatu rem adgrediuntur , fugere haud potest, quam-
89쪽
cumque etiam Riviniani Systematis partem examinavo rit. Citavit dudum Rujus cin praefatione Methodi e-inendaturo Bulbosas, ac pr&terea ex asperi foliis Echium, R ex tetrapetalis silicitiosis Thiaspi Creticum, quinus innumera fere alia exempla addi possurit: imo Valeriana, Geranium, Aloe, Reseda, Pyroia, Hibiscus,&c. demon strant nec in generibus sitiis tuto petatorii regularitati fidendium: Conferatur Dillenii ex ten Methodi Livinianae, ubi idem satis superque demonstratum est. Corollae regularitatem quidem non re)icimus , sed restrictive tantum adsumendam suademus , quantum scilicet floribus applicari potest; nimis vero Regularitatem extendit Rio mis, nam praeter reqrii tain definitione corollae regularis antea Aph. IOD. a nobis tradita , quae etiam Pun us , Eujus , Κ uultu; 2 alii adsis erunt Ritinrόs inluper postulat , ut Hylus
erigatur e medio florum, ut stamina respondeant proportionaliter numero laciniarum corollae, ut perianthium etiam non sit irregulare, & sic ipsa I Happa, Ipomara, Nicotiana, aliaque genera e regulis Rivinianis, quorum pistillum in unum latus corollae inclinat& flectitur, irregularia eVadunt; id quod ulteriori &majori tamen probatione indiget. Gledilich. l. c. pag. 13s. & Bro est. l. c. pag. 32.
I 8 I. Nectarium scioὶ maximi fecit Natura , nihili hactenus data the
Nectar n maximi fecit natura, ita quidem ut quandoque tota essentia generis in eo consistat. Sic EX. gr. Ranunculi nota essentialis consistit in petatis ad ungues interius excavatis pro melle, reliquae partes Fructi6 cationis in hoc genere omnes ludunt, idque patUt Con
182. Stamina dc Cadix , luxuriationibus K a minus
90쪽
minus ot noxia sis o , petatis longe certiora sunt.
Aphorismus hic est sequela Aphorismi 1τ . Si
enim, quis methodum quandam super unam alieramve fructilicationis partem struat, quae ad luxuriemadmodum proclivis existit, procul dubio fallaci sundamento systema suum firmat. Neminem Vero , Cui horti ampli Copia, latet, quantus luxuriantium in solis petatis florum farrago prostat, qui si cum calycis staminumque luxuriel comparatur, seXtuplo plus eandem se erat de excedit. In Malvis, Althaeis, Alceis , Hi-bi1cis, adfinibusque monstros a quidem evadunt stamina, ct in foliaceam congeriem excrescunt, sed alias non facile figura, plerumque tamen si acCidit, nume- .ro duplicato luxuriare observantur. Et quod de staminibus jam dictum est, in calyce pariter sibi locum
Vindicat, cujus luxuries non adeo frequens OCCurrit, nisi quod laciniarum numero & incisuris profundioribus aliquando, magnitudine vero rarius eXCedat. Ob
servandum quoque' hic, ne singularis structura in partibus quibuulam floris, a naturalissima recedens , Ut in Helleboro, Aconito, Aquilegia, Epimedio , Sal Via , pro luxuriatione praeternaturali habeatur. . Ubi- Cumque autem inconstantia deprehenduntur stamina &pistilla , per totum s*stema illud sollicite adnotavit CL. LINNAEUS, imo differentias specificas saepissime, ubi ita tulit occasio , ex hisce partibus desumsit,. ut eo facilius sit Tyronibus errores hujusmodi, in Syste nate artificjali necessarios, evitare.
383. Pericarpit structura , 9 a) toties a Systematicis s 1 - εσ) examinata,