Dissertatio theologico-legalis

51쪽

De sponset. & Matrim. Filiorum fam

Sunt culpabilis, specialiter interiam, non ditat vomum. UZaedam vero ita ira Hami, ut contracto matrimo vis nasias it ipso fere. Et incipiens exponere lingula impedimentorum genera pergit dicens Prima quiaem varie proponi possunt. Nam exissem in mortal Crimine rem puelli peccato matrimovium conerabere, tria bat e Mn indecenter Sacramenis tuis hs maxim m. Subdit Auctores idem nempeSanctum Antoninum,Na-- vari & comprobat assertum ex Concae talis Pemit, & alia explicare ejusdem generis impedimenta , Iuramentum scilicer, excommunicationem &c. quae non minus quam peccatum lqthale silentio praeterit Auctor Car- minum quae pro Canone habenda preperam contendunt adversarii. En igitur Canonistam egregium inter primos, qui Concilio Tride 'itino adfuit , non ut Moralisia, sed ut Epilampus , atque eximius Decretorum Doctor 1 cunctis habitus , qui tamen primum contra- hendi Conjugii impedimentumPectuum inor- tale firmiter enunciat , nihil metuens metricum illum Canonem violare. Addamus unum , vel alterum Theologum, qui post evulgationem decantatorum Carmi-' num, de matrimonio tractatus ediderunt Fg egie ad rem nostram mmanuut Bus-- Mus in sua medulia Theol. Asorat hb. 6. par. 3.l irae t. G. cap. dub, i. paucis sane verois remi totam eXplicat, & argumento adversariorum

occurrit. Querit ibi laudatus D Ieh3r uuae

sint impedimenta i eatentia ruintum Et suo , dit Resnudetrer preter peccatum mortale, Oi cxcomunica tonem, sex potissinum reddunt Aca-rrimonium illicitum, silicet Ecclesiamveri-rum emc. proditque Carmina toties dicta.Jam ergo habemus primum,atque praecipuum - impedimentum quo illicitum redditur ma- gnum hoc Srcramentum , Peccatum mortale agnoscendum esse. Habemus quoque nihil - tam aperte veritati adversari, qutim illud a sertum, nihil matrimonio contrahendo ossit cere, quod praefato metrico indice non signi- ficetur. Ad haec aperte nos admonet indice,

o seu Carminibus illis, non omnia recoli impedimenta impedientia. Sic enim habet. Dixi in responsione potissimum, quia praeter supradicita

alia tria impedimenta numerantur. Ee pergie

es, singula declarare, scilicet Clandestinitatem 31 pro illis regionibus in quibus Tridentina Sy-- nodus non fuerat promulgata, omissionem, proclamationum ab eamdem Synodo Italutarum, ac tertio si negligatur in Primis nuptis, benedictio consueta &c. Haec ii quidem ab - omnibus asserta impedimenta, ab Auctore Carminum non fuerunt memorata. Suodo, di alterum Theologum recentiorum g antiquiores namque superius alleeatos piget hic rursum producere. Felis Potestatis in exami-

- censura interdicti , num scilicse vi illius are antur fideius a Sacramento matrimonii, si mat non vetari et Excipit tamen ste dicendo --cqvi mur' comatae intendunt a possunt licite metrimonium contrahere et Idqua

Deciali titulo. ( Quaeso hic qui nam si specialis iste ititulus animaduertat) idque speciaΗ titulo , quia scilicis ponunt obicem gratia Pe

Sacramentum recipiendae.

Satis sumque ni fallimur tum exemplo. tum auctoritate usque modo evicimus Carmen illud non ita sacrum habendum, ut sacri- Iegio tribuatur quidquam ei adiicere, vel ex eo minuere. Sacri Ecclesiae Canones, Verbum Dei scriptum, sive traditum tale sibi vindicant obsequium, secus autem qui ex arbitrio cujuspiam compactus suit impedimentorum index. veruntamen , & quod secundo loco polliciti suimus, impromptu est ut

praestemus et Dicebam autem falsum esse adversariorum assumptum, quod nempe impe dimentum consurgens ex justa Parentum renitentia , nequeat adscribi alicui ex illis quae relatis versibus recensentur et Nec dixisse penitet, siquidem non video, quid vetet ne Primo adscribatur, dicaturque per Ecclesia vetiatum non obscure designari. Video nonnullos corrugare frontem, atque huius asserti, te stem quaerere, & rationem et valebit pro utroque ineluctabilis Synodi Tridentine auctoritas quam centies inculcavimus: Ubi ismaperte nos admonet: Conjugia Filiorumfamilias fine consensu Parentum Sanctam Dei

Ecclesiam ex justissimis Causis semper detestatam, viqueprohibuisse. Ra id itaque prohibet

assiimare, imo cuinam liceat dubitare , quin illis verbis Ecclesiae vinitum Filiorumfamilias quoque nuotiae comprehendantur, nisi qui nesciat prohibere, O vetare Sunonimia apud Gramaticos haberi Haud dissimili arpumento ut occurreret Doctor Angelicus similem prodidit solutionem in sui. dist. 3q. art. q. statuit furiam quandoque irritum , alia udo ilicitum reddere matrimoni utri et Ast quidam obiiciebant sic, in Versibus praedissis Assicienter

cominentur impedimenta iurimentia matrimonium , sed ibi non sit mensio de furia ergo

Nonne hoc idem prorsus est, qno nos urget adversariorum argumentum Audiamus ut ab illo se sanctus Thomas expediat. Respondetur dicendum quod hac impedimentum reducitur ad errorem, quia nimbique infectus Consen-

rationis est. Liceat itaque, & n his itidem respondere verbis. Dissensus P rentum, si sit justus ac rationi consonus, sicur& quodvis notorium peccatum laethale quo Sanctum Matrimonii faedus in ipso contractu

violaretur, reducitur ad Ecclesiae vetitum, quia sic contrahere Sancta Ecclesiae ex justissimis Causissemper detestata es, aliaue prohibuit. O est. Trid sess. et . Cap. I.de refr.Matrimis

Ast s verum fateri liceat , pudet tandiu in his ineptiis, seu quisquiliis lectorem occupasse. Firmiora enim sunt quae pro suimus asserta, quam ut valeant levibus hujuscemodi ratiunculas concutu Frigida quoque ac in

via audam prenunciamus, quae de impedi-

52쪽

s, Dissertatio Theologico eg Is

mentis dispa itatis, & conditionis subdebat

ad vel serius. Quis es t n somniavit unquam has adscribete justiam dissensam Parentum, aut ieiustitiam qsiae indigna Connubia inli nestati Procedamus ad graviora, G a, issima profecto est quam e futiunt caisi tum da, dicetites in Tridentina Synodo props situm, atque expensum, quod versamur impedimentum, fuisse tangem a Doctissimis, . piisque illis Patribus impcobatum. Turpe Prorsus convicium, nedum nobis, verum

etiam Sacro illi Concilio injuriosum, hoc apparebit cuipiam,vel illius Textum,vel ej usdem Historicam narrationem absque praevio iudicio percurrenti. Utique non est Consilium cuncta hic revoluere quae de Filiorumfamilias conjugiis Sacrae illius Synodi acta suppedita-

Tent: Satis erit indicare pauca quibus advehilariorum , vel detegatur allucinatio , vel cam

Iumnia contundatur,

Et primo quidem adnotum est dubium in .concilium propositum , ac plurieS examina tum, illud tantummodo tulisse, an satius esset Connubia Filiorumfamilias sine consensu Paxentum irrita facere , si ante praefiniendam marem inirentur. Id ab Oratoribus gallis quaesitum: Idque attentius discussum prodit

3, ct Neque in dubium revocaratur an illicita, an vitanda: Id eniat compertum erat omnibus, praetitas nuptias noxias ut plurimum, familiis indecoras, ac odii potius inter Conjuges quam maritalis charitatis fomitem existere. Insuper animadvertere necesse est Decretum , de quo agebatur nullum praetuliue discrimen inter nuptias dignas, vel indignas: Nullum inter sationabilam, vel insultum, aequum , vel iniquum Parentum distensum, sed ipsorum arbitrio ita totum negotium Permittebatur, ut iisdem quomodo libet insciis , vel invitis nequirent filii aetate minores rato, atque legitimo Matrimonio Copularae Ut decreti verba profert laudatus Historicus lib. 22. cap. a. pag. 6 I s. Porro Decretum istud utcumque nullis limitibus circumscriptum plerisque ex Patribus arrisit, ut Apostolicae Sedis legati assiemare non dubitaverint adprobatum irri, si ut reformationis Caput,

'decti; vero si ut sidet Dogma proponeretur: Ea ratione ducti quod in Concilio pro legi

bus statuendis major dumtaxat suΠragiorum numerus requirebatur, at fidei articulos ut declararentur hie omnium suffragiorum ca

culo decebat approbari. Tertio recole: e non pigebit: Iuos quoque ex patribus qui inunde abnuebant, ut silio , mn Conjustiis firmitas adimererur, ceu e

nentissimo Madtutio testatur Patav.c. cap. q. Tanam ut res confecta. fuerit apiarte monitrant verba ipsius Concilii toties repe lita, quibus haud irrita fiunt, velum improba , ac detestabilia memorata Conjugia declarantur. Nihilominus Sancta DEI Ecclesie

ex Camis ita semper detestara est , --que probii uit. Ex his, ac reliquis, quae in Concilii actis describuntur, ita concludit Io. Baptista Duhames in ara Theologia speculat.

stari , prohibere comenti, dijdiplinam jam

ab aliquot saeculis receptam immutari noluerunt, nam majus erat quidem , es latius dissusum malum, quam ut statis excidi posset, oe cap. s.citis dissert. nu. T. prv e suem , ait: Quae liberorum citra Tarentum Consensum fiunt matrimonia, detessari. ac prohibere tantum potuit Conciliam non penitus extirpare. Praestat quoque, di a terum oron i exceptione maiorem audire T

stem , eximium Theologiae Magistrum , qui Concilio adsui: inter Theologos a Summo Pontifice Tridentum missos, ut Patribus Conccilio essent , Amonsum Salmeronem. Testatur hic Doctor tantum a vero abesse, quod inten derent Patres indignas liberorum nuptias 3 3 tueri, qn in potius ideo praecipue abstinuerint a Decreto abrogante Matrimonia sine Consensu Parentum celebrata , ne sic Tyra nide Parentum fieret, ut quandoque triari ad indigias nuptias cogerentur. Ita enim habetTo 1 .inEp. PA VLI difi pag.mihi II col. r. sub vers. Argumentatur Erasmus.Nam a sunt Patres quidquam de ea re statuere , no ignorantes quanta libertate filii ipsi fungantur m qu inta janua TDrannidis aperiretur Patre libus in os, ut eum servis suis nuberent, quod esset summe absurdum , ct minime tolerabile, Coetei lira ne ex hoc ansam filii ad nuptias invitis Parentibus copulandas arriperent, sic

proluserat iis . cos. : . Sed nos ad haec inprimis respondemus ad contrahendum magrimonium ratis milias nece sarium fuisses Neronsensim Parentum et Ouod facile es comprobara

ex iure Divino veteris , ct novi Testamenes, eae jure etiam Pontis io, est Civili , & pergit ex iis omnibus locis petita prodere argument Consonat sibi tu Commentar Evangelica Hil oria To S tract 6.pag. mihi I. col. I. ieX ponenS Textum cap. 2. Genes. Dimittet homo Patrem , est metrem , S adhaerebis uxori sum sic Lectorem admonet. Nec secundo hinc a cipias in ineundis copulandisque maetrimoniis non esset necessari, ullam de Consensu Pamentum hamhendam rationemr Ouasi homo ita relinquat P trem , est metrem, uet non requirat eorum tam

sensum: Cuia hic sensis absonus est , ct 'quem in

contra bonos mores, est contra naturali ocu ma liberis Abitum Parraribus , centraqNe miriam potesatem. Den se hanc se/jum 'erba

non capiunt, quia loquitur de iis, q- teat in matrimonio conetracto , mae quad servum et dum sit tam cingratitur, alios in secerimur se

53쪽

Tribunali agentem et Siqnidem mutas ipsiushes illia conciliari 2 ,- -s hominis, imo amborum Ore, ' ceteri Conjuges formam

sis mereret , ct doctarinam et Ut ineundo matrimo istum ineontactis Parim res in finis, nais

hoc siue culpa illos facere Mn posse , rinio, 'E. AMBROSIUS aperre docent. Hac que

En itaque ex Historia, ex Textu Sacroianis ctae illius Synodi ex Theologorum,qui eidem interfuerunt Testimonio, apertos cuniculos, atque detectam,adversariorum , fallaciam. Nolueruut Tridentini illi Sapientissimi Patres novum statuere impedimentum,quo filiorum-fam. nuptiae abrogarentur, idque ex iustis plerisque Causis , non autem ex illa, quod indigna, impiaque Conjugia censerent approbandae Quini mo ne unquam i m iniusta sulpicio

admitti posset , perspicue tradiderunt quid de iis perpetuo senserit Ecclesia, qui ipsi met

sentirent, oraculo saepius 1 nobis inculato, quodque ad retundendam quamcumque o positam argumentationem satis se solo valeret et Nempe quod huius generis connubia

Sancta DEI Ecclesia semper detestata est, atque

prohibuit. Ratum igitur, atque firmum esse Matrimonium etiam interFili familias,quantum vis disparis generis, initum detrectat nemo et At non minus ratum agnoscitur Sacramentum Bapti mi a Parocho ex ommunicato collatum, Sacramentum Eucharistiae 1 S cercedote irregulari confectum: Nihilominus ut irregulares , & excommunicatos 1 sacrile ga administratione arcendos omnes Catholici

assiemant, it1 quoque filiossamilias, ita quos-

cui Lissile, qui notorio sacrilegio magnum Matrimonii Sacramentum violare adnituntur, Iudicis auctoritate compescere fas est, & vi cohibere ne peccent.

TERTIUM ARGUMENT M. LEviora prorsus habenda , quae addebant ad

labefactandam veritatem argumentorum momenta , non ideo tamen silentio praeteris eunda,neque enim raro contingit, ut quae pleritque sutiles apparent, & inanes , nonnullis grave negotium facessant argumentationes:

Itaque sic objiciebant. In iis , quae ad ext 33 riorem spectant Ecclesiae politiam minus Theologorum placitis inhaerendum est: vippe qui regulas pro regimine Iudicialis Fori

Sacris Canonibus statutas , vel negligunt, vel ignorant. Ipsorum est fidelium animas iis omnibus instruere, quae ad eternam Delicitatem assequendam per previtas actiones necetasaria, vel utilia comperiuntur et Iudicium quoque in Sacramentali poenitentiae Foro exere re , di sententiam dicere et Uerumtamen nihil ipsis eum Foro Iudiciali, nihil cum politica . atque Forensi Ecclesiae disciplina di Huic si se immiserant salsem

alienam messem mittere perperam adnituntur. Iuris Canonici peritis demandata Provincia haec est et Hos

. Egiter , hos audire sudum oportet pro

eo tendit, ut exterioris Reipublicae pax cinn- mercia, externus quoque ReligionisCultus ad normam legum Cononumque sarta tecta se ventur. Quae vero occulta , DI Constantiae sinibus , sive prava, sive laudabilia opera intertius continentur DEI Iudicio,& Sacerdotatis Censurae sinere Ecclesia perpetuo consuevit. Exinde ut ut verum sit laethalis noxereos esse sive filios, sive quoscumque indignas nuptias cum scandalo , cum familiae dedecore , non sine propriae salutis discrimine conistrahentes: Utcumque Theologi in iis improbandis consentiant e Iudicis pro Tribunali sedentis nihil interest haec attendere et Neque enim ipsorum munus est subditos a peccatis mere, aut a criminibus jam commissis absolvere: Ad illud dumtaxat destinatus est , ut

ius publice petentibus reddat, & justitiam

ministret leges servando , & legum interpretum, non autemTheologorum vestigiis inhaerendo. Salagant isti consilio exortatione c*teris quoque ad poenitentiae forum spectantibus remediis E peccatis absterrere et Atqui forensis Iudex suam praestabit operam, ut horum libertatem in nuptiis ineundis totis Vitibus pro sui muneris debito asserat, atque

tueatur.

Id ut confirmarent duo subdebant exem apta quibus ita rem totam confici, atque finiri litem cogitabant , ut ingentem illam superius dispostam moralium Catervam prosternere non dubitarent. Profecto Religio mihi est, ut ea dum proferam adversarii verba Phrasimque, vel tantisper immutem , ne vim

dear argumenti vim enarvare, vel minueree En itaque ut argumentabatur. - Ulterius ego peterem a Caterva moralium seni33s ad hunc est esum facile negocio allegari possunt,

in numero bisentum, ct ultra S c. I Oh trahens metiramonium postquam emistis sex Votum Castitatas, vel Religionis moraliter peccet. Non potest huic quaesito , net a firmative responderi ad litteram Dextus in Cap. Rursus Oui

Ceterae mel vovent 'Et tamen nemo unquam somniatii asserere quod sit in arbitrio Ordinariorum ratione peccati mortalis impedire , vel retardare essectuationem matrimonii cum eo , qui

plex motum Religionis , vel Castitatis emisse Atque luauditum est in Curiis E esiasticis, quod

Pari animi alacrisate alterum subdebat ar-3 6 gumentum ab exemplo inquiens. Tandem ego peterem a dictis moralisiis , an Iudex, qui vidit Caiam occid utem Titirem, possit conde-mvare S um , qui ex processu apparet iamiacida Princeps Theologorum S. THOM AS E. r. 8 6 I ara. t. rotunie asserit quod ricumqsequum tur alii Theologi apud Palprinum in Tritan. reis V qm. 28. art. et q. Et tamen nemo potest negare quoi committat peccatun mortale illi , qui

procurat condemnitionem Seu innocentis an

AEant,busfalsis Testibus. Igitum cattende quae-

54쪽

m . Dissertatio Theologicossiegalis

si mirabilem mnsequentiam igitur in judieamdis man sunt haidendans in consaeratione e quae ncemuret forum intereum Oc. Ita ille

Enimvero perperam clamant, de sustra in hac re Theolagoi cum Canonici suris interis pretibus committere adnituntur adversarii. Hos praecipue filiorum Conjugia Parentibus Jure invitis, damnere, acriusque infinitari, quam: morales c utimur adversariorum nomenclatura auserit inficiare nemo , quem non piguerit ipsorum verba legere, quae retulimus: Textus considere quos indica viamus. Innumeros fere dedimus utriusque

Juris Canonici pr*sertimii, peritissimos.

Panormitanum. Praepositum. Cardin Iem. Ancaranum. Calderinum. Turre- crematam. Paleoctum. An non isti Canoni- ctis adnumerandi Protulimus verba ioca

Fagnani. Gonχ eE T leg, Barbosae, M nochii, Francisco Lyppaei, Cardinalis de Ludica , Ludovici Engel, Ioannis Chrisostomi Schambogen, Roberti Κoninch, Pyringi, Pugnatali, an isti quoque moralibus adciscendi, qui: Ecclesiastici Fori regulas, vel negligunt, vel ignorant i Possemus, & alios qu1mplures allegare: Uerendum tamen ne importuno indulgentes adversario , taedio lectorem henevolum conficiamus. Satius erit uno, vel altero Testimonio Theologorum, ac suris Peritorum consensum non semel in praecedentiabus dubiis adnotatum , iterum, atque Ue

tius comprobare.

Audiatur primo Joannes Paulus Vuindeclis 3 in Opusculo quod inscripsit TheologiaI

risconsultorum , in quo lib. 2. cap. 2 3sag mi hi et t. haec habet: In hoc igitur dubio duo consideranda sunt. Primum utrum Consensus Pa

tremum requiratur in mattrimonio contrahendo. Secundum utrum matrimoniumsive Consensurarentum valeat necne et In primo membro contieniunt omnes Nasu Theologi omnisa, em Legista sentiunt in matrimonium contra

hendo Consensum Parentum adhibendum esseCTheologi a Uant quartum praeceptum honora trem, et Matrem,alio miles locos. O- nouista hassent n. strates S o.qu. 3 . mpenta. quae . r. 32. Legistae alligant leg.Tuia . de oreb.

oblio. Nec est dubium quin liberi peccent saeonsensu Parentum conetrahemes. Dubium M. Iummodo excitant Causidici, qui tum maxime Sacris Canonibus contraria effutiunt, cum ut vitent Censuram Theologorum Canonici Iuris Interpretes appellanta Audiamus, & alterum ei uidem Concordit Testem eximium Petrum de Lede a in Tract. de marrim quo. T.aris. versSecunda Concla-so regulariter, quem initio huius Dissertatio n s protulimus: Iteriam prCferre cogat im Fortunitas adversarii: Sic laudacus Doctori Etiamsi ratem xihil praespiat sibo, contrahere

, comra ejus voluntatem est peccatum mortiae,

Dcciores tam Theologi, quam Iurisperiti OG ocumque igitur se vertant indignar nuptiarum Defensores, quemlibet frume ant udicem , ubique objurgationis, nullibi praesidium obtinebunt et Accusant Theolomi daamnant Canonistae. Civilis Iuris interordies insectantur. At quod longe maioris pondetis est damnant, atque detestantur Summi Potitifices, Episcopi, atque iuueremi Ecclesiae Tribunalia.(Neque hic fas est Sacros Canones , Decreta Conciliorum , sive Provincia lium , sive Synodorum Dioecesianarum, Decisiones quoque Sacrae Rotae supra recensitas resticare. Adeat praecedentia hujus Dissertationis Capitas , adeat, si lubet, adversarius, quae prodidimus S ummorumPontificum,Sanctae Romanae Ecclesie Cardinalium, Episcoporum responsa, Ordinationes, Statutae Et desinit proculdubio Theologos irridere, Porro satis non est adversario de Theologis quos morales nominat male mereri, quippe 338 qui nescio an apud Cordatos Sacrorum Ca nonum Professores, an apud Ecclesiastici Fori Judices bene audiat quod ipsorum nihil intea

resse debeat quin Christifideles a peccatis

laetnalibusn arceantur. Dissona profecto vox neque digna, quae res a Christiano Causidico, neclia D a Canonici Iuris Doctore proferatur u s enim fines per Sacros Canones ab Ecclesia intentus, nisi ut ad aetern m talicitatem fidelis Populus perducatur, ad illamque assequendam media proponere, quaeque impedimre valent obstacula removere Haec concors est Doctorum sententia, Communisque quam tradunt nedum Theologi , verum potissimi

ipsius mei Iuris Interpretes, Canonici Iuris definitio , per quam a Civili, & a politico

Jure primario discriminatur. Lege vero Eces via, inquit, Ioseph Gabalinus in praeclaro opere quod edidit de scientia Canonica et Leges Eccle ia ut quadam spiruualis Respublica est , ct ut adsvem , faelicitat supernatu

ratem tendit , non feruntue nis intentione Rel

gionis , O Divinae Iustitiae , habentque bonam

amma prosine , atque adeo pro materia aliquod ad Aem ictum ordinatum, diramurque Ecclesiasticae,-ex iis nascitur Ius Ecclesiasticum, quod di Canomcum vocant , ex eo quod leges ex quibus nascitur Canonicae iucuntur. Pris igitur Ecclesia ici sive Canonici suis primarius est Religio Chrsiana , quam unam attendit, ut per

eam tanquam per meduum non modo maxime

idoneum, sed etiam unicum, Ecclesiam ad beat ludinem supernat malem promouerat. Haec laudatus Auctorrius. I.lib. I .cap. E .quaest. .v. 8. At

fortasse fastidio erit adversario in hoc quoque Capite audire Theologos disserenidi, audiat igitur Canonistam , illumque egregium , Nproculdubio nulli secundum, Abbatem scilia

cec Panormitatium in Proemio Gemm .super primo Decretal. nu. Is. circa Aem. Hic pluribus praemissis ad scientiae Canonicae naturam assem quendam sic concludit. Ex hoc patet excel- ntia hujus scisuria ad Ius citate, habent enim se uet mima, ct corpus, licet enim utrumque juxmtendis ducere hominem ad

55쪽

d ferunt tametu

ris Canonui ,- A M. Is I. Fuga sin modo in tendi, n Obile intendit hyminem dirigere in bonum comunescundiem quoed cene uit humam secinini cmiliter vis,ti, secumtum quem modum bonum comune h et vim omoveri per justitiam liga- - , S Civilem amicitiam. vero clavom eum intre it dirigere hominem ab bonum eo ian, Setunsim quod commit humanae scietati qua Mon 'um civiliter visit, Sed secundum his in DEUM intendendo, P vitam aliam empectando. Bonum amem Comme A acceptum

archi petest conservari per suam Iustitiam legalem , eo Civilem Amicitiame Sed ultra hoc reta uiritur quaedam celestis amicitia , sine qua imposibile est hominem in Deum tendere et Sicut ergo potissima Virtus ad quam conmur Ius Cionu est ipsi legatis Iustitia , O Ovilis amicitia,

i a potissima virtus ad quam conatur Ius Can uicum est ipsa caelestis amicitia , quam charitatem vocamus. Quid vero his Iuculentius dici

poterit,ut Ecclesiastici Iudices sui admoneantur instituti Equidem nihil est quod ita

charitatem, ac celastem solvat amicitiam

nihil quod ab aeterna fclicitate fidelem hominem abducat , ut peccatum mortale, cui ut occurrat caetera que vis post habere par estEcclesiae Praesuli, atque Ecclesiastici Fori Jus dicenti. Quamvis enim Canonicum Ius pleraque versetur, quae externam politiam spectare videntur , adhuc ista ad excellentiorem diri git finem, ut videlicet utilia sunt, si recte illis utamur , ad aeternam vitam assequendam: Idipsum quoque nos edocent Canonis te et Sic enim Robertus Hon . to. I. princip. Iuris Canon. in Proem S. 6. Objectum, seu materia Turis Canonici sunt actiones Christianorum dirigibiles, est regulabiles per normas Ecclesia iras ad rae Iam vitam , est beatitudinem supernaturalem, circa ejusmodi enim actiones vo Cianonicum occupatur. Nec obstat quod spe etiam disponat de rebus , quae mere exteriores sunt , ct temperatis, veluti de contractibus, iudiciis, ultimis voluntatieus S c. quia haec , ct similia tractat, 'artinuit sub dicta rationi supernaturali, O ut sactrius finem Dum assequatur 'c. Proinde nihil magis a veritate alienum . quam quod Ecclesiae Forus non sit sollicitu; de vitando peccato , quin potius id praecipue satagere debeat, ut Subditos a peccato, ac peccandi periculo pro viribus coerceat.'Dumque de iis judicat, quae maxime ad Civilprn societatem necessaria , vel utilia comperiuntur , id primario sui muneris esse Iudex agnoscat, ut a subditis fine noxa praesertim

laethali, nec contra Divinas Leges exercean-rur. Ut optime expendit Gibalinus de Scien

Vides amplitudinem materia iuris Ecclesiastici, cum omnia fere ad Religionem , aut Tustitiam queant; O versari possit circa miseriam Civil sed aetiori, ct nobiliori modope tuum , quatensis silicet est materia peccati,

quam Sesagitur ' peccato vitando , ct de pericu-tur ex communi Doctorum.

Praemiserat autem laudatus Auctor assertae veritatis ineluctabile fundamentum M. I. sic argumentans. uuia peccata omnia nos a taesupernaturali ab umet , ct bonis omnibus spiri

malibus, atque saluti anema opponuntur, idcirco ad eamdem legem , y Ius pertinent, cum conmtraria ad eumdem redinem revocari soleant. deprimarium actum imperatum ab hoc Tareesse custum, O honorem Divinum, fureligio m actionem: Livino vero culti proripuo quodam mosi opponuntnr peccata , quatenus sunt

in uriae DEI: fgitur ad issim quoque Ius Ecclesiasticum, quatenus peccata sunt pertinebunt, O s s erigant quaeso oculos, ac mentis aciem

intendant Causidici, Iudices , caeterique Ecclesiastici Foti administri Et de iis , sciliiscet de pecitatis hoc Ius pronunciare, O nire,

atq;prohibere,damnare,atq; adeo punire sero meis poterit. Denique huc spectat tritum illud apud Canon istas, atq; Theologos axioma,quod nem-3 sy Pe.Si mononia. contradicat civitiservandum sit Canonicum , is materia concernat peccatum, seu animam. Verba sunt Andreae Vallens. in Paratilla Decretal. in Proem s.f. nu. q. Nam ad vitandum peccatum saepius Ecclesia leges emendant imo , ct abrogant Ius Civile , quia j a Leges Civiles cum pugnant cum Iure Divino, renaturali, justae non sunt, ct spectem legis habent

dumtaxat,eius tamen vim, O auctoritatem obtinere non possunt, ut scribit Gib. loco ante cit.q. . . 3. Idq; comprobatur ex Textu in Can. I. dimo. n. I. n Non licet, Can. Certum es, O aliis

sim distinSt. io. Nec pauca suppetunt eXempla ubi agitur de Votis, de Juramentis, de Usuris, de Matrimonio, de Praescriptionibus mala fida inchoatis, ut post Gail. lib. E. Ob

Pauca haec delibase sussiciat ad demonstrandum, Judici pro Ecclesiae Tribunali Sedenti nihil antiquius habendum esse quam ut

peccata repellat, ac tunc maxime sustitiae morem gerere, ac suo muneri respondere, cum pro vitando peccato caetera parvi facere

non formidat. Regulam istam, ut in reliquis omnibus sequi fas est, ita praecipue servanda ubi agitur de Sacramentorium administratione, qua nihil sanctius, nihil in Ecclesia Christiana dignius , ut majori qua potest veneratione exerceatur. Plura super hoc in fecundo huius opusculi capite disseruimus, nihilominus Op( re pretium erit plenius adhuc adve sario fatisse cere exemplo,

edidi et q. a min. cesne ultimo u-& auctoritate Summi Pontificis PAVLI V.de quo apud Carium Abic. in suo famigerato opere de inconstant, inside cap. a 6.n. Ei S. Consultus praefatus Ponfitifex a PHILIPPO III. HispaniarumRegrian

sibi liceret retico Regi de quo requisit fuerat, filiam nuptui tradere , sic respondit ira Santita di Nosseo Signore quanto a Atto

56쪽

ss Dissertatio Theologicotegalis

.e detestino per Urbe ( notet quaeso adve sarius verba , signet inisterium) per es re u maetri

sonio ianito s e stivoso a peccato mortale gravissimo. Rursum rogatus Papas ut pro ineundis nuptiis dispensatiotium elargiretur constanter abnuit eadem dactus ratione nescilicet peccato conferri opera, vel a longe permittere videretur. E non saridere latantita, Sua , come al pres,tes ossa ascostare upro sta, traulandosidi dispensare sopra un vita tanto illicito, e cooperatiis di peccato mortale, si ieme non se gli propontifero Causi , e Condicioni giustissime, mi tissima militis per servicisae Dio , e delia Santa Fede Catholica. Nonne largitio dispensationum in Matrimoniis conistrahendis ad externam quoque pertinet E clesiae discisplinam Cur itaque Summus Pontifex ne cooperandi peccato occasionem praebeat, a dispensando, vel cum magnis princibus sibi abstinendum tam aperte profiteturae Poterat sane iudicium de peccato sinere Confessario, qui pro suo munere in Foro Conscientiae Regem admoneret, quid enim ipsius intererat , dum pro Tribunali sederet

dum Summum Ecclesis Principem ageret. Ne dum de peccato verum etiam de non conferenda peccato opera i m sedulo praecavere Absit autem utCHRISTI Uicariu,imo ut caeteros quosvis Ecclesiae Praesules Succe

sores Apostolorum se munere sibi commisso tam demisse sentire si picemur et Sciabat optime Sapientissimus Pontifex hanc ipsi in primis aCHRISTO Domino demandatam fuisse

Provinciam, ut gregem suum per quamcumque semitam in aeternam dirigeret vitam, atque sibi collatam in utroque Foro potestatem eo respicere, ut commissis ovibus viam salutis ostenderet, ruinam vitare, securum prosequi callem doceat, jubeat, atque compellat. Haec si adversarium animadvertere non piguisset, non dubito quin hujus generis ar

gumenta contemnere non recusaret.

Neque ullius momenti est quod pro sutiliargumento confirmando absurdius subdebant exemplum. Ecquis enim satie mirari valeat Canonici Juris Doctorem sic clamantam: Nemo unquam fmniavit asserere quod sit in

arbitrio Ordinariorum raetione peccagi mortalis impedire, vel retardare est lectuationem matria

monticum eo, qui Votum plex Religionis, oel Castitatis em stet isque inauditum est in Curiis Ecelsasticis quod ex hoc unquam fuerint matrimonia reta via. O stupenda vere in asserenda salsitate securitas i uis enim ausit in dubium revocare quin Episcopi. valeant in Adebeant eos , qui Volo Castatatis, aut Relivionis adstricti Matrimonium inire moliuntur ne contrahant impedire Id aperte Sacris Canonibus stabilitur: Id omnium Canonis a-

- , atque Theologorum calculo comprobatur, Omittimus Theologos, non quod ipsorum auctoritatem parvi faciamus, sed quia pervios cuique credietus: Prodimus Sacros Canones, horumque Interpretes quoi adversarius , vel nescire simular, vel ignorat. Et primo quidem in C . Cansuluit Cap. Veniens Cap. Rursus qui clericis vel vere. matrimram aperte definitum legitur , votum limplex sive castitatis , sive Religionis nuptias impedire, neque annuendum tali voto obnoxium conjugio copulari, ut in Cy rursus cit. Quod si aliquando iusta urgeat causa ut matrimonium contrahatur, remittenda statuitur congrua satisfactio , & intenta 1 Summo Pontifice dispensatione nubendi licentia tribuatur. Sic aperte in Cap. veniens cit. Porro

quamvis in propatulo sit praefata j ura ne dum

occultum , conscientiae forum, verum etiam

iudicialem Ecclesiae curiam moderari Quippe qui non placitis Theologorum in Sacramento paenitentiae absolventium, sed Summorirum Pontificum consultorum ab Episcopi; pro regimine suarum Ecclesiarum responsis constante Ne tamen, vel minimum Cavillan fidi locus superlit, Praestabit audire ut laudati Textus a probatissimis interpretibus accipiantur. Apprime ad rem nostram Antonia Burri super c p. rursus, qui cleric. vel vov. ubi eliqui votum simplex castitatis emiserat, quam tumuis deinde sponsalia juraverit, matrimonium interdicitur n. a. sic habet Et sic nota quod ex voto simplici oritur jus, quo Ecclesia xompellere petes votientem ad votum

tinnicandum et Deinde concludit. Et nota ex hoc , virtutem voti simplicis quae matrimonium impedit contrahendum , sed non rectit jam conatractum. Innocent. super cap. Heniens. eo. Ira quo Summus Ponti x cum muliere voto

simplicis continentiae obstricta potest indictam ipsi congruam satisfactionem, jubet di pensari ut nubat, ad illa verba licentiam nu hendi , ita inquit de Misericordia, nam de rigore juris post votum simplex nan datur ei licentia

Gon1aleE TelleE super eodem Capito veniens cit. totum luculenti urum exponit n. q. inquiens Dicendum es Pontiscem in hoc casu immediate dispen se , ideoque ad Epimpum seria

Esisse , ut licentiam dare non dubitaret, idest non prohibere talem feminam nubere et uuod non est intelligendum iis susu tantum permis o , sed hoc in sensu , quod Papa di insando tollit impedimentum , propter quod Episcopus posset radamatrimonium prohibere.

Ad ultimum ne de voto simplici religi

nis auctoritas deficere videatur, subdimus apertissim um Textum in Cap. porrectum de rogular. Ubi qui infirmitate gravatum votum emiserat, ut fieret Monaeus, compellendPdicitur, ut reddat Domino quae promisi Ibique tradidit Fagnanus n. s. in ligionis emisit, etiam in foro externo Pressa comui potest ad sero sim votum et Et conm

eerit concordantes.

Vigilantes profecto Testes protulimus qu-bus evincimus ut multoties cauudicorum clamores juste contem ur ,

non raro contineat aurum' m Hymet

57쪽

De Sponset. & Matrim. Filiorum fata

mantes nem dixit, 'nemosomniavit , cum agam

tur de re cerea Sacris Canonibus stabilita, atque unanimiter ab Interpretidus admissa.3gi Alterum superest expendendum exemplum, seu argumentum ductum ex auctoritate Samisti Thomae dicentis sudicem posse damnare

virum, quem certo novit innoxium , si reus appareat ex forensibus actis. Primo quidem pictique multi nominis Canonistae , ac The logiae Professores in contrariam abeunt sententiam .' Alii parte admittunt, parte contradicunt. De his late Covarr. lib. s. variaris cap. i. per tot Caia de Lugo de justit. tom. 2. .ct. Dic illo.dejustitis h. Traa. I. - t. m. T . Q u caeteros allegant. Ut cumque res se habeat, neque necessitas urget, neque otium est opinionem illam examinarer

Esto vera sit (neque enim refragari licet quin illi maximum ex Angelici Doctoris auctoritate pondus accedat 3 quid tum inde Illud sertasse quod si in agendo de filiorum nuptias Testium dictis , ceterisque judicialibus

actis , non probetur Parentes reluctare, vel eorum dissensus iniquus asseratur, si ge tandem nuptias quam judex privata scientia In dignas, novit, ut aiunt secundum ali g/ta, reprobata appareat perseram ignominia nomiari , tunc ei liceat neeletia sua occulta, publicam atque in foro probatam notitiam sequi; si 'amen prius nulli pepercerit indus siae qua pissi ille fuerit detegi veritatem. Atabud est de quo contendimus argumentum Quid agendum Sacra nent,rum Minittris si peccistor occultus publice petat, non est nu- ius loci declarare. Illud unice modo inqui-ximus ut se gerere deneat Episcopus, Parrochus, d im Parentes Palam dissentiniit , nes liae indigne nubat et Dum aperte coni ac numptias sine scandalo, sine injustitia , sine Peccato non contrahi. Hanc tantummodo tracta mLs causam De peccato manifesto , denotorio sacrilegio, quo matrimonium faedare in casu dicto fi ii familias moliuntur controversia est: Afferant advelsiarii si ipsis sup- Perit exemplum quo liceat notorio peccatori, qui in ipsa Sacramenti perceptione Sacrammentum violare dignoscatur,sSacramentum administrare e Prodant causam in qua liceati adici si ve civilis, sise Ecclesiastici fori opem

ferre peccanti, cujus crimen Testes, acta forensia :Probenc , vel sua notoria turpitudine manifestum fiate Tunc nisi aliunde innotem scat disparitas argumenti, manus dedere non pudebit 3 o At inquiet aliquis nonne in crimine qUam-rumlibet occuIto , verum est operam conferri a Iudice, ab administro Sacramentorum tDhilominus hoc licere annuunt omnes: Quiduaque prohibet ne liceat itidem praesidio essenuis, ut marrimonium ineant, esto appareat assos peccaturos dum nutanti Ne utimuam 'nino id licere responderem et Cur enim dirat adversamus i fas est iudici occultam a uti calumum permittere, dc virum i

nocuum capite damnare , at si salsitas inni testat omni iure tenetur innocentem absol--re y Cur Sacerdos peccatori occulto publice Eucharistiana petenti, vel aliud Sacramentum , poterit ministrare , nequaquam vero si vel secreto petat, vel crimen sit adstantibus manifestum. Cur denique dum agitur de ma

trimonio, peccatum nedum absconditum, verum etiam manifestum , atque notorium non valebit Parocum atque Episcopum a sterrere ne presto sit peccantibus, hi caeteris vero causis ea servanda erit lexm, ut notorio crimini, ut Sacrilegio manifesto nunquam

Iiceat opim ferre Quaenam ista discriminis ratio N ulla prosector Sed in omnibus eadem causa urget, ut si aliud acta forensia praeses tant, aliud privata scientia doceat et Iudex, aut quisvis publicus Minister propri posthabita , publicam notitiam sequatur: Quia sci-

Iicet ut disserit Saninus Thomas E. E. art. E. in respons sudicare pertinet ad iudicem se undum quod fungitur pab ira potestate. O ide. informari debet in Dicauis em secun m , id quod novit , ut privata persona , sed secundum id, quod ipsi innotescit tamquam periona iublicae. Hoc amem innotes it sibi in commuini, ct in particularis; in parriculari negocio aliquo per in trumenta , est Testet , est alia hujusmovi l gi-G-a documenta. qua debet sequi in judicando magis quam id, quod nodit, ut pris ita persona, Ut autem haec locum habeant in admini strandis Sacramentis, atque in neutra cauland cx si .e Sacerdos iniustitiam aes mittanc, neque alterius criminis participes cris ri oc, si it Luculenter ex licant. Dicastili de ustit. lib. a. Tract. I. disput, si dubit s. n 8sibi judex post adibita omnia media mora iter post ilia , quibus innocens Iiberari possis, etiarasit

miserialiter iniustitia is co nmittat, tamen secura dum eam stantiam, qua tu iu licando uti debet,

Jormaliter justum agit, ac proinis nulli ficit iniuriam. Et inserius Hac ratione Sacerius qui scientia privata agnoscit aliquem o Altum peccatorem scientia vero publica habem'. vel justus, vel rite penitus preset Eucharistiam licite, immo nec potest negare publie petenti.

- Audiendos quoque eximrus Si Thomae Interpretes ordinalis C etanus in comem fari, Zocit.vers. arguitur sol obiciens, atque egregie argumentum de non praestando auxilio Testicalumniam adstruentis subdunus ipsius Textum Arguitur postremo , quia testes per quo

innocens contra dieratarem convictus damnandus es . veniunt investim nras otiium . ct iatri e cris sunt Lupi rapaces rerum , v et vita et Ac per

haesi Dilex certus de iansgencia, sudicat 'maeorum cicta, Min re est homicidarum , vel praedontim S P non excusatur. Vides ut optimme object m e E Dltarens; de Opera, quae com fertur peccato Testium exuonat En. inentissimus Doctor verbis illis Minister est hom id

58쪽

De Sponset. & Matrim. Filiorum fata

mantes nem dixit, 'nemosomniavit , cum agam

tur de re cerea Sacris Canonibus stabilita, atque unanimiter ab Interpretidus admissa.3gi Alterum superest expendendum exemplum, seu argumentum ductum ex auctoritate Samisti Thomae dicentis sudicem posse damnare

virum, quem certo novit innoxium , si reus appareat ex forensibus actis. Primo quidem pictique multi nominis Canonistae , ac The logiae Professores in contrariam abeunt sententiam .' Alii parte admittunt, parte contradicunt. De his late Covarr. lib. s. variaris cap. i. per tot Caia de Lugo de justit. tom. 2. .ct. Dic illo.dejustitis h. Traa. I. - t. m. T . Q u caeteros allegant. Ut cumque res se habeat, neque necessitas urget, neque otium est opinionem illam examinarer

Esto vera sit (neque enim refragari licet quin illi maximum ex Angelici Doctoris auctoritate pondus accedat 3 quid tum inde Illud sertasse quod si in agendo de filiorum nuptias Testium dictis , ceterisque judicialibus

actis , non probetur Parentes reluctare, vel eorum dissensus iniquus asseratur, si ge tandem nuptias quam judex privata scientia In dignas, novit, ut aiunt secundum ali g/ta, reprobata appareat perseram ignominia nomiari , tunc ei liceat neeletia sua occulta, publicam atque in foro probatam notitiam sequi; si 'amen prius nulli pepercerit indus siae qua pissi ille fuerit detegi veritatem. Atabud est de quo contendimus argumentum Quid agendum Sacra nent,rum Minittris si peccistor occultus publice petat, non est nu- ius loci declarare. Illud unice modo inqui-ximus ut se gerere deneat Episcopus, Parrochus, d im Parentes Palam dissentiniit , nes liae indigne nubat et Dum aperte coni ac numptias sine scandalo, sine injustitia , sine Peccato non contrahi. Hanc tantummodo tracta mLs causam De peccato manifesto , denotorio sacrilegio, quo matrimonium faedare in casu dicto fi ii familias moliuntur controversia est: Afferant advelsiarii si ipsis sup- Perit exemplum quo liceat notorio peccatori, qui in ipsa Sacramenti perceptione Sacrammentum violare dignoscatur,sSacramentum administrare e Prodant causam in qua liceati adici si ve civilis, sise Ecclesiastici fori opem

ferre peccanti, cujus crimen Testes, acta forensia :Probenc , vel sua notoria turpitudine manifestum fiate Tunc nisi aliunde innotem scat disparitas argumenti, manus dedere non pudebit 3 o At inquiet aliquis nonne in crimine qUam-rumlibet occuIto , verum est operam conferri a Iudice, ab administro Sacramentorum tDhilominus hoc licere annuunt omnes: Quiduaque prohibet ne liceat itidem praesidio essenuis, ut marrimonium ineant, esto appareat assos peccaturos dum nutanti Ne utimuam 'nino id licere responderem et Cur enim dirat adversamus i fas est iudici occultam a uti calumum permittere, dc virum i

nocuum capite damnare , at si salsitas inni testat omni iure tenetur innocentem absol--re y Cur Sacerdos peccatori occulto publice Eucharistiana petenti, vel aliud Sacramentum , poterit ministrare , nequaquam vero si vel secreto petat, vel crimen sit adstantibus manifestum. Cur denique dum agitur de ma

trimonio, peccatum nedum absconditum, verum etiam manifestum , atque notorium non valebit Parocum atque Episcopum a sterrere ne presto sit peccantibus, hi caeteris vero causis ea servanda erit lexm, ut notorio crimini, ut Sacrilegio manifesto nunquam

Iiceat opim ferre Quaenam ista discriminis ratio N ulla prosector Sed in omnibus eadem causa urget, ut si aliud acta forensia praeses tant, aliud privata scientia doceat et Iudex, aut quisvis publicus Minister propri posthabita , publicam notitiam sequatur: Quia sci-

Iicet ut disserit Saninus Thomas E. E. art. E. in respons sudicare pertinet ad iudicem se undum quod fungitur pab ira potestate. O ide. informari debet in Dicauis em secun m , id quod novit , ut privata persona , sed secundum id, quod ipsi innotescit tamquam periona iublicae. Hoc amem innotes it sibi in commuini, ct in particularis; in parriculari negocio aliquo per in trumenta , est Testet , est alia hujusmovi l gi-G-a documenta. qua debet sequi in judicando magis quam id, quod nodit, ut pris ita persona, Ut autem haec locum habeant in admini strandis Sacramentis, atque in neutra cauland cx si .e Sacerdos iniustitiam aes mittanc, neque alterius criminis participes cris ri oc, si it Luculenter ex licant. Dicastili de ustit. lib. a. Tract. I. disput, si dubit s. n 8sibi judex post adibita omnia media mora iter post ilia , quibus innocens Iiberari possis, etiarasit

miserialiter iniustitia is co nmittat, tamen secura dum eam stantiam, qua tu iu licando uti debet,

Jormaliter justum agit, ac proinis nulli ficit iniuriam. Et inserius Hac ratione Sacerius qui scientia privata agnoscit aliquem o Altum peccatorem scientia vero publica habem'. vel justus, vel rite penitus preset Eucharistiam licite, immo nec potest negare publie petenti.

- Audiendos quoque eximrus Si Thomae Interpretes ordinalis C etanus in comem fari, Zocit.vers. arguitur sol obiciens, atque egregie argumentum de non praestando auxilio Testicalumniam adstruentis subdunus ipsius Textum Arguitur postremo , quia testes per quo

innocens contra dieratarem convictus damnandus es . veniunt investim nras otiium . ct iatri e cris sunt Lupi rapaces rerum , v et vita et Ac per

haesi Dilex certus de iansgencia, sudicat 'maeorum cicta, Min re est homicidarum , vel praedontim S P non excusatur. Vides ut optimme object m e E Dltarens; de Opera, quae com fertur peccato Testium exuonat En. inentissimus Doctor verbis illis Minister est hom id

59쪽

Dissertatio Theologico Legalis,

capitibus exposita , in eo sensu aeeipiendum ut liceat moram aliquam facere filiis fami 'non est eorum Minister , sed juris; ct proptere/

ou incurrit reatum sequela eorum , nec T ip

sum venit scanditam, sed per tuos Testra q*i utuntur jure ,-judicis bio,

Similia prorsus de administrante sacramenta peccatori occulto produnt Theolo En ut loquitur opor. ract. 18. disp. unic punct. I ias nenniisi licitum esse Sacrilegio cooperari, quia es intrinsece malum; ae ministrans Sare . menaeum isdigno videtur ictius Sacrilega se se peioni cooperari: Erra nunquam id licere potest. Facile respondetur negando minuerantem Sacrammenta indigno ob supradictam vitandi imi infamationem cooperari Sacrilegae suscia pientis receptioni, quiasilumi operatur Sare imentali receptioni , quagenus vero est furilega permittit ex justa cauo. Sic Suar. Eurich. Bon

. cina, alii.

M Res denique paucis perltringendo, illua certo concludere non formidamus iudicem ividelicet, atque alterum quemlibet publicum sive justitiae, sive Sacramentorum administrum, dum ut suo muneri respondeat scientiam peccati. quam privatim tenuit non alis tendit, perperam alieni criminis participem dici, neo non sisdem jurious, & rationum momentis , quibus damnatur si publice peccantem non excludat, si occultis criminibias non occurrat innoxium declarari. Neque ali-- ter de causis connubiorum sentire licet: Pum iniquitas contractus pinm est, atque judicialiter comprobatur et Dumlautem-l xet, hoc a caeteris negociis non nihil differre ad notum est i Siquidem multoties, vel unius Testis accusitio sufficit ut matrimonio contrahendo obex afferatur ' Itemque nonnullae contra Testes, quae in alterius generis causis-urgent exceptiones , dum agitur de jungendis nuptiis Iure contemnuntur. De his in

Textu cap. praeterea de so I. cap. videtur. cap. cum in tua. Cui maurinnonimm accus ibique Bambo.. in coliedit. jar. Ponti sic. Roberet. Noni. lib. q. princ. Iur. Canon. eodem Titulat I S. S. s. m. S. Or Io. Caeterique apud ipsos.

3 Ut tandem non sine Meta coronide tertii

hujus argumenti censuram concludamus memoriae recolendum monitum quo nos adver-etit Eminentissimus illa cinus in ostior. Conia. Trid.lib. 2. E cap. . n. i 6 ubi prodita cujusdam Sacrorum Canonum Do oris sententia super

irritis habendis clandestinis nuptiis Haec subdit. Diade adlaedere, che ii caminare cetrium

fila menta de Camoni somprenata dat Deos pico iussos in talis rati, e 'r' caminare con ure si Mede, ciue Ze iccando, e sesso e

- si e M ARGUMENTUM. Vario denique obiiciebant: seu potius

ex tripode quasi pronunciantes doc 3 S bant- Si quid veri praeses erunt asserta tam to appareatu in rotius hujuse Dissertatiopis has , caeterisque ad indignas nuptias conuo

tintibus, brevem tamen moderatamque, cu

jus videlicet finis sit, haud utique libertatem infringere, sed irrevocabilem praecipitationem in copulando insequialis matrimonii saetadere praecabere. Neque enim semel aut raro accidit ut Adolescentes vel Puellae quae sallaciis lenocinisque deceptae , vesano amore iurentes , iraque incenta ex serveriori Paretitum disciplina, faeda connubia machinatur, pusillo temporis ad se revetentes, insanisque affectibus solutae , gaudeant sibi prospectum fuisse, quod imprudenter optaverant connubio retardator Atque propterea nefas non esse filios a consortio eorum sejungere, quos hispicati licet ipsorum cupidinem confovere, a civitate amovere, interdum quoque in

carcerem coniicere, ut vexatione commoti

sui compotes serunt, & quam incaute sibi m liuntur animadvertant perniciem ac exhorEreant.*Uerum enimvero fi animo obstinentes neque Parentum industriae, aut Praesulis conafilio cedat filiorum constantia , tunc ipsis libertatem laegiri oportet, indulgendum ueju suum persequantur, atque a vexationibus abstinendum: Ne cuin dispendio salutis aeternae urantur dum nubere prohibentur, contra effatum Apostoli I. ad Corint. cap. I. versis dicentis Uuodsi non se coetinent, nubant g m lius est enim nubere quam uri. Neque arbitrii est Parentum, Episcoporum , vel alterim, quacumque polleat auctoritate remedium contra concupiscentiae irritamenta jure natu, rati, & Divino statutum, sacrisque Canonis bus commendatum, filiis denegare; sed dumtaxat tantisper dum fraudes detegantur, si sub sint, detinere. Hoc tandem prescriptum Ecclesiastici Fori, hane praxim perpetuo se

vatam testatur Ra ualetis r. obsero. Criminis cap.6. lib. I. S 3 s. Et Clitia de Foro Ecclesia quasi. 2sq. I. an. Eo. Quod totum consonare

videtur plerisque Sanctorum Pontificum, Mnmani auditorii rescriptis,ac Sac. Congregatio nis Concilii Tridentini interpretum responsia super causis sponsalium , etiam jure jurando confirmatorum e Quippe qui licet comperta juris sit ut ea violari nequeant sine injustitiae, atque periurii nota; ac proinde compellen dum esse qui illa contraxit, ut promissionem adimpleat, ideoque judicem parti petenti ut juratam fidem servare cogat detrectantem, teneri praesidio esse , eique omni via conisi mre ne data fita fallatur, neque praecepUbneque minis, censuris quoque non parcent dum Nihilominus tamen ubi haec caetera' que juris adiumenta non proficiant, iatra progredi nequaquam licet, neque omnm

da coactione adigendus, ut mammonaum ineat auia iam coactus per censuras inc Trato am-

me summit, ut ait Rota in Toletana mari mmonii coram Iusto 16oi. re subdits i Em solvare potius quam

60쪽

immo Cras mitius egit ictem Sacrorum Tribunal , dum via licet animadvertens conflantemganimi desiderationem, 1 coactione temperandum censuit ut in Melitensi sponsaliud coram Paulutio tr. Maij 682- oi Cum cousans ejus deliberino a amat non contrahen Ahfusinia, ametrimonium , quo casa Ecclesia dcoactione temper t. Concinit Sacra Congregatio Concilii Tridentini Interpretum in Bois, ien. hono iam s. Ianuarii 1 oo. in qua Teste D. Piton. eximio in Romana Curia Advocato disiept. Eccles 3 E. num. 26 fuit Archiepiscopo in rectum m moueret Sponsam adimplendam Mem , quod si post monitioves su so-

nes, O AE entias adhuc renueret, ad rigora fans, ct exactis nam coactionem non deveniret. Eadem igitur via incedere, paremque mo-

derationem servare tenebitur judex dum agitur de impediendo indigno matrimonio filio- . rumfamilias . monendi quidem , pulsandi . sunt, nec non minis deterrendi, ut si vel animi levitate, vel dolo decepti de nuptiis cogitaverint, molestiis exagitari intelligant se docipi, atque resipiscant. At si obsurati in proposito permaneant, gradum sistere oportet, &Dlterius compellere nefas este Ut enim inquit Rota decis ii 8s. coram Emerix. jun. Ecclesia compellit eum quem videt in sua sNAcitate tia tubamem , Aus eum quem cognoscit constanti

animo reluctantem. Hoc ultimum adversariorum efugium, hic postremus conatus , ut Sacrilegas nuptias copulari si non cito , tandem aliquando Ecclesiae Praesules consenti

rente

rum s Frustra tamen illos conari, atque inca sum inania haec excogitari sophismata adapertam labefactandam veritatem, liquebit protinus, si quae ad illam stabiliendam in s perii ribus hujus tractatiunculae capitibus jecimus, memoriae recolantur firmissi Da fundamenta ex juribus, auctoritate, & ratione: Jura si quidem clamant saepe seta connubia

Impedire ne fiant, non morandum ut matu-

. rius cooulentur. Prohibent, non suspendunt. Ecclesia perpetuo non ad tempus aetestata est atque prohibuit. Expendimus quidem in tertio , ac quarto praemissi; articulis praesentem

dissicultatem , neque libet quae jam protuli-

muS recantare. Satis erit ut nova aliqua proferam , numquam enim veritatem asserenti

Testimonia deficient, aut pondera ratio-

Et primo quidem prodere liceat verba Aloysii Riccii non vulgaris notae in Ecclesiae. Foro iudicis, Sacrorumque Canonum Doctoris, rem utim adamussim vertractantis in De- . eis. r. hchiv Neapo East. erat Babba anno is T--2 par. S. Agebatur de no- hili viro indianas nuptias moliente, & ex I stulantibus Consanguineis ut auistoritate Iudicis imminentibus scandalis obex fieret, sum hac Causa sensit laudatus Amstor. Repli- quivim Reverendi mus Episcopus nora

P a Mi tali cases prohiberi si Pliciter maetram nium , sed tantum ad tempus, quod videbatur probabile , sed re matrerius perpe a resiaui quod fere dicto scandalo simpliciter poterare dictum

Matrimonium interdici. Nam omm tempora scaedalam est malum, evitandum. Et ponderandum est quod dictum est de Diso Paulo prima ad Corintios cap. 8. s sandalia vero fratrem

meum non comedam Carnem in aeternum, O nouaerit ad tempus aliquod determinatum , sed potius in aeternum quia in aeternum vitari debet scandalum , es' non ad tempus in iis quae sine peccato omitti possunt. Et infra ad eliciendam alteram difficultatem partem de vitanda i continentia , atque servandis iuribus libertatis egregie fundit. Consensus matrimonialis liere sit de subflamia matrimomi, tamen pressa

dius cum debitis circumstantiis, cre non cum sandalo, est licet matrimonium sit remeaeum luxurie , tamen peccatum luxuria vitari potessatas modis, m contrahendo cu is aliis Faminis.

Solidissima , dubio procul, ratiocinatio, sed cui immensum pondus accedit si ne dum scandali quod tantopere, & juramerito examgeratur , vitandi debitum; verum & impietatis non fovendae , religionis a Sacrilegio defensandae, vitandae quoque injustitiae in Parent , atque caeteros consanguineos, totius

que Reipublicae incommodis occurrendi obligatio a judice ab Episcopo, a Parocho serio ut par est expendatur, Expendere insuper necesse omnino est non agi dumtaxat de obli--gatione judicis Ecclesiastici, animarumque Pastin is, ne sinat scandala irrepere, neve negligat aliena crimina vitari. Uerum & de longe graviori debito violando periculum est ; ne scilicet Episcopus suo mandato, P rochus sua praesentia Sacrilegium firmet, &confirmetiimpietatem. Ne Divina humanaque jura conculcanti , ne Sacramenta s dari adnitenti opem uterque afferat, & ooituletur. Ista profecto nulla temporis mora, nulla 3 servandq libertatis ratio valebit excusare: Ulut quandoque sinere liceat leviora mala, ne aditus gravioribus pateat; Nullius tamen vitandi mali ratio satis est ut liceat quod sua Datura malum est, quantumvis levissimum perpretare, vel eum qui facit adjuvare. Sic enim in Republica meretrices non expellere quandoque licitum , at Meretricium consule- re, presto esse, conferre operam meretricari cupienti, Piaculo Celerique quovis tempore, ubique locorum habendum est. Iuvat, Malterius recentioris Canonistae super similii causa sententiam proferre , qui & luculentiori perspicuitate universam quam versamur ectu .leat quaestionem, quique consilium seu ut ipse nuncupat votum suum exaravit ut Pareret Eminentissimo Principe de latere leg to , dum Ferrariae Synodalem judicem, Sa cti Ossicii Consultorem, atque Cathedralis Ecclesiae Canonicum Theologum ageret, Andreae scilicet Bertonii Varia aetu de neglige tusclomission p art. n. Ist. .mita

lota tis nobilis quidam vir indignam faen