De vita excellentium imperatorum

51쪽

DION. Iret Atheniensibus. Id quum minus diligenter esset, latum, Tiribaetus, qui Sardibus praeerat, Cononem v cavit, simulans, ad Regem eum se mittere velle magna de re. mus nuntio parens quum venisset, in vincula conjectus est, in quibus aliquandiu fuit. Nonnulli, eum ad Regem abductum, ibique perisse, scriptum reluquerunt. Contra ea Dinon historicus, cui nos plurimum de Persicis rebus credimus, sigisse, scripsit illud addubitat, utrum Tiribago sciente an imprudente sit factum. Is

natus, utraque implicatus tyrannide Dionysiorum. Namque ille superior Aristomachen, sororem Dionis, habuit in matrimonio ex qua duos filios, Ηipparinum et Nysaeum, procreavit totidemque filias, nomine S IS phrosynen et Areten quarum priorem Dionysio filio, eidem cui regnum reliquit, nuptum dedit, alteram, Areten, Dioni. Dion autem praeter nobilem propinquutatem, generoBamque majorum famam, multa alia ab natura habuit bona in his ingenium docile, come, Maptum ad artes optimas magnam corporis dignitatem,

quae non minimum commendat magnas praeterea divutias a patre relictas, quas ipse tyranni muneribus auxerat. Erat intimus Dionysio priori, neque minus propter moreB, quam assinitatem. Namque etsi Dionysii crudelitas ei redisplicebat, tamen salvum esse propter necessitudinem, magis etiam suorum causa, studebat. Aderat in magnis rebus ejusque consilio multum movebatur tyrannus, nisi qua in re major ipsius cupiditas intercesserat L d

52쪽

gationes vero, quae essent illustriores, per Dionem administrabantur; quas quidem ille diligenter obeundo, fideliter administrando, crudelissimum nomen tyranni sua humanitate tegebat. unc a Dionysio missum Cadi thaginienses suspexerunt, ut neminem unquam Graeca lingua loquentem magis sint admirati. II. Neque vero haec Dionysium fugiebant. Nam quanto esset pibi ornamento, sentiebat. Quo fiebat, ut uni huic maxime indulgeret, neque eum secus diligeret I ad filium. Qui quidem, quum, Platonem Tarentum venisse, fama in Siciliam esset perlata, adolescenti negare non potuit, quin eum arcesseret, quum Dion ejus audiendi cupiditate flagraret. Dedit ergo huic veniam, magnaque eum ambitione Syracusas perduxit. I Quem Dion adeo admiratus est atque adamavit, ut se totum ei traderet. Neque vero Plato minus delectatus est Dione. Itaque quum a Dionysio tyranno crudeliter violatus esset, quippe quem venundari jussisset, tamen eodem rediit, ejusdem Dionis precibus adductus Int 2 rim in morbum incidit Dionysius. Quo quum gravi conflictaretur, quaesivit a medicis Dion, Memiamotam se iubereti simulque ab his petiit, si forte Cori esset perietila, tis sibi merentur. mm Belle se cum eo com qui de piartiendo regnos quod sororis suae filios ex illore natos partem regni putabat debere habere. Id medici

non tacuerunt, et ad Dionysium filium sermonem rei terunt. Quo ille commotus, ne agendi cum eo esset Dioni potestas, patri soporem medicos dare coegit. Imo aeger sumpto, ut somno sopitus, diem obiit supremum.

do III. Tale initium lai Dionis et Dionysii simultatis,

eaque multis rebus aucta est. Sed tamen primis temporibus aliquandiu simulata inter eos amicitia mansit. Quumque Dion non desisteret obsecrare Dionysium, ut

53쪽

Platonem Athenis arcesseret, et ejus consiliis uteretur, ille, qui in aliqua re vellet patrem imitari, morem ei ge sit. Eodemque tempore Philistum historicum Syracusas reduxit, hominem amicum non magis tyranno, quam tyrannidi. Sed de hoc in eo meo libro plura sunt ex Sposita, qui de historicis conscriptus est. Plato autem tantum apud Dionysium auctoritate potuit, valuitque eloquentia, ut ei persuaserit, tyrannidis facere finem, libertatemque reddere Syracusanis a qua voluntate Philisti consilio deterritus, aliquanto crudelior esse Iocoepit. IV. Qui quidem, quum a Dione se superari videret

ingenio, auctoritate, amore populi, Verens, ne, si eum secum haberet, aliquam occasionem sui daret opprimendi, navem ei triremem dedit, qua Corinthum deveheretur IS ostendens, se id utriusque facere causa ne, quum inter se timerent, alteruter alterum praeoccuparet. Id quum

factum multi indignarentur, magnaeque esset invidiae tyranno, Dionysius omnia quae moveri poterant Dionis in naves imposuit, ad eumque misit. Sic enim existi m mari volebat, id se non odio hominis, sed suae salutis

secisse causa. Postea vero D, audivit eum in Pel ponneso manum comparare, sibique bellum facere,

nari Areten, Dionis uxorem, alii nuptum dedit, filiumque ejus sic educari jussit, ut indulgendo turpissimis mimbueretur cupiditatibus. Nam puero, priusquam pubes

esset, scorta adducebantur vino epulisque obruebatur, neque ullum tempus sobrio relinquebatur. Is usque eo vitae statum commutatum ferre non potuit, postquam in

patriam rediit pater namque appositi erant custodes, doqui eum a pristino victu deducerent), ut se de superiore parte aedium dejecerit, atque ita interierit Sed illuc

revertor.

54쪽

M DION. V. Postquam Corinthum pervenit Dion, et eodem perfugitineraclides, ab eodem expulsus Dionysio, qui

praesectus fuerat equitum, omni ratione bellum comparare coeperunt Sed non multum proficiebant, quod multorum annorum tyrannis magnarum opum Putabatur. Quam ob causam pauci ad societatem periculi perduc bantur. Sed Dion fretus non tam suis copiis, quam odio tyranni, maximo animo, duabus onerariis navibus, quinquaginta annorum imperium, munitum quingentis Io longis navibus, decem equitum, centum peditum millibus, profectus oppugnatum, quod omnibus gentibus admirabile est visum adeo facile perculit, ut post diem tertium quam Siciliam attigerat, Syracusas introierit. Ex quo intelligi potest, nullum esse imperium tutum, nisi be-I nevolenti munitum. Eo tempore aberat Dionysius, et in Italia classem opperiebatur, adversariorum ratus neminem sine magnis copiis ad se venturum et quae res eum fefellit. Nam Dion iis ipsis, qui sub adversarii fuerant potestate, regios spiritum repressit, totiusque 2 ejus partis Siciliae potitus est, quae sub potestate Dionysii fuerat parique modo urbis Syracusarum, praeter arcem et insulam adjunctam oppidos eoque rem perduxit, ut talibus pactionibus pacem tyrannus facere vellet: Stelliam Dion obtineret, Acilio Dionysius, yrαcusias 25 Apollocrmes, cui maximam fidem uni habebat. VI. as tam prosperas tamque inopinatas res cons cuta est subita commutatio, quod ortuna sua mobilitate, quem paulo ante extulerat, demergere est adorta Primum in filio, de quo commemoravi supra, Saevitiam 3 suam exercuit. Nam quum uxorem reduxiSSet, quae alii fuerat tradita, filiumque vellet revocare ad virtutem perdita luxuri, accepit gravissimum parens vulnus morte filii. Deinde orta dissensio est inter eum etine-

55쪽

DION Uraclidei et qui quidem principatum non concedens, lactionem comparavit. Neque is minus valebat apud optiumates, quorum conBensu praeerat classi, quum Dion exercitum pedestrem teneret. Non tulit hoc animo aequo Dion, et versum illum Immeri retulit ex secunda rhapsodia, in quo haec sententia est: Non posse bene geri revublicam multorum imperiis. Quod dictum magna invidia consecuta est. Namque aperuisse videbatur, se omnia in sua potestate esse velle. an ille non lenire obsequio, sed acerbitate opprimere studuit, is Reraclidemque, quum Syracusas venisset, interficiendum

curavit.

VII. Quod factum omnibus maximum timorem injecit Nemo enim illo intersecto se tutum putabat.

Ille autem, adversario remoto, liccntius eorum bona, IS quos sciebat adversus se sensisse, militibus dispertivit.

inibus divisis, quum quotidiani maximi fierceleriter pecunia deesse coepit neque, querigeret, suppetebat, nisi in amicorum posse hujusmodi erat, ut, quum milites reconciliaret optimates Quarum rerum cura rarinsuetus malo audiendi, non aequo animo se

ab iis male existimari, quorum paulo ante erat elatus laudibus Vulgus autem, offensa in eum militum voluntate, liberius loquebatur, et Ur-ntim non referendum dictitabat. VIII. aec ille intuens, quum, quemadmodum Bed ret, uesciret, et, quorsum evaderent, timeret Callicrates quidam, civis Atheniensis, qui simul cum eo ex Pel ponneso in Siciliam venerat, homo et callidus et ad frau dodem acutus, sine ulla religione ac fide, adit ad Dionem, et ait: tim in J--no serictilo esse Pruser offensionem populi et odium militum, quod nullo 'do enitiare posset,

56쪽

M DION. nisi ilicti suorum negotium siret, qui se simularet illi inimicum. Quem si innenisset idonetim j ei omnium mimos comistiram ct ersαriosque sublaturam, quod inimie ejus dissidems suos sensus verreri forent. Tali consilio probato excipit has partes ipse Callicrates, et se armat imprudentia Dionis. Ad eum interficiendum

socios conquirit adversarios ejus convenit, conjurati nem confirmat. Res multis consciis quae gereretur, elata desertur ad Aristomachen, sororem Dionis, ux Io remque Areten. Illae timore perterritae conveniunt,

cujus de periculo timebant. At ille negat a Callicratefieri sibi insidias, sed illa, quae agerentur, fieri praecepto suo. Mulieres nihilo secius Callicratem in aedem Pr Serpinae deducunt, ac jurare cogunt, nihil M illo perierulii fore Dioni Ille hic reIigione non modo ab incepto

non deterritus, sed ii maturandum moncitatum est, aperiretur suum, quam conatam die festo, quum a conventueneret, atque in conclavi editonunitiora oppidi tradit, domum rus qui non discedant, certos praeficit navem triremem armatis ornat Philostratoque fatri suo tradit, eamque in portu agitari jubet, ut sim exercere remiges vellet D cogitans, si forte monsiliis obstitisset ortuna, ut haberet, quo fugeret ad salutem. Suorum autem e numero Zacynthios adolescentes quo dam eligit, quum audacissimos, tum viribus maximis; hisque dat negotium, ad Dionem eant inermes, si utim conveniendi ejus gratia viderentur venire Mi propter notitiam sunt lintromissi. At illi, ut limen ejus intrarunt, foribus obseratis in lecto cubantem invadunt. Colligant; fit strepitus, adeo ut exaudiri posset foris Hic, sicut

57쪽

IPΗICRATES. detante dictum est, quam invisa sit singularis potentia, et miseranda vita, qui se metui, quam amari malunt, cuivis facile intellectu fuit. Namque illi ipsi custodes, si propitia fuissent voluntate, foribus effractis servare eum potuissent, quod illi inermes telum soris flagitantes vivum tenebant. Cui quum succurreret nemo, Lyco quidam Syracusanus per fenestras gladium dedit, quo Dion imterfectus St.

X. Consecta caede, quum multitudo visendi grati, introisset, nonnulli ab insciis pro noxiis conciduntur IoNam celeri rumore dilato, Dioni vim allatam, multi comcurrerant, quibus tale facinus displicebat Mi salsa

suspicione ducti, immerentes ut sceleratos occidunt. Hujus de morte ut palum factum est, mirabiliter vulgi mutata est voluntas Nam qui vivum eum tyrammm 5 vocitarant, iidem liberisorem istae Urmnique uti sorem praedicabant. Sic subito misericordia odio succe Serat, ut eum suo sanguine, si possent, ab Acheronte

cuperent redimere. Itaque in urbe, celeberrimo loco, elatus publice sepulcri monumento donatus est Diem mobiit circiter annos quinquaginta quinque natus; quartum post annum, quam ex Peloponneso in Siciliam redierat.

XI. IPIII CRATES.

I. Phicrates Atheniensis non tam magnitudineo rum gestarum, quam disciplina militari nobilitatus est. Fuit enim talis dux, ut non solum aetatis suae cum pri remis compararetur, sed ne de majoribus natu quidem quisquam anteponeretur Multum vero in bello eat

58쪽

versatus Saepe exercitibus praefuit nusquam cum suae male rem gessit semper consilio vicit tantumque eo valuit, ut multa in re militari partim nova attulerit, partim meliora fecerit. Namque ille pedestria arma mutavit, quum ante illum imperatorem maximis clypeis, brevibus hastis, minutis gladiis uterentur. Ille e contrario peltam pro parm fecit a quo postea estvitae pedites appellantur, ut ad motus concursusque esSent

leviores Mastae modum duplicavit; gladios longiores Io fecit. Idem genus loricarum mutavit, et pro sertis atque aeneis linteas dedit. Quo facto expeditiores milites reddidit. Nam pondere detracto, quod aeque

corpus tegeret et leve esset, curavit.

II. Bellum cum Thracibus gessit Seuthen, socium 15 Atheniensium, in regnum restituit. Apud Corinthum

tanta severitate exercitui praefuit, ut nullae unquam in Graecia neque exercitatiores copiae, neque magis dicto audientes fuerint duci. In eamque consuetudinem adduxit, ut quum proelii signum ab imperatore esset 2 datum, sine ducis opera sic ordinatae consisterent, ut

singuli ab peritissimo imperatore dispositi viderentur.

Ηoc exercitu moram Lacedaemoniorum intercepit quod maxime tota celebratum est Graecia. Iterum eodem

bello omnes copias eorum fugavit. Quo facto magnam 25 adeptus est gloriam. Quum Artaxerxes AEgyptio regi bellum inferre voluit, Iphicratem ab Atheniensibus petuvit ducem, quem praeficeret exercitui conductitio, cujus numerus duodecim millium fuit ciuem quidem sic. omni disciplina militari erudivit, ut, quemadmodum do quondam Fufioni milites Romani appellati sunt, sic Diser enses apud Graecos in summa laude fuerint. Idem subsidio Lacedaemoniis profectus, Epaminondhretardavit impetus Nam nisi ejus adventus appropi

59쪽

CI ABRIAS Gquasset, non prius Thebani Sparta abscessissent, que ni captam incendio delessent. III. Fuit autem et animo magno et corpore imper toriaque serma, ut ipso aspectu cuivis injiceret admirationem sui. Sed in labore remissus nimis, parumque patiens, ut Theopom s memoriae prodidit bonus vero civis, fideque magna. Quod quum in aliis rebus declaravit, tum maxime in Amyntae Macedonis liberis tuendis. Namque Eurydice, mater Perdiccae et Philippi, cum his duobus pueris, Amynta mortuo, ad Iphicratem con Iofugit, ejusque opibus defensa est. Vixit ad senectutem, placatis in se suorum civium animis. Causam capitis semel dixit, bello sociali, simul cum Timotheo, eoque judicio est absolutus. Menesthea filium reliquit, ex Thressa natum, Coti regis filia. Is quum interroga IGretur, utrum iuris P rem mcteremne meret mctfrem,

inquit. Id quilin omnibus mirum videretur: t, ille, merito, inquit, jαcio. Nam siser, 'Gnitum in se vis,

Thracem me remit, condite miser Atheniensem.

I. Chabrias, Atheniensis Isic quoque in summis re habitus est ducibus, resque multas memoria dignas gessit. Sed ex his elucet maxime inventum ejus in proelio, quod apud Thebas secit, quum Boeotiis subsidio reisset. Namque in eo victoria fidente summo duce Agesilao fugatis jam ab eo conductitiis catervis, mreliquam phalangem loco vetuit cedere, obnixoque genu scuto, projecta que hasta, impetum excipere hostium docuit. Id novum Agesilaus contuens, progredi non

60쪽

est ausus, suosque jam incurrentes tuba revocavit. Η usque eo tot, Graecia fama celebratum est, ut illo statu

Chabrias sibi statuam fieri voluerit, quae publice ei ab

Atheniensibus in foro constituta est. Ex quo factum est, ut postea athletae caeterique artifices his statibus in statuis ponendis uterentur, in quibus victoriam essent

adepti. II. Chabrias autem multa in Europa bella administravit, quum dux Atheniensium esset in AEgypto malo sponte gessit. Nam Nectanabin adjutum profectus, regnum ei constituit. Fecit idem Cypri, sed publice ab Atheniensibus Evagorae adjutor datus. Neque prius inde discessit, uel totam insulam bello devinceret:

qua ex re Athenienses magnam gloriam sunt adepti. 5 Interim bellum inter AEgyptios et Persas conflatum est. Athenienses cum Artaxerxe societatem habebant L cedaemonii cum AEgyptiis a quibus magnas praedas Agesilaus, rex eorum, faciebat. Id intuens Chabrias, quum in re nulli Agesilao cederet, sua sponte eos

2 adjutum profectus Egyptiae classi praefuit, pedestribus copiis Agesilaus III. Tum praesecti Regi Persiae legatos miserunt

Athenas questum, quod Chabrias adversum Regem bellum gereret cum AEgyptiis. Athenienses diem certam 25 Chabriae praestituerunt quam ante domum nisi redisset, capitis se illum damnaturos denuntiarunt. oc ille nuntio Athenas rediit neque ibi diutius est moratus, quam iuit necesse. Non enim libenter erat ante oculos civium suorum quod et vivebat laute, et indulgebata sibi liberalius, quilm ut invidiam vulgi posset effugere. Est enim hoc commune vitium in magnis liberisque civitatibus, ut invidia gloriae comes sit, et libenter de his detrahant, quos eminere videant altius, neque animo