De bonis in fine Philebi enumeratis. Dissertatio ..

61쪽

duo esse Veritati genera e0rumque nun in hunc loeum non quadrare vidimus este8sario sequitur alteram signifieati0nem hic statuendam SSe Attamen eum ea quae experiendo cogn0Scimu8 semper pr dubiis habeantur ideoque n0 satis certum sit unde e0nclusi profistiscitur, haec quoque altera veritatis noli examinanda nobis est ut intellegamus utrum in muc de quo agituriossum eonveniat neene. Atque veritate admixta h0e eerte efficitur ut sermo quem tabuerunt tamquam mi indus aliqui ine0rporeus exstet talis qui animatum corpus bene m0deraturus sit. Non igitur summum bonum ubi describitur sus seiens et persectum pul-ehrum et Sestum congruens esse Platoni id0neum exemplar visum

est quod homilies imitentur. Itaque quaeritur quid summ illib0n tam persecto et egregio tamen deesse Xistimandum sit quominus neque fieri vere neque laetum esse possit. Atqui duplex

imitandi rati e0gitari p0test eum homines id quod sibi pr0p0situm cernunt aut pecie Xterna aut reapse imitentur. Specie autem externa Summum b0num imitatur ille qui quamquam non est neque pulcher aut Secum eongruens neque perseetus aut sibi sufficiens tamen aliis hominibus videtur talis esse. Iam cum duae exstent imitandi rationes si e0nstituere volumus utra hic l0cum habeat quaeratur oportet utra plus c0nferat ad 0minem beatum et se ipso contentum reddendum nam in liae re peculiaris Summi b0ni vis cernitur qu0 si una selieitatis ausa et origo est. Neque quisquam negabit multa inde alicui comm0da existere qu0deeteris quibusenni Vivit perseet bonus videtur esse quin etiam omnibus eis ruetur quaecunqiue e 80cietate et civitatis communione hominibus bona et utilia eveniunt. Ac licet alii talem qui externorum b0norem e0pia abundet beatissimum perhibeant, tamen Plat0nis eam sententiam non suisse alia certiun a manifestum est ut ne qui simulet quidem se Plat0nem esse tale quid contendere p0ssit. 0nira satis c0nstat quam beatissimum lare eum quicunque pulchritudinem et congruentiam susscientiam et persectum Oiamin statum tibi speei tantum imitatus fuerit sed vivida illius imaginem in re a natura expresserit. Et hic demimi bonus vere et se et saetus erit eum ille qui pediem b0ni sibi ei um- dare Studet ne summa quidem contentione umquam efficiet ut b0nus ipse aut fiat aut factus sit paret igitur non satis esse

62쪽

si persectus et congruens status homini ad imitandum proponitur nisi simul additur eum non specie sed re ac veritate imitandum esse. Iam si eo l0eo de quo agitur veritas illis admisceri jubetur ut summi boni forma animatum corpu bene moderetur, apparet veritate designari id quod diximus non specie e re ac veritate summum bonum imitandum 88e. Ad quam sententiam confirmandam unum Saltem locum asserre licet u demonstretur eo ipso bonum a ceteris distingui qu0d cum illud nisi re a veritate p088e88um erit vere utile in quam futurum sit alia h0mines jam adjuvant ubi videntur eis adesse. Qui 0eus legitur Rep. VI p. 505 D. z δε τόδε et φανερόν, ως δίκαια μεν καὶ καλὰ πολλοὶ ν λ0ινι Tὰ δοκοῖντα, καν η Θ, μως ταῶτα ΠρύττειV- και κεκτησθαι και δοκεῖν, ἀγαθὰ δε υδενὶ ἔτι ἀρκεῖ τὰ δοκοῖντακτῶσγαι, λλα τὰ νια ζητοῖσι, την δε δόξαν νιαῖδα δη πῶς ατιμάζει Και μάλα, ἔφη. Atque ne cui negligentius rem institui8Se videar addo Gorg. p. 52 B. και αντὸς ἁλλυν ἀνδρὶ μελεzηria o To δοκεῖν εινα ἀγαθὸν ἀλλὰ io εἰναι, και δίακαι ημοσία. Iam talis verita quominus summo bono admisceridieatur nihil impedit cum enim viderimus duplex esse imitationis

genu profecto non Supervastaneum Si Sed necessarium addere

utrum hic intellegendum sit. Auget deinde hujus interpretationis pr0babilitatem qu0d huic demum veritati qualem eg intellego apte p. 6 C 0lupta opp0nitur quae jactantia et gloriati0ne homines eo adducit ut juri urandi obliviscantur voluptatibus enim pellieiuntur h0mines ut aliis cupiant placere; quapropter alii ut

placeant eisque videantur b0ni esse omnia faciunt et plurima pollicentur quae nunquam Se praestituro esse Sciunt. Quibus voluptatibus quae impudentissime saepe mentiuntur Summum b0num tamquam Verum n0 opponitur quia cum ipsius b0ni idea c0ngruit sed propterea qu0d eum qui ipsit is commodis frui vult nouvideri b0num sed revera esse jubet. Qualis veritas vanae gloriationi eodem m0d opp0nitur Gorg. p. 525 Α και πάνr σκολιὰ υπο ψεύδους και ἀλαζονείας και Ουdεν ευθ διὰ το νευ ἀληθείας τεθράφθαι. Quae verita cum recte negatur voluptatibus adesse tum jure ac merit attribuitur menti quippe quae n0n Solum c0gmtionis veritatem sed omnem Omnino amplectatur. Quam veritatis n0tionem quoniam huc usque acc0mm0davimus ad

63쪽

ea quae p. 6 B leg tur, nunc nobis revertendum est ad p. 4 unde ad notionem veritatis enucleandam digreSSi sumus. Quaestio igitur oritur utrum haec quae videtur intellegenda Sse veritas recte in causis summi 0ni numeretur necne. Atque causas summi boni constat intelligendas esse quae essetant ut illud li0minibus utile et omm0dum sit. In quibus cum reserantur pulchritudo et congruentia jam supra pr0priam earum Vim Xylieui. Apparet autem c0ngruentiam hominibus utilem esse quod singulas eorum parte inter Se 0nvementes reddat et ita ab eis malis illos liberet quae disc0rdia oriuntur. Cui congruentiae quodamnodo

similis est pulchritudo ut quae efficiat ut homo aliis jucundum

praebeat adspectum eisque videatur amabili et aptus Sse quocum 80cietatem ineant. Iam vero ex eis quae modo disputavi consectarium est neque pulchrithidinem neque congruentiam umquam

h 0minibus utilem Dre nisi veritate imbutae fuerint: nam neque congruentia partium sua et pr0pria utilitate h0mines afficiet si 8peciem tantum h0nestam discordiae qua intus omnia dissident praetenderit neque pulchritudo si salsa suerit diuturna erit aut tam venusta ut optimi cujusque gratiam homini conciliet. Non igitur summum b0num Suam vim Omnem expromeret neque idqu0 debet utilissimum esset nisi pulchritudini et congruentiae verita adderetur. Quare si duae illae et c0ngruentia et pulchritudo hinimi boni causa jure nominantur tertia eis adnumeranda est Veritas propter quam ea utiles sunt. Atque Veritas ea intelligenda est quam ego volo non illa qua quid cum deis congruere dicitur. Nam ita si aeceperimus Vi poterimus explicare qu0mod ea Simul cum aliis pro summi 0ni causa habeatur: cum enim summum bonum id sit qu0 cum boni dea c0ngruit

veritas sane ultima bonitatis causa St. At Si talem causam intellegimus veritas n0 tantum summa Sed una et Sola Si praeterquam alia locum non habeat certe enim pulchritudo et congruentia

quae hic n0mitiantur ex veritate illa oriuntur ut satis fuerit illam attuli88 quippe quae horum sons et origo sit. Neque vero desiimmi boni Origine eaque causa qua illud t0tum nascitur hic sermo est sed de rationibus quibus illud h0minibus utile fit. Qu0d cum ex pulchritudine et congruentia tum inde apparet qu0 tres illae quae ausae vocantur boni idem n0bis repraesentare dicuntur.

64쪽

Nam quid aliud c0gitari potest unde b0ni de ex summo bono

colligatur quam modi ei quibus summu bonum utile sive bonum est Hi enim quasi n0tae sunt quibus ipsa b0nitas quae natura Una eademque est in rebus manifestatur. Atqui num pro tali nota veritas si ea de congruente cum deis statu intellegituraeeipi 0test Immo nego ea ullam rationem igniscari qua summum b0num 10minibus utile fit quod enim proprium em0 lumentum inde homini unquam exstitit qu0 summum bonum cum idea boni congruit Ego nullum exstitisse responderim. Itaque plurimis argumentis videtur confirmatum esse veritatem ab auct0re eam intellegi quae speeieui externam sibi contrariam habet neque illam qua quid eum de aliqua convenire designatur. Sed qu aptius in causis summi boni veritas refertur eo magis caVendum est ne summi boni causas cum ipsis b0nis consim damus. 0 enim tria illa ubi e0njuncta leuntur emeere ut summum b0num h0minibus utile si ideire existimantur singula et per se h0minibus utilitatem afferre ob quam dignae sint quae b0norum nomine insigniantur. Id quod adhuc ab h0minibus d0ctis fere negleetum est cum in falsa illa veritatis interpretatione haererent: nam qui veritatem interpretati sunt de statu cum deis

c0ngruente quique ume idea propter empiternam earum naturam a Philebi uetore pro bonis haberi putarent ei sane debebunt quaecunque res ad ideae similitudineui facta erit eam40nam eXistimare. Atque hae ratione cum veritas ubicunque exsistit boni ausa sat idemque de moderatione et pulchritudine valeat, nihil impedire videtur quin m0derati pulethritudo veritas in b0nis numerentur. Atqui ne hie jam de aliis distam quibus sumptis potius quam dem0Ii Stratis illa rati0ei nati innititur relinquenda tamen est illa enistitia ei qui in veritatis noti0ne definienda mihi assentitur. Quam definitionem si sequimur ideoque veritatem tribuimu ei quae non specie sed reapse sunt, seri 0 potest ut Veritas per se pr0 0na habeatur: 0n enim b0ni magis quam mali causa est. Nam ut melius habetur qu0 revera quam quod speei tantum b0num est ita ejus qu0 revera quam quod specie malum. Qui igitur veritatem in b0 0rum numero habent eos eodem modo refutare licet qu0 80erates Philebum refutat p. 28 A. Qui

65쪽

bonum fieret 80crates resp0ndit eandem infinitatem efficere ut dolor extremum malum sit. Unde vere concluditur bonitatem in infinita natura non ita esse. Itaque quoniam Veritas per Seb0na non Si ne mens quidem propter Veritatem bona 88 9utabitur; at cum veritas si qui adest ejus bonitatem angeat mensqu0que quae alia ob causas jam bona 8 propter Veritatem quae sededit meli 0 sit. Quare inde quod . 65 D mens summo bono simili 0 dicitur esse propter veritatem qua e cellit non con Sequitur mentem quia vera est etiam bonam esse. Quod igitur jam supra alia ob causas opinatus sim mentis propriam virtutem in m0deratione cerni id ni in novo argumento confirmatum At. Iam si de veritate e Stat eam n0 pr bono sed pro summi boni aliqua causa habendam esse idem dicendum est de moderatione et pulchritudine. Quae sententia e c0nsi matur qu0 ip Se uet0rne verbo quidem signiseavit se hic de b0nis disputare sed diserte pronunciavit Se hic causas asserre cur summum bonum ab hominibus Xpetatur fr. p. 64 C: τί ὁ ῖα εν γ ζυμμιξε τ/μιώτατ0ν

Πο0ςφιλῆ την 0ιαυτην διά9εσιν Ut vero h0 levi m0mento sit in uet0re qui permulta lect0ribus divinanda reliquit, qu0m0d siliae tria pr0 0nis aeceperis ea c0nciliabis eum illis quae in fineb0na enumerantur Quod illo m0do te saeturum esse credo. Contra meam interpretati0nem si sedulus eris intelliges opin0 quo jure uterque l0eus ab alter discrepet. Veluti m0deratio et congruentia quae illi disjunguntur hic c0njungendae erant hic enim ut id inius utraque qu0niam euin inieri0rem alicujus rei statum designat quem quasi in superfidi pulchritudo sequitur mi recte opponuntur. Contra si bona distinguuntur quae per e et quae aliis b0na sunt pulchra et Aeetam congruentia in uno genere Onenda sunt ita ut ab e qu0d 0deratum est diseernantur. Sed ut eieras disserentias quas supra e0mmem0ravi et quae facilem explicati0nem liabebunt si universum illud de utroque loco diserimen statueris hic non repetam, aliam totius ei addam illae liuiu demum aliquantum gravitatis neeipit: 0nne enim iii eausassurum b0ni illic ipsa b0na asserri vel indo patet qu0 eadem

noli O i ii in quo status aliqui denotatur illi neutro adjectivi exprimituri An putas ii derati0nem idem esse atque mi eratum

66쪽

pulchritudinem idem atque pulchrum Quibus argumentis coacti tandem confitebimur hunc et illum locum tant0pere inter se differre ut pauca admodum utrique communia sint. Ac tamen esse aliquam inter utrumque necessitudinem pr bant haec Protarchi verba φαίνεται γουν ἐκ χῶν νυν λεγομένων. Nam quae τα νυν λεγόμενα appellantur Vix ita accipienda sunt ut ad 0tum serm0nem pertineant Sed ut ad proximam quae antecessit partem. Quamquam OnStat ex ea non apparere empiternam naturam primum in moderati inventam esse. Quare nihil restat nisi ut haec verba ad ea tantum reseramus quibus Socrates declarat voluptatem neque primum neque Seeundum b0num 8Se

Id quod ita excusari p0test ut Protarchum quippe qui v0luptatem

defendendam Susceperit statuamu praecipue curare qui locus ei attribuatur. Cui alii rei primus locus assignetur non multum refert, 0 Vero Summum est V0luptatem jam non modo primum sed ne secundum quidem bonum esse. Quod ita se habere ex eis quae pr0Xime disputantur c0gnitum est ibi enim dum menset voluptas cum Summo Ono 0nseruntur, menti cum ill majorem similitudinem esse quam voluptatis intellegitur. Sed accuratius consideremus bonorum enumerationem. Inter tria quae enumerantur b0na humana primum locum tenet mens pura qualis in dialectica versatur ch. p. 59 D: L. et κουν νους εσι καὶ φρόνησις α γ' αν τις τιμησειε μάλισr' νόματα I L.

ἀπηκριβωμένα ὀρθῶς κείμενα καλεῖσθαι), Secundum ceterae arteStertium V0luptates purae. Haec Sunt igitur bona, quae ipsi homini propria et peculiaria in ceteris rebus non item c0nspiciuntur Atqui sunt dii alia genera bonorum quibus omne bonum ubicunque reperitur c0mprehenditur omnia b0na esse existimantur aut quod moderata aut quod secum congruentia et perseeta sunt. Quibus sempiterna natura adscribitur qu0 in diversissimis rebus b0nitatis

causae apparent nulla enim pars bona reperitur quae non sit moderata neque t0tum ex partibus compositum qu0d non sit secum congruens et perfectum. Quae sempiterna natura effecit ut haec duo boni genera in bonorum ordine primum locuti teneant. Eadem Vero empiternitate quod pariter utrumque praeditum est n0ncau8a erat eur alterum alteri praeserretur; quare priore l000 0n

67쪽

alterum inventum Si semper b0num SSe.

Nihil igitur in ipsis verbis inest quod prohibeat quominus

b0na quae enumerantur ita ut volui interpretemur. At si sententiam spectamus restant quae aliquem tandant: nam cum moderata sint quae ex fine et infinito temperantur, congruentia secum et perlaeta quae ex finitis partibus con Stant, utraque b0ni species in mixto quod vocatur genere numeranda est. Quare illam interpretationem improbabunt quicunque singulos Platonis dial0g0s ita inter se c0haerere existimant ut tamquam membra mim et con- elusum philos0phiae e0rpus essetant hi enim putabunt me saei leredargui qu0niam hac b0ni definitione deae a b0nis X luduntur, quas tamen maxime e Phaedro et C0nvivio satis constat a Plat0ne in optimis et puleherrimis numeratas esse. Sed ut istosinii meris conjecturis tamquam certissimis cognitionis principiis utuntur missos laetam, meliore jure me refutatum arbitrantur qui ex h0 ipso sermone locum attulisse sibi videntur, unde etiam a Philebi auctore ideas bonas inimo ptimas putari manifestum Sit. Nam p. 53 D sqq. duo distinguuntur alterum qu0d ipsum per Se Semper XStat alterum quod hujus semper appetens est. Quorum illud essentiae hoc generationis vocabulo denotatur. aut Ver 890nte apparet summum boni immu0 sibi suffieiat non posse in generatione cerni ut quae inquam sibi sufficiat sed essentia Semper egeat. Quare cogimur ut summum b0num statuamus in e8Sentia esse quippe quae 80la pr0pter Se neque alius rei causa XStet. Iam quae Ουσία et quae γενεσις intellegenda Sit Sic concluditur Satis constat a Platone vocabulum υσία praecipue deis attribui, c0ntra γενεσις ad res sensibile pertinet. ccedunt deinde n0nnulli Phae

68쪽

Unde patet res sensibiles a Plat0ne tales cogitari quae dearum Sem piternam naturam expetant. Itaque adm0dum verisimile est quod quis ex his concluserit voeabulo ουσία dearum naturam vocabulo γένεσις re senSibiles eo de quo tractamus loco designari. Attamen hanc argumentati0nem qu0minus probem bstat qu0 ubicunque in Phileb γένεσις et υσία conjunguntur γένεσις ignificat generationem υσία perfectum alicujus rei statum D. p. 26 E ἀλλα

σίαν χην δε ης μίξεως αἰrίαν και γενέσεως τετάρτην λέγων ἄρα πλημμελοίην αν τι Accedit qu0d hoc ipso de quo tractamus loco ουσία pro statu rei perfecto accipienda Si exempla enim quae ad ,ουσίας naturam describendam asseruntur non sempiternam S- sentiam pr0dunt sed perfectum aliquem statum velut p. 54 B: τοιόνδε τι λέγω ia Πρώζαρχέ μοι, πότερα πλ0ίων ναυπηγίαν νεκα φὴς γίγνεσθαι ἁλλ0 η πλοῖα νεκα ναυπηγίας και πάνθ' ὁπόσα τοιαυῖ' στί, λέγω οὐτ' αυτό, o Πρωὶαρχε. Quibus duobus argumentis satis confirmatum est Vocabulo ουσία perfectum rei statum designari. Iam generati quae ad perlaetum rei statum tendit recte dicitur ejus causa fieri εκύσε ην γένεσιν ἄλλην αλλης Ουσίας τινος κάστης νεκα γίγνεσθαι): nullum enim alium finem generati pr0positum habet quam perfectum rei Statui . 0ntra si res ensibiles idearum causaφfieri p08uerimus absurda Venient: sequetur enim res Sensibile e tendere ut ideae existant quas tamen empiterna esse con Stat. 0 igitur dearum causa ενεκα)res sensibiles sunt sed pr0pter διά illas scilicet cum X haedon o aliis Plat0nis dial0gis constet res sensibiles ideas imitari et ab eis certam naturam formamque accipere, au8ae rerum OrmaleSp0tius quam finale quae V0cantur deae cogitandae sunt. Qua argumentatione quamquam satis constat generati0nem hic Signiscari quae ad perseetum rei statum tendat tamen idem exemplo confirmetur qu0d in libris qu0s lato de legibus scripsit reperiturcis. X p. 903 B: Πείθωμεν ον νεανίαν τοῖς λόγοις τω Του

69쪽

dem eum ill Philebi loco comparari debebat quia uterque alterius explicati0nem adjuvat: nam in legibus cum universus mundu et singulae ejus partes inter Se opp0nuntur illi perfectus status his generatio tribuitur. Possit igitur videri perlaetum Statum ad universum tirundum tantum pertinere et in partibus Semper generationem inesse. Atqui illi perseetus status adseribitur quia t0tus et ab80lutus est his generatio quia imperseetae sunt et ad illum

constituendum tendunt. Quare cum eodem loco singulae qu0que res dieantur t0tae et aliquo mod perseetae 8Se earumque partes statuantur facile e0ncluditur in singulas qu0que res perseetunt statum aliquo modo e0nvenire. Qu0 cum per se satis probabiliter c0nclusum sit etiam magis e0nsirmatur e qu0 ill Plii lebiwe p. 4 C in singulis qu0que dicitur unaquaeque re ad persectum statum suum et pr0prium tendere εκύGrhν δ γένεσιν αλλήν ἶλλης υσίας τινὸς κύσr ς νεκα γίγνεσθαι). Sed gratias quas Phileb debet statim ille legum oeus s0lvit: nam in Phileb0 quamquam qualis in singulis sit generati et perseetus status Xemplis illustratur tamen in obseur relinquitur italis e0gitanda sit universa illa et generati et perseeius status συμπασαν δ γένεσινουσίας νεκα γίγνεσθαι συμπάσης . Quam obscuritatem illustrat ille legum l0eus cum universi iundi persectum statum et partium ejus mutum generin0nem appareat suo jure voeari uniVersa. Satis igitur demonstratum est qu0niam ισία de deis intellegi nequii earum naturam pro istium ii in haberi. Quare hae ex pari illa lisus eum eis quae iii 40v0rum enumerati0ne inie

70쪽

pretanda statui nequaquam pugnat. Sed etiamsi non idea summum bonum esse dicitur tamen aliud quid ill0 0e tale esso significatur. Qu0d quia nomine ab eo summo b0no qu0d ego statui differt non minus jam quaerendum est utrum qu0d hi dicitur summum bonum 88 eum e qu0d Supra optimum putavi reae veritate congruat. Id qu0d facile intellegemus si vocabul0rum γενεσις et υσία n0ti0nem Subtilius enucleaverimus. Iam ali0s locos consideremus in quibus eju8dem et generati0nis et persecti status mentio sit p. 26 D: αλλὰ τρίζον φάθι με λεγειν, ε Τουτο

του περατος ἀπειργασμενων μετρων et p. 27 B: Πρῶτον μεν τοίνυν πειρον λεγυ , ευ Γερον ὁ περας, πειτ' ἔκ rosiων τρίro νμικτην καὶ γεγενημένην υσία την δε ης μίξεως αἰζίαν καιγενεσεως τετάρτην λεγων Γρα πλημμελοίην αν ι E quibus apparet et generationem et perseetum Statum ad mixtum genus pertinere. Itaque duae sunt miXti generis formae altera eorum quae sunt altera eorum quae facta Sunt. Iam eo l0eo quem e libris

quos lat de legibus eripsit attuli 0cemur partibus proprium esse quod sunt, c0ntra ip8um t0tum qu0 e partibus e0nstat non si sed laetum est et per se exstat: nam ipse h0m idem dieitur et pars universi mundi 88 et generati quae ad illius perlaetum

statum tendat, eadem autem ratio quae inter universum mundum et singul0s homines intercedere putatur inter omnia quae tota sunt et partes quibus ea constant. Vix igitur opus est aliud xemplum tarre u demon Stratur qu0dcunque factum sit id aliqu0 modo totum esse cons. Soph. p. 245 D: Eo γενόμενον αε γεγον0ν

esse moderatas ip8um t0tum congruens secum et persectum. Quare intellegitur si tum generati et perfectu status tum m0deratum et secum eongrauens mixti generi sormae dicuntur eadem signifieari n0minibus diversis certe enim generatio ad moderata perfectus status ad 0ngruentia Sestum reserendus est. Atque ita demum explicatur cur artifices tum dicantur in partibus singulis quae m0deratae sim e0njungendi tum in generatione rerum Versari scilicet ex partibus moderati dum comp0nitur t0tum generatur