장음표시 사용
171쪽
quilem est,tilii ollecta de libri Gentium, β initiarum scripturarum scientia eoru Hretur. Nam quidquid omo extra didicerit, si noxiu inest ibi damnetur,st,tile est iti Tib. . constit inuenitur.Huius rationem perhibuit nobis Clemens Romanus inquiens b. U. x p. s. Quid in lege De de derat, i ad GentiIiumscripta animum, elis appellere Si enim bistoria legere cupis,habet libroiRegums sopbistica quae Mute adsupientiam referutar, e poetica ,habe Propheta Iob,e Proverbia, in q*ibus Ius aluminis quam a omni poest, emsapientiasophistarum repcriet,quod hic quifolui Iapiens iID effutit est rs Outelinas expetis babel psalmorist,esusta rerum orisenes ,habes Genesim:I I ger,
c praecepta baber legem Domini celebrem.
3i ita nos subiicere possumus calculum disciplinarum quae toto micant In scri-
orbe; siquidem illarum praecipua sacris reperiuntur in libris. Nam in primis turis lae loquentiae schemata,&eiusque optima in illis reperiri dubio praeceden cris reti ostendimus. Secundo argumentativam scientiam,quam logicam,seudia splendet lecticam dicimus, etiam in ipsis splendere, tot argumentandi, rationesque omnes conficiendi subtillis, ima media, exemplaque demonstrant Tertio physio scientiae Iogiam quam nos philosophiam, Vel physicam dicimus,prior Genesis capita , Iob dilffertationes apertissime produnt. Quarto cura tricis medicinae remedia ubique sparsa inueniuntur. into moralis phylosophiae praece pia,& salutaria prudenter uiuiendi monita Gographi libri utique Salomonis, Syradiei, id est Ecclesiastici continent,in quidem cumulatissim ASexto rudimenta iurisprudentiae ad conuenienter gerendam, atque gubernandam rem Iblicam pentateuchus mire ministrat. Septimo profanam trage diarum lamentabilium Poessim,qua comici abundant, in Iobo,atque Hie
remi habemus,hymnodicam, item Syriacam qualem in Homero iis dares in psalmis bucolicam deniqui qua Theocr tus, virgiliusque gaudent f in Salomonis Cantico Canticorum. Octauo historia varios pacis ac belli faustos, infaustos euentus oferens, in libris Regumin Paralipomen oti,item libro Genesia,Exodi, Iosue,ludicum,&Ruth,&similibus multum est. Nono astrologiam insiderum, corbium coelistium conditione ordiare , nimis i nn mero in proprietatibus non euiter inumbratam habemus , vel potius velut indice proditam , in libro Genesis, alibi saepe Decimo Geographyam in terrae sanctae aliarum prouinciarum descriptionibus inuenimus. Undecim linguarum genera in Hebraica chaldaica, Syriaca, Graeca,&Latina,quibus Biblia sacra constant, habenis
3 Omnia igitur quae singi sunt,aut esse possunt in disciplinis externi, se DiscipIItis superquelabentur in diuinis;adeo,ut licet illae magno emolumento sint nae Ian- adiritelligentiam scripturae, iuxta quae aliquando lato ego calamo ostendi guentes e Taurea Satris'. t tamen in Gentilium schedis languida ,atque emortua sunt, in sacra vero alibi, incertaminea .evo pagina vitae plena ,3tpote ab authoro vitae. Inde Basilius d Ego sane postqua scriptu- .ci Q multum temporis vanitati impediissem, omnem propi iuuentem inani ravalene d Epist. ' .ad Eu studio attreuissem,quo tenebar: cum apprehendendis a Deo infacultatem acviῖς flaebium Seba sapientia disciplim sim morabar: tamen taliquando ἡelut ex graui somno stranorum iso expergefactus actuangelicae veritatis admirabile lumen respexi,agnoui quopum inutilitatem sapientiae Principum huius secuti,deplorata plurimum miserabili mea vita, ductorem ibi dari optabam.qui ad pietatis me dogmata introduςeret
3 Tandem Theologiae sacrae ut non tantum gentilium, sed Christiano . Princi
rvinetiam disciplinam ius remus)quis nescit principia esse scripturam a pi/Thς
-- - - uinis oraculis tam uam in suis sontibus.thesaurisve contineri . Quare Cle se ipxv ι mens Alexandrinus,e dixit descripturis sacris,essi sapientiae carceres tpote quod verae sapientiae uniuersas rationes constringunt,ia velut pugno premunt.
172쪽
Plures ali ex sacris literis prosectus osten
duntur. E C Tamen scripturae proventuum hic gradus sistitur:
inueniri enim sunt omnes exsectus illius propter quos innumeris licet mysice coaequantur causis. Nam in primis subnotarunt nobis Origenes,& Hilarius a Ambrosius,bCasiodorus,Gregorius e Magnus, id alii apud Magnum certe in allegoria literarum, Hieronymum Lauretum e nostrum scriptura subindicatur nomine a.
bri, amotu, alibi saepe,utpote uberrima continens pascua cunctis: quidem ra pingui quam amenisii miin floridissimi Poetarum, Rhetorum, Oratorum,& Philosophorum horti,in quibus ea tantum laguntur,quae cruda degustantur;in sacra vero pagina quaecam leguntur ut cruda deglutiantur,viique liter ales sensus quaedam vero Vt cocia frano salis condita, nimirum mystica,&spiritu*ki3 Inde etiam Carmeli nomine scriptura indicatur, g t Hieronymus, b Gregorius, notarunt apud eundem Laureturo: I, quomam ut Carmelus ab udat frucibus4 fructibus omnibus, quia C melus interpretatur scientia circumcissionis: scriptura enim ut resecat supernua, ita necessariantini
nitie, risi 'Indos militer nuncupatur scriptura,vel significatur iuxta Origenem a
cupetur Hieronymum, per ly Dibon ad quod interpretatur abundantia fonti- Carme cis, sis abundantia inteIlectus,de quo verbo Nu ἶ-y. . ἰlus Inde similiter eadem scriptura appellatur Gen. r. fluuius egrediens de loco voluptatis ad irregandam omnem terram, Decundandam, atq; etiam Cur scri sinnificatur per terram g*rminantem,b bam virentem, Stacientem sememuraea iuxta g*ixus suum , quoniam singula sacrae paginae Verba singulares, maxipellitur me contruόssensus r eserunt, protiis ad quos diriguntur. fluvius. Deinde inumbratur eadem sacra pagina rur aquam, o&alibi crebro ut ex Origene. Hieronymo, Gregorio, Bernardo, Ruperto, Ἀ-liis idem qui supra Lauretus, obserpauit,ea ductus ratione,quod aliquanCur scri do aqua montes operuit, utique in diluuio aquarum muliarum: sic scriptumurae a rasacra mundi sapientes inundat. . pelletur Adde quod iuxta sui nominis etymologiam aqua dicituri tamquam auua qua omnia utpote quos terra sine aqua riget,&arescit,cun illa vero in quoscunque fructus erumpit.Item de aqua scriptum cit, I quod sumtus Domini super eam serebatur. ae omnia mire congruunt sacris literis,ut ex capiti Aoua bus praecedentibus huius dubii Patet . . undedi Tertininumbratur et per aquilam illam Volantem per medium cerumeta per uti, duas utriusqψj tella menti alas habentem, ut ex Georgio Venetoo praedictus Lauretuc notauit. Et quidem , ut aquila, transvolat, omnia CDrstri sublimia pepetrat ad Od ut solem ipsum attentis oculis intueatur quasi om-vturae eo ne eius at homo prospiciens,distinguens, dinumerans; sic sacra pagina Daretur milia Dei sublimii penetrat, eius reconditissima arcana omnium ocu- aquilae lis subiicit, Millud in accessibile lumen intimius, medullitus penetrat,vt. volanti potu verbum Dei quodest in sinu Patris, Venit a sinu Patris. 4 Ouarto designatur . Reg. 4.a t. Paralip. s. atqu*ELa ra. eadem Cur scri lacra p in aper arma mentarium, utpote quod in ea recondita seruantur,pturae di uniuersa tela , propugnacula, arma aduersus incursus diaboli propter: atur a quod reperius Magnus dixit lcripturam sacram vere esse turrim illam pothecae Dauid ex qua inalio clypei pendent cum omni armatura fortium. A
173쪽
s Esei.; s. Mat i 'into inumbrata Videtur et percalamum ut ex Gregorio,b Hierony Cur scritis .i mo, August. la aliis Lauretus, docet:quia scriptura exarantur in cordi tura ab Lib. 3.riora I bus fidelium verba o: i,&scripturis praud intellectis,uelut calamo potatus cra co- cap. a. fuit Christus in cruce a ludaris 4 moddab haereticis felleri aceto. nomi- snp. Em is Sexto praefiguratur,mper firmamentum illud diuidens aquas ab aquis, netur caK Sup. Psa imo hoc est, infusa ab acqui litis, i piritalia a carnalibus, aeterna a caducis, ut lamus. Iherbo calamas idem Lauretus Vmonuit ex Ambrosio Augustino. Quiare merito Clemens Scriptum Gen. r. Alex o crapturam nuncupauit portum nullis agitatum fluctibus utpote raest fit,n Ubi up. erbo quod firmamentum est,ad onlaria aduersariorum tela in accellum, nedum amen. frmamentum in concusum tum diuio Vbisup Quin is inumbratalem tur apud Originem p Hieronymum, l&alios, dens a-PHom. ri. Sup. per mulierem illam, de qua dicitur quod timet Deia, id est,quod facit timere quas ab Matth. σhori. Deum sutpotὰ quo u sacra criptam timorem Dei ante omnia incutit o aqdis. in Canti ea. nos supra ostendimus Vnde dixit Athanas. quod sacra scriptura erat viri Scriptu-q Epist. ab Gasti tis, verae fidei magistra utpote quod eius initium est timor Domini. ra sacra Cap.r .in pris Octauo significata creditur per Saram,utpotὰ quod Sara tamquam do rimoris Epist ad Mar mina increpabato corripiebat famulam suam Agar,quod maxime scriptu Dei macet:ιnum rae congruit: utpote increpare, corrigere uniuersas famulantes sibi do gistra. cicinas hominum quae sacrae ancillantur scripturae. No enim disciplinae ex Scriptu. ternae habent corrigere Ierapturam sacram, sed sacra scriptura debet corri ra corripere eas , per omnin emendare,castigareque, si opus fuerit assii gere, ut pit tant Zib. 3. Strom. ara affligebat Agar, Grilium elus, ut habet Clem Alex. qua Do-WSap. 6. a Non ope nianae coelo delapsum,quod per omnem saporem,&sua mina. YHo. 3. innum uitatem referebat, ut indicatur Sap. &obseruatur ab Origen. Aug.γEpi Scriptuer m. I. in o. phanio, Casinano,a&Miss. ra sacra V sem. i. Tandem ut alia ferconta omittam in umbrata Artur Icriptura apud Chrs inumbra E Gntra bcre so s. in arca illa Noe . extra cuius sinum nemini potuit in diluuio salus rapermaacbiI., ,esp. Iob Hori. Dde G
Elogia Patrum Graecorum circa sacrarum scripturarum utilitates.
Rαdicta solidabuntur,&cumulabuntur berrime produ apud Dio ctis in medium aliquibus sanctorurn Patrum elogiis,&qui nis. dem, taGraecis exordiamur. Haec Graeci de re ista notarunt reopag. Dionysius Areopagita. Dio in se spiritu Geloivia r Scriptu tionι, aquae Erla ἐι ,σγιno. meli merit L simitantuν ra crux quia . im eunti, sesaecundandi, elut in aqua. ad incre Christi
arat conseruantI; eluti melle habent im. Nee enim sapientia diuina accederiit ψmnii 'bus ipsit prae stat fuistiam , in dissicientiam , dapum inaniani iam largiens aper Na ,
174쪽
pullei, si iidorus Pelusiota,l Sacro an ta Olumina scala quaedam sunt, quibus αἱ Epist. ον.
ex Chry Deum ascenditur. sost Ioannes Damala ni vita rectirtuti iihi υ-im. Vum Glut conducibilia, a Lib. . delice ei quam diuinas cripturar perscrutari. Quemadmotum enim l 'num planctatum ψp 2-5ςrippu steti decu/sus aquarum , ita e Paniora diutuae scripturae fluentri irrigata. Balibus imp Const. adsilium, ii di,que nadmodum tenerae lan ae sonti In expertatis E c hii bus irri' tae ire cu't, Doretque uis serunt ita menstita sacrarum itera iram eoasilis c. τ lud ij, irrirata, magis ac re aris 'se ias irtutes, duae r.
ra scala re sacrae unri uen,qu 3 lucente su depre reuditu inmani e ratur ac rurium, Iac b,ex Same eri turae otium ii ' die quas allicimur ad Deum illa lupos nou permittunt m. t the Ii. Pelus. Gi,trari. Plura de his habentur apud Coccium. 6 de acri Icrip.
Elogia Latinorum Patrum circa scripturarum
Damasco scriptu rasons ingenia irrigans ex Bas. I p.
Atini Patres sequentia circa rem hanc protulerim fora
cula. Laelian .Firmian. Tanta diuinae lapienti e Hest, It a Lib. a. de sulci in hominis. Au infusa matrem deli tirumstultiam no si sep cap. 6.nis limpetu expellit.
Scriptura matrem desidiorum ignorantiam destruit ex Lact. Scraptura est mare in quo intrant istumina ex Ain br. o riptura ingantes diuidiae ex Hi et Cn.
175쪽
Contro me si in t dilucidi claret in eo quod alioua est a controuersum suit, Ic muli . uerim de mutuoq; di 'litati ibi guati , an Palcha Retur recti seis celen r. iidum. celebra ei et Doncinicii diu cum Christianis, vel potius luna . cum Iudaeis quaeratione Pas en colatrouersia grauissiana per oracula lipturae diuinae diiudicari nolo charis tuit, neq; potest, ut per se euidens est: inittir sunt aliquae controuersiae gra in arto uissimae. quae scit . a scriptura duee dii finirirro valent ac proinde neq; si iuria
duci in a s N q; valet sici eisde qui supra aduer Latiis primo fixeris, contio uersianida nati ii tam de patiaria te non tinis de aliquo religionis dogmate, sed de re natura proh .tre sua indifferenti, di liber.i. Non inqua alat: quonia ab Aug. Epiph. alij sexticis preis J nutrierantur in haeretico in cathologo quartadecimani, hac sola ratio oecurri ne risod nolo sit Pascha e Hebrare Dominica die cum Christ, anis, sed i . tur pro lunacia Iudaeis: inde enim quartodecimani nucupati sunt. Ergo dogma hoc quarto idei dogma est tali asini refragantes haeretis crimen non incurrissent. decima. Nec valet si rursum cum eisdem respondeas, inique quartodecimaninis , sed titisse haeresis suggillatos ob huiusmodi crimen quonia Irenaeus Episcopuso cursus ocior sanet, simus , Vantiquis, imus grauiter inuexit in Victorem Potine surti- Summum, di acriter reprehendit, eo quod Orientales Ecclesias anathematet Dis Pcrcuisserat,quia Pascha hoc quartadecima tu celebrabant. Noti inquam Obserua .ilet;quoniam Irenaei tempore nondum definita erat eausa haec, ut postea xi Pas -- per eundem Victorem defitiata fuit, proinde libera cuique sentiendi, loci id re quendi licentia interdicta, ut in multi sali: scontigit sapere bus: multa enim ligione antedilian: tionem Ecclesiae libere, impune asseruntur, atq; negatur, quae pectinet tamen post definitionem transeunt in rationem fidei, ut patet de aut horitatu libro: u Tobiae, Machab, disin rillum,qui propterea non dicuntur pro loca Pl: Da admonici, id os,ab initio,&semper canonici habiti, sed de utero canonici, id si te per est,p uisum melius inspectam in Canonicorum numerum relati.
cine mi Praeterquam quod quidquid sit de dogmate illo Paschatis,pertineat ad
non pos fidem . necne: certum est quod saltem pertineat ad religion. is cultum: cultus a iunt per i nisu diuinus cst Paschalis obseruatio, tali tempore,&die sub tali,& tali ra- Scriptu tione. Cum igitur dogma hoc definiri per sacras Scripturas no possit, utporam diri te quod in illis non continetur, sequitur euidentissit ne,quod non omnes conii. tro rare pertinentes ad religionem.&cultu pol sint perscripturas dirimi occurri I Sed quid moramur' producamus dogmata pertinentia ad fidem, vae tati ir pro men per sacras literas diffiniri non possunt. Etenim quod Euangelium Mae . bationi thaei v. g. canon scum authenticum iit, fidei dogma est; tamen contra proxim negantes aut horitatem illius, nullus est locus sacrae Scripturae, qui eam con&occur Daneat. Ergo sacra Scriptura non est generalis iudex contraueritaru omnisil sus dilui pertinentium ad fidem; proinde, neque summus neque ordi uarios. tur Nec valet si dixeris cum aduersariis, aliud esse agere de dogmatibus fiaVnde corae contentis, consprehens in ipsis diuinis scripturis, aliud vero de te si et Elian his ric me trinseca,qua sacrae Scripturae authoritas commendatur qui setium ornitium, singularum controuersiarum,quae attingunt articulos fidei tu Matthaei ex est sacra Scriptura non vero testiricationis e ternae, eo quod haec non canoni est de s de, utpote externunt tantum,in historicum testimonium , ut es eis cie Te stimonium synagogae erga aut horitatem libroru veteris testamenti. 6 Non inquini valet,quoniam negari non potest,citra Proterviam,&hae
Vnd e sit resim, quod Euangelium Matthaei canonicum sit δε quod vere sit Matthaei quod qua Apostoli, Euangelistae: siquidem qui illud negaret haeresis labe omni pio-
tuo illa culdubio incurreret,&ac claria contra eum tanquam contra haereticu pro Laechie cederet. Cun igitur idior conflet ex aliquo loco scripturae , euidens est animalia quod scriptura in cori trouersia.& certamine, de aut horitate canonicali uinquatuor us Euangelii Matthat, iudex non est, adhuc eo modo quo potes esse alicurua T. ge ius controuersiae iudex.
hsias prae Nec valet si cum ei taedicas, canonica aut horitate libri Matthaei aliore lignent rumq; traxi Euangelistarii sui licienter demonstrari primo ex Ezech a ubi arrse Q. Nn invi
176쪽
achioniam irrefragabilem nemo ambigit, aut in dubium hactenus vertit, si tamen sensu sanus est.Vnde ab illarum praescripto,&sensu neutiquam recedendum,est magis quam a voluntate iuuina,&decretis. diuinis. Et hoc quidem omnino ess,quod trium capitum argumenta concludunt, utique inuestigandam, perscrutandam, amplexandam esse seripturam,ri omnino sequendam, tam in credendis, quam in operandio ita ut nihil deis Cernatur admittatur, aut definiatur, quod ab illa vellatum unguem distordet, aut quoivis modo deuiet a praefixa enim regula minime recedendum, aut deuiandum est. Scriptu - Negari item per aliud extremum non potest citra protervia,&Pr rinis est cacitatem scripturam per se sumptam, hoc est verbum Dei scriptum non es micari se unicam controuersiarum dirimendarum normama 'tpote quod non om te nor a ad religionem spectantia possunt per illam decidi, a definiri, ut iam sanis tis patet ex dictis capite praecedenti circa paschatis celebrationem,& circa aut horitatem librorum fac rorum . quae ex nullo scripturae textu potest definiri ne dum de monitrari,in tonuinci, ut ipsi aduersarii fatentur. Cum igitur eorum authoritas sit his non obstantibus de fide, dogma fiduis cons. Mens est, non omnes controuersias expectantes ad negotia fidei habere decisionis normam incipiis literis sacris, proinde literas sacras non ei Te unicam regulam ad cuius normam dirimendae sint huiusmodi controuersiae,liis coiit potentissima,frequentissima,& maxima. Oecur Neq; valet commentum quoddam noui pariter ineptum, quo Ixur praedi ad declinaudam huius argumenti vim aduersari tinxerunt , eademses. 9.eiis , sed colloqui Ratis bonen distinguentes fidem in salvificam,&Iistoricam, dii sui, ra. centesque fidem de aut hori ate scripturarum non esse salvificam , sed tanturni; istoricam quia hunc vel illum librum esse canonicum non exscriptura Led aliunde, utiq; ex testimonio extraneo Ecclesiae constat: cuius tamendo trista fidei salvificae non sunt, sed tantum historicae. Non inquam alat naria inprimis quidquid it de distinctionis figmento. de quo ni Ox)co inmittitur euidentissima petitio principii siquidem argu mento quo nos conuincimus,& elua indice prodimus extra scripturam e Psa aliam dici dendi controuersias fidei normam, responsum, quod ipsi praebent, consistit in hoo quoi dogmata aliundo petita quam ab ipsa scHiptura non possunt esse de fide. Ecce qualiter argumenti nostri responsio est ipsorum aduersariorum ipsis; inia conclusio,&qualiter ratio per aduersarios adhibita is guloni consequentiae nostrae est tantum coinclusio,&sententini p. sorum. IIuiusmodi autem petitio principii stolida prorsus est.
Non est Rursum ut iam distinctionis figmentum discutiamus quando prom, ponitur fideli aut horitas alicuius libri canonici, rogo an Proponatur ei tanmis Dyi quam quias diuinitus reuelatum vel non. Si si ergo proponitur illi tanquar ii 3 verbuia Dei, fidei dogma pariter, & obiectum, cui fide diuina, Taluitica rbo assentiendum est: haec enim omnia importat quodlibet reuelatu a De Ob- Σὸς - lectura enim fidei salvificae hoe est fidei diuitis infusae nihi aliud ostquam
reuelatum a Deo, hoc eqst d prima veritate reuelante. Si non: ergo citra omneu bare is rQatum, perfidiae labem erit integrum cuiqne fideli dissentiri i dogmate aut horitatis huiusmodi libri: si quidem nullus tenetur credere sub reatu haeretis, perfidiae, id quod non proponitur illi, ut diuinitus reuelatum credendum fide infusa,&diuio a. Ex quo continuo in elui bili tetrie quitur, quod etia in non teneatur sub reatu haeresis praebere assensum dogmatibus intra eundem libriim contentis, utpote quod liber, cuius aut horatas noest de fide diuina, Huplicat quod eius partes sint de fide diuina. Ex eo enim quod respuimus tanqua non canonicam authoritatem libri Nicodemi, aut Nazaraeorum, consequenter respuimus tanquam nus δὲionicam δε apocrypham quamlibet scrip .uram i Ilorum.
γ cuigitur cura haeresis ube, dinota,nullus fidelia possit inficiari aut hor
177쪽
Iudis, 'Ad primum igitur argumentum, cap. deductum ex te limonio exercen Esaiae, a respondetur pr ino,exillo ad summum concludi iudiata exesce a Esaia. io. da sunt da esse ad notarinni verbi Dei. non vero ab ipso verbo ut a iudice proprie di ait nor to,iuridicam, de prout opus ei sententiam inter partes eu denter profesmam ver ronte Exemplum ei nobis in politicis, in quibus causa decernendae sunt bi Dei. ad normam apum,quae sunt voluntas atquc Verbi m Principis nσIrt .imen propterea ima lege iudices caunarum proprieta icti sunt. Sane Prophetae
verba sibi piis cominentaria sunt Habent enim m dixerint ad vos , quaerite Qt i tun ναι, CH diuinii, quae dixis r runcantariotubui fias: Namqvi noti populus mino suo requiret visenem pro .ria e mortuis,id est con rogauerint vos, ut plane mendacesia allaces . consularis augeres, E lami spra es ad tuturo
rum praenientiam clamatitiam respondere illis et te Destin Israel a quo ponti lusi scitetur responsa, tam illa, γα ad vivos, qua qu.e ad mortuos spectant.Vt autem explanarent quidnam per ty Deum sciscitandum , S interi rogandui ut anteirirent, subiungit dice do quod friuo disterint iuxtaγerbum Erit no ero eis matuti lux. Vbi apprime nota ly o. linia si non dircirimit atra verium huc. Hac est iuxta verbum legis testimonii. Alius igitur st qui dicit, sententia profert in sacris, a verbo legis cui
dum Deum. Non secus, ac tura ciui illum norma, dire gula dicendorum,&agendorum ciuiliter, politi ceve Respondetur secundo elogium illud non nominare scripturam, sed Ieivem testinionium, o verbum Dei, in quibus etiam comprehenditur communi, uniuersali praeci cato Gaanis reuelata doctrina. sue scripta siue noscripta i , Res psi detur tertio, ibi tantum domum Iacob moneri, ne morei fasiar intorum,oc incantatorum responsa cum mortuis, aut etiam cum daemonibus ipsis collata reddat; sed cum ipsa fac ra doctrina: quid autem hoe ad quae re lictine, virulcriptura liti nil controuersiarum verus, Se proprius iudex Aeeus, secundum argumentum ex soan. b respondetur ly accuctre, id LL A rei pro nino ibi eis quod ad in eritum, ec damnationem eo nulli te quoniam ' pq ' qcrinti nisi ex piis Molaycis libris Iudaei de tiansgressione legis Motaycae coitu inceneonu in diluiri. lut cum Apoc .dicitur e Libra apertisu,r,er iudicististitit mortalin n. -
cere ex brariμα scripta sunt in librii, id est,coniuncti per libros de scelete ad norma ipsorum librituri iud casti intin4ri autem euidet quod iudicare: quonia
eo loci ait phrisius de se oui putare quod ego do uturn sum os asad Patre i. Cum tamem Chrisius ipso iudicρriarn momn*s, ' mereolyaccusare sumitur hic pro eo quod us iudicare, maxime quod accusatio haec iacienda dicitur apud Patrem: constat autem quod apud Patrem non est indicare e accinare,boc est,crinacia inferre. Non orgo et imonium hocco ducibile est ad scopum aduersariorum.
Doctri Adturtium argumentum ex Ioan d respondetur,nullius esse pu- δεμ 'I' 7
na Chri deris:quia ex eo tantum colligitur bonos at optimos viros eo peditissi ' 'lii latius mos esse ad colligendum ex verbis Christi, doctrinam ei reuelata esse, patetqva dignam ipso Deo non versi doctrinam iptam esse velum atque propiniun, craptu udicem, sed adsumat uiri iudicii regulam. Sed est notandam rasacra linc πιι, qua ex aequim comprehendit, tam quae postea literis consignata est, quam memni laetorius retenta, Permanus tracta. Quomo SH Ad orgut exaoan. respondetur:tu quod elogiu illud procedit tam ' -- tu de nouita imo die: auertim Serino euel. urus Dini ia- e Dan. I1.48. mo et hi 'it Tu quod rudicia hoc est quidua verbo Dei, n5 tame in ratione iudi- iudicat. cu sed norina' regulae ad iudici sit, vi patet o ipso textu paulo altius reperiito. Cuius haec unt verba: sara auguruγerba mea, emn custodierit, ego ἄ
178쪽
Du cis Vtrum Scriptura sacra propriussicontrou .iudex
talico illam sermo quemlaquatus sum, id iudieabit id est, ego ad libitum meum Cur e nox iudico illum , sed ad normam verbi quod loquutus sum: Chri luis enim salonice cum sit omiuῆjudex , hoc solusensu potuit asserere, quod non esset iudica es toti
Asor. i 7. m. ra . Ad quintum argumentum exact. frespondetur,quod ut habetur tabantur g ers. r. ibidem g Palesus tunc per Sabbatha descripturis disserebat, atque ex illis scriptu ostendebat mysteria Christi quare necessario scripturae consulendae crant, ab
utrum illa qu ae in nunciabat Paulus ita se haberent. Hoc autem quid habet commune cum vera rationet audacis controuersiarum trimo aut cuin vera Ratiore ratione norma uniuersalis' sed ad summum normae mysteriorum illorum, uelatae,aς dogmatum, quae pro tunc exscripturis ipsis concionabatur Paulus non aute8 Ad sextum argumentum concesta maiori, i ta praedicta cap. D. ratiostri
praecedenti, negatur minor: quia scriptura non facit irrefragabilem reuelaitae facit tam docarinam neque normam , regulam, sed potius reuelata doctrina ut doctrivirumque hoc praestat scripturaeci quare ad rationem normae impertinens nasit cere it quod sit scripta, sed tantum quod sit doctrina diuinitus tradita taregulalii Ad ultimum argumentum respondetur primo, nihil praeiussi ea re religio positioni nostrae de eo quod sacra pagina non sit propriei iudex. Responde nis. tu secundo,quod etiam nihil derogat positioni nostrae de eo quod non it norma adaequata,& vltima controuersiarum 'uoniam quidquid sit de mi Quodlinori propontione,quae instituto praesenti parum videtur conducere)maior et ver- propositio falsa omnino est, proinde neganda quoniam alias quodlibet um Dei Praeceptum diuinum asset unica norma, tegula quia omnes qui quovis est aliqua praetextu recedunt ab illo, poenis obnoxii sunt:&plura possunt ex diuinisti norma doteris exempla recenseri,eorum,qui ob unius alicuius praecepti transgressio carinae nem puniti sunt, ut Adamus, Caimus, Moyses David,&c. sed non Xa Nec valet quod argumenti aut hores obiiciunt, utique aliud esse omnis.
agere de aliquo singulari praecepto,aut de quolibet: in particulari,cui potes fieri additio aliorum omnium, eo quod est circa singularem materiam Additici aliud autem de dogmatibus totius religionis&sidet,quae neque addi, neq; nes co
minui possunt citra grauissimam reatus notam:propter eloquia Hidiicta in ruptiuae argumento quinto secundi capitis. Non inquam valet:quoniam in taedi ad mea et his eloquiis tantum cauentur additiones corruptiuae aduersaliuae, non ras sacris autem persediluae,aut inditierent C si quare illa sum autho res puniti, repre Prohibe-henti tutaruntur, non vero tuarum. Sed de his plura tractatu sequenti tur nim
Soluuntur arguiment et . ap. X iure Ponti scio Minifri
Christic torta. 'dicuntur 3 - Primum argumentum cap. respondetur in vo Chrisus L. ce Christi comprehcdi legitimum , atque idoneum omnem Christi ministrum: quia scriptum est a Qui Exseri'
a Tutale. I 6. 'bos audit, me audit, ere. Vnde negatur minor argu tinis ommenti nibus, di 86: Adsecundum respondetur negando mino uinae tanrem quia tantum probat quod ex omnibus in v ni tu sunt uersum scripturis, illae tantum habent pondus irre irrefraga fragabilis veritatis, quae sacrae lunt. Ex hoc autem non elicitur,aut eas esse biles verum iudicem, aut unicam normam iudicis, quia quaeIibet reuelata do
ctrina,sive scripta siue non scripta est eiusdem authoritatis. Substan-S Ad tertium respondetur negando anteceden quia potius argu tia Sacer mentu illud nostra co firmat sententia substantia enim Sacerdoti nostra di do, i ii ii, cutitur eloquia diuinitu tradiIa. Ex quo sequitur traditiones sacras ad sub quiaDei. stantiam
179쪽
santiam nostri Sacerdotii pertinere: ex hoc autem Quod ignorantia scripturarum sit ignoratio Christi,non insertur scripturas solas annunciare Chri- sum, sed scripturas else, quae potissimum illum annunciant,&ex quibus de
promitur potissima Christi cognitio. S sanὰ cum malum ex quocunque oriatur desectu satis est ignoratio scripturarum ad onorandum Chrisum .sicut satis est errare circa unum articulum side ad incurrendam labem haeresis: vnius praecepti maiorum violatici grauis iusficit ad excedendui grati ad amicitia Dei. Et quide si qui dicit se noss Deum,er nraniata eius non seruat,mendax est,Cr,eritas in eo non est ut te os latum habemus a Ioan ea etiam si alias habeat omnem fidem omnem lete διρήη tiam,linguisq; loquatur hominum Angelorum: multo melius qui scripturas ignorauerit sacras dicetur quod ignbrat Christum, utpote ignorans Oracula quae illum maxime manifestant ut datur videri in illis Psalmorum verbis bDominus dixit ad me filius meus es tu ,ego hodie genui te. Exaltare supertae bisu Im. 2. γ. 8.Ios Deos, π super omne t rra gloriae tuae:& aliis multis: ob quae ad Saducaeos Chri PDIN. O . s. Dus e Erratis nesciente scriptaras. Quare ut seipsum Apostolis manifestaret, Matibi. 29. postquam surrexit imortuis, scripturarum testimonia induxit,& lucem illis Lu. 14.a7.σης attulit, Incipiens a Moyse Er omnibus Propbetis. Percurrit enim totum teli amentum vetus, quia totum de Christo erat,in Christum denuntiabat. Vn-
Scriptu de subiungit Christus meeepe et impleri omnia .. scripta sunt in lege Modiit,
ra acr sopbetis,c Psalmiι demi. Ulisy quartum argumentum resp. vere conuincere quod scriptura sit fide- ni si x Iis, ima statera religionis Christianae non vero quod sit unica, siquidem aliis r potest ratio fidelis trutinae conuenire;quoniam aliis de facto conuenit rautio reuelatae doctrinae. Quare negatur antecedens argumenti. Layiu p vltimum argumentum,ex se ipso patet: quoniam voluntatem diui xψx Di nain tam alligat verbo praedicato,quam scripto, ponit voluntatem Dei τὸ Dςi, adhuc citra verbum scriptum, proinde non reputat scripturam solam, ni qua icti eam norniam religionis. plura ι
Si din Explicantur clogia Patrum cap. q. concinnata ad Pathe probandum scripturam cilc verum iudi-
nomina cena controuersiarum de c-
doadstruunt scri forma is in Logian nctorum Patrum 4. cap. inducta abund , lieet plura es ἰοῦ G-μ . I in communi explanata sunt o. cap. ubi ostensum est se crede Usi scripturam esse veram fidei normam,acuius sentenis
dorsinoe iis tia usquam deuiandum non est, nihilque contra ad. niam iri mittendum,non tamen esse unicam. Quod adhuc eui , , P dontius patebit cum sequenti voluminit ex scriptu Quid cu seu Lae ris sacris, quam etia ex Patribus expresse imis verbis
docent videamus normam aliam induci. Ex quo sequitur, Patres quod cum sancti cspuunt a ratione normae, regulae omne aliud praeter scriptu scripturam , quod scripturae nomine intelligunt quidquid in Ecclesia habetram esse scripturae vim , utique Omnia, Ingula Dei verba , siue scripto tradita, si in unicam non scripta . Item quod scriptura nomine intelligunt quidquid ii scriptura normam commendoum est, cuiusmodi sunt traditiones Apostolicae. cruden Si vero aliquando assignare videntur sancti Patres verbum Dei scriptudorum esse unicam notauam , intelligendi sunt non quidem de norma simpliciter.
180쪽
D. I. An Fr t. s. aeratropriussit centrouersia tu de relecindex iar
Admincisset, Cutpote quod scri plura perpetuam de huiusmodi seni te his oriamri Arci contexuit ideo excusauit se Ambro iii:s, quod scripturis tacentibus ipse non stoloria poterat dissoluere nodum. Ex hoc vero noniam: tur omnia eis ex scriptu .
doctrina ris petenda. i 'ladmitti io A. decimurn ex Hieronymo resp. quod in priori tesimonio expressetur Pari agit contra libros apocryphos, socens eorum tantum librorum posse dictis ter tradi authocitatem praeberi , qui sacri sunt Per. hoc autem non excluduntur elotiones di gladiuina iteras non exaratari In secundo testimonio ex hoc ipso quod ad-uinae mittit Apostolorum docui nam,consequenter adimittit Apostolicas traditio-
quae do Sunt enim traditiones istae non minus Apostolicae,quam ipsae scripturae . ccbat sacrae dicunt sacrosancto oncit.Trident inὀd promisso mante p. Psopb ρης.zri I scriptu ta, fuerat inbriptu νD sanetis,Dominu noster IesusChristu Dei filiu proprio ore privis D ma nium promula ame deinde per Apostolo tamquam fonti omnia πsalutaris,eritatis bat iubjum, thiplinae omni reatura praedicaritus it. Quod sane haeretici nonne
gaboni. Ei cum ex alio capite Patres, qui ante mille annos fidem publi Non re cani meruerunt citra haesitationem asserant, doctrinam, quam a Christo cedendui a Spiritu iancto Apostoli Domini perceperunt non omnem scripto, a Prasci sed magnam exterius partem uulgarunt, ut in Volumine de traditio-Pto lita nibus abunde datur viderim consequens est , quod traditiones sint, rarum C lici minusquam scriptura canonica Apostolorum doctrina. Quare Trident. er rum ubi pr. pari pietatis assoctu iubet traditiones, ac script uiam sacram vene
Rationi io Ad undecim si ex Clem Alex resp. ex nTimo testimonio tantu confi-sAmcn ei, quod Petrus quidquid docebat scripturae elogiis ornabat Exsecundo veta abii ' o. q. iod veritas traditionis non scriptae partim examinanda est per scriptu-cienda ram factam tamquam per regularu, qua deuiandum non es. io Ad duodecimum e Chrysost resp.omnia illa intelligenda esse indesi Historio nil non vero, niuersaliter si autem uniuersaliter non postiuei, simpli-ῖ phi cifer,sed tantum negative secundum quid, hoc est in ratione non recedenr0Hd: i is a praescripto literarum laci rarum.
bunt stri Ad decimum tertium ex Epiphanio resp. in utroque testimonio taxarobore, ni ratiocinationum figmenta,quae cum scriptum nullam cohaerentiam habent, siqu* r neque consequutionem. Verbum autem Dei non scriptum maxime consonat eiu cal seripto, utpote verum vero
ις ny io, Ad decimum quattvm ex Sulpicio resp. loquutum fuisse tamquam graue in historiographam, qui de his,quae sibi remota sunt, dea se procul posita, S: ipxu non potest veridicam aut fide dignam tenere narrationem, nisi ex bona ali-VR D m quarum scripturarum fide. Dibuid io Addecimum quintum ex Cyril. resp. in primo testa monio tantum pro 'Vibψ bari scriptu tam esse regulam. cuius directioni omnino standum es. non vero ipse Si esse omnium adaequatam unicam regulam . In secundo vero scripturae de 'ληψς um, et nullam altam scripturam polita suppleri ubi nihil de verbo Deid o λς non scripto aliseritur, aut negatur R DRA; A d imum sextum ex August. resp. commendare quidem craptu -dψQmni ras sacra utpote verbum Dei; at non repellere traditiones , quae etiam hVΤ' sunt verbum Dei lacein' scriptum .unde eo modo quo illae iudicant uti in que tanquam norma ita&ista'. . . 5ςDpxu deeimum septimum ex Theodore tores p. primum teli momum, M.*ης ,e eritum persecundum explicari, in quo asseritur Apostolicis demonstra- qui ibit, omnino acquiescendum esse. Constat autem nomine. Apostolica- sun 'ς demonstrationum in te lingendam venire doctrinam Apostolicam, sivo bVmPς Perit tam siue cire tenus prolata: n. Quas scripturae nomine doctrina reua
io ' Ad delim umoctauum ex Constantino Magno resp. solum inde colli