Variarum ambiguitatum iuris libri tres, auctore Caesare Costa I.C. Maceratense, Campanorum archiep

171쪽

Variarum Ambig.

94. didi. agiturque an Vicesserenti debeatur idem honor rivi constituenti debetur.

FFIRMANT plerique eundein bonore deberi alienas uices gerenti, ac illi, qui eum cin-- 1 ituit. Putantq; hoc probari in c. pi cillimi EM. diit. in illis uerbis. Diaconus gerens uicem ' Patriarcha prorati r sacerdotibus, idi sicut eius Locumtenens honoraἷitur .

Ludovicusque Roma. hinc putat singui. 37. Vicerectori eundem honorem deberi, qui ipsi Rectori deber tus. Abbasque in c. sane a. de otii. deleg. tradit delegatum Papae eundem honorem mereri, quem Pontifex ipse. mereretur, cum eius personam referat. Felin. in c. Cum Olim ij.eod.tit.in hac re anceps,& dubius distinctioncm quandain parum tamen ad rem pertinentem rei lit, ut aperte intelligatur cap. illud praecipimus a nemine hactenus recte perceptum fuisse. Arbitror ego non eundem honorem deberi, hoc est non idem genus h noris uni, ut alteri, atque hoc probatur in l. sed si hac g. fin .sfde in ius uoc.ubi non debetur idem honor,& eindem reuerentia tutori,&procuratori, qui deberetur patrono, cuius uices gerit procurator. Potest etiam afferri non inconsulta ratio, maior enim dignitas est ea, quae iure proprio obtinetur, quam ea quae alieno. Bar. in l. quod Principi. st. delega. a. Non obstant ea, quFin conuarium possent asterri, quod Vicegerens, qui a lienam

172쪽

Liber Secunduy.

lienam dignitatem refert honoradus est, ut ille cuius uices refert: intelligendum est enim hoc, ut referatur ad honorem in genere, ut plus honoretur, quam Primuatus, non tamen intelligi debet eadem proportione honoris, & mensiara. cap. uero praecipimus, aliter de bet accipi,ac coeteri declarariit intillis uerbis sicut Locum- tenens honorabitur: dictio enim illa licui,non significat qualitatem honoris, uel silmlitudinem,sed Eotioris causam, sensusque erit. Diaconus praefertur sacerdoti,non tanquam Diaconus, sed tanquam Locum tenens Patriarchae, qui sen sis optima ratione probatur . uerbu enim sicut,non respicit uerbum Patriarcha : tunc enim india caret qualitate honoris, sed respicit uerbum Locuti tenens, quasi dicat Auctor,. licet absurdum sit Diaconusacerdoti praeniri hoc tame uerum est ex persona sua, non si tanquam Loc tenens alterius praeferatur. Unde ponenda est duplex conclusio . Delegatis, seu Locum tenentibus deberi honorem ex persona eorum, quos referunt. c. sane et a. de offi deleg. . 3Alia conclusio erit. Gerenti alienas uices non deberi eadem mensura, & proportio ne honorem, qui deberetur Iconstituenti. . 't

173쪽

variarum

r mento miluusub vulgari expressa pupillarem ta-- ' citam non contineri . Exponitur uinebatur inysii. f.de

milita. tecta. Iaserturi ratio, cur im accrescendi in tecta mento militari non habeat, lacum.

. IOCLETI ANVS, & Maximianus rescria pserunt ijs uerbis. non esi incerti iuris, quod si quidem in patris militis positus potestate primo casis tantum habuit sub tutum, patri haeres extitit, eo desunsio, ad te omnimodo eius pertineatFuccesso. Substituerat filio miles substitutione uulgari, at filius in pupillari aetate decesserat, matrii ocu in esse Imperatorcs rescripserunt rnon autem sissistitutum admittendum,cui uidcbatur deberi successio propter substitutionem pupillare tacita, quae sub vulgari continetur. Hincque di incultates innumerae,& perplexitates eximiae ortae sitiat, quomodo hoc rescriptum intelligatur. Videtur autem mihi planissima huius rei declaratio. t ex cu animaduerteret ex suis interpretationibus, & subtilitatibus, quae a coniectiara uoluntatis testatoris p dent imultas captiones sequi posse, si in testamentis militum locum haberent ideo noluit dispositiones legum habere locum, quae vcl a

174쪽

Liber' Secundus.

subtilitatibus legum pendent, uela coniectura uoluis ratis , sed nudam , simplicemque uoluntatem sequi .

. Hinc tradit lex nudam militis uoluntatem sussiceret. prima. st. de milita. testam & militem lauda uolunt te haereditatem dare , uel adimere . l. in fraudem in princip. ff. de milit. testa. ubi not. Ang. testamentum militis redactum fuisse ad ius gentium, quem sequitur Barba. in c. cum tibi nume. septimo, ae testam. tra ditque hoc Ri pa in l. Centurio nume. 24. E de uulga. legem in teliamentis militum nihil addere , nec interpretari. Vnde haec uera erit explicatio, sub vulgari expressa in testamento militis pupillarem tacitam non contineri, quia haec interpretatio a legis subti- litate profecta est propter coniecturam uoluntatis teris antis, quς in tei amentis militum cessat, cum lex simplicem uoluntatem scriptam sectetur.Hinc arbitror l. quaerebatur fide milit. testam. ita esse exPonendam: quod legata in testamento relicta non censentura substitutis repetita: quia haec repetitio non pendet a scripta uoluntate, sed ab interpretatione legis, quae per ciniecturam hoc statuit . Ab hoc fonte duci etiam ratio po test: cur in testamentis militum ius accrescendi locum non habuerit. l. si miles i. si duobus. U. de milit. testam. ratio enim erit, quia ius accrescendi a legis subtilitate profectum ell, ne defuncti pro parte testati, N pro par . re intestati decederent, considerataq; fuit in eo iure in ducendo tacita defunctorum uoluntas . Hinc etiam staruit lex, lege Falcidiam no habere locu in testameto militis: uoluit enim lex uoluntate militis scriptampotius

175쪽

Variarum Ambin

simpliciter sequi, qua aliquid detrahendo ledere: nam reliqui pagani prςsu mutur legii dispositione nosse,& se

illis conformare;milites uero quorum munus est arma tractare,non ita presumuntur se accommodare volu tati legis quam ignorant, ideo lex scriptam uoluntata tantum sequitur, uideturque hanc no1iram opinionem odorasse Vacon. libq. cap. Ia 3.&cap. primo licet haec praetermactat quae a nobis asteruntur.

AN RECTE SIT A SCRIT TORIBUS TRA-i ditumsiub expressa uulgari tacitam pupillaremi contineri. XVIL

REQUENTIV S a scriptoribus iuris ciui- lis traditum est sub vulgari expressa , tacita pu- -pillarem contineri. Angelus tamen in l. quamuis C. de Impub.&ali. substit. de post eum Fulg. Castr. Ias. de Curi. putant longe sapientius, & prudentius scriptores loquutos ibisse, si dixissent uulgarem ad pupillarem porrigi. Corasiusq; ibi ineptam illam docentium loquutionem uocat. Quorum sententia primo aspectu probabilis uideri potest. Primo auctoritate i. quamuis,quq inquit porrigi ita colligendo, continetur id quod

ui uerborum clauditur.l.cui eorum C amnitatis.st . de postul. Porrectio autem, de extensio est de termino ad te minum facta progressio.Ripa ini. si constante num. σ3.1ssolu.matr.videntur igitur repugnare contineri,S porrigi, lex dicit unam stibilitutionem ad alteram porrigi, ergo non congrue dici potest contineri. Secundo dici

176쪽

Liber Secundus. 8s

non potest contineri uerbis, nec alia ratione, uerbis quidem, quia hae substitutiones uerbis contrarijs, & pugnantibus concipiuntur: una quidem his uerbis di b. res non erit, altera uero, quae est pupillaris illis uerbis concipitur , si haeres non erit V in pupillari aetate Uecesserit, nec alia ratione contineri potest , quia cum sint hae species distinctae, & separatae, ac quali contrariae non potest una sub altera contineri arg. l. si quis ante .st.deacq. pos. Postremo ne quid desit, comprobatur haec opinio ex his, quae scribit Bart. in l. I. C. de impub. tradit enim

aliam esse interpretationem declarativam, aliam extensiva. cii uerba repugnant,tunc extensivam esse. At in casu de quo agimus uerba repugnant, ut nosPaulo ante declarauimus, consequens erit extensivam esse interpretationem . Ego tamen opinionem communem

recte defendi posse arbitror: didici enim non esse nouum in iure, ut unum, &idem dicatur porrigi, & contineri , ut pluribus exemplis ostendi potest : Liberorum appellatione nepotes dicuntur contineri .l. liberorum.ff. de uerb. signis. alibi tamen dicitur liberorum appellationem ad nepotes extendi .l. r. pen .ssde excusa. tuto. ibi appellatio haec ad nepotes extenditur. Secundo probatur alio exemplo : sub masculino enim dicitur tamininum contineri . I liberti, & l. patroni .ff. deuerbo. signi. alibi tamen dicitur extendi . l. pronunti tio in princ. .ss. eod. titu. & l. pen. C. de praepos sacp. cubicu. lib. duodecimo ibi ad cubicularias extendi , 6, propagari uolumus . Ex his igitur constat non in pte, aut inscite Scriptores nostros fuisse loquutos, Y Lec

177쪽

Variarum Ambig.

nec tam acriter a Coras de reliquis reprehendi debuisse.

CONCILIEANTVR DISSIDENTES SE

tentiae Interpretam in ea quaestione an olim ge Iortim , seu ueterum Areconsuliorum tempore ad k a deicommisia di- i' retaractio, uel f Pium Iudicis , n

- uaque offertur .. , opinio. a.

CAP. XVIII. l O N mediocris dubitatio ethan sdeicommisis a Digestorum iure, seu ueterum Iureconsultorum tempore actione peterentur , an pintius officio Iudicis:& communis sententia cis, actionem olim datam fuisse, ut testatur Rip. in l. prima delen nume: a O. quae plurimarum legum auctoritate

confirmatur, in quibus dicitur mixtim ad legata, & .deicommissa actionem dari.l. si res i. si tibi .st. de lent. a patre eod. M l. si alienus .st de leg. secvn. Et quia alibi Imperator inquit, plerunque pro legatis, ri fideicommisiis actionem dari solitam l. prima C. commv. de legat. adduntur innumerae leges a scriptoribus i. ex imperfecto , in uerbo uendicatio .ff. de

legatis 3. l. Filius familias in fin. E de testam. l. quod nulli A. de liberat. lega. l. D. C. quind. dies lega.

178쪽

Liber Secundus. 86

ced. Addi possunt aliae leges hoc probantes, teX. in l. cum pater g. euietis .is. de leg. a. ibi nulla competieaelio , de leg. cum secundum C. de fideicom. ibi comfusis acitionibus , contrarium tamen Clarissimi quidam interpretes crediderunt uerius Cyn. Dyn. Commens in l. prima de lega. I. .sL Alciat. in l. pecuniae uerbum s. sin. V. de uerbo. lignific. auctoritate primuillius i. pecuniae, ibi perfectitionis uerbo extraordinarias persecutiones puto contineri, utputa fideicommisiorum , si qua alia sunt, quae non habent iuris ordinati executionem . A getur quia persequutio extraordinaria dicitur ossicium Iudicis l. cum filius familias , & ibi not. ff. sicer. petat. deinde subditur , stes si quae aliae sunt, quae dietio solet similia repetere. Ide i l. Titia. Lucia.ffde leg. a. ibi fideicommisi persecutio , & in l. codicillis eod.titu. s. i. & in l. in fideicommissi.ff. de usur. ibi in fideicommisi persecutione , & quia olim proprius creatus Prae-xor fuit, qui de fidei commissis ius diceret t. secunda . . deinde Cornelius Silia .ss. de origi. iur. verba enim ad Iudicem dirigebantur . Vnde actio non dabatur, scd officium Iudicis , ut notatur in l. si Soror. de coulat. Cod. Mihi uenit in mentum alia opinio , per per quam dilsidentes inuicem sententiae conciliari facile possitiat , & ut actio , &officium Iudicis, Digestorum tempore daretur : neque enim nouum est ubi additur nouum remedium ueteri, ut uctu S re

maneat l. quoties .ff. de action. de obligation. ibi quoties lex obligationem introduxit iis nominat ina catterit, ut ea sola actione utamur etia uel res copetir .lde in l.finckh c quide

179쪽

Variarum Ambig.

ubi Alex not.C. de iur. deliber. interest enim nostra pluribus abundare remedijs l. cum pater 3 uariis. V. de lega. a. fauorq; fideicommissiorum insignis eo tempore hoc suadebat 3. sed non usque Instit. d e lega. Videntur tamen nonnulla hanc nostram opinione Iedere. Primum quia haec remedia contraria sunt. Vim de non uidetur, quod simul possent dari l. i. C. deserti Sed nouum non est, ut contraria remedia dentur dispositionis alicuius fauoret. I. C. commv. delegat.ubi traditum est, pro legatis, ta fidei commissis hodie tam reales, quam personales, & hypothecarias actiones dari. Contraria tamen haec uidentur remedia, quia a contrariis principijs proficiscuntur, & odio furum actiones contrariae danturA silc itaque Institu. de actio. & pro eodem dari ossicium Iudicis, &actionem in aliquo casti indicat Bar. ini. ex diuerso s. I. E. de rei uendi Neque

obstat l. pecuniae E de uerbo. signifi. in illis uerbis, ial sunt, quia uerbum aliae non semper casum sim, em, sed quandoque dissimilem, S diuersi generis implicat, i. argento Margaritas iude aur.&arg. lega. ibi uel quiali, lapides. Disterunt autem lapides a Ma garitis , & gemmis. l. & si non sints. peris

ueniamus , vers margaritas. eoaetit.

180쪽

Liber Secundin.

E INITUR L. III. F. DE LLLO DIV. pro sec. disserituri, ci sit iacta, ibitus legitima

haereditas : asserturi declaratio ad i. lege obuenirest .de uerbo. sinis . contra

Bellon.

V S T A M haereditatem omni iure nat rati,& ciuili debitam interpretatur Bude. in annota.in Pandec.Alciat.inl.lege obuenire de uerb.signiΚst 5 i lib. .c. 7.Paradox: iustum enim plenti est Rip.in l.ex factos .h. nulla. t o.st.ad Trebel. Ego tamen haPc interpre' rationem probare non possiim: Puto enim iustam haereditatem idem significare, quod legitimam. Nam ut legitima a lege, ita iusta a iure appellatur Videturque hoc in l. 3. 3. de illo T. pro soc. optime probari Jropo nitur enim dubitatio, quae sit iusta hqreditas, an ea quae iure legitimo obuenit, an etiam ea, quae ex testamen ro, deciditque Paulus legis auctor de legitima intelligi, quari idem legitima, &iusta haereditas significent. S cundo quia in iure legitimum, & iustum idem plerumque significat, cum dicatur cras legitima, eademque i sta. l. cum filiosamilias in fin .st de leg. 3 .ibi, cum tu is in risi actus, paulo ante dixerat legitimam aetatem, & iustus filius dicitur, qui iure tantum ciuili est agnitus, nsa omni iure l. a. st. de adop.&iustae nuptiae, quae sunt lcgitimae