장음표시 사용
201쪽
ta per Lancem, sty Licium concepta.
DN Eli VRTA per Lancem, S licium concepta aucteribus ut manifesta uendicabatur, ut Gell. t lib. t i. Noch. Attica.c. I 8. scribit. Ambigique a pluribus sensi, quae nam haec essent furtorum genera. Alciatus lib. s. Parergon c. 8. putat ita coinmiti solita, cum fures licio cincti erant, alienasque domos ingrediebantur, ut hi uiderentur, qui Magistratus obsequentes iure publico se tuentes no propria auctoritate ingrediuntur: solebant enim se licio trasuerso cingere, qui Magistratibus Populi Romani apparebant, lance uero deserebant ante oculos, ne matresfamilias, aut uirgines conspicari pollent. Quae expolitio a Caesio quoque Rhodigino lib. I o. c. s. Antiquarii lectionum affertur. Forcatulus Dialog. 2D. Nectom. Addit lance,& licio fures usos fuisse, ut rerum dominis timorem incuteret:
Iicium enim in incatationibus ueneficis plurimum prodesse ducebat antiquitas, implicandae, obturbandaeque mentis gratia ,ut licijs implicatur 1lamen. Quod ipsum ante Forcatulum a Caelio Rotidi gino in supra citato capite relatum erat.Sed quid si his intereretationibus prς termissis ita declaremus, solitos este fures quandoque appendedo, quibusda artibus surari 3 uel lancibus adulterinis uel no iusto pondere tradito,& tunc per lancem furtum concipi dicebatur, uel mensura, quae licio ollim fiebat uel ut stamen ipsum,telaque pro licio ponatur:ut
202쪽
si qua in mensura fraus sit,dicatur per licium sacha. COR. cipiebantur itaque haec furta, cum uel ubi appendendo Lance aliquid de iusto pondere detractu fuisset, uel metiendo aliquid de iusta mensura corrasu, uel decerptu.
R AE T O R in edicto suo cauit se pacta conuenta seruaturum. Nec satis in iure compertum e quae sint pacta conuenta.Raphael Cul. iurissentiums. Praetor ait Ede paci putati eta nuda significare, cuius opinionem Fortun. in l. hn. num. S.de paci. sequi uidetur,dc Duaren. ind.l. Iurisgentium ita declarat. Quae opinio uidetur egregie probari in i ii unusA sed si pactum .ff. de pacta de quia ita uidentur appellata, eo quod in nudis finibus conuentionis stant argum. l. iurisgentium 3.sed cum nulla .ssi de facta Verum haec interpretatio multis rationibus refelli,& labefactari potest: nam pactum nudum ad stipulationem, dc contractus nominatos non refertur: sed pactu conuentum stipulationem quandoque significat l. cumdos. si de paci. dotal. ubi ita Accurs. interpretatur, dc cotractum societatis l. duo societatem .ssi pro soc. Pactum quoque conuentum pro contractu pignoris ponitur l. contrahitur.sside pignorib. non tamen nudum pactum est, ct in causa adiit t. sit tibi f. de pignore.ff. de paci. at', hoc idem quod pactum conuentu efficax pactu signi cet, probatur ex titulo C. de paci.convena iunc. l.primadcl.pactum, eo tit. Accedit ratio, quia ubi uerbum ge- Bb a nerale
203쪽
nerale alteri uerbo generali accedit, nihil debet de eius
significatione detrahere, aut decerpere, ne contra vim, propriamque naturam faciat, argum l. legata inutiliteris de legat. praeli uerbum autem conuentum late pater, ut pactum, igitur eius significationem coarctare non debet. Consona es superioribus alia ratio: nam si paetum conuentum, pactum nudum lignificaret, sequeretur Praetorem in edicto suo , cum de t actis conuentis loquatur l. iuri suntium s. Praetor ait af de pacti de nudis tantum pactis agere uoluisse . quod absurdit te plenum ell,&contra id, quod colligitur ex l. i. conuentionis eod. titu. Aemilius Ferretius in notis ad Institutio. in tit. de excep.putat pactum conuentum dici, qd non a Iudicis iussu, sed amera partium uoluntate de scendit, cuius opinionem Lorioitus axioma.L. &Connan. lib. D Commentario. Iuris Ciuil. convellunt: ipsique aliter declarat. Ego puto pactum conuentum ni hil a pacto simpliciter prolato distare, cum aeqUem Sisque pateat conuentionis nomen, quam pacti, isque Praetorum crat peculiaris mos,uts pe idem repeterent, bisque exprimerent l. i. de aedit. edic.s. si intelligatur, nec uerborum multiplicatio sensum mutati. Labeos. pediculis af de aur. & arn legat. dicemusque pactum conuentum , quasi pactum contractum, uel si magis placet,ut ea dicantur pacta conuenta,quae nostra Opera contrahuntur tractatu adhibito : quae uero sine nostro tractatu a lege intelliguntur, praesumuntur, finguntur,
de quibus in l.labeo,& l .item quia.Ede paci. ea simpliciter pacta erunt non pacta conuenta: fatemur tamen
204쪽
plemnque pacti conuenti uocem ad nudum pactum re ferri, ut est idem in uoce pacti, licet omnia pacta commprehcndat.
m, Institui. denupt. 29 quidsit iure communi impediri. C P. III. O C IR , stes nouercam prohibitum est uxorem ducere Imp. ait in 3. socrum Institu.d e nupt. quia matris loco fiunt , quod sium Asoluta af nitate procedit. Alioquinsia thuc nouerca est,idensi adhuc patri tuo ni pia edi, communi iure impeditur tibi nubere. Commune ius, interpretantur scriptores , ius ciuile generale ordinarium, ut dillet ab alia particulari & e. traordinaria pro uitione:& cx hoc 3.& seq. colligitur, non esse recurrendum ad speciale remedium, ubi nobis iure communi succuriitur. Sed alia prorsus fuit Iulliniani mens paulo abstrusior,quae ita declarari pol. Quaedaturis prςcepta nuptias quandoq contrahi prohibent ut affinitatis ueneratio, uel alia similis honestis, iure quidem ciuili tantum considerata.Sed nuptiae prohibentur etiam contrahi iure gentium, S iure naturae, ut matrς accipere uxorem, uel duas eodem tempore habere uxores , seu uiros, est quidem ratione naturali,5ci re gentium prohibitum, ut e nostris tradit Collectari. in rub. de eo , qui dux. in matrimo. quam pol tu.
205쪽
pom sido. quem citat Tiraquel. de legib. connubial. l. 7. nume. I 8. Quod ipsum uarijs rationibus probari potest. Videmus frequenti omnium gentium usu, &obseruatione, ut una tantum uni uiro iungatur. Vnde adiparet ratione naturali apud omnes homines ita insitumi natura. Accedit etiam non leue argumentum, quia ius naturale seu gentium sit, quod in ueteri lege continetur .c his ita in fin. diis c. Scriptumque eis Genesi a. Et erunt duo in came una. Hincque apparet unam tantum habere uxorem esse iure naturali tatutum, quod ad num uirum quo's, trahendum est, quam rationem Collectan. in loco supradicto retulit. Accessit deinde iuris ciuilis prohibitio l. nemo. I. C. de Iud. l. eu qui duas C. de adulte. Praetorque naturalis aequitatis studiosissimus in edicto suo prohibuit, ut apparet exl. I. s. ult. q. de his qui not. insa. dc ut ex externis auctoribus afferamus , Euripides antiquissimus Poeta in Andromache scribit.
Neque cuim honesium Duarum uxorum uirum unum gubemacula habere Sed ad unam res icientes legitimam Venerem Contenti simi, quicunqtie non male domum regere uolunt.
Licet Valentinianus Augustus lege quandoque sanxerit, ut duas habere uxores liceret uolentibus, ut tradit Socrates Constantinopolitanus apud Cassi odor. in tripar. histo. lib. 8. cap. II. id quod etiam Paulus Diaconus
206쪽
conus in Valente retulit, & Helius Cinna Tribunus pIebis plerisque professus est habuisse se scriptam parata
que legem, quam Iulius Caesar ferre iussisset, ut uxores quaerendorum liberorum causa, quas, & quot ducere uellent liceret, ut tradit Sueton. inuita illius c. 3 2. Notamen ex hoc sequitur, non esse iure naturali, aut gemitum prohibitum,nam & furtum probrum naturale est,& iure nature prohibitum l. i. g. de surt. furari tamen apud aliquas nationes licuit, ut apud Aegyptios, & LMcedemonios, ut resert Gell. lib. II. Noctium Atticarucap. I 8. Nunc ad rem redeamus, iure gentium prohibita sunt duarum uxorum connubia, hoc ipsum ius commune ell, quia tot nationibus, & gentibus competit LI. Institu. de iur. natur. & simpliciter in iure appellaturius commune l. ius ciuile . E. de iusti. & iur. cum isti cis te aliquid communi iuri addit, aut detrahit, ius proprium efficitur . Ius commune intelligitur ius naturale hominibus competens , quod ius sentium est, & ita ibi gloss. intelligit. Sensus itaq; f. iocrum erit, quod assini- ratis ueneratione nuptiae quςdam prohibitae sunt iuris
r u idem ciuilis consideratione, quod ipsum intelligen
um est dissoluta aiunitate, alioquin si adhuc uiuat prohibitae sunt nuptiae communi iure, is es iure gentium. Ex his apparet non recte colligi, que ibi ascrptoribus adnotantur.
207쪽
IVRISCONSULTOS SAEPIUS PRAESED
t. m in definitionibus, diuisionibus errasst. Imperasores auom no unquam in decisionibus defecisse. O CP. IIII. pudor me libere loqui permitteret, nec sacrilegij prope crimen es et aduersus Iureconsultos agere, auderem dicere,multa esse in iure clulli tradita, quae secundum rectam Dialecticorum normam, de Philosophorum ptaecepta,non consili rent . Quis est enim tam mediocriter eruditus, qui non agnoscat, quaena diuitio conuentionui tradita fuerit ab V lpiano in l. conuentionum. ff. de pact. tradit enim conuentionum esse tres species,quia 'ivedam fiunt ex causa publica, quςdam ex privata: rursus priuatam subdiuidit in legitimam , &iurisgentium. Nemo est, qui ii primis labiis Dialecticam gullarit, non agnoscat in hac disitione Vlpianum errasse : numerat enim genus inter species , de diuisiones cum stibdiuisionibus mis et, quod est uitio lissimum genus diuidendi. Diuidenda erat conuentio in duo genera,quorum alterum in duas species erat dis inguendum . Nec minus reprehendendus est Paulus in l. quid lit falsum st. de fals. ubi cum proponeret quid esset fali nn definitionis loco exempla quaedam subi cit, quod secundum rectam definiendi rationem nemo probaret. In alienis uero aiactori bus referendis absurdissima quaedam , dc uix ferenda retulere , ut uel ex hoc exemplo dignosci potest. Iulianus enim in l. si pater. Edesolutionibus ex Aristo-
208쪽
Aristotelis sententia refert, quinque filios eodem tempore nasci posse,quia totidem uulua mulieris habet receptacula,quod & falsissimum est, & anatomica ratione conuincitur. Nec Arist unqua tradidit uuluam mulieris quinq. habere receptacula, sed illud tantum,qui que filios posse eodem tempore nasci. Refertq. ex AristGell.lib. . Noch. Attica.cap. r. In reddendis quoqu rationibus decisionum nonnulla in Iurecons illis desiderari possunt. Paulus in l.cui dens .ff. de aedi.ediet. tradit, Cui dens abest , non ere morbosius, rationemque huius rei affert, quiasine dentibus nascimur, nec ideo minusanisumus,donec dentes habeamus . subditque, alioquin nullus siuex sanus esset. quae decilio licet uera liti infirmis tamen rationibus ni titur. Qua enim ratione poteli quis argumentum colligere ab eo,qui natura, aetate dentibus caret,ad eum,qui uolui, uel morbo aliquo dentibus priuaturi Quaedam decisiones quoque Imperatorum eo quidem tempore rationabiles imperitia illius saeculi, nunc iniustae deprehenduntur.Tradit Iullinia.Institu. te rer.diuis miscento
aurum,& argentum alienum suum efficere,quia uas conflatum ex auro, argento ad materiam argenti, dc aeris
simplicis reduci non potest. Idemque tradiderat Iurisconsultus in l. idem Pomponius 3. sed si plumbum .is.
de rei uendicat: videmus tamen hodie aquae Christultae ui aurum,atque argentum ad p. ima initia reuerti pol se, ut refert Alciatdib.Parerg. 6. cap. II. omitto qua damalix quae a Tiraquei in traistat. de nobilita.cap. 3I .nurn. 7. referuntur, ne actum agere uidear. Cc
209쪽
lectionem immutase. C T. I RATIANUS in c. ius Quiritum disti .re-: fert ea, qtiae a iure Quiritum profecta sunt his. uerbis, Iusquisitum eIi prcprie Knmancrum, quod inusti tenent, nisi uuii ites, idest Romani, in quo agitur de legitimis haereditatibus, uel curationibus, uel de contra ibus, de tutelis,&quae sequuntur. At Isidor. lib. quinto. Ethymolog. cap. nono, ex cuius libro illud cap. sumptum est noita scripserat, sed de cretionibus, non autem de cur tionibus , nec de contractibus, non intelligens auritem Gratianus, quς uis esset illius uerbi cretio, errorem adesse putauit, emendauitque de curationibus .
Idemque Il1dor. ut indubitata fide huius rei ueritas pateat in eod. lib. s . cap. 4. diffinit quid sit Cretio Cretio ea
certus dierum numerus, in quo in litutus haeres aut adit haeredita
tem: aut finito tempore cretionis excluditur: nec liberti millieu Mitra capiendae haereditatis. Cretio appellata est, quasi decretio, decernere, uel constituere. Idemque Gratianus cx Sylverioin c. Guilisarius, uel Belisarius 2 3. q. q. ita inquit, si se Iiserius Patritius nocter mandauit me ad se uenire pacisce pro quibusdam Ecclesiasticis dispositionibus in Palatium Plistis , quam uocem non intelligens , Putauit esse mendum, addiditq. tu Palatium Principis refragante archetypo,est
210쪽
autem locus Romae, qui ita nuncupatu hodieque hoc DE CONC ILIO TROVINC DALI, ET. mm IV V S Con1lantinus ad tollendas controuersias ecclesiasticas,dissensitonesque Epistop L SM tum Concilia prouincialia constitutione si
mauit, filoque tempore Arelatense Concilium perfe- istum fuit: uoluit tamen adesse Episcopos tantum'. Humius rei testis est locupletissimus Nicephorus lib. 7. cap. 3. histor. Ecclesias . prima ergo conssitutione, & origine Episcopi tantum conueniebant, qui soli erant coimtrouersitarum Iudices. Huic consona est Iustiniani constitutio in s. ut autem Auth. de Sanctis.Episco. quae Episcopos singulis annis uoluit conuenire, aliorum non meminit. Nec posteriora tempora i stiperioribus d viai unt, quandoquidem multis cx authoritatibus pro batur Episcopos tantum necessario adesse ad iudica1 dum,&tatuendum: nam in c.quonialia r 8.diiudicitur, Conuentus Epistoporum, Paulo post, oportet autem congregatos Epscopos, in c. propter .i. dicitur Concilium scoporum.
' Videtur aut in ciropter.i dupliciter colligedo uehenomine porta appellatur. qui