장음표시 사용
231쪽
e Ordinarii serui ad disserentia Vicariorum l. si seruus E de pecul.Litem afud Labeone Praetor ait fi de iniuriordinari j Consules dicuntur, ut distinguantur ab ijs, qui priuilegio tantum erant consides, uel in aliorum locum sustecti. Ordinarium Iudicem in Digestorum uoluminibus non reperies, in Codice non semper in eadem significatione. Dicitur ordinarius, qui est Praues prouinciae l. D. ibi,ab ordinarys . C. de collat. sun d. patrimon.&l. peculiari C. de proxi. sacro. scrinio . lib. I a. ibi,liberi: mcum ordinarys Iudicibus ingressum l. cos C. de mod. mulct. ibi,iure ordinario. l. si. C. de ageut . in reb. in uerbo, ordinariorum iunc. glo. lib. I a. Nos autem Iudices ordinarios intelligimus omnes,qui proprio iure iurisdictionem cxercent, ita uidetur accipere lex quoniam C. de appellat. a. Passim autem ordinarij Iudices ita accipiuntur in iure Canonico, ut in tit. de offi. ordina. definitque tex. in c. a Iudicibi. s a. q. 6. Ordinary Iudicessunt, qui ab eispo Iolico ut Ecclesiastici, uel Imperatore uuaeculares, legis am potestatem accipiunt. Definitur autem ordinarius Iudex communi ter, ut sit is, quia Principe, uel a lege iurisdictionem uniuersalem est consequutus a ciusque potestas non ab aliquo particulari pendet: sed proprio quodam iure nititur,initiumque capit a persona sua. ita Alex. post Bar. 4n l. moressi de iurisdic. omni. tud. uel is qui suo nomine iurisdictionem exercet, ut Cacialup. in l. more.Quae sane declaratio non omnino satisfacit: quandoque c- tam lex tribuit delegatam iurisdictioncm . c. irrefragabili. s.
232쪽
bili I. cceterum, de ossi. ordi. Bellon. in tracta. de 'ossie eius, nume. . inueniendaque esset facilis quaedam deo claratio, qua posset intelligi, quando sit ordinarius, doquando delegatus, ubi ex uerbis legis aperte colligi nopotest. Arbitrarer ego ita dicendum , ubi iurisdictio principaliter Magistratui, loco, dc non personae tribuitur, tunc esse ordinariam . Nam Princeps primum iasibi proponit creare Magistratum cum eius iurisdicti ne, post deinde id sequitur, ut eligatur persona, quae Magistratum gerit: persona u ero uenit in consequentiam, quia Magistratus nisi ab aliquo regeretur, nullus esset: dicimusque in simili de serum te , quae primi mdebetur praedio ,& in consequentiam domino praedij,
dicitur tamen seruitus realis, quia loco iuncta est 3. penul. Institu. de seruituti. rustic. praed. ideo mortuo domino adhuc durat seruitus, urna hac iurisdictione ordi naria mortuo concedente l. more, & l.& quia,ubi Alex. in Enotab. Ede iurisd. omni. Iudi. Erit ergo ordina rius, qui a lege habet iurisdictionem concessam Magi-itratui, quem quis gerit, non autem personae: diciturq. Ordinarius, quia ex ordine quodam iurisdietionem habet, citisque ossicium certo quodam cursu , & certa quadam regula constitutum eli. Delegatus uero est, qui non m ordine quodam regularcs causas audit: sed ex aaccidenti, dc noua causa ad id officium uocatur. Unde potet extraordinarius Iudex dies: ita appellat Ias in l.
ait Praetor .f1. de re iudica. in princi nume. 3. Auctoritate c. de coetero , in uerbo ad extraordinarium Ddicem , ubi Abb. notat. de transact. M icine agistratu, uel Maz
233쪽
stratus consideratione mandata esttribuiturque iurisdictio personae, non loco, uel dignitati, quod secus est in Ordinario c. mandata cie pr sum pl. ibi, non loco tribuimus, si personae. Mittasq. differentias inter viruseque tradit Maranta de ordin. udicio. pag. SI.nu. 28. i Delegati Iudicis uox apud ueteres Iurisconsultos in usu non Lit, nec in Digest.uolumine reperies, licebant delegare debitorem , idestuice sua alium reum dare l. delegare.ff. de nouatio. delegare negotium, quod nihil aliud significat, quam committere, & mandare l. I. iunct.L I .st. de in.cius.c.prςterea de ost. deleg. Vnde dicitur causa commissa dicto cap. piarderea iurisdictio data l. r.st de iurisd.omni .Iudi.mandata,&delegata, it Bellon .in tract. de offetus in princ. Delegatum Iudicem ueteres non appellabant hac fortasse ratione,quia visa est minus latina l ocutio: causa nanque dicitur delegata, is uero cui committitur debuisset dici delegatarius, exemplo mandati, cui sinulis est delegatio l. de quia Ede i risd. omui.Iudi:dicitur enim mandatarius,& commisesarius, cui committitur . Unde veteres circuitione Vte
bantur appellando, eum cui mandata est Iur dictio, ut in Rub. nostra, uel commissam caesam, uel eum qui ex delegatione cognoscit i. praecipimus . haec si C. de appellat. Bellon .in dic.tracta. num. 9 2. Imperatores uero quo
tempore latini sermonis proprietas degenerare coepit appellarunt Iudicem delegatum l. a Iudice C.de iudic. Sed posterioribus teporibus, quibus latini sermonis roabiecta penitus,& cotepta fuit, passim appellati statiudices delegati, unde in iure Canonico frequentissime
234쪽
ita dicuntur. Differentiae inter ordinarium, & deleg
tum numerantur multae a Bellono in eo tracta.num. 77,
cum seq. a Plautio lib. 3. in uerbo delegata nume. 3. deost. eius, ubi I 3. ponit. Videturque mihi exemplo quodam naturali huius rei facilis demonstratio:nam sit a magno quodam lumine plures faces ponantur, quae proprio lumine splendeant ita erunt ordinarij Iudices. Si uero non accendatur fax sed luminis facisque radu commodentur ad tempus, & reflectatur tanquam a Speculo, tunc erit Delegatus, qui proprio lumine non fulget. Angel. in l. more.ff. de iuris d. omni. Iudi .alio exemplo utitur aequi parat ordinarium domino proprietatis, Delegatum ei qui habet usum, refertque, Albensis inrub. y de off. eius, in princip. Sed hic nobis sese, aperit latissimus disputatioiscapus:hactenus.n.quasi ludetes i portu re gauimus, nucdisputatiois vela padamus. Quςramus .cii Dec.in Rudisfd offic.eius,qui na dignior sit Delegatus ne a Principe an ordinarius.Decius indubitata qone putat i ta sibi comissa io absolute ponedam esse. Putare diuersis ronibus Delegatu a Principe,& ordinariti absolute cossiderando maiores,& minores posse intelligi, ne'. nouit est,aut in conuenit hoc ut sint variς intellige si formae halant. I.
ustretia diuertis respectibus i. i ed ii hac si liberto. Ede in
235쪽
cap. 2 o. num. I pertex. in hac materia in c. sane ij, ubi . dicit ia orari in 3. notab. de ossi delega.& in ci collatione,& ibi glo. in v crb. Praelatus de appclla. lib. p. Hinc Archidiaconus est maior Archipresbytero in loco, uO- .ce,&iurisclictione, S aliis, quae ei competunt ratione dignitatis, in missa uero minor eli Archipresbyteror tradit Archidiaco. in c. quamquam. 2.q.7. Hinc Rectorum uersitatis praecedit Episcopulia Scholaiticu in G, malasio, alibi est inferior Feli. in Rub. de maior. & obed. col. 2. I ira'. in eod. c. 2Ο. num. I 6. Doctori praesertur discipulus dignior, ei tamen debetur reuerentia . Multa ad hanc rem pertinentia exempla tradit Marinus Fre-ctia uir eruditissinuas lib. i. delub. fcud. in 'timilio. deprelatio. inter Principem Salernitanum, Sc magnum Cancellarium Regni Neapolitani. Ordinatij iurisdictio maior erit,& dignior ea contemplatione, quia latior, ac uberior est, ut probatur uas. nos igi tur in A tith. de defensor. ciuita. ubi qui praecli melioribus,tanto ipse maior, S melior extitit: quem textum CagnoJ. ad hoc citauit in l. '. is de orig. Iur.& pCil eum Graue. in Rub. ff. deleg. I. num. 34.3c Abb. cons 2I . lib. I. Traq. in tracta. de nobilit. c. 7. num. I a. qui addit tex. in s. his ita. uerbo item David. I. quaeli. q. gloria Regis in lata gente . Augeo:ualet enim argumentum a plenitudine ad maioritatem, probatur in. l. sit in aliquam. . sin. & l. seq. ff. de octi. Proconsubi dicitur, quod Proconsset habet plenissimam iurisdictionem, deinde subdit, 29 ideo maius imperium habet omnibus in ea prouincia . Hinc Cardin lis maior Episcopo propter' amplitudinem admini-
236쪽
strationis Dec.inc. ane ii de offic.delega.notab. 3.Hinc sideicomitIum vn iuersale est dignius particulari, Grave. ubi supra , ubi bene exornat. Necnon si consideretur antiquitas, ut in 3. singulorum Institu. de re r. diuis ordinaria iurisdictio erit dignior, quia prior est, cum de legata ei deroget. Rursiis ratione loci, quia ordinarius
Iudex habet tribunal,quae consideratio prodest ad aliquid maius,minuce intelligendum l. quilibet C. de de-c urion. lib. lio. ibi propter loci dignitatem , habetque
proprio iure, unde maior in eo coruscat dignitas, a gum. eorum, quae notat Bartol. in liquod Principi . Edeleg. 2. At non desunt rationes, quibus potest intelligi de legatus maior esse. Ptimo ratione Principis constitueretis, qui nobilior est lege Afin. Auth .de Consulib. c.proposuit de concessio. praebendae': tum quia mandat ordinario c. lignificasti de ossic. deleg. inhibetque ordin rio , quod est propri .rm Principisy.& iudicare Auth. de Defensorib. Bald. per illum tex. in l. a.A. I. ff. si quis cautio: alijs etiam ' .bi nonnullis rationibus , quas bre- uitatis grati a,di-
237쪽
REFELLUNTUR MARISAE RECENTIO -
rtim di tinctiones in ea quaestione quis dignior sit, ordinarius ne an deligatus. a Principe,s nouis ar-- i gumentis communis opinio comprobatur posita terminorum aequalitate. - . . C e P. XIII.
ON desunt, qui in superiori quaestione dii ingunt multum interesse, si quςrainus , qui horum maior sit an potius quis dignior: putant enim haec uerba inter se longe, lateqs, differre, & ita Bolognctius uir sane eruditissimus tradit in Rub. de ossi. eius. numer. I 3. & Calefatus idem ibi sentit. Sed licet me horum grauissimorum Iut econsultorum auctoritas plurimum moueat, dillinctionem tamen probare non possum, qu ia uerbum maior si referatur ad iurisi dictionem, vel . ad Iudicem, idem significat quod dignior. Probaturque hoc primo in materia de qua agitur in c. sane et r. de oss.deleg.ibi superior 6, maior, quasi idem significet maior, superior, & dignior. Secundo probatur in Rubr. iunc. c. I. de maior. & obedi. ibi,honoris distinetis non maior, sue prior, quasi haec sinon ima sint, ut ex uno inferatur ad aliud . Ide probatur in c. solitae cod.tit. ibi igniora iunc. Rub. 5 quod uerbum maior relatum ad Iudicem significet maiorem dignitatem probatur in l. ut gradatim E de muner. 5: honor. Aliter distinguebat Nicolaus Armius olim in Bononiensi Gymnasio
238쪽
nasio praeceptor meus, si de persona agamus, ordin' rium es. digniorem, si de Iurisdictione secus ι quoniaturisdictio delegata a Principe eade est,in substantia cudurisdictione Principis, & Delegatus est tanquain imilaumentum. Unde iurisdictio est longe dignior. Sed quia personain non assicit: neque illustrat, neque in aliquo gradu dignitatis ponit, ideo non est ita dignus delegatus, ut ordinarius. Quς opinio probatur prim ,
quia iurisdictio est causa dignitatis, sed illa dignitas noassicit, ut supra, ergo Delegatus non ita dignus erit. Se cundo probatur ab analogia, si illustris delegat non efficit delegatum clarissimum, ita nec Princeps delegando causam arduam non efficiet Delegatum illustrem, ut sunt multi ordinarit. Ad contraria uero res nondetur, quod delegatus est maior, &superior quoad exercitium iurisdictionis,nisi incauti, tantum sibi commissa ita intelligitur tex. indo C. sane, siccus quo ad reliqua s, ita sentiebat Armius,& uisus est Alcia. hanc opinionem annuere in Rubr. de
Ego huic opinioni non assentior, quia cum disputamus an delegata iurisdictio sit dignior ordinaria,intelligimus non de proprietate, quae in Principe residet, sed de usu,& exercitio iurisdustionis, an usus unius sit dignior proprietate alterius, ullum dicimus iurisdictionem delegatam intelligimus usum,qui transfertur,& in delegato residet. Probatur hoc aperte in l. I. in . qui mandatam sfide ossi eius in fi ubi dicitur transferri,eM, separata utriusque substantia, & forma Bald. in d. l. i. g.
239쪽
qui mandatam de oss. eius. Et si quis delegatus cons quatur iurisdictionem , quam habet delegans , soluitur delegata, quia usias consolidatur proprietati,Curt. in L&si Praetor,num. Iq.hoc ritu. Secundo,cum dicimus delegatam, quod non intelligamus de proprietate, apparet : quia alias esset proprie iurisdictio contra comm nem , de qua Ripa in l. ait Praetor in princ.Ede re iudici Vnde apparet delegatam iuris lictionem inrclligi usui iurisdictionis, quae est in delegante. Hinc est quod in L primas. qui mandatam,de ost eius dicitur, eius, cturma clauit,iarijdictione utitur. Hinc est quod datur appellatio a delegato ad delegantem, quia alter habet usum, alter proprietatem: patetque hinc errare Curi. in s. I. dic. l.
Ego existi ino in hac redistinctionem esse necessaria,& ut rectius, & clarius quatilio accipiatur, declarandum primo ell,quomodo intelligatur aliquid esse alteio dignius; dicitur enim quandoque ratione sit biecti, S: secundum qualitatem ,& dignitatem nego iij, quod tractatur dicitur aliquid esse dignius, Tiraq. de Nobilita.
cap. 7. numc. I 2. auctoritate tex. in c. de his uero de
consecra. distin. s. quandoque dicitur aliquid dignius ratione causae nobilioris, uel ratione antiquitatiss. singulorum Institui. de re diuis.uel quia habet potiora priuilegia, ut dicitur de testameni o militari. Vel quia iure proprio competit, Bar. in i quod Principi .Ede len
Auth. de defensor. Ciuita. cst ergo prius disinguendu,
240쪽
quomodo haec dignitas in qu stione nostra sumatur,
alioquin facile esset varijs exemplis modo hanc, modo tuam opinionem tueri. Prima ergo declaratio in prςsenti quetitione ea est, nos hic dignitatem lumere pro munere, quo quis fungitur in hoc negocio . Et cum dubitatur an sit piaestantius munus delegati, Vel Ordinarij, idest cui magis tribuendum vel deferendum sit. Secunda declaratio est nos hic comparare ordinarium delegato in simili negocio,an delegatus lit dignior in ea causa , ut ordinarius in simili.causia puta matrimonij: alioquin si intelligeremus,ansit dignior ordinario in alijs ibis caulis , & non in silmili, ut utile
tur sensisse Alex. nume. II. Curi. nume. I 2. Moderi
Bonon. hic, incideremus in magnam perplexitatem: neque ea apte decidi posset . Nam qui tuebitur partes delegati,praesupponet ille delegatum in his , quae reseruata stini Principi lc comparando eu cii ordinario In mo , ut defensiore ciuitatis,lculdubio obtinebit. Cotraqui liabit ab ordinario, itelliget de Illustri :&c5ferens ulti cu delegato in ca leui,certe re probabit. Alius et intelliget de delegato ad uniuersiitatem causaru, quLii cu lagi stratu municipali conserat, q5 erit minime dubia.Necessaria est igitur liqc secunda declaratio, an ille sit dignior ordinario in simili negocio . dertia decla ratio hic de Legato Papae non agi, qui est ordinarius
cap. primo deo fit. lega. in 6. is tamen gerit uices Papq,& praefertur delegato .c. uolentes cap. pen. de Ofn. lega. Nam hic dicitur ordinarius inordinato modo Abb. c. I de osti. lcm.qui no habet iurisdictionem in certo loco,