장음표시 사용
221쪽
regulam generalem , quς est quod non sat exactio . ut si pro ducatur instrumentum originale, uel alia probatio fiet exactio, ponaturque exceptio ad illam regulam in genere silmptam, quod non fiat exactio. Vel&secundo dici potest, quod sunt quaedam dictiones,a qui bus non licet argumentum a contrario sensu sumere, ut a dictione antequa, donec, & similibus. c. qd dicitur de uerb. signis ibi,quod dicitur, antequam conuenirent, non sequitur quod pontea conuenirent, &c. Ioseph eod. titi ubi diciatur , quod Ioseph non cognouit Mariam donec peperit filium suum primogenitum: igitur postea cognouit ita fine argumentari no licet. idem In l. nemo C de iurisd. omni iudic. ibi pos litem contentatam, & hic uerus est illius I. sensus,licet a scriptoribus non intelligatur. Et quod ita interpretari necesse sit ostendo , quia dictio nisi respicit duo in textu posita, quae pariter determinat probationem primi docu
inlimenti, ut sit prima excepti indeinde probationem aliam factam per testes, ut sit secunda exceptio :cui sane haec argumentatio accitrario sensu collecta, conuenire non potest . .
222쪽
.. 1 c. 2 .deforo competentie ter alioru m sententias disieriturque an liceat argumentari a contra I. rio sense quando sequitur aut prauus intellectus, aut legum l
R ADUNT omnes in I. i. de ossi eius argumentum a contrario sens r non posses mi , quando, uel prauus intellectus, uel i ris antiqui correctio sequeretur , & ibi hoc praecipue tradit Dec. numer. y3. ex sententia omnium , quae opinio uidetur probari in l. r. C. de conditio. inser.& in l. conuenticulam c. de Episco. & cleri. ubi conuenticula illicita extra Ecclesiam fieri non potestnon tamen sequitur , ut in Ecclesiis possit : esset enim absurda interpretatio. Idemque probatur in l.nemo C.deiurisdic.omni .Iudi .ubi post litem cotestatam nemo po rest ut tex .inquit ordinariae sedis declinare examen: at nec ante litem cotestatam potest declinare,ut ibi glo &DOcto. asserunt, probaturq. in c. a.de foro comperi ubi sine consensu Episcopi nemo Lecularis Iudex potest clericum distringere,aut condemnare,at neque etiam per
mittente Episcopo hoc potes facere, ut os ibi tradit,&c. significallide soro competaeum simit. Et hoc op nio postremo probatur in l. fin. f. filijs autem C. de
223쪽
bon. quae libe. ubi lex prohibet filijs, ne de his bonis in
quihus usii ructus patri acquiritur, possint aut testando, aut alienando disponere: at neque de his, quibus ususfructus patri non acquiritur, exceptis castrensibus,& quasi castrensibus testari poliunt. l. pen.C.qui testam. face. post 5 intelliguntur haec omnia, si argumentum sumatur ad dispositionem constituenda, non ut cesset dispositio , ut Dec. existimauit in illa l. i. de offic. eius
not. c. Ego tamen,nisi me communis opinionis moueret auctor itas, auderem di re argumentum a contrario sensis, si inodo quis conseruatis terminis colligat s semper sumi posse. Primo enim id, quod simitur per
argumcntum a contrario sensit, sumitur a ui uerborum,& a contrario uerborum contextu in directe. c. cum apostolicari de his, quae sunt a Praela. sine consens. capitu. Vnde si qua turpitudo est, in uerbis est, non in argumeto,& legis auctoritas uim uerborum impedIre,dcinamurare non potest, arg. t a. de usu fruch. ear.rer.quae usu cosum. Vnde si qua turpitudo significatur, uel directe, uel in directe, lex eam reijciet, & perinde ac si adiecta non est et interpretabitur. Secundo cum hoc argumentum ne dum sumatur a cessante qualitate requisita a lege, uerum etiam a cessante mente legis, ut A lcia. lib. a. deuerbor. signifi. pag. I 2I. in parua impressione inquit, de uidetur colligi a Barto. in ea l. I. B. de ossic. eius non poterit sequi unquam hic prauus intellectus, si cessat mens legis, S finalis ratio in casti contrario.Nec obstant,quae exaduerso proposita stant: nam primo t. a. C. de condi.
inser. hoc non probat, illud enim quod tacite colligi-
224쪽
tur, si diuerterit non caueat, rescitur, quia contra foris mam edicti est: ergo lex non impedit argumentum sumi, sed sumptum tanquam contra edictum reijcit.La-tiusque Mandellus Albensis ineat. nume. offendit ibi communem sententiam non probari. Lex conue liculam probat minus: puto enim ego tripliciter praeter alios eam legem intelligi posse ita, ut communem sententiam non probet. Primoque illud ponendum est, quod uerbum conuenticulae significat coetum, etiapermissum: est enim uerbum medium, ut in simili I
risconsillius inquit in l. 3. in princip. ff. de Sicar. Cicero
in oratione pro Sextio , tonuenticula hominum , qua ouitates appellantur . Crinitus lib. 7. cap. s. refert edictum
Maximiani Augulti, quo permissum est Christianis habere coetus & conitenticula, potest igitur hoc uerbu etiain bona parte recipi. Hoc fundanaeto interpretationis . nostrae iacto ensus illius legis hic erit, nodecet clericos in priuatis aedibus coetus, dc couenticulas religionis gra-aia celebrare unde prohibetur illicitae coventicuit quae hoc ipso illicitς sunt,quod in priuatis ςdibus fiunt,de no in ecclesia.Iullinianusq; in Auth.ut in priua.domib. pari. Tatione prohibet sacra mysteria in priuatis domibus fie-Fi,poena consscationis domus adiecta. Vnde si quis per
argumentum a contrario colligat, igitur in ecclesia conuenticulae fieri poterunt, quia tunc non erunt illi Citae recte quidem argumentabitur. Secundo potest in .cadem lege aliter argumentum a contrario sensu lumiseruato integro totius legis contextu, ut alibi Dec. mo
225쪽
in I. I. de ossic. eius ulti. n otab. di: idem Dec. h oc tradit in l. senium C. qui tellam. fac. pos. nume. 27. Sumitur autem secundum limites uerborum in hunc modum,
conuenticulae illicitae prohibentur extra Ecclesiam in priuatis aedibus celebrari periculo proscriptionis d mus , ergo in Ecclesiijs hoc periculo proscriptionis domus non prohibentur celebrari, sed alterius poenae poriculo. Vel etiam tertio dici potest, quod ea lex inrciligitur de conuenticulis haereticorum: appellat enim lex nou , S tumultuosas,& hac ratione aedita fuit ea lex: nam cum ab Imperatore Theodosio cautum fuisset,ne haeretici Ecclesias haberent,ut Soetomenus apud Cassiodor. lib. I.hillorari part.c. I tradit, & haeretici homines in suburbi)s, 31 priuatis aedibus conuenticulas cel brarent, Arcadius, & Honorius fili j cauerunt, ut neque etiam in priuatis aedibus possent conuenticulas facere
patrium edictum extendentes . Unde argumentum acotrario sensu colligi non potest, quia iam adeptae erant Ecclesiae Haereticis ,& de coetibus in Ecclesia celebrandis non fuit expressum, & optime conueniret uerbum etiam, quod in quibusdam codicibus I eperitur. Lex a tem nemo non videtur a scriptoribus recte intellecta: interpretantur enim illam legem: ut loquatur de ordinario Iudice ad disserentiam delegati. Sed aperte ostenditur hoc falsum ex ea. l. dum inquit, ibi, Nec prius Prae fecti Praetoris , aut comitis Orientis. Verum sciendum est, quod in iure ordinarij dicuntur Praesides Prouinciaruvlest tex. iunc. glos in l. M. C. de agenti. in reb. lib. I a.
Idem probatur in l.eosC.de mod.mulch. ibi Praesides iure
226쪽
ordinario Trouincia s regunt. 3c in i n.C.de collatiosi indo. patrimo. lib. I 2.&l.pecularij, de proxim.sacro. scrini O. eod.lib. ubi ordinarij dicuntur Clarissimi,&sic Preeλdes Prouinciarum: & probatur optime in ea l. nemo, cosiderato toto contextu, cautum est enim ne declinetur iudicium Praelidis Prouinci , nec ad maiores Iudices accedatur ante Prςsidis sententiam, sensusque illius legis hic est,qui colligitur ex Auth.ut omnes obed. Iudic.Prouinc. in princ. ubi traditur quosdam,aut priuilegij praeteXtu,aut ex sacris literis,aut cx praeceptis Iudic um homines vexandi gratia extra prouincias ad Iudices spectabiles, illustres trahere solitos etiam post litem contostatam,postquam ius erat Iudici iam in causa quaesitum. Vnde Constantinus Princeps omnibus prouincialibus rescribens cauit edicto,ne post litem contestatam: ut iudicat constitutio Iustiniani in Auth. ut omnes Iud .unde
hoc fuisse permissum usque ad sua tempora colligitur,dcipie in posterum prohibet homines ad maiores Iudices extra Prouinciam, vel as Regiam Civitatem trahi. de aperte ostenditur ibi non agi de suspecto Iudicer culando, nec intelligi a scriptoribus de quo ordinario Iudice ibi agatur, postremo licuisse per illam legem
argumentari a contrario sensu, & ante)item contest tam potuisse implorari maioris Iudicis auxilium antequam Iusti manus prohibuisset. Hinc apparet inepta esse, quae tradit Curi.in l. I .de offetus num. 6 a. qui intelligit illam legem in Icilice Delegato repugnantibus illius legis verbis. Nec cap. r. des r. compet quicctuam obest, cum ibi liceat argumentari :potcli enim secul Ee et ris
227쪽
ris permissu Episcopi, non per se, ut inquit tex. sed tam
quam executor ab Episcopo constitutus condemnare, ut probatur in c. q. eod. titulo. Lex vero fina.y. liiijs aurem C. debon.quae Lb.li recte itelligatur minus obstati.
nam cum lilijs familias in his dumtaxat bonis,in quibus usus fructus patri acquiritur, iterdicatur facultas genera liter&tellandi: alio modo disponendi licet ita colli gere: ergo in his in quibus patri non acquiritur usus fctus,facultas generaliter non interdicitur testandi,& disponendi: tellari enim potest filius in castrentibus, quasi,disponere cotrahendo in reliquis po t. Et ita est sis
meindit argumentu a cotrario sensu, quia ubi negativa uniuersalis est in sesu directo,in sesuco trario debet esse particularis affirmati ua: ut tradit Dec.in l.seniti,nu. 2C.qui testam.face.pos Et quod ibi Imperator de castrensibus, & quasi castrensibus intellexerit,ex eo facile ostenditur, quia tempore illius constitutionis unicus tantum erat casus, quo patri non acquireretur usiisfructus, in quo considerabilis esset testimenti factio extra castrense,& quasi castrese peculium, videlicet cum quis line cosensu patris haereditatem adijsset t. fin. g. I. C.eod.tit.debon. quae lib. Et hoc postremum videtur sensisse Vigli. Institu. quib. non est permistac. tellain prin. in verbo exceptis, ita alijs quoque auctoritatibus,quq in
contrarium asseruntur ab Alexandro in l. I. E de oss. eius, de Curtio in additio. ad eum in nume. ψ . . . . responderi potcst.
228쪽
sin se dicatur conisdiura, declaraturque l. apud antiquos C. de furiis. C AUL XL p FIR M A N T Scriptores plerique argini
mentum a conrrario sensu dici coniecturam, ut Iason in l. i. d e offetus, num. I ,post Alex. nume. 3. atque hoc auctoritate legis, apud antiquos. C. de hirtis, ibi quis N ita eas per coniecturam in 'erpretati sunt.Mihi sanen quam visa est ea lex hoc probare,ies enim agitur de argumento a repugnantibus, nam secundum antiquam regulam,quam refert Imperator in ead. II. cum igitur, et i habet c laesus alios furti astionem, si ea teneri non pote i. Dubitatum aut fuit in bone fidei pollese fore,an posset conueniri actione noxali pro furto facto in seruo, quem bona fide possidebat: & ueteres per coniectaram ita argumentabantur, a tionem furti contrabonet fidei possessorem non dari, quia ipse contra dominum uerum agere poterat,quando seruus a domino inero coepisset possideri: unde non dabitur contra cum actio. Sed hoc argumentum colligebatur non a contrario sensu, sed a repugnantibus: regula enim erat expres
sa s quicquiibi dixerit glossa)quod qui habet adue
sus alios actionem furti ipse ea teneri non potest, ut dicitur in s. cum igitur: est ergo argumentum a repugnantibus, quia secundum regulam antiquam
non poterant haec simul consistere , quod quis
229쪽
pro furto alios conueniret, N: ipse conueniri posset. Vnde cum bonae fidei possessori alterum competeret, hoc est facultas agendi, postquam ad uerum dominu seruus
peruenerit contra eum dari non potest: unde non dicitur ea lex pertinere ad argumentum a contrario sensia. Secundo,alia ratione potest dici in eo textu hoc no probari: Imperator enim hanc dubitationem ueterum tollens omnibus ex temporis differentia discretis, ostenditu ter eS non bene argumentum collegisse, qui genera liter argumcntabantur non competere actionem furti
contra possessorem, quia possessor aliquo tempore poterit agere, ut puta si ad manus domini seruus peruetia rit, S: ut ibi inquit Bald. aderat deceptio de secundum quid ad simpliciter, Imperator autem ut ipse ait altius,&uerius ad illam regulam respiciens agnouit in hoc argumeto adesse calumnia, ipseque ueteri regula coserua- ta, tempora distinguens sic 1latuit, ut eo tempore, quo bonae fidei possessor domini cogitatione furem possidet,conueniri possit, & minime alios conuenire: ubi uero desinit seruum possid ere, quia seruus ad manus ueri domini peruenit, S: tunc pro furto sibi facto postquaeius possessionem egressus est seruus, agere poterit : conueniri nequaquam . Vnde conseruata regula antiqua Omnibus tempore discretis,dubitatio Imperatoris sede re conquieuit. Colligebant ergo ueteres calumniose confundentes tempora, non uere, aut recte illam regulam ueterem respicientes. Hinc est quod Imperator appellat eam coniecturam, quasi non argumenti m firmum, &bene consideratum, quod uidentur optime
230쪽
innuere ea uerba in s. nos autem ibi, altius, cse uerius re serientes. Ex his igitur colligitur ex ea lege commune illud scriptorum dictum non probari.
legatiιs, stes de utriusique dignitate. Ce P. XII. RD IN ARII uox uarijs modis apud uet res accipiebatur secundum qualitatem eoru quibus applicabatur, unde etiam hodie dicitur ordinaria poma, quae habet certum modum constitutum , ut differat ab arbitraria l. r. st. de crimi tetilion. t fina ubi Bar. V. de priuil. cred. Ordinarium delictum, quod certis legibus specialiter punitur, ut ab extraordinario differat, quod non habet certum nomen a lege impositum, ut in titulo de ex traordina criminib. γOrdinariae cognitiones, ubi praeseriptum est, quin modo Iudex procedat, de cognoscat, si uero arbitrios io Iudices cognoscunt,dicitur cognitio extraordina ria. l. a. E de uar.&extraordin. cognitio. Ordinarium munus, quod est a lege impositum, habens certam, & determinatam praestationem, notat. in l. fin. C. de uacat. mune. lib. I o. Ordinarium mandatum quod regulariter fieri potest, de ossi. Proconsu. L solent. Ordinarium iudicium, ubi obseruatur ordo, &solennitas a lege tradita, Alcaa. In cap.primo, in quarto