장음표시 사용
241쪽
nec certis causis, ut ibi Abb. tradit: igitur de eo non est argumentandum in praesenti quaestione. His ita praesuppositis ueriorem communem esse di
CO, nec argumenta Doctorum adduco; quoniam ea probant potius haec esse, ut excedentia ,&excessa. MO-ueor autem, primo, 'uia si ordinario detur adiunctus delegatus,&terant sententias contrarias, tunc ad superiorem delegati , idest Papam recurritur, non ad superiorem ordinaris Castr. imo. l. duo Iudices, de re it dic Io. And. Abb. c. fin. de re iudi igitur is dignior, si Cut cum est contraria sententia clerici ,&laici, nam adsueeriorem clarici, ut dignioris recurritur Bait. ini. I, si quis, de appella. in hac enim mixtione praedominatur potestas delegata ut ait Feli. c. cum in ossici j depraescrip. nume- yq. Secundo si datus sit inquisitor contra haereticos, qui delegatus est, ut glO.clem. a. de haereti. &c. ne aliquis eod. in s. qui tamen non impedit ordinario iurisdictio
nem clem. I. eod. Quid si eodem tempore uterque citauerit haereticum tunc inquiunt procedendum este coram Inquisitore, ut maiore, quia delegatus Papς Archid. Io. And. Franc. C. per hoc nume. . de haeret. in a.
diciturque in eo c. quod si in sententia discrepent,recurriti rad stiperiorem Inquisitoris, ut silpra, ergo. Tertio ubi Iudex procedit ut ordinarius, S deleg tus , quod potest quandoque, ut per Feli. dic. c. cum e*ossicij nume. 3 7. tunc sententia, de acta dijudicantur potestate delegata: ideoque appellatur ad Papam Innoc. Felin. dic. c. cum ex ossicii num. 2 7. Castr. l. & si Praetorio princ.
242쪽
in princ. de iuris i. omni. Iudi . in dubioque praesentitur usus facultate delegata, quia ea ecticacior eli Abb. Imo. Batri. Fely. dic. cap. nume. 3 q. argum. l. tertiae, det sta. milita. Ratio autem huius conclusionis ea omnino est, quia delegatus refert Principem, ab eoque pendet immediate. At ordinarius agnoscit iurisdictionem sua a Magistratu immediate,deinde a Principe tanquam ab origine omnium dignitatum, probaturque recte exi. sin. ff. de alb. scrib. ubi qui functi stini Magiliratibus municipalibus referuntur ut diuersi, ab ijs qui Principis tu dicio dignitates adepti sunt,quoniam Magistratus cum ordinarijsinsidant iurisdictionem, quae non
recta, drammediate a Principe prouenit, sed abim . . I -- . so Magi- stratu, cui iurisdictio est
243쪽
quare ex nudo pacto iure Pontificio actio detur, cum iure ciuili non detur.
A P. XIIII. RIMO quidem humano generi nullus fuit
contractuum , nec stipulationis usus, cum in sylvis, montibus, antris dissipati homines
in communione rerum omnium uersarentur.Tunc contentio aberat , iudiciorum anfractus, honorumque a
Ua cupiditas: terraque tot fruges, glandesque sua spori re suppeditabat quantum hominum uilis postulasset : nusquisque sitis iiiijs, & uxori iura dabat, ut Plato tradit, Se Aristoteles sentire uisus est: eaque erat hominuuita, quam de Cici opibus scribit Homerus. Haec filii
illa aetas aurea, quam ueteres finxerunt Poetae. Sed ubi paulatim egressi e sylvis, montanisque locis homines, incommunem domum conuenissent pagos, ac diuit tes constituere, & communem societatem coire coeperunt:dominijs rerum distinctis, fines agris imponere statuerunt: introducti contractus sunt, instituta negOtia usu exigente, & humanis necessitatibus: & ubi regnandi cupiditas exarsit, de augendi imperij stadium; bella ad uim repellendam orta, captiuitas, seruitutestinuentae sunt. Hoc tempore omnia a Regibus manu, di arbitrio,magis quam certa lege gubernata putantur: erat enim Regibus sola naturae ratio iuris, & iniuriae regula. Sed postquam homines ciuitates diuino, & h
244쪽
mano iure sepserunt , alia fuit iuris dicendi ratio: nam nostro iure quaedam conuentiones iuris gentium dei ctς fiant, quae magis necessariae uidebantur: reliquam ro in antiqua puritate conuentionis nudae remans runt, nudaque pacta sunt appellata , statutumque est ex his actionem non dari. Vt ergo his nudis conuen tionibus aliqua firmitas compareretur , Epulationis sius emersit . Sed hic non mediocris sane labor occurrili cur Pontificio iure,praeter iuris ciuilis regulas,hodie sine stipulatione ex nudo pacto detur actio decretum enim est in Concilio Africano rogante Antigono , Paxstruetur, pacta cu lodiantur . alibi c. qualiter. Studi se agendum e t , ut ea φω promittuntur opere impleantur. c. I ramenti 2 2. q. F. inter iuramentum, & promissionem simplicem dicitur Deum nullam constituere distexe tiain. Cumanus, Bulgarinus, post hos gregatim rei, qui hanc disserentiae rationem reddidere, cur sine stipulatione ex pacto nudo iure ciuili actio comparatλnon fuerit, cum soleant plerumque homines, seu ob inane liberalitatis nomen ; seu urbanitatis gratia, qua dam offerre, & promittere, quae praestare nollet: sed imperitae multitudinis animos conciliare. Noluit itaq; lex urbanitate hancinecessitatis uinculo astringi. Diuus Thomas secunda secundae,q. 3 .art.6anentis humanae uarietati tribuit, ideo inopait,Humanis ibus decremmeIb, ut aliquid aliudpraeter uoluntatem desideretur, ut practandiu cesitas subsequatur. Addit Corac in Rub. ff. de uerbor. obligat. ideo hoc est cautum , quia ex contractu in nominato,non nascitur actio l. iurisgentium in prin. fyde
245쪽
Edo pact. sed pactuum contractus est innominatus
glos .in l. I. de uerbo. oblig. ideo cum nulli fiat iniuria Praetor actionem non indullit,i .elegantet f.seruus.sside dolo. l. quae autem. f. quae infravd. cred. Ego uero his rationibus assentire non possum,quamuis prima frequentius sit approbata: multae enim in contrarium rationes trahunt : nemo enim praesumitur os ferre nisi praestandi animo, nec dicere niti quod animo cogitauerit,i.Labeo .fide suppel. lega.nullumque ethmaius,aut apertius mentis nolitae testimonium, quam qualitas inspecta uerborum, Bal in Rub. de probatio. Nec mendacia, quae illi Interpretes assumunt in bono viro sunt praestimenda,l. merito .st. pro soc. non igitur urbanitatis sit spicio timenda cum uerbis credatur. Accedit secunda argumentatio huiusinodi; sisuspitio uoluntatis temerari α, & inconsulta: urbanitatis Iu- reconsultos mouit, oblationes huius odi nec iure Canonico stillinentur , c. cum uenissent exi.de Inllitur. Alex. in l. ita stipulatus in princist.de uerb.oblig. Immo, nec E eo facta uota no costat te,nos aditi ingui c.literarudeuot desiuiusmodi promissiones appellantur no fides sed amentiae c. diffinitio. c. unusquisi a. q. a. uillae tantum dicuntur oblationis causa fieri, quae generales stat, non quae ad certam speciem referuntur glosint. a. inqui b. caus colo. lib. II .c. Tertio ad hunc modum argumentamur, si lex leuitatem,uel urbanitatem suspicata est, potuit uoluntatem
promittentis excutere, & explorare iuramento, an ex Mnimo promiserit, an scenae seruiens: in his enim, quae
246쪽
pendent ab animo in affertione,&iuramento promi . ten iis acquiescimus not. in , aequae Institu.de actio. ubi
Nec D. Thomae rationem probo, cum uoluntasmarari non prauiimatur l. 3.Ede probation. Ego ab utriusque iuris fine rationem ducendam puro, legum humanarum finis,quies est communis,&Reipublicae tranquillitas,ut Philosophi tradunt, te D. Tho. Prima secundaequest. so. artic. r. &ad utilitatem refe- ieruntur, Ari st. lib. s. Ethico. tex. in Ipenui .Ede iusti.&iur. quid enim his externis probationibus utimur, cum domesticis abundemus 3 & quandoque ab aequitatena turali discedit ob bonum publicum . l. I. Ede usuca' Theophilus Gr.ecus interpres institu.de usuca'i princ. I bona hdes. Edepol de mouentur alia aequitate, qua leges ciuilem uocant.Li E li senius, qui in testam. uitat que ius ciuile summopere lites, quia scit his litibus tranquillitatem Reipublicet perturbari,& ob euitandas lites,
multa contra ςquitatem statuit l. sin. si pro suo iunc. l. st. de usucap. uultque quantum potest humana negocia certis regulis claudi, Ideo propter litium metum, ne S minarium constitueret in Romano Imperio noluit prς ter illas conuentiones , quae delectae sunt tanquam magis necessariae actionem dari Praetorque cum ieiuris ministrum offerret. l. nam & ipi imas de iusti &tur.&iuν ciuile subsequitur lucio B.de testib.auctraritatem iuris ciuilis est consequutuS.
At iure Pontificio alius est propolitus finis, non humana quies, sed aeterna beatitudo , stud:tque ne animi sint
247쪽
sint peccatis obnoxij, c. cum contingat de iureiur. C. 2. de piact. lib. c. & aeternet felicitatis spem proponit c. I. desumm .irin .uoluit itaque animorum fauore pactis stari eligens tutam viam c. iuuenis, de sponsali. datque actionem. cum praesertim ius naturale sequatvrc.lin. a. dissipacta seruari statuit inLde past DECLEA MEAT IO LEGIS SI PUIS NEC
causam issicer pei. gil cum plures pares. Iocator horretis loca. C ίδ' P. XVI quis nec causam nec propositum faenerandi habuerit, , tu empturus praedia, pecuniam desideraueris: Sc
Scio hanc legem ab omnibus ita declarari,ibi causam idest occasionem, quia erat diues:nec propositum idest ii tentionem, quia erat bonae conscientiae: &ideo colli sunt ex isto textu, quod ex proposito iudicatur ustira. Sed videtur alius huius legis sensus , longe verior, qui nobis, hanc rem diligenter intuentibus, occurrit. Sciendum eis, quod in iure noliro habere propositium hoc significat, idest habere proscri pium ante fores,uel ante tabernam: solebantque negotiati ores habere palam proscriptum quid ipsi negocij agerent, & ad quid teneri uellent: de hoc usu, & s ignificatione uerbi est lex. in i sed & si pupillus f. de quo palam.Ede Instito. actio. Neque licebat ignorare hoc, quod palam erat propositum, eod. de quo palam,ibi sorsi quis dicat ignor seliseras, uel non obseruasi uod propositum erat, cum multi lego
248쪽
rem, cumque palam esupropositurn non audietur: fiebat euel ante tabernam, uel ante eum locum , in quo negociatio exercebatur, non in loco remoto, literis uel Graecis,uel Latinis secundum loci conditionetiv&in hac sugnificatione habere propositum accipitur hic,& in l. cuin pluress. locator st. loca, quem tex. scriptores non intelligentes annotarunt, quod propositum in mente rotentum nihil operatur,cum textus intelligat habere proscriptum ante fores horrei, quod dominus nolebat te neri de margaritis illatis. Interpretatio igitur huius legis haec erit, quod si quis causam foenerandi,id est uoluntatem , quae declaratio colligitur exl. uerumst. deserta ubi causa pro uoluntate accipitur, nec propositum sconerandi, hoc eli non habebat ante fores, uel ante taberna proscriptum, quod erat foenerator: hoc enim olim impune i icebat erat mos negociatorum ita proscrisbere :&ex hoc proscripto, seu proposito colligebatur ars,&officium mercatoris, & negociationis genus, ita debet hic tex. intelligi. Sed cur lex mentionem facii: de animo, 3 professione foenerandiὶ ratio est, quia si
nerandi propolitum habuisset, depositum gratia utriusque factum fuisset: unde periculum depositrperti inere des uisset ad utrunque, sed in mutuo gratuito cum . sar gratia tantum accipientis, depositum illius gratia tantum factum in- ac u
249쪽
C XVI. VRΑ admodum non nullis uisa est y cum ita legis haeredes mei .ss. ad Trebell. decisio,usq; adeo, Ut a In Cn nullis fere iniqua legis dispoii
firma ratione munita iudicetur: meminique Marianum Socinum Iuniorem dicere solitum se illius 3. decisionem non omnino probare,nec aequirati conueniare. Facta erat his uerbis substitutio, Hide iborum meorum committo, ursi quis eorum sine liberis prior diem suum disrit,partem se amIuperfilii fratri rectituat: quodsi uteri ine Iiberis diem suum obierit, omne haereditatem ad neptem meam Claudiam peruenire uolo defuncto altero superili te filio, nouissimo autem sine liberis, Iuriscosultus partis petitione Claudiaecocedit. Necsane sine dubitatione uidetur hetc decisio, neque .n. uidetur testator uoluisse Claudia ad successionem admitti, nisi uterque sine liberis decessisset. Et in simili lex pen. C. de impub. excludit subiti tutum, nisi uterq; in prima aetate decesserit. QAod si alter tantu sine liberis aecessisset,cessare uidetur substitutio: prudens testatorisconsilium, etiam liberos Claudiae praetulit, ut in simili loquitur l.Lutius Ede hqred. instit. Accedit noleue argum. quae enim ςquitas est, ut a uerbis recedendusit aduersus testatoris uoluntatem, quae solet esse, ut f miliet,& agnationi consulaturὶ caeterum Instit.d.legit. unat. succes nec omittendum urgere plurimum contio, nec
250쪽
tra communem expositionem leg. pen. C. de impub.& alijs stibilit. praesumiturque eadem esse testatoris uoluntas, quae legis est,msi aliud appareat. Vnde ad has tolledas cotrouersias, loge aequior,haec opinio, & expositio potest intelligi substitutione,remq; ad intestati causam descendisse, ut neptis partem quid cpetat, cum ab intestato in gradu aequali sit cum filio primi decedentis 'non ut totam,integramq; successionem
ultimi habeat. Ratioque dubitandi erat uerborum facies , quae suadebat li alter fuisset stiperstes Claudiam admitti non debere: quasi tacite, ex uerbis his fidei Commissum colligeretur, ut secundo decedens filio primi restitueret. Aliud tamen defuncti uoluntas pollulare uisa esl, quia non prςsumitur dehinctus eam uoluilse peni tus excludere,quam in totum honorauit, utroque line liberis decedente. Hanc nolliam interpretationem
suadet uerbum c sente , quali cessante fideicommisso Claudia in parte succedat. eclido cofirmat aequalitas inter personas eiusdem gradus, quam seruare uoluisse testatorem uerisim rie est l. fin. C. comm. utriusque Iudicij, nec leuis haec coniectura eli quod aequalis lit a flectio ad eos, qui ςqualiter sunt coniuncti in substitutione interpretanda Ripa in l. reconiuncti. T de leg. 3. nu. 2I J pos Bart. in l. a. q. 7. fide uulg.&ad scruadam aequalitatem a uerborum proprietate recedimus i. quaelitum fedet ipse Papinia pus K.de sun d. Insteil peream4ege in tradit Tiraq. in trach. de Iure primig. q. q. nume. 3. atque ex his, Iurisconsulti qquitas, uerbis non repugCantibas,cogente ratione defenditur.