Gerardi Io. Vossy et aliorum Dissertationes de studiis bene instituendis

711쪽

DrssERTATIO Da Music A . 673 homines praestare noti possenI. Posterio- ribus seculia inventio plurium consonantium, quae super partienti proportione generantur, artem ipsam certis regulis ae

praeceptis , Mu sicam 1 confusione vendicantibus instructam volunt. Quid igitur de Musica veteres suis libris tradiderunt

Dicam ingenua, nil praeter harum consonantiarum naturam , hoc est , proportionum, e quibus nascuntur singulae, formas. Et quia unum intervallum , suo ambitu continet alterum: ira unius, ad alterius proportionem esse principium vel elementum, demonstrare conati sint. Τonl

partes Apotomen ac Lemma, Elementum toni comma esse ita ruerunt: primum scili-

eer , qui auribus distincte percipi potest .

sonum: In hoc enim omnium interyali rum quantitas resolvitur. Tropos etiam, licet nimium controversa narrationis doctrina, & tria modulaminis genera , scilicet Diato cum , Chromaticum , & Harmonicum, suis libris descripserunt. omnea Graeci atque Latini usque ad annum christi Io c. seu septimi seculi ini- . tium, nullum excipio in hoc unico argumento fuerunt. & vix aliud quippiam in tradenda Musica praestiterunt. Audi singulorum ordines. Pythagoras , Aristoxenus, Nicomachus . Philolaus, Alypius, F f Pto-

712쪽

Ptolemaeus , ex professo Musicam tradha runt. Alii ex occasione propositi argumenti eandem attigerunt sine methodo. Item inter Latinos Vitruvius, ingratiam Architecturae,ex Aristoxeni scri pris: Maiae robius . ratione narrationis in somnici

Scipionis allegatae : & Appulejus , ex Cccasione argumenti in suam propositionem ingesti de Musica scripserunt. At Boethius , Martianus Capella , Se venerabilia Beda, ex professo scientiam Musicae, de monstrativo, ut voeant, ritu tradiderunt. VII. Ex his pauci omnino scopum Muscae attigere. Euclides solus inter Graee doctiori, breviori . cIariori, vertorique ratione ac methodo Μusicam tradidit. Cujus hie syllabus est in Paragrapho adigestus: Sons , Intepvastum, GemM,Consiluis Tonm , Mutatio, Melopoeia. Inrer Latinos , e veteribus praecipulsunt Boethius de Beda. Boethius primum

accuratus veterum interpres, eorundem sententias collegit, examinavir. distinxit, correxit,& conciliavit. Inhaeret tamen τρο 'terum vestigiis, Charactares quoque soni, 'ruum s quorum loco apud nos notula sunt tradidit. Deinde Beda, ducentis annis post 'Methlum, duplici tractatu, Theoreticam& Practicam Musicam scripsit. Doctissima rei explicatio est s sed veterum limites .

713쪽

saERTATIO DR Mus re A. 67ynon excessit. Notularum tamen figura ae lavss, item scalam Musicam, lineis ac spatiis constantem , tradidit ex usu Ecclesiastico ; quem ego a Gregorio Magno Papa introductum arbitror, cul cantus resemmatio . meliori ritu inducta , asser ibi turipisque Cantus, ab ejus auctoritate , Gregorianus dictus est. Inde artis rudimenta Probamus, quae, temporis successit hominumqne industria, persectiora in lucem

emanarunt.

Euclides, Martianus Capella , ae Beda conceptis verbis, de Melopceja scripserunt, artemque componendi tradiderunta Primo quidem inventionem modulaminis, deinde Compositionem ejus Harmonicam suo more explicuerunt. Res ut antiqui rare veneranda est, ira etiam mem

ria dignissima. Dissicilis ramen, angusta, Mminus concinna est, si cum artis nostrae persectione conseratur. VIII. Ad ea usque tempora imperseactior erat Musica : nam angustius systema.

Pauciores consonantias, minorem vocum

concentum, dissicilioremque modulatio- nem habebar. Circa annum Christi cIo c. sub decimi seculi finem , Guldo Aretinus Monachus Se Abbas Benedictinus. Musi-

cua excellentissimus , Veterum scriptia subtilissime ruminaris, meliorem ac faci-

714쪽

6 6 IOHANNIO ALBERTI BANNIliorem Musicae Methodum iustituit. Systema amplificavit Eνυσιχορδω. Hulca Ω- steritas perseetionem Musices debet iquam quidem omnino ipse non absolvit ;viam tamen aliis aperuit. Ab eo enim tempore quo vero seculo accurate dicere non possum imperfectae consonantiae inventae , ac praecepta ampliora componendi Musicam tradita sunt: unde ars 3psa plenior majestatis ac delectationis ad per sdictionem nobiliorem deducta est. Hane sententiam, alibi mihi non lectam, nec auo ditam ab aliis, eo collegi argumento, quod amplitudo Systemaris plures consonanistias requireret ό 8e acutior sonus additus 1 Guidone. imperfectas a veteribus rejectasc ob dissonantiam gravioris soni , quo

auscultabantur suapte natura Proderet : Quarum usus persectis consonantilaintermixtus, cum delectationem augerer, artis praecepta postulabal , quibus eum judicio omne punctum Musicae absorve

retur.

IX. Circa seculum decimum tertium: Franco Musicus floruit. Post quem Ioannes Tinctorius , Franchinus Gallarius, MIacobus Faber Srapulens s fuere, decimo quarto seculo. Horum opera ac scriptia Musica Theorica & Practiea mirificE ad persectionem excrevit amplius. Ab illis

715쪽

DIs 2ERTATIO DE Mus re A. 67 regulae compositionis, juxta seriem Systematis Guldontei praescriptae, diuturna que consuetudine observarae , ad nos Per

venerunt .

Tandem Iosephus Zarlinus clodiensis,

Theoria ac Praxi instructissimus, sur alios Insertoris notae praeteream) doctissimis institutionibus, demonstrationibus ac sup-Plementis, lingua Italica editis sapud Veneros , anno i s 8 o) Musicam prae caeterlafelicius tradidit & absolvit. Prolixior nonnihil est , sed eruditione compensat fasti- dium , ex quo verior Musicae eruditio haurienda. Ejus Compendium in Tabuias redegit Ioannes Maria Ariusius Bononiensis. Italico etiam id lomate: quibus breviter, clare &perspicue rem studiosis Proponit. Scripserunt & alii; qui an Tar-1inum aequent , nescio: saltem non sup ranr. Id recte censuit Musarum delicium, vir clarissimus, Martinus Hortensius, Ma . thematicus excellentissimus , & quod glorior amicus meus , in accurati ssima de studio Matheseos instituendo Disseris ratione ad V. claris Marcum Tuerium

Box horolum , pridem edira. Unus e go instar omnium erit . sine quo nec veterum sententiae expediri poterunt,

nec perfecta hujus disciplinae noritia facile obtinebitur. Ad persectionem

716쪽

tamen Musicae molernae non aecedito

Musica constat, ad sex capita revocari popsunt. Piimum est Systematis maximi seu universalis constitutio. Alterum in genexibus cantus explicandis versatur. Tertium modorum numerum atque naturam examinar. Quartum modulamenti rario. nem docebit. Quintum praecepta compOnendi tradet. Sextum artem cantandi profitebitur. Haec capita summam Musicae complectuntur, ab omnibus scriptoribus latissime explicatam. De singulis pauca commemorabo. XI. Systema omnlum intervallorum a Guidone quidem habemur, sed accuraram illius demonstrationem ex uno Zarlino . Novam vero constitutionem collocatis inter singulos Τonos hemitoniis requiro, ut absoluta sit. Se efficax ad movendum. Musica. XII. Genera modulaminia tria sunt, Diatonicum, Chromaticum & Harmonicum. Primum a natura natum . excellentissimum est i duo posteriora ab arte inventa, exigui momenti sunt; 8e temporis successua quibusdam etiam proscripta, ab aliis neglecta , perierunt. Chromatici aliqualis usus est, & energiam habet, si Diatonico misceatur, ut in Systemate obiter insinua

717쪽

DIS 1 ERYATro DE Music A. 679vi, cujus usus nune floret, praecipue apud Italos. At II. Modi quos Tropos alii, ego circulos Harmoniae voco ) veluti nervi cor poris sunt, quorum ductibus Musica ener giam habet. De Tropis , seu Modis, etiam Glareanus scripsit . non ex fundamento scientiae, sed potius ex Musicorum praxi; nec Zar lino comparandus venit. XIV. Modulamentum, Idea ac προι- άτυπον Musicae est, cui concentus vocum aptandus. In hujus inventione ac constitutione tota rea Musica versatur ἱ eo quod sonitus verborum ac syllabarum quantitati, signiticationi,de sensui aptandus sir ut energiam habeat Musica , Rhetorisque munus subeat, docendo, delectando, iam vendo. Hujus supina apud multos est ignorantia: cujus doctrinam hactenus nemo rem explicuit ; sorte nec intellexit . quisquam. XV, Compositio partium, seu vocum, diverso sonitu concentum' reddit. Ejus Praecipua ratio est in aptandis dissonis inter consona intervallis. Hujus vulgares leges exstant, mysteria plero. que larent ἡeo quod dissonorum naturam ac vim motricem passim ignorem. De quibus recte monuit Hieronymus Frescobaldus , non temere judicandum, etsi communibus MFf tri-

718쪽

eritis adversentur artis canonibus - dconsulendam auditus ac rationis , trutia unam ἱ cujus ope Paradoxum aliquod demonstrabit experientia. XVI. Ara cantandi, est lectio seu pronunciario modulaminis singularum vocum,ex sionis sonituum noruus descript

rum neta Manc claram, distinctam, flui

dam vocis amoenitate , & concinnam ver- horum ac sonituum recitatione esse Oportet, ut oratoris effectum sortiatur. Vox

ipsa , justae lectionis tandamentum est;

diductio vero ornamentum. Illa a nat ura venit, haec ab artis praeceptia ac usu ; quibus genuinus, propriusque vocalium ac consonantium sonitus , pectore, faucibus. palaro, lingua, dentibus, labiisque proferendus , articulandumve, acquiritur. Methodus hujus artis a nemine hactenus re-

explicata est , nisi a quibusdam Italis,

& per exempla quidem tantum declarata. Musica alia vocalis, alia instrumentalis :urriusque disserentia, ac propria natura est. De quibus nunc non agam. ne excrescat sermo noster. Ipse ego hominem desidero, qui Musicam exacte eo,quem breviter attigi, ritu ac modo tradan

XVII. Sed ut periodum hujus compendii claudam. ingenua dico 8e religiose assevero, Musicam hanc nostram Graecin

719쪽

DI 11 ERT A T Io D E Mu 3 c a. 68trum illam. 8e priscorum Latinorum alte ram, infinitia parasangis sua persectione.&essicacia excessuram. Et ut de Graecis obl- ter aliquid dicam, tanquam aniles fabulaa Be stultorum commenta , pleraque mihi suspecta sunt, quae tam splendide narrantur. Miror etiam a viris doctis passim ere-di , de scriptis propagari. Id ex Musicae

Ignorantia oritur. Unum E eae reris exemis

plum adducam, & quidem hoc quod de

Pythagora inventore vulgo narratur. Is Phrygio modo, qui incitativus perhibetur veteribus, commotos raptosque in lascis viam adolescentes , & petulanti furore percitos, S P oat D E O succinente , com pescuisse sertur, & mentis serenitati restia tuisse. Idem in Alexandro Magno sertur praestitisse Timotheus Milesius. Obvia passim narratio est. Hoc argumento vis . Mu sica a Modi proprietate apud omnes asseritur. Dorius , inquiunt, gravis ac sententiosus, castusque dicitur. consentio. Phrygius iracundus, bellicosis, pugnax , ac furiosus perhibetur. Dissentio, cur dicam. Dorit Elementa in sonitibus ac intervallia chordarum D. F. a. d. eonstuuta sunt, ex recentiorum calculo ἀa veterum scriptis diducto et quas K

720쪽

IOHANNIA ALBER TrBAM MIgitant. Omnes lard hactenus unanimiter idem dixerunt , paucis exceptis. Nam in Modorum nomenclarura apud A urores ea diversitas est, ut fabulosae videanrur Hi- , storiae. Inde eorum natura, ac effectus seque dubius ac fabulosus est, saltem ex Historica relatione. In istis intervallis modesta attentio primum generatur a Heml-

ditono D . F. syllabis re, fa, exprimendo

postea ab F. ad a. Dironus gravitatem in

postea ab a .ad d. Diatessaron est,seu Qua ta , medio intervallo , habens semironium majus quod ipsius duritiem temperat senistentioso quodam ductu. Et hunc esse Dorium Modum , Boethius satis diserte in diis Cat , cum e speciebus Diapason, seu Octavae, modos ut res postulat educens, λPlagalibus incipiens, ad Authentos pro grediendo primo loco Hypodorium ponit , a chorda Proslambanomenos quam Guido A. revocat) Diapason complentem. Deinde tonum adscendens in Hypa

phrygii constiturionem definit: tum semitonio acumen Systematis intendens in Chorda Parhypate quam C. f.- ut appel lamus ) Diapason complendo,Hypolydiua Ponitur. Horum Authenti seu principa te p