C. Julii Cæsaris Commentarii de bello gallico et civili, eiusque fragmenta, & alia quæcunque extant. Accedit ad commentarios de bello gallico A. Hirtii continuatio, itemque ejusdem Bellum Alexandrinum, Africanum, & Hispaniense. Omnia ex veteri Semina

발행: 1741년

분량: 686페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

411쪽

461 DE BELLO CIUILI.

ectis , reliqui se verterunt , ct loco cesserunt . Sed insequentes nostros, ne longius prosequerentur, Sulla revocavit. At plerique existimant, si

acrius insequi voluisset , bellum eo die potui me

finiri. Cujus consilium reprehendendum non videtur. Aliae enim sunt legati partes, atque Imperatoris . Alter omnia agere ad praescriptum; alter libere ad summam rerum contulere debet. Sulla a Caesare castris relictus, liberatis suis, hoc fuit contentus , neque praelio decertare voluit ;quae res tamen fortasse aliquem reciperet casum ;ne imperatorias sibi partes sumpsis1e videretur. Pompeianis magna res ad receptum difficultatem afferebat. Nam ex iniquo progressi loco in summo constiterant . Si per declive sese reciperent , nostros ex superiore insequentes loco verebantur . Neque multum ad solis occasum temporis supererat . Spe enim confieiendi negotii, prope in noctem rem deduXerant. Ita, necessa rio, atque ex tempore capto consilio, Pompeius tumulum quemdam occupavit: qui tantum aberat a nostro castello , ut telum , tormentumve missum adiici non posset . Hoc consedit loco, atque eum communiit, omnesque ibi copias con-12. tinuit . Eodem tempore duobus praeterea locis pugnatum est. Nam plura castella Pompeius pariter, distinendae manus caussa, tentaverat ; ne

ex proximis praesidiis succurri posset . Uno loco Volcatius Tullus impetum legionis sustinuit c

hortibus x xx. atque eam loco depulit . Altero Germani munitiones nostras egressi, compluribus interfectis , sese ad suos incolumes receperunt. s3. Ita uno die v x. praeliis factis, xxx. ad Dyrrhachium , m. ad munitiones , cum horum omnium ratio haberetur , a ad duorum millium numero ex Pompeianis cecidisse reperiebamus, evo

a ad aureum millium numero 3 Ita plerique libri, veteres, n vi r Carrariensis autem codex & Gryphius nummum . Nec vero prior illa consensio damnanda . cui & in aliis superest praeuiuum . Nonius inrcellus in Mutim m. n. ex Sisennae ad osuram multam numero sauciis inrimque factis . Ellipsis ergo subest. Forsan ca summam aut similis vocis. Saepe autem Caelar numeralibus addit sextum casum numera e Vide

lDiuitipso by c oste

412쪽

. catos , a & manipulares centurionesque complures . In eo fuit numero Valerius Flaccus , L. filius , ejus qui praetor Asiam obtinuerat: signaque vr. militaria relata. Nostri non amplius xx.

omnibus sunt praeliis desiderati . Sed in castello

nemo fuit omnino militum, quin vulneraretur; quatuorque ex una cohorte centuriones oculos amiserunt. Et cum laboris sui, periculique testimonium afferre vellent , millia sagittarum circiter xxx. in castellum conjecta Caesari renuntiaverunt : scutoque ad eum relato Scaevae centurionis , inventa sunt in eo e foramina cxx. quem Caesar, ut erat de se meritus, ct de Republica , d donatum millibus ducentis aeris , eab octavis ordinibus ad Primipilum se transducere pronunciavit . Eius enim opera castellum conservatum esse magna ex parte constabat: cohortemque postea duplici stipendio frumentove, & spectariis, militaribusque donis amplissime donavit. Pompeius noctu magnis additis mus ni-

a m manipulares I veteres libri hoc insertum habent : quod

abest ab aliis. Μanurins quoque inserendum censet, ut tria genera militum cecidisse referantur. D L. filius. eius. qui praetor Asiam Diridierat J D. Vinio ad C. 48. est hic praetor. quem Fimbria interfecit : Glandorpiore Hot manno ille. pro quo exstat Ciceronis oratio. Priorem Velleius II. 24. Constitarem virum. Appianus Mithrid. p. 34s. ι πα-ν, constitem appellat. Fuit sane Asia praetoria provincia, belli autem tempore consularis. Vid. H. Noris Cenotaph. Pis. P. 2 6. e foramina cxx J Sic Pal. codex: & alius ΜS. Enng. emtum xx. Etiam Suetonius c. 68. & Val. Μaximus lil. a. cenitimis sistinii r & Plutarectus Caes. p. 71s. εκ Πυν, qui Uer

addit va τροκκγ Hinc emendandi vulgares Caesaris libri. in quibus e1t ccxxx.d donatum millistus duceotis aeris I suspecta pluribus vox aeris ut nummum seu scitentiam subaudiatur. Olim excussi donatae

e as, octavis ordini diras ad primum pilum J extra ordinem per saltum. virtutis ergo. Primum puram ex ΜS. vetusto reddidit Μanutius, quia hoc loco ordinis nomen est , quem Priamipilus vulgatorum non exprimit . De Ordinibus & adsce sione per illos supra dictum. f stimentoqDe γ Deciariis militaribusque J A ducentis & pluribus anni, editum suit, frumento b, 1 Peciariis, cctera: ΜSS. 'timesto, Ne Ie clarus, Uide. alii aliud. Dionys. UOD . suis hunc simplicem 1ensum ex litterarum numero ac vestiagiis collegit: frumento. besse. γ aliis militari s nonis. quod prae ceterorum interpretamento placet. De redundante quo

candem consule.

413쪽

4o4 DE BELLO CIVILI.

nitionibus, reliquis diebus turres exstruxit . Et in altitudinem pedum xv. effectis operibus, vineis eam partem castrorum obtexit, & v. interia

missis diebus , alteram noctem subnubilam nactus, exstructis omnibus castrorum portis, & ad impediendum obiectis, tertia inita vigilia, silentio exercitum eduxit , di se in antiquas munitiones recepit.

CAPUT XV ΙΙΙ.

Caesar Fufium Calenum , sta Sabinum, S Cassium in Achaiam mittit et Rutilius Lupus Lshmum praemunit. Calentis Delphos, Thebas, Orchomenum, oe alias urbes capit. Caesar, producto exercitu , pugnandi occasionem Pompeio praebet; litteras ad Scipionem cum mandatis mi sit . Caesar Pompeii equites pabulis probibet, ob quam rem summa inopis rerum Pompeius laborat , s eruptionem meditatur.

Is MTolia, Acarnania, Amphilochis per Cassium

Longinum, S Calvisium Sabinum, ut demonstravimus, receptis, tentandam sibi Achaiam, ac paulo longius progrediendum , existimabat Caesar. Itaque eo Fufium Calenum misit, & Q. Sabinum, & Cassium cum cohortibus adiungit. Quorum cognito adventu, Rutilius Lupus , qui Achaiam missus a Pompeio obtinebat , isthmum praemunire instituit, ut Achaia Fufium prohiberet . Calenus Delphos , Thebas , Orchomenum svoluntate ipsarum civitatum recepit : nonnullas per vim expugnavit et reliquas civitates, circumis missis legationibus, amicitiae Caesaris conciliare studebat. In his rebus fere erat Fufius occupa- l56. tus. Omnibus deinceps diebus Caesar exercitum in aciem aequum in locum produxit, si Pompeius praelio decertare vellet, ut poene castris Pompeii legiones subjiceret: tantumque a vallo eius prima acies aberat, uti ne in eam telum , tormentumve adjici posset. Pompeius autem ut famam . di opinionem hominum teneret , sic pro

414쪽

eastris exercitum constituebat , ut tertia acies vallum contingeret, omnisque ejus instructus exercitus telis ex vallo injectis protegi posset. Haec cum in Achaia, atque apud Dyrrhachium s gererentur, Scipionemque in Macedoniam venisse constaret, non oblitus pristini instituti Caesar, mittit ad eum Clodium, strum, atque illius familiarem, quem ab illo traditum initio, ct commendatum in suorum necessariorum numero habere instituerat. Huic dat litteras, mandataque ad eum, quorum haec erat summa: Sese omnia de pace expertum, nihil adhuc arbitrari factum, vitio eorum, quos esse auctores ejus rei voluisset : quod sua mandata perserre non opportuno tempore ad Pompeium vererentur; Scipionem ea auctoritate esse, ut non solum libere, quae probasset, exponere , sed etiam ex magna parte com pellere , atque errantem regere posset : praeesseque suo nomine exercitui , ut praeter auctorita

tem vires quoque ad coercendum haberet: quod si fecisset, quietem Italiae, pacem provinciarum, salutem imperii uni omnes acceptam relaturos. Haec ad eum mandata Clodius refert, ac primis diebus, ut videbatur, libenter auditus, reliquis ad eolloquium non admittitur. Castigato Scipione a Favonio, ut postea confecto bello reperiebamus , insectaque re , sese ad Caesarem recepit. Caesar, quo facilius equitatum Pompeianum ad Dyrrhachium contineret, & pabulatione pr hiberet, aditus duos, quos esse angustos demon- Mavimus, magnis operibus praemunivit, castellaque his locis posuit. Pompeius, ubi nihil pr fici equitatu cognovit, paucis intermissis diebus,

rursum eum navibus aci se intra munitiones recipit . Erat summa inopia pabuli, adeo , ut foliis ex arboribus strictis , S teneris arundinum

radicibus contusis equos alerent . Frumenta enim, quae fuerant intra munitiones sata , consumpserant; ct cogebantur Corcyra, atque Acarnania, longo interiecto navigationis spatio, pabulum supportare di quoque erat eius rei minor

copia, hordis adaugere, atque his rationibus eri

415쪽

quitatum tolerare. Sed postquam non modo horis deum, pabulumque omnibus in locis, herbaeque desectae, sed etiam fructus ex arboribus deficiebant , corruptis equis macie, conandum sibi aliquid Pompejus de eruptione existimavit.

CAPUT XIX. Milites Rosilli, s aegi stipendio fraudati Caesa

rem adeunt , deque illata sibi iniuria conqueruntur : quare Roscillus, ct i us ad Pompsium transeunt. Pompeius ad eruptionem se parat. Caesar Fulvium Posthumum ad suas m nitiones mittit, ut Lentulum contra Pompeium adjuvet.s 9. T Rant apud Caesarem ex equitum numero Allobroges duo fratres , Roscillus , ct figus Abduc illi filii, qui principatum in civitate multis annis obtinuerat, singulari virtute homines; quorum opera Caesar omnibus .allicis bellis ptima , hortissimaque erat usus . His domi oti has caussas amplissirnos magistratus mandaverat, atque eos extra ordinem in senatum legendos curaverat: agrosque in Gallia ex hostibus captos, praemiaque rei pecuniariae magna tribuerat, Io cupletesque ex egentibus effecerat . Hi propter virtutem non solum apud Caesarem in honore erant , sed etiam apud exercitum cari habebantur. Sed freti amicitia Caesaris , ct stulta , ac barbara arrogantia elati despiciebant suos , stipendiumque equitum fraudabant, & praedam omnem domum avertebant. Quibus illi rebus permoti universi Caesarem adierunt , palamque de eorum injuriis sunt questi; & ad cetera addiderunt , alsum ab his equitum numerum deferri,

OQ. quorum stipendium averterent. Caesar neque tempus illud animadversionis esse existimans, S multa virtuti eorum concedens, rem distulit totam ἀμillos secreto castigavit, quod quaestui equites haberent, monuitque , ut ex sua amicitia unnia exspectarent , di ex praeteritis suis officiis retia quae

416쪽

qua sperarent. Magnam tamen haec res illis offensionem , & contemptionem ad omnes attulit. Idque ita esse eum ex aliorum obtrectationibus, tum etiam ex domestico iudicio , atque animi

conscientia intelligebant. Quo pudore adducti, S fortasse se non liberari, sed in aliud tempus reservari arbitrati, discedere a nobis, & novam

tentare fortunam , novasque experiri amicitias constituerunt r & cum paucis collocuti clientibus suis, quibus tantum facinus committere audebant, primum conati sunt praefectum equitum

C. Volusenum interficere ut postea, bello confecto cognitum est ut eum munere aliquo perfugisse ad Pompeium viderentur . Postquam id difficilius visum est , neque faenitas perficiendi

dabatur, quam maximas potuerunt pecunias mutuati , perinde ac satisfacere , ct fraudata restituere vellent, multis coemptis equis, ad Pompeium transierunt cum iis, quos sui consilii participes habebant. Quos Pompeius , quod erant εhonesto loco nati , ct instructi liberaliter, magnoque comitatu, & multis iumentis venerant, virique fortes habebantur , & in honore apud Caesarem fuerant , quodque novum , & praeter

consuetudinem acciderat , per omnia sua praesi dia circumduxit , atque ostentavit . Nam ante id tempus nemo aut miles, aut eques a Caesare ad Pompeium transierat , cum paene quotidie RPompeio ad Caesarem perfugerent; vulgo vero in Epiro, atque stolia conscripti milites, earumque regionum omnium, quae a Caesare tenebantur. a Sed hi, cognitis omnibus rebus, seu quid in munitionibus perfectum non erat, seu quid aperitioribus rei militaris desiderari videbatur; temporibusque rerum , & spatiis locorum, & b custodiarum viribus ac diligentia animadversa, prout

cuiusque eorum, qui negotiis praeerant, aut nais

tura , aut studium serebat , haec ad Pompe jum S 3 omnia

a sed hi J Allobroges duo transfugae. e. 3s. hi, inquit. omnia ad Pompeium detulerunt. h custodi m viribus ac diligensis J Clare ita Petavianus optiamus codex: alii υιν ia, ex quo varia asi, alii vera , utrique Perperam, fecerunt.

417쪽

4OR DE BELLO CIVILI.

61. omnia detulerunt. Quibus ille cognitis, erupti nisque iam ante capto consilio, ut demonstratum est, tegmenta galeis milites ex viminibus faceiare, atque aggerem comportare iubet. His paratis rebus , magnum numerum levis armaturae,& sagittariorum , aggeremque omnem noctu in scaphas, & naves actuarias imponit, & de media nocte cohortes xx. ex maximis castris, praesidiisque deductas, ad eam partem munitionum ducit, quae pertinebant ad mare, longissimeque a maximis castris Caesaris aberant . Eodem naves, quas demonstravimus, aggere, & levis aris maturae militibus completas , quasque ad Dyrrhachium naves longas habebat, mittit; & quid a quoque fieri velit, praecipit. Ad eas munitiones Caesar Lentulum Marcellinum quaestorem cum legione I x. positum habebat . Huic , quod valetudine minus commoda utebatur , Fulvium Posthumum adjutorem summiserat.

CAPUT XX.

Deferibitur munitionum Iocur . Pompeiani Caesareor aggrediuntur , eosque fugant, in quorum auxilium frustra Μareellinus cohortes mittit. In hae pugna Aquilifer cadit. Μ. Antonius tomis primit Pompeianos eastris Μareellini appropim quantes. Caesar iuxta Pompeium castra natinit. URat eo loco fossa pedum xv, a & vallus conisa a tra hostem in altitudinem pedum X. tantun denaque ejus valli agger in latitudinem patebat . Ab eo, intermisso spatio pedum DC. alter conuersus in contrariam partem erat vallus, humiliore paullo munitione . Hoc enim sueerioribus diebus timens Caesar, ne navibus nostri circum venirentur , duplicem eo loco fecerat vallum ut, si ancipiti praelio dimicaretur , posset resisti . Sed operum magnitudo , ct continens

mnium iaa oe villus eontra hostem in ala. p. x a Caesari vallus idem

quod vilium: etiam Tibullo lib. I. eleg. XI. vers. p. tum arces, Nora Davus erat. Disitiroo by Coosl

418쪽

LIBER III. 4 9,mnium dierum labor , quod millia passuum in

circuitu xum munitiones erat complexuS, perstetendi spatium non dabat. Itaque contra mara transversum vallum , qui has duas munitiones contingeret, nondum perfecerat. Quae res nota erat Pompejo , delata per Allobroges perfugas, magnumque nostris attulit incommodum. Nam, ut ad mare nostrae cohortes Ix. legionis excu-huerant , accessere subito prima luce Pompeiani exercitus: novusque eorum adventus exstitit, simulque navibus circumvecti milites a in exte-

Tiorem vallum tela iaciebant , fossaeque aggere complebantur: S legionarii, interioris munitionis defensores, scalis admotis, tormentisque cuiusque generis , telisque terrebant , magnaque multitudo sagittariorum ab utraque parte circumfundebatur . Multum autem ab ictu lapidum , quod unum nostris erat telum , viminea tegumenta galeis imposita defendebant. Itaque, cum omnibus rebus nostri premerentur , atque aegre resisterent, animadversum est vitium munitionis , quod supra demonstratum est: atque inter duos vallos, qua perfectum opus non erat, Per mare navibus expositi in aversos nostros impetum fecerunt, atque ex utraque munitione de Iectos terga vertere coegerunt. Hoc tumultu nuntiato , Marcellinus cohortes subsidio nostris la-horantibus summisit , quae ex castris fugientes conspicatae, neque illos suo adventu confirmare potuerunt , neque ipsae hostium impetum tulerunt. Itaque quodcumque addebatur subsidio, id corruptum timore fugientium terrorem, & periculum augebat. Hominum enim multitudine receptus impediebatur. In eo praelio , cum gravi

vulnere esset affectus Aquilifer, b & viribus de

a in exteriorem vallum I sic vetus eodex Ciaeeonii. & recte. meo sudicio. quia interiori mox opponitur. Excusorum Uetustinimi etiam interiorem . sed prave, quia ab interiore semquentibus verbis distinguitur . Faernus anteriorem legit . quem omnes hodie sequunmr. Sed dubium, an vox anterior Caesaris aetate in Latio fuerit. Vide Curas nostras posteri ores .h . viribus deficeretων 3 Hoc ex Fulvii codice antiquo est. Acentum circiter annis editum in a viribus uesperetur: non

419쪽

41o DE BELLO CIVILI.

ficeretur, conspicatus equites nostros, Hane ego, inquit, ct vivus multos per annos magna diligentia defendi, & nunc moriens eadem fide Caesari restituo . Nolite , obsecro, committere , quod ante in exercitu Caesaris non accidit, ut rei militaris dedecus admittatur, incolumemque ad eum referte. Hoc casu aquila conservatur , Omnibus primae cohortis centurionibus interfectis, a prae-ε s. ter principem priorem. Iamque Pompeiani magna caede nostrorum castris Marcellini appropinquabant , non mediocri terrore illato reliquis cohortibus: ct M. Antonius, qui proximum Io-

cum tenebat praesidiorum, ea re nunciata, Cum cohortibus m. descendens ex loco superiore Cernebatur . Cujus adventus Pompeianos compressit, nostrosque firmavit, ut se ex maximo tim

re colligerent. Neque multo post Caesar, significatione per castella fumo facta , ut erat superioris temporis consuetudo, deductis quibusdam

cohortibus ex praesidiis, eodem venit. Qui, e gnito detrimento , cum animadvertisset Pompetum extra munitiones egressum , castra secundum mare, ut libere pabulari posset, nec minus aditum navibus habere , commutata ratione belli , quoniam propositum non tenuerat , iuxta

g6. Pompeium muniri jussit. Qua perfecta munitione, animadversum est a speculatoribus Caesaris, cohortes quasdam , quod instar legionis videretur, ecth post silvam , ct in vetera castra duci. Castrorum hic situs erat.

dubito, quin etiam ex veteri quodam codice . Nam utrim que dicitur defectus νe, . de estis ab re. Columella IV. 3O. Ψυιbus δε de citur agricola. Et Tibullus lib. II. elegia v. - forum dejectum rumine tale. At Ovidius epili. v. Oenones ad Paridem Is Descio prudens artis ab arte mea. Antiquius editi deficeret, metu forsan passivi minus initati e sed falso, ut vidimus . Adde Suetonii Aug. c. 84. quamvis non deficeretur sa I ita ex temporali facultate. Sic enim in

a praeter principem priorem J Hic erat primae cohortis cent rio, tertius ordine , post primi pili centurionem & Iaastatum primum: maior trustato secundo, & priore triario. Uide Veget. II. S. & Livium xlv. 14.

420쪽

Describitur loeus , in quo Pompeii castra erant. Caesar ad legionem Pompeii eum suis copiis se

eonfert, bsesque ex vallo deturbat: praelio commisso Pompeiani vincuntur . Pompeiana legio impetum in Caesareos facit . Occisoriam num rus . Pompeius imperator appellatur. Pompeiani victoriam sua virtute, non fortume casu parram praedicant.

CVperioribus diebus, eum se xx legio Caesaris o objecisset Pompejanis copiis , atque opere,

ut demonstravimus , circummuniret , castra eo

loco posuit. Haec silvam quandam contingebant, neque longius a mari passibus CD aberant. Post mutato consito quibusdam de causis, Caesar paulo ultra eum locum castra transtulit, paucisque intermissis diebus, haec eadem Pompeius occupaverat; &quod eo loco plures erat legiones habiturus, relicto interiore vallo , maiorem adje- Cerat munitionem . Ita minora eastra inclusa maioribus castelli , atque arcis locum obtine-hant . Item ab angulo eastrorum sinistro munitionem ad flumen perduxerat , circiter passus CD, quo liberius , ac sine periculo milites aquarentur. Sed is quoque, mutato consilio quibusdam de caussis, quas commemorari necesse non est, eo loco excesserat. Ita complures dies' manserant castra. Munitiones quidem integrae Omnes erant. Eo signo legionis illato, speculato- 67. res Caesari renunciarunt. Hoc idem visum ex suis perioribus quibusdam castellis confirmaverant . Is locus aberat a novis Pompeii castris circiter

passus D. Hanc legionem sperans Caesar se opprimere posse, & cupiens eius diei detrimentum sarcire , reliquit in opere cohortes II, quae speciem munitionis praeberent ; ipse diverso itinere , quam potuit occultissime , reliquas cohortes

numero xxxi, in quibus erat legio IX, multis amissis centurionibus, diminutoque militum S s Ira

SEARCH

MENU NAVIGATION