장음표시 사용
401쪽
adeo celeriter fecit, ut simul adesse , & veni ronuntiaretur . Et , quo iter expeditius faceret , M. Favonium ad flumen Haliacmonem , quod Macedoniam a Thessalia dividit , eum cohortibus vix T. praesidio impedimentis legionum reliquit , castellumque ibi muniri iussit . Eodem tempore equitatus Regis Coti ad castra Cassii advolavit, qui circum Thessaliam esse consueverat . Tum timore perterritus Cassius , cognito Scipionis adventu, visisque equitibus, quos Scipionis esse arbitrabatur , ad montes se convertit , qui Thessaliam cingunt; atque ex his locis Ambraciam versus iter facere coepit. At Scipi nem properantem sequi , litterae sunt consecutae a M. Favonio, Domitium cum legionibus adesisse, nec se praesidium, ubi constitutus esset , sine auxilio Scipionis tenere posse. Quibus litteris acceptis, consilium Scipio, iterque commutat ; Cassium sequi destitit ; Favonio auxilium
ferre contendit. Itaque die, ac nocte continuato itinere ad eum pervenit, tam opportuno tempore , ut simul Domitiani exercitus pulvis ceris neretur μ primi antecursores Scipionis viderentur. Ita Cassio industria Domitii, Favonio Scipionis celeritas salutem attulit. Scipio in castris uativis biduum moratus ad flumen, quod intereum , & Domitii eastra fluebat, Haliacmonem tertia die prima luce exercitum vado transducit; ct castris positis , postero die mane copias ante frontem castrorum instruit . Domitius tum quoque sibi dubitandum non putavit , quin productis legionibus praelio decertaret. Sed cum esset inter hina eastra campus circiter millium passuum v x, castris Scipionis aciem suam subjecit. Ille a vallo non discedere perseveravit. Attamen aegre retentis Domitianis militibus est factum , ne praelio contenderetur ; S maxime, quod riuus difficilibus ripis eastris Scipionis subjectus,
progressum nostrorum impediebat . Quorum studium , alacritatemque pugnandi eum cognovisset
Scipio, suspicatus fore, ut postera die aut invisus dimicare cogeretur, aut magna cum infamia
402쪽
eastris se continere, qui magna exspectatione v nisset, temere progressus turpem habuit exitum ;& noctu , ne conclamatis quidem vasis, flumen transiit, atque in eamdem partem, e X qua Venerat, redit: ibique prope flumen edito natura i eo castra ponit . Paucis diebus interpositis, noctu insidias equitum collocavit: quo in loco superioribus fere diebus nostri pabulari consueverant. Et cum quotidiana consuetudine Q. Varus
praefectus equitum Domitii venisset ; subito illi
ex insidiis consurrexerunt . Sed nostri fortiter e rum impetum tulerunt, celeriterque ad suos qui Dque ordines rediit , atque ultro universi in hostes impetum fecerunt. Ex his circiter lxxx interfectis , reliquis in fugam conjectis , nostri , duobus amissis, in castra se receperunt. His re- 3 g. bus gestis , Domitius sperans . Scipionem ad eugnam elici posse, simulavit sese angustiis rei frumentariae adductum castra movere: vasisque militari more conclamatis , progressus millia pal- suum xxx, loco idoneo, ct occulto omnem exer- Citum , equitatumque collocavit . Scipio ad sequendum paratus , equitatum , magnamque partem levis armaturae , ad explorandum iter D
mitii, & cognoscendum , praemisit. Qui cum essent progressi , primaeque turmae insidias Intravissent , ex fremitu equorum illata suspicione , ad suos se recipere coeperunt; quique hos sequebantur, celerem eorum receptum conspicati, re
stiterunt. Nostri , a cognitis hosti insidiis , nefrostra reliquos exspectarent, duas nacti hostium turmas exceperunt. In his fuit M. Opimius prinfectus equitum . Reliquos omnes earum turma Tum aut interfecerunt, aut captos ad Domitium deduxerunt. a coemtis bosi in iis I eognitis ab hoste. vile bosiam scat.
403쪽
Aesitum Legatum Caesar Orteo praeficit. Cn. Pom-' peius filius Oricum petit , ibique opera Acilii perhingit: inde Lusum profectus, Antonii naves incendit, s oppidum frustra oppugnat. - Eductis orae maritimae praesidiis Caesar , ut supra demonstratum est , m. cohortes Grici , oppidi tuendi caussa, reliquit ; iisque euilodiam navium longarum tradidit, quas e X Italia transduxerat . Huic ossicio, oppidoque praeerat Acilius legatus. Is naves nostras in interiorem partem post oppidum reduxit , & ad terram deligavit , faucibusque portus navem one rariam submersam objecit, & huic alteram conis iunxit, super quas turrim effectam ad ipsum introitum portus opposuit , & militibus complevit , tuendamque ad omnes repentinos casus tradidit. Quibus cognitis rebus, Cn. Pompeius filius, qui classi Myptiae praeerat, a ad oricumvenit; submersamque navim remulco, multisque contendens funibus adduxit: atque alteram navem , quae erat ad custodiam ab Acilio posita , Pluribus aggressias navibus , b in quibus ad li-hram fecerat turres, ut ex superiori pugnans loco, integrosque semper defatigatis summittens, ct reliquis partibus simul ex terra scalis, Selasse moenia oppidi tentans, ut adversariorum manus diduceret , Iabore , ct multitudine telorum nostros vicit : dejectisque defensoribus , qui omnes scaphis excepti refugerunt , etiam navem
expugnavit et eodemque tempore ex altera parte molem tenuit naturalem oblectam : quae poene insulam contra oppidum effecerate Iv. biremes, a subia ad Oneum venia a Recte . quia saepe Celar in his expressit
praepositionem. h in quibus as libram fecerat turres 3 Turres in navibus ereis Has vidimus supra Gallico Bello xxx. I4. Hic vero ad I fram dicuntnr tactae, quia ita erant in navi, ut altera a terius aequaret pondis , ne inclinaret navis . Factae autem
404쪽
. . LIBER III. 3qsa subiectis scutauis , impulsas vectibus in interiorem partem transduxit . Ita ex utraque parte naves longas aggressus , quae erant deligatae ad terram. , atque inanes , iv ex his abduxit, reliquas incendit . Hoc confesto negotio , D. Laelium ab Asiatica classe abductum reliquit , qui commeatus Bullide , atque Amantia importari in oppidum prohibebat; ipse Lissiam profectus, naves onerarias xxx, a M. Antonio relictas intra portum aggressus , omnes incendit et Lissum expugnare conatus , de sendentibus civibus Romanis, qui eius erant conventus, militibusque , quos praesidii cauila miserat Caesar, triduum moratus , paucis in oppugnatione amissis,
xe insecta, inde discessit. CAPUT XV. . Caesaν in Maeedoniam ad Pompeium iteν habet , ct iuxta eum eastra ponit : inde , nihil prin-eiens ibi , Dyrrhachium petit , ut Pompeium
commeatu prohibeat, quod accidit. Pompeius μdito loco castra munit. Caesar L. Canuleium in Epirum frumentatum mittit, o Pompeium eis. cum vallat . Pompeius pliares colles, oe regiones ad pabulandum occupat: crebra praelia utrinque
Cffsar , postquam Pompeium ad Asparagium 41.
esse cognovit , eodem cum e Xercitu profectus, ct expugnato in itinere oppido Parthinorum, in quo Pompeius praesidium habebat , m. die in Macedoniam ad Pompeium pervenit , iuxtaque eum castra posuit , & postridie eductis Gmnibus copiis, acie instructa, decernendi potestatem Pompeio fecit. Ubi eum suis locis 1 e tenere ani graduertit , reducto in castra exercitu, aliud sibi consilium capiendum existimavit. It que postero die omnibus copiis , magno circuitus a subiectis feminis 3 lignis teretibus. Supra lib. H. IO. Civ. B. dixerat palangat sive phalangas. Glossa Gyrilli et Mutina Lmu ταλη .
405쪽
tu, dissielli , angustoque itinere, Dyrrhaehium
profectus est , sperans, Pompeium aut Dyrrhachium eompelli, aut ab eo intercludi posse, quod
omnem commeatum, totiusque belli apparatumis eo contulisset: ut accidit. Pompeius enim primo ignorans ejus consilium, quod diverso ab ea regione itinere profectum videbat, angustiis rei frumentariae compulsum discessisse existimabat rpostea per exploratores certior factus, postero die castra movit, breviore itinere se occurrere ei posise sperans : quod fore suspicatus Caesar, militeiaque adhortatus, ut aequo animo laborem ferrent, parva parte noctis itinere intermisso, mane Dyrrhachium venit , cum primum agmen Pompeii procul cerneretur; atque ibi castra posuit. Pompeius interclusus Dyrrhachio, ubi propositum te nere non potuit, secundo usus consilio, edito I eo, qui appellatur Petra, aditumque habet navibus mediocrem, atque eas a quibusdam protegit ventis, eastra communit. Eo partem navium longarum convenire, frumentum commeatumque ab Asia, atque omnibus regionibus , quas tenebat,
comportari imperat . Caesar longius bellum ductum iri existimans, &de Italicis commeatibus desperans, quod tanta diligentia omnia litora a Pompeianis tenebantur, classesque ipsius , quas hieme in Sicilia, Gallia, Italia fecerat, morabantur , in Epirum rei frumentariae caussa L. Canuleium legatum misit: quodque hae regiones aberant longius , locis certis horrea constituit: vecturasque frumenti finitimis civitatibus descri-git. Item Lisso, Parthinisque, & omnibus ea ellis, quod esset frumenti, conquiri iussit . Id
erat perexiguum, cum ipsius agri natura, quod sunt loca aspera, ct montosa , ac plerumque utuntur frumento importator tum quod Pompeius
haec providerat , ct superioribus diebus praedae
loco Parthinos habuerat ', frumentumque omne
conquisitum, spoliatis, effossisque eorum domu
63' bus , per equites comportaverat . Quibus rebus cognitis, Caesar consilium capit ex loci natura .
406쪽
diti, atque asperi colles . Hos erimum praesidiis
tenuit; castellaque ibi communiit. Inde, ut loci cujusque natura ferebat, ex castello in castellum perducta munitione, circumvallare Pompeium instituit, haec spectans, quod angusta re ri mentaria utebatur , ct quod Pompeius multit
dine equitum valebat, quo minore periculo undique frumentum, commeatumque exercitui supportare posset: si nivi, ut pabulatione Pompeium prohiberet, equitatumque ejus ad rem gerendam inutilem efficeret; tertio, ut auctoritatem , qua ille maxime apud exteras nationes niti videbatur, minueret cum fama per orbem terrarumperere buisset , illum a Caesare obsideri , neque audere praelio dimicare. Pompeius neque a ma- 44.ri , Dyrrhachioque discedere volebat , quod omnem apparatum belli, tela, arma , tormenta ibi eollocaverat , frumentumque exercitui navi bus supportabat; neque munitiones Caesaris proin hibere poterat, nisi praelio decertare vellet; quod eo tempore statuerat non esse faciendum. Relinisquebatur , ut extremam rationem belli sequens quamplurimos colles occuparet, & quam latissimas regiones praesidiis teneret, Caesarisque copias , quam maxime posset , distineret . Idque accidit. Castellis enim xxiv. effectis, xv. mil- Iia passuum circuitu amplexus , hoc spatio pa-hulabatur; multaque erant inter eum locum ma
nu sata , quibus interim iumenta pascerentur. 'Atque ut nostri , qui perpetuas munitiones h hebant , perductas ex castellis in proxima castella, ne quo loco erum ξerent Pompeiani, & n stros post tergum adorirentur, timebant; ita iuli interiore spatio perpetuas munitiones effici bant, ne quo loco nostri intrare, atque ipsos a tergo circumvenire possent. Sed illi operibus vincebant ; quod di numero militum praestabant, ct interiore spatio minorem circuitum habebant. Quae cum erant loca Caesari capienda, etsi prohibere Pompejus totis copiis , ct dimicare non constituerat : tamen suis locis sagittarios , funditoresque mittebat , quorum magnum habebat
407쪽
numerum ; multique ex nostris vulnerabantur :magnusque incesserat timor sagittarum : atque Dinmnes fere milites aut a ex subcoactis , aut ex
Centonibus, aut ex coriis tunicas, aut tegume
εἴ- ta fecerant , quibus tela vitarent . In occupandis praesidiis magna vi uterque utebatur: Caesar, ut quam angustissime Pompeium contineret, Pompeius , ut quam plurimosa colles quam maximo circuitu occuparet. Crebraque ob eam caussam praelia fiebant. In his eum legio Caesaris xx praesidium quoddam oecupavisset , & munire coepis. set; huic loco propinquum , di contrarium collem Pompeius occupavit, nostrosque opere prohibere coepit & cum una ex parte pwpe aequum aditum haberet, primum sagittariis, funis ditoribusque circumjectis, postea levis armaturae. magna multitudine. missa , .tormentisque prolatis, munitiones impediebat . Neque erat facile nostris uno tempore propugnare, di munire. Caesar, cum suos omnibus partibus vulnerari videret , recipere se statuit , & loco excedere. Erat per declive receptus. Illi autem hoc acrius instabant, neque regredi nostros patiebantur, quod timore adducti locum relinquere videbantur. Dicitur eo tempore glorians apud suos Pompeius dixisse: Non recusare se, quin nullius usus Imperator existimaretur, si sine maximo detrimento legiones Caesaris sese recepissent inde , quo temere essent progressae. Caesar receptui suorum
timens, crates ad extremum tumulum contra hostem proferri, & adversas locari, intra has meis dioeri latitudine fossam , tectis militibus obduci iussit , locumque in omnes partes quam maxime impediri. Ipse idoneis locis funditores instruxit , ut praesidio nostris se recipientibus ensent. His rebus completis, legiones reduci ius-st. Pompeiani hoc insolentius , atque audacius nostros premere , di instare coeperunt ; crateiaque t
a ex Disoactis 3 Sic veteres e posterius excusi Iegunt ex eo ctis. quod idem est. Plinius viti. s. tanas coactas dixit: Ulpianus lege xxv. n. Σ. Dis. de auro, arg. coactilia . nostrat AserialeΚr Gruter. Inscript. p. 64η. n. 3. LANARI. Co
408쪽
que pro munitione obiectas propulerunt, ut io Dias transcenderent . Quod cum animadvertisset Caesar, veritus, ne non reducti, sed reiecti viderentur , maiusque detrimentum caperetur , a medio fere spatio suos per Antonium, qui ei legioni praeerat , cohortatus , tuba signum dari,
atque in hostes impetum fieri iussit. Milites legionis 1x subito consti eati pila coniecerunt; Sex inferiore loco adversus clivum incitati cursu praecipites Pompeianos egerunt , & terga Vertein re coellerunt. Quibus ad recipiendum erates directae , longuriique objecti , ct institutae fossae magno impedimento fuerunt. Nostri vero, qui satis habebant fine detrimento discedere, compluribus i erfectis , v. omnino suorum amissis , quietissime se receperunt paulloque citra eum locum , aliis comprehensis collibus , munitiones
ueruntur caussa , propter quos in superioribus praeliis uoυa fuerit bellandi ratio: s quidquid inis
rer utrumque exercitum accidit, commemoratur
L Rat nova, ct inusitata belli ratio , cum tot Q.
castellorum numero, tantoque spatio , & tantis munitionibus , & toto obsidionis genere , tum etiam reliquis rebus . Nam quicunque alterum obsidere conati sunt , perculsos , atque infirmos hostes adorti, aut praelio superatos , aut aliqua offensione permotos continuerunt , cum ipsi numero militum , equitumque praestarent . Caussa autem obsidionis haec fere esse consuevit ', ut fruis mento hostes prohibeantur. At contra integras, atque incolumes copias Caesar inferiore militum numero continebat; cum illi omnium rerum copia abundarent . Quotidie enim magnus undiaque navium numerus conveniebat, quae commea
tum supportarent: neque ullus flare ventus poterat, quin aliqua ex parte secundum cursum haberent , Ipse autem , consumptis omnibus lon-
409쪽
'e , lateque frumentis , summis erat in angustiis. Sed tamen haec singulari patientia milites ferebant. Recordabantur enim, eadem se superiore anno in Hispania perpessos, labore, & patientia maximum bellum confecisse . Meminerant ad Alexiam magnam se inopiam perpessos, multo etiam majorem ad Avaricum , maximarum se gentium victores discessisse. Non, illis hordeum Cum daretur , non legumina recusabant ; pecus vero, cuius rei summa erat ex Epiro copia, ma-εῖ. gno in honore habebant. Est etiam genus radicis inventum a ab iis, qui fuerant cum Valerio, b quod appellatur Chara : quod ad milium laete multum inopiam levabat. Id ad simili rudinem panis efficiebant. Eius erat magna copia. Ex hoc effectos panes, cum in colloquiis Pompeiani famem nostris objectarent , vulgo in eos iaciebant , ut
49. spem eorum minuerent . Iamque frumenta maturescere incipiebant ; atque ipsa spes inopiam sustentabat ; quod celeriter se habituros copiam
confidebant . Cre roque voces militum in vigiliis , colloquiisque audiebantur , prius se cortice ex arboribus victuros , quam Pompeium e manibus dimissuros r frequenter etiam ex pei fugis Cognoscebant, equos eorum vix tolerari, reliqua. Hi vero jumenta interiisse; uti autem ipsos valetudine non bona, cum angustiis loci, di odore retro ex multitudine cadaverum , & quotidianis laboribus iusuetos operum , tum aquae summae inopia affectos r omnia enim flumina , atque
omnes a M us qui fuerant mm Valerio a D. Vos ius & Goduinos L. Valerium Flaccum intellimant, Asiae . Μitliridatico bello. praetoren . a FImbria Oypremum. Vellei. I . . A quo Οὐοι- λε Mοι. Valeriani milites dicti. Lucullo rebellus, Dioxxxv et quos idem Iib. IV. P. M κπους vicesmanos seu Iegi nem M. appellat. Alii de valelio quodam in Caesaris exerin
h qma appellatis rama I Plinius xxx. R. lauanam hane radi cem vocat . Oltis suis e . inquit . est trium foliorum. Mis In eurrumifus praeciprae iocisq&e militari s celeisaltim ' a remis stratne is ins exprofrisere . I fana is vixisse antis DWmao1um. Μirabilis inde confecti panis meminerant etiam Pliaearchus Clelare p. va6. Suetonius c. 68. .c anura σε ereos 3 Participium delent Ciaceonius . Scaliger.
410쪽
omnes rivos , qui ad mare pertinebant , Caesar aut averterat , aut magnis operibus obstruxerat. Atque, ut erant loca montosa, & ad specus angustiae vallium , has sublicis in terram demissis praesepserat, terramque aggesserat, ut a quam continerent. Itaque illi neces ario loca sequi demissa, ae palustria , & puteos fodere cogebantur . Atque hunc laborem ad quotidiana opera addebant: qui tamen fontes a quibuidam piaesidiis aberant longius, ct celeriter aestibus ex arescebant. At Caesaris exercitus optima valet dine , summaque aquae copia utebatur; tum commeatus omni genere, praeter frumentum, abundabat : quibus quotidie melius succedere tempus, maioremque spem maturitate frumentorum proponi videbant . In novo genere belli novae ab sci. utrisque bellandi rationes reperiebantur . Illi cum animadvertissent ex ignibus, noctu cohortes nostras ad munitiones excubare, silentio aggressit,
universas in multitudinem sagittas conjiciebant, ct se eonis stim ad suos recipiebant. Quibus re bus nostri, usu dom, haec reperiebant remedia, ut alio loco ignes facerent, alio excubarent. Defunt aliqua.
Pompeiani interventu P. SuIIae pMU , fugantur,
Pompeius aliquot eastella oppugnat . Numerus
occisorum. Pompeius se in suas munitiones reincipis . ΙNterim a certior factus P. Sulla, quem disce- is idens castris praefecerat Caesar, auxilio cohorti δ''venit cum legionibus 1 r. cuius adventu facile sunt repulsi Pompeiani. Neque vero conspectum, aut impetum nomorum tulerunt: primitque deis
a μυ- ακειον factus P. Iucta 3 Quid hare eum superiori gnon cohaerent. indieio est. non pauca excidisse . quae ex Di mis lib. xli. & aliunde si pleantur ia Praeeipuum ex iis est. suod Caesu Dyrrhaehium occupare adgressias, eum in an Maias venisset. magnam periculum adierit, invito et amis ni ruorum.