C. Julii Cæsaris Commentarii de bello gallico et civili, eiusque fragmenta, & alia quæcunque extant. Accedit ad commentarios de bello gallico A. Hirtii continuatio, itemque ejusdem Bellum Alexandrinum, Africanum, & Hispaniense. Omnia ex veteri Semina

발행: 1741년

분량: 686페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

381쪽

πα DE BELLO CIVILI.

Sed serius a terra provectae naves , neque usae nocturna aura , in redeundo offenderunt. Bibulus enim Corcyrae certior factus de adventu Caesaris, sperans se alicui parti onustarum navium occurrere posse, inanibus occurrit ;& nactus circiter xxx. in eas indiligentiae suae , ac doloris iracundia erupit, omnesque incendit; eodemque igne nautas, ciominosque navium interfecit, magnitudine poenae reliquos deterrere sperans. Hoc

consecto negotio , a a Salonis ad Orici portum stationes , litoraque omnia longe lateque classibus occupavit : custodiisque diligentius dispositis , ipse gravissima hieme in navibus excubabat , neque ullum laborem , aut munus despiciens, neque subsidium exspectans , si in Caesaris complexum venire posset . Sed post discessum Liburnarum , ex Illyrico M. Octavius cum iis, quas habebat, navibus Salonas pervenit; ibique concitatis Dalmatis, reliquisque barbaris , b Issam

a Caesaris amicitia avertit ; conventum Salonarum cum neque pollicitationibus, neque denunciatione periculi permovere posset, oppidum oppugnare Instituit. Est autem oppidum & loci natura , ct colle munitum . Sed celeriter eives Romani, ligneis effectis turribus , iis sese munierunt ; S , cum essent infirmi ad resistendum,

propter paucitatem hominum , crebris confecti vulneribus , ad extremum auxilium descenderunt: servosque omnes puberes liberaverunt: & e praesectis omnium mulierum crinibus, tormenta eL fecerunt . Quorum cognita sententia , octavius quinis castris oppidum circumdedit : atque uno

a a Dionis ad oriei portum Salonae princeps urbs Data tiae : Oricum prima Epiri in Chaonia. b Ufam asenis IIa insula cum oppido civium Romanorum in mari Illyrico sub Salonis. Vid. Notit. Orbis Antiqui. t praefectis mulierum crinibus si e & famim Capitolio a GaIlis obsesso. Lactant. I. ea'. m. fere. 23. & in obsidione Carin Pasinis, Flor. II. II. scilicet in tormenorum vinculo, ut Ru-

382쪽

LIBER III. 373

Iiqua , ut poterant , per se incommoda sustiae-bant: & longo interposito spatio , cum diutur nitas oppugnationis negligentiores Octavianos e L fecisset, nacti occasionem meridiani temporis , discessu eorum , pueris , mulieribusque in muro disia positis , ne quid quotidianae consuetudinis desii-deraretur; ipsi, manu facta, cum iis, quos nuper manumissos liberaverant , in proxima octavii castra irruperunt His expugnatis, eodem impetu altera sunt adorti, inde tertia, di quarta, a & deinceps reliqua : omnibusque eos castris exispulerunt ; ct , magno numero interfecto , reliquos , atque ipsum Octavium in naves confugere coegerunt. Hic fuit oppugnationis exitus . Iaminque hiems appropinquabat; &, tantis detrimentis acceptis , Octavius , desperata oppugnatione

oppidi, Dyrrhachium sese ad Pompeium recepit. ,

CAPUT IV. .

L. Vibullium Rufum Caesar ad Pompeium mittit, ut etim hortetur ad pacem faetendam. b Emonstratum est L. Vibullium Rufum Pom- 1 o. - peti praefectum his in potestatem perVenisse Caesaris, atque ab eo esse dimissum , semel ad Corfinium , iterum in Hispania . Hunc pro suis beneficiis Caesar iudicaverat idoneum, quem

cum mandatis ad Cn. Pompeium mitteret, eundemque apud Cn. Pompeium auctoritatem habere intelligebat. Erat autem haec summa mandatorum : debere utrumque pertinaciae finem facere , ct ab armis discedere , neque amplius forint unam pericidari: satis esse magna utrinque incommoda accepta, quae pro disciplina & praeceptis habere possent , ut reliquos casus timerent: illum ab Italia expulsum, amissa Sicilia,

ct Sardinia, duabusque Hispaniis, & cohortibus

. in

a m deinceps reliqua At post quarta castra. ex quibus se l.

4. rina tantum eXyugnanda supererant . Haec ergo castra n-na sunt reliqua. Scrupulum Rubenius Eliat. II. . movst, disin. 4. inuenis legi iubet. Non placet. h Demonstratum G lib. I. cap. 244

383쪽

in Italia , atque Hispania civium Romanorum c. atque XXX. se morte Curionis & detrimento Africani exercitus tanto , militumque deditione ad Corcyram. Proinde sibi, ac rei publicae parcerent, qu Antumque in bello tortuna posset, jam ipsi incommodis suis satis essent docum emto: la . unum esse tempus de pace agendi, dum sibi uterque confideret , es pares ambo viderentur: si vero alteri paullum modo tribuisset fortuna . non esse usurum conditionibus pacis eum, qui superior videretur , neque fore sequa parte contentum, qui se omnia habiturum confideret: conditiones pacis, quoniam ante convenire non

potuissent, Romae a senatu , ct a populo peti debere; interea es rei publicae, es ipsis placere oportere, si uterque in concione statim juravitat, se triduo proximo exercitum dinaissurum: dep si is armis, auxit utque, quibus confiderent, necessario populi , senatusque iudicio fore utrumque contentum: haec quo facilius Pompeio probari possent. omnes suas terrestres , urbiumque copias diniissurum . Vibullius , his expositis a Caesare, non minus necessarium esse existimavit, de repentino adventu Caesaris Pompeium fieri certiorem , uti ad id consilium capere posset, antequam de mandatis agi inciperet: atque ideo continuato & nocte, & die itinere, atque mutatis ad celeritatem iumentis, ad Pompe jum conten dit , ut adesse Caesarem omnibus copiis nuntiaret.

CAPUT 'U. Pompeius Apolloniam, Caesar Oricum petit; gresoppido capto, Apolloniam Caesar eroeseitur . Dompeius a erat eo tempore in Candavia , iterque ex Macedonia in hiberna , Apolloniam, Dyrrhachiumque habebat; sed, re nova perturbatus , majoribus itineribus Apolloniam

384쪽

petere coepit , ne Caesar orae maritimae civitates occuparet. At ille, expositis militibus, eodem die Oricum proficiscitur . Quo cum veni Dset , L. Torquatus , qui jussu Pompeii oppido praeerat, praesidiumque ibi a Parthinorum habe-ὶ bat, conatus portis clausis oppidum defendere , Graeeos murum adscendere , atque arma capere iubet. Illi autem cum se contra imperium Populi Romani pugnaturos esse negarent ; oppidani autem sua sponte Caesarem recipere conaren tur , desperatis omnibus auxiliis , portas aperuit, Sc le, atque oppidum Caesari dedit, inco- Iumisque ab eo conservatus est. Recepto Caesar ia. Orico, nulla interposita mora, Apolloniam pro fieiscitur.

L. Staberius arcem muniturus auxilium ab AE. polloniatibus petit , quo negato , clam fugit . Oppidani Caesarem recipiunt; idem faciunt reliquae Epiri eiυitarer . Pompeius Dyrrhachium

contendit, cujus exercitum maximus terror invadit . Caesar ad Apsum castra ponit ; idem Pompeius Deit in altera fuυii ripa. Una Caleni naυis a Bibulo exprenatur. EIus adventu audito , L. Staberius , qui ibi

praeerat, aquam comportare in arcem , atque eam munire , obsidesque ab A polloniatibus exigere coepit. Illi vero daturos se negare, neque portas consuli praeclusuros, neque sibi iudia Cium sumpturos contra atque omnis Italia , Populusque Romanus iudicavisset. Quorum cognita voluntate, clam profugit. Apolloniates ad Caesarem legatos mittunt , oppidoque recipiunt. bHos sequuntur Bullidenses , Amantiani, & reliquae

a Par binorum a qui circa Dyrrhachium coIebant, Illyrici ge

nere a

b Hos sequunmν Etillidensses, Amantiani J Μaritimae orae haec facies est . a septemtrione in austriam : Dyrrhachium Apsidi dein Genusi fluviorum ostia,& Apollonia, Bullis, Ama tia, Oricum, Ceraunia. vide Tabulam.

385쪽

ενε DE BELLO CIVILI.

Ii quae finitimae civitates , totaque Epirus ς & , legatis ad Caesarem missis , quae imperaret , se 3 facturos pollicentur. At Pompeius, cognitis iis

rebus, quae erant Orici, atque Apolloniae nestae, Dyrrhachio timens, diurnis eo, nocturnisque itineribus contendit . Simul ac Caesar appropinquare dicebatur, tantus terror incidit eius ex e ei tui, quod properans noctem diei conjunxerat, neque iter intermiserat , ut paene omnes in Epiro, finitimisque regionibus signa relinquerent, Complures arma projicerent; ae fugae simile iter videretur. Sed, cum prope Dyrrhachium Pompeius constitisset, castraque metari iussisset: perterrito etiam tum exercitu , princeps Labienus procedit , iuratque , se eum non deserturum , eumdemque casum subiturum , quemcumque ei sortuna tribuisset . Hoc idem reliqui iurant Iegati . Hos tribuni militum , centurionesque se- uuntur, atque idem omnis exercitus iurat. Cae-ar, praeoccupato itinere ad Dyrrhachium , finem. properandi facit, castraque ad flumen Apsum ponit in finibus Apolloniatium, a ut vigiliis, castellisque bene meritae civitates. tutae essent praesidio: ibique reliquarum ex Italia legionum adventum exspectare , ct b sub pellibus hiemare constituit . Hoc idem Pompejus facit , ct transflumen Apsum positis castris , eo .copias Om Hes14. Ruxiliaque conduxit. Calenus , legionibus equitibusque Brundisii in naves impostis , ut erat praeceptum a Caesare, quantum naVirin facultatem habebat, naves solvit , paullumque a portu progressus, litteras a Caesare accipit, quibus est certior factus, portus, litoraque omnia Claiasibus adversariorum teneri. Quo cognito , se inportum recipit, navesque omnes revocat . Una

a ut vigiliis eastellisque bene meritae emitates ititae 3 Locus male sanus , & aliquid in eo abundans . Faernus I dehat , bene meritae ciυitati esset praesidio. Ciaceonius . tit incis ca- Iuliis e sene meridie emitatis esset praesedis . Uterque tollit rutae . & de Apollonia sola intelligit , in cuius finibus castra erant . Plantiniano libro sublatum praestio , sine quo hene constant cetera. Pluies enim civitates, quae se dede

rant C. II. Erant ferae meritae.

386쪽

eτ iis, quae perseveravit, neque imperio Caleni obtemperavit , quod erat fine militibus , privatoque consilio administrabatur , delata Oricum , atque a Bibulo expugnata est , qui de servis , liberisque omnibus ad impuberes supplicium suis mit, ct ad unum interficit . Ita , exiguo tempore , magno casu totius e Xercitus salus conitit ita

Inopia rerum maxime necessariarum Pompeianis laborantibus, Libo, o Bibulus legatis Caesarisdietint , υelle se cum Caesare de pace agere , qua de re certior factur Caesar. Oricum revertia rur , atque cum Libone frustra de compositione

BIbulus, ut supra demonstratum est, erat cum classe ad Oricum : &, sicut mari, portubusque Caesarem prohibebat, ita ipse omni terra earum regionum prohibebatur. Praesidiis enim dis positis , omnia litora a Caesare tenebantur, ne que lignandi, neque aquandi , neque naves ad terram religandi potestas fiebat. Erat res in magna difficultate, summisque angustiis rerum ne

cessariarum premebantur ; adeo ut cogerentur , sicut reliquum commeatum, ita ligna, atque aquam Corcyra navibus onerariis supportare. Atque uno etiam tempore accidit , ut difficilioribus usi tempestatibus , ex pellibus, quibus erant

ted hae naves , nocturnum eXcipere rorem cogerentur ; quas tamen difficultates patienter , ct aequo animo ferebant ; neque sibi nudanda litora , ct relinquendos portus existimabant . Sed eum essent in quibus demonstravi angustiis , ae se Libo cum Bibulo coniunxisset, loquuntur cum M. Acilio, & Statio Murco Iegatis, quorum alis ter oppidi muris , alter praesidiis terrestribus praeis erat ; velle se de maximis rebus cum Caesare loqui , si sibi eius facultas detur. Huc addunt pauisca rei confirmandae caussa , ut de compositione

387쪽

νη DE BELLO CIVILI.

amiri viderentur. Interim postulant, ut sint Iclis iduciae; atque ab iis impetrant . a Magnum eis nim , quod afferebant , videbatur , ct Caesarem id summe sciebant cupere , & b profechum aliquid Vibullii mandatis existimabatur. Caesar eo

tempore cum legione una profectus ad recipiendas ulteriores civitates , ct rem frumentariam expediendam , qua anguste utebatur , erat ad

Buthrotum oppositum Corcyrae . Ibi ab Acilio certior & Murco per litteras factus de postulatis Libonis, S Bibuli, legionem relinquit, ipse Oricum revertitur. Eo cum venisset, evocantur il-Ii ad colloquium . Prodit Libo , atque e Xcusat Bibulum , quod is iracundia summa erat , inimicitiasque habebat etiam privatas cum Caesare ex aedilitate, & praetura conceptas: ob eam rem colloquium vitasse, ne res maximae spei, maximaeque utilitatis ejus iracundia impedirentur . Pompeii summam esse, ac fuisse semper voluntatem , ut componeretur. atque ab armis discederetur: sed potestatem se eius rei nullam habe Te , propterea quod de consilii sententia summam belli, rerumque omnium Pompejo permiserint et sed postulatis Caesaris cognitis, missuros ad Pompeium , atque illum reliquae perfecturum , homtantibus ipsis: interea manerent induciae , dum ab illo rediri posset , neve alter alteri noceret . Huc addit pauca de caussa, ct de copiis, auxiliisque suis . Quibus rebus neque tum resp--δ7- dendum Caesar existimavit, neque nunc, ut memoriae prodatur, satis caussae putamus. Postulabat Caesar , ut legatos sibi ad Pompeium sine periculo mittere liceret ; idque ipsi fore reciperent,

a munum enim , quod afferehant 3 quod nuntiaturi erant . Veteres libri Uerebant: recentiorum plerique . Iungerman ni. Montani. Goduini . aliorum prave asserebant. a quiho Andr. BOrrichius deceptus fuit . ut Discussione Appendicis illius demonstravimus . Saepe autem adferre simpliciter est

nuntium adferve . Cicero in epist. κ ineunte : Cum en ansvos allatum ae, cetera: & lib. v. Att. ep. XIV. Interea δας , quae vellem. mihi adferebantur.

h prefectum aliquid motalii mandatis I de quibus antea ca'. ao. Libri quidam Bibuli habent sed apertum mendum est quod olim deprehendi: nunc video etiam a Vinio notatum esse.

388쪽

ν rent, aut acceptos per se ad eum perducerent . Quod ad inducias pertineret, sic belli rationem esse divisam, ut illi classe naves, auxiliaque sua impedirent : ipse ut aqua , terraque eos prohiberet &, si hoc sibi remitti vellent , remitterent ipsi de maritimis custodiis ; sin illud tenerent , se quoque id retenturum: nihilominus tamen agi posse de compositione , ut haec non remitterentur , neque hanc rem esse impedimenti loco. Illi neque legatos Caesaris recipere, neque periculum praestare eorum , sed totam rem asPompe jum reiicere : unum instare de induciis , vehementissimeque contendere. Quos ubi Cassiae intellexit praesentis periculi, atque inopiae vitandae caussa omnem orationem instituisse , neque ullam spem, aut conditionem pacis afferre. ad reliquam cogitationem belli sese recepit.

CAPUT VIII.

Bibuli mors. Liret Pompeius vetet Vibullium de Caesaris mandatis agere , nihilominus ipsam pacis tractationem utrique procurant , sed fru-sra. Ihuius multos dies terra prohibitus , S gra- ig. -υ viore morbo ex frigore , ae labore impliciatus, Cum neque curari posset, neque susceptum ossicium deserere vellet , vim morbi sustinere non potuit. Eo mortuo, ad neminem unum summa imperii redit , sed separatim suam quisque elassem ad arbitrium suum administrabat . Uibullius , sedato tumultu , queml repentinus adventus Caesaris concitaverat , ubi primum rursus adhibito Libone , & L. Luecejo , ct Theophane , a quibus communicare de maximis rebus Pompeius consueverat , de mandatis Caesaris agere instituit; eum ingressum in sermonem Pom

peius interpellavit , ct loqui plura prohibuit .

R Quid

a quibus communicare 3 Libri omnes Mibus e municare . Quoci vero Latini scnaper communieare eiam so . non alicia dicunt; dubitavi posterioribus Curis eap. v. de integritate huius loci: post me Gronovius observ. II. s. confirmavit.

qui eamdem ob rationem scribi iussit qui stim.

389쪽

Quid mihi, inquit, aut vita , aut civitate opus est , quam beneficio Caesaris habere videbor tCuius rei opinio tolli non poterit, cum in It Iiam , ex qua prosectus sum, redulius existimatior, bello perfecto. Ab iis Caesar haec dicta cognovit , quI sermoni inter suerunt . Conatus tamen nihilominus est aliis rationibus per colloquia de pace agere. Inter bina castra Pompeii, atque Caesaris unum flumen tantum intererat Apsus: crebraque inter se colloquia milites h hebant: neque ullum interim telum per pacti nes colloquentium traiiciebatur . Mittit P. U

tinium legatum ad ripam ipsam fluminis , qui

ea , quae maxime ad pacem pertinere viderentur , ageret, & crebro magna voce pronunciaret , liceretne civibus ad cives de pace legatos mittere , quod etiam a fugitivis ab saltu Pyrenaeo, praedoni busque licuisset ; praesertim, ut id

agerent , ne cives cum civibus armis decertaxenti Multa suppliciter locutus, ut de sua, atque omnium salute debebat, silentioque ab utrisque militibus facto, auditum responsum est ab altera parte: A. Varronem profiteri se altera die

ad colloquium venturum atque una etiam utrinque admodum tuto legati venire; di, quae evellent , exponere possent et certumque ei rei tempus constituitur. Quo cum esset postero die ventum , magna utrinque multitudo convenit, magnaque erat eius rei expectatio, atque omnium antenti animi ad pacem esse videbantur. Qua ex frequentia T. Labienus prodit : summissa oratione .ui de pace , atque altercari cum Vatianio incipit . Quorum mediam orationem inte

rumpUt undique subito tela immissa : quae iIle

Gall. p. as'. in dum Conmenarum exposuit. essis , quoucon' euas appellaverint in Gallia . antea Pyrenaei rupes Msaltum inhabitantes, unde subiectos campos tam Hispani quam Galliae praedando infestarint. Romanis etiam in Him niam euntibus inodum. Pompeium autem ex Sertoriano be Io revertentem ni 1 indagine conclusos eos adegisse. ut i satos de nate ad ipsum mitterent, quam etiam iis dederitata. ut de momibus in planiora deduceret. Adde Notit. no.

rum Antiqui Orbis P. m.

390쪽

LIBER III. 381

obtectus armis militum vitavit. Vulnerantur tamen complures: in his Cornelius Balbus , M. Plotius , L. Tiburtius centuriones , militesque nonnulli. Tum Labienus : Desinite ergo de compositione loqui: nam nobis , nisi Caesaris capito relato, pax esse nulla potest

CAPUT IX.

M. Caelius Rufus causam debitorum defendendam si

scipit , quem ramen qui adeat , nemo reperiatur. Eidem legem quamdam promulganti Servilius resistit : tandem ob perpetva rιm qis Oddam facinus Senatia prohibitur Milonem solicitat . Milo dum Cosam oyyugnat , occiditur . eumdem exitum Coelius sortitur .

ΙIsdem temporibus Romae M. Coelius Rufus

praetor, caussa debitorum suscepta, initio magistratus tribunal suum iuxta C. Trebonii praetoris urbani sellam collocavit ; S . si quis a pellasset de aestimatione , & de solutionibus , quae per arbitrum fierent, ut Caesar praesens con Ilituerat , sere auaeilio pollicebatur . Sed fiebat sequitate decreti, & humanitate Trebonii , qui his temporibus elementer , & moderate ius dicendum existimabat, ut reperiri non possent, Rquibus initium appellandi nasceretur. Nam sertasse inopiam excusare, ct calamitatem aut propriam suam , aut temporum queri , ct difficultates auctionandi proponere, etiam mediocris est animi: integras vero tenere possessiones, qui se debere fateantur, cuius animi, aut cuius Imp dentiae est Itaque , qui hoc postularet , reperiebatur nemo . Atque ipsis , ad quorrim commodum pertinebat, durior inventus est Coelius. Et ab hoc profectus initio, ne frustra ingressus turpem caussam videretur, Iestem promulgavit .a ut sexies seni dies sine usuris creditae pecu R a uiae

a ut feries feni dies a numerus pravatus. de uno. aliorum e clari coniecturis. tandem suam praesert Davisius, mae femmensum die Ana tiris, cetera: alii sex pensionibus maluat quod longum nimis. si annuas pensiones intelligas,

SEARCH

MENU NAVIGATION