장음표시 사용
101쪽
85VII Id. Sextilis abiit Synnada inde post trium dierum intervallum profectus est Philomelium a. d. III Id Sext. quo die scripsit ad Atticum silentium esse de Partho V. 16. 4 ); Philomeli triduum moratus a. d. XVII
Kal. Sept. erat in itinere ad Iconium, unde post decem dierum moram venit in castra a. d. VII Kal. Sept. hic lustravit exercitum ad Att. V. O ad Fam XV. )a. d. III Kal. quandoquidem prid. Kal. castra movere
constituerat. Hoc vero consilium non persecutu est; complures adhuc dies mansit ad Iconium, exSPectans,
donec Appius Claudius decedens de provincia sibi ob
viam venisset Sed nequicquam XSpectavit, nam Appius qui hoc colloquium quam maxime Vitare vellet, Clanculum caStra praetergreSSUS est. Ita accidit, ut vel
a. d. II Non. Sept. nondum iter instituisset. Eo enim die I venerunt in castra ad Iconium legati missi ab
Antiocho Commageno qui Ciceronem certiorem secerunt , re is arvorum lium ad Euphrasim cum maximis arvorum costi muctarumque fraeferea entium magoa manu venisse Euphrasemque iam ransire coerisse,
ficique Armenium rerem in Capsa sociam impetum esse
Aonii H ei e m , fecimus Inde in castra veni a. d. VI Kalendas Septembres. ' Contra Catoni ad Fam XV . . a. hanc reddit itineris rationem: cum in frovinciam r. K. Sex . venissem et fros fer anni ummus ad exercitumniihi onfestim esse eundum viderem, m Laodiceae fui, deinde rameae quadriduum, Fnnadis, totidem diei Philomelii Ego in casIra a. d. VII Kal. Sept. veni inus necesse mihi videtur cum Drumanno VI. pag. 29 discrepantiae culpam Ciceronis memoriae imputare. Omnia optime in concordiam rediguntur, si cum viro doctissimo Hosmanni Ausgeu Glte Bries vo Cicero, pag. 22. Statueris, ubicunque maius temPO-ris intervallum exhibeatur, ibi additos esse dies in itinere consumptos. Tum quidem evadit dierum et itinerum ratio, quam supra dedimus. i Vide appendicem, M. IO8. et ad Fam. U. 3. I. 3 ad Fam XV. . .
102쪽
86 menter suit commotus cum de Syria, tum de sua provincia,
de reliqua denique Asia, tamen ad senatum nihil scripsit. ad Fam XV. 3 'ublice pro er duas causas nihi scripsi, quod et ipsum Comma enum elati dicebam ad senarum natim nuntios licterasque misisse, es existimabam M. BLbulum' cos. qui circifer L in Sexti ab Epheso in striam
'ofectus erat, quod secundos ensos habuisses, iam nprovinciam uuam fervenisse, cuius tueris omnia certiora feriarum iri ad sena um rufabam. Tertia cauSa, Urnihil publice reserret, in eo erat posita, quod erant, qUi Antiochum Commagenum suspectum haberent, Ι) Ort Sepropter assinitatem, quae ei intercessit cum rege armorum 2 Etiamsi vero nuntii auctor nonnihil suspicionis moveret, de ipsius nuntii veritate non erat dubitandum;
cotidie sere novae litterae et novi nuntii de bello a Parthis illato asserebantur. Iure igitur exspectaveri Ciceronem, qui Suo adventu tantum terrorem Parthis iniectum eSSe glorietur, C tra consestim magna celeritate propius
ad Ciliciae fines admovisse idque ipse haud obscure
significat in rerum gestarum enarratione, UR POStea
misit ad amicos Atticum et Catonem ad Att. V. Oex his castris ad Iconium cum praves de Par his nun tia venirent, ferrexi in Ciliciam radiam XV. ictaque exercisum mihi ducendum per a adociae re sonem eam, quae Ciliciam viveret, fusavi ' Attamen vehementer
addubito, an omnino Statim cum Xercitu prosectu sit; constat saltem, a. d. XIII Kal. Oct. id est sedecim diebus poSt primum nuntium acceptum, eum non longius
processisse quam ad fines Lycaoniae et Cappadociae, )1 ad Fam XV. I. a. et Orodes filiam Antiochi in matrimonio habebat. s. Dio XLIX. 23. Postea, cum Labienus et acorus in Syriam et Asiam irruperunt, arma cum iis Consociasse videtur. Cf. Dio XLVIII. I. 3 CL ad Fam. U. I. 2.
103쪽
quod spatium itineris triduo, vel, ut plurimum, quadriduo emetiri potuisset. I Prosecto non erat ingenii simplicis et candidi, hoc in epistolis ad amicos dissimulare, sed
nolumus nimium vitio ei vertere, quod non statim iter in hostem pergere coepit, Vel tanta usu tarditate progressu est; multa ortaSSe erant paranda, multa constimenda, Iraesertim hac infirmitate exercitus.
a. d. XIII Kal. Oct certiora quaedam de Parthis ad Ci-
Ceronem Perseruntur, nunc quidem missa a fide dignissimis auctoribus ad Fam XV. I. a. a. d. XLII MI Ora cum
exercitam in Cia iam ducerem, in nidus secaoniae IC padociae mihi liuerae retari ae sun a Tarcondimoto, )qui Melissimus socius Mans Taurum amicisS usque 'opuli Romani existimam' Pacorum Orodi reris Par- horum i tam cum sermagno equi ara Paria o Mansisse
Euphra em e carari fuisse Fbae, magnumque fumustum esse in rovincia Fria excitarum; eodem die ab
Lamblicho, hi sarcho Arabum, quem homine Uinan ur
bem sentire amicumque esse reisu licae n Irae, iuerae de istae rebus mihi redditae sun . Hic nuntius certe non valebat ad Ciceronis animum cura ac sollicitudine
liberandum hostis erat in Cyrrhestica cibi enim Tybam
sitam esse recte colligitur ex epiStola ad Att. V. 18. .
I Totum spatium a finibus Phrygiae per Laodiceam usque ad fines Cappadociae habebat stadio 84o. s. Strabo 663. a Tarcondimotus regnabat in monte Amano. s. Strabo 676ci ,καθ' ημας δε κατεστη κυριος παντων ἀνηρ αξιόλογος καὶ βασιλευς υπὸ ' μα- ώνομασθη διὰ τα ανδραγαθιας αρκονδίμοτος, καὶ την διαδοχην τοῖς με αυτον παρεδωκε Bello Actiaco cum aliis Asiae regulis sub Antonio militavit, ac navali pugna ab Agrippa Victus interiit, paulo antequam apud Actium universa classe proelium commiSSum St. f. Di L. I4. lut Ant. I. 3 Iamblichus filius erat Sampsicerami, qui dominabatur Emesae et Arethusae, oppidis sitis prope montem Antilibanum Strabo 753 'Αρεθουσα τὶ Σαμψι- κεραμου καὶ Ιαμβλίχου του ἐκείνου παιδός, φυλαρχων του 'Eμεσηνων ἐθνους Hic ille est Iamblichus, qui postea Caecilio Basso contra Caesaris exercitus suppetias tulit Bello Actiaco pessimis tormentis interfectus est ab Antonio, qui suspicabatur desectionem eum ad Caesarem parasse. Cf. Dio L. 13.
104쪽
88 in ea parte Syriae, qua nulla erat Ciceronis provinCiae propior magnum igitur erat periculum ne Parthi in Ciliciam essent irrupturi. Simul audivit Bibulus nondum esse in Syria, et Cassium omnem exercitum in oppido Antiochiae inclusum tenere. I)Nunc iam videamus, quid Cicero in tanta rerum re pidatione peregerit ad hostem a finibus propulsandum. Ipse nobis reddet rationes hisce verbis epistolae, Uam novo nuntio allato scripsit ad senatum ad Fana XV. I. 3.):, His rebus Eatis, ut inulta elam socios in me an,
maso Se e novarum rerum ex ecfatione Su EnSOS, Sperabam famen eos, ad quoniam accesseram quique noSIram
mansuem inem in egri Memque per exorans, amicior populo Romano esse factos, Cimiam auum moremfore, si aequitatis nos rae articeps facta esset. Et ob eam causam et u o rimeren ur ii, qui ex Cilicum ense in armis essens, e ut hostis is, qui esse in Fria Scire exercisum fossuli Romani non modo non recedere iis nuntiis auatis, sed etiam profis accedere, exercisum ad Taurima instimi ucere V Itaque iter perrexit et ad Cybistra pro gressus est, haud procul ab angustiis, quae per Taurum montem in Ciliciam ducunt. Hoc loco substitit et Castra poSuit. Quare Taurum superare et recta in hostem
proficisci neglexerit, ipse docebit in epistola ad Catonem. ad Fana XV. 4 4. , si me in Ciliciam emisissem, Ciliciam quidem ipsam 'offer montis Amani nasuram facis uenuissem Oeae me Ca adocia movebas, quaerase a Fria rei que habes nitimos, qui etiamsi suus clam amici nobis, amen aperie Par his inimici esse nouaudens naque in ca a socia ex rem non soni re
i Vide ad inti I8. a. quae epistola duobus diebus post data est ex castris ad Cybistra. a Haec verba spectant in& regem inmaenium, socium atque amnem regis
105쪽
89 Tauro apud o idum colisma casma feci, n e Ciliciam merer e Camadociam enens novi nitimorum consilia amperirem' ad Fam XV. . .: Era enim a nasussi is, Parsios, si ex Syria e re Dasque i rumpere in meam provinciam conarentur, Per eo per Cappadociam, quod ea maxime aures, esse facturos V raeterea X- spectabat regis Deiotari adventum, qui miserat nuntium,
se cum omnibus suis Opii in castra SSe VentUrum.
Satis apparet tali consilio inito Ciceronem ne minimum quidem erroris hosti incussisse, vix enim unius diei
iter CaStra promoverat, Verum, Ut re et tempora SeSedabant, sui sortasse laudandus, quod maiorem prudentiam quam impetum in agendo adhibuit, et si non audacis et intrepidi, attamen cauti et prudentis imperatoris partes egisse iure dici potest. Sed risum movet, quod in epistola ad Atticum V. O iactat, eo consilio se cis Taurum manSisse, I A menius Havasis es ipsi Parui Cat. fadocia se excludi fusarent. Hoc si fuisset eius consilium non facile locum minus aptum ad castra locanda deligere PotuiSSet, quam Cybistra, oppidum situm in extremo Cappadociae angulo, et quam maxime remotum ab Armeniae et Syriae finibus. Omnino haec epistola plena est ineptae arrogantiae et intolerabilis suarum laudum praedicationis i quin etiam, quod ut demonStrem, OX mihi locus dabitur ad mendacia non dubitat descendere,
Ad Cybistra consedit tres dies a), ibique composuit
I Nonnulla eiusdemmodi exempla ex eadem epistola petita protulit Vir clarissimus obet. Μnemosyne, ova SerieS, Vol. VII pag. IO.)a CL ad Fam XV. a. In epistolis datis quatuor mensibus post ad Fam. XV. . ad Att. U. o. quinque dies se in his castris fuisse affirmat. Hic vero eodem modo quo supra vidimus vide pag. dissertationis 4 diem adventus et diem prosectionis adnumerato eSSe apparet.
106쪽
res Cappadociae regis Ariobarganis, cuius salutem et incolumitatem a senatu commendatam habebat I). Antea vero quam reliquam narrationem PerSequor,
rectum et aequum de Ciceronis bellica laude serendum iudicium flagitare mihi videtur, ut, quantum eius fieri PoteSt, CCurate indagemus, quinam fuerint tres illi dies quos in his castris se commoratum esse amrmat. Iam statim duos dies certissime indicare valemus. In litteris ad Atticum VI, I. I. legimus: recentissima a CF D- Iris e meas liueras habere ais a. d. X Kalendas Octobris Eafas.' Haec a Cybistris epistola, quae tulit aetatem, eadem est atque ad Att. U. 9. Alterum diem suppeditat epistola ad Att. V. 8, haec Voque data e castris ad Cybistra cf. I: nos in Cama socia ad Taurum cum exercim a s CF DI '), quam Scriptam esse a. d. XI Kal. Octobris abunde constat; etenim eam respicit Cicero, ubi dicit in litteris ad Atticum V.
19 ii Si naram iam epistolam eam, quam rufo I modo seris irae Scripsam mea manu, in qua omnia continentur, cum subito A is alectarius a. d. XI Kal Octobres mihi Quas liueras reddidis. V suis autem erat tertius ille dies Non quidem mihi sumam hunc
diem certe et accurate definire, sed ex eo quod Cicero in epistola, quam scripsit a. d. X. Kal. Oct. ne Verbo quidem commemorat e caStra SSe moturum, haud improbabiliter conicere mihi videor, postridie eum adhuc ad Cybistra consedisse. Ouod si verum St, VentUS hunc in modum Sese exceperUnt
a. d. XIII Kal. Oct asseruntur litterae Tarcondimotiet amblichi, quum Cicero esset in finibus Lycaoniae et Cappadociae. a. i. II Mai. Oct. Cicero progreditur Cybistra,
107쪽
ibique castra collocat. Hoc die, vel die praecedente id diiudicare nolim , sed utique ante suum in Cybistra adventum rerum Statum Cum Senatu Communi-Cat per eas litteras quae nunc in libro quinto decimo locum obtinent primum. I)a. d. XI, X, X Kal. Oct ad Cybistra Commoratur Usque ad hunc diem admodum lente et tarde eum iter fecisse in praecedentibus at aperte Stendimus a. d. III Non. Sept. primus nuntius de Parthorum adventu ad Iconium affertur post uitius et viginti dierum intervallum considet adhuc ad Cybistra, in loco paucorum dierum iter ab Iconio remoto Sed inde ab hoc
die rationes plane commutantur, ita, ut quem modo Cautum et CircumSPectum nominavimus, nune sere dixeris
Qrtissimum et audacissimum. Audi ipsum in epistola ad Atticum V. O. 2: cum dies quinque Fbis racasIra habuissem, certior sum factus Parthos ab illo
aditu Cappadociae longe abesse, Ciliciae magis imminere isaque confestim fer in Ciliciam feci fer Tauri Flas macte virtute, Cicero vix audis
hostem se in provinciam tuam convertiSSe, et iam contra
ire contendis, idque confestim, quam sole maximis itineribus et Nunc penitus intelligo, tam celeri tuo adventu hostes perterrito. HiSse et animum accessisse Cassiol Attamen mullus est gratulandi locus, nam omnia bonus imperator finxit, omnia, ne dicam dolo mentitu est eram, quae Mum ad lastra movenda
I Quod ante adventum scriptae sunt, sequitur ex his verbis : exercitum a Tatirum instimi dueere V De Cybistris autem nulla fit meutio. Ad easdem litteras Cicero spectat in epistola ad Atticum V IM: his de rebus scrissi a frenarum' Quae verba quod ut supra monuimus scripta sunt a. d. XI. Kal. Oct. Simul perspicue apparet in errore versari virum clarissimum Boot qui in annotatione ad hunc locum intelligi velit epistolam sectiniam libri quinti decimi. At vero ea scripta est quatuor diebus post, quum iam castra Cicero Cybistris movisset. s. ad Fam XV. . . a ad Fam XV. 4. I.
108쪽
impulit, causam docebit epistola ad Catonem, in qua
rerum geStarum narratio omnino minus a veritate
deflectit scilicet non eum sugit ex Syria Catonem verisimiliter meliora et certiora de Parthis edoctum esse a genero suo Bibulo ad Fam XV. . .: -- urea cognovi muctorum liueris a que nuntii magnas Par horum copias es Arabum ad oppidum Antiocheam acceSSis Se magnumque eorum equiorum, qui in Ciliciam Mansisses, at equitum meorum Iurmis Dacohors praetoria, quae era Epiphaneae fraesidii causa, occidione occisum. Gua re cum viderem a Capsa socia Parmorum costas aversa non ove a nibus esse C Dciae, quam potui maximi itineribus ad Amanum exercisum duxi Nunc perspicimus, quid sit in his veri. Parthi in Cyrrhestica vagati, receSSerant, miSSUm CCerant consilium in Cappadociam vel Ciliciam invadendi
iter fleXerant Antiochiam versus, ut a Urbe XPUgnata Cassium cum exercitu in potestate haberent. Id praeterea e Dione XL, 28, 29 abunde Constat.
Quod Cicero unum Parthorum equitatum in Ciliciam transisse dicit id credat qui velit Siquidem equitum
turmae et una cohors uicerent ad occidione eos occidendos, propiu a vero mihi esse videtur, conicere eo suiSSe amam Xploratorum manum a Parthis praemiSSam. Forsan quispiam mihi respondet: esto Ciceronem hac in re de magnis maiora locutum SSe nonne Sempiternae tamen gloriae ei vertendum est, quod Cassio laboranti Succurrere ausus est, et conseStim eXercitum
ad Amanum abduxit quam so uis maximis itineribus 'Non miror haec mihi opponi quid autem, Si quam minimis itineribus eum processisse apparet Id enim luce clarius demonstrari poteSt Ex Cappadocia in Ciliciam ducit una perangUSta Via,
109쪽
93 nobile illae αὐλαι κελέκεαι, per qua CyruS inor et
Alexander agnus in Ciliciam ingressi sunt. I Bona sortuna e Strabonis adnotationibus spatium huius itineri ab oppido Tyanis usque ad Tarsum essici potest
patet a Tyanis ad Cyri castra fuisse iter trium dierum. Reliquum Sque ad Tarsum spatium colligitur e Strab. 73
μου Totum igitur a Tyanis ad Tarsum iter haud aniplius quatuor diebus conficiebatur, quod apte conVenit cum eo, quod legimu apud Xenophontem, Secundum quem Cyrus intra qua uor dies hoc iter emensus est, et idque cum longe maiore Xercitu, quam qui Ciceronis signa sequebatur. Ciceroni quidem iter trecentis stadiis longius conficiendum erat, 3 sed consumsit temporis spatium triplo maius a. d. VIII Kal Octo,bris a Cybistris prosectus Tarsum pervenit a. d. III Nonas.
Oct. A id ist die duodecimo. Itaque ad nihilum re
i Xen. Anab. H. a I Diodor. XIV, o Arrian. Exped. l. II. 7, Q. a Xen Anab. I. a. a. καταβας δε δια τουτου του πεδίου φλασε σταθ- μους τετταρας, παοασάγγας πεντε καὶ ε&οσιν εἰς αρσους. ' Hi quatuor dies, ut par est et a Strabone firmatur, non spectant ad iter per Ciliciae planitiem, sed ad viam a Danis ad Tarsum usque Dana urbs apud Xenophontem eadem est, quae vulgo Tyana Vocatur.3 Primum enim iter erat faciendum a Cybistris ad Tyana, quod est trecentorum stadium. s. Strab. l. l. 4 ad Att. V. o. 3.
110쪽
94 cidit eximia cista celeritas, quam ipse de se praedicat. Tarso Amanum Versus ire perrexit I Nonis λω-δribus et postridie eius diei castra habebat in agro Μopsuhestiae oppiduli sub manum montem, ubi de Cassii victoria et facis caede certior factus est ad
Fam II ID. cum venissem a. Amanum, qui mons mihi cum Bibus communis era, .... GSSiu nouer,
quod mihi a nae τοί fati fui , felici re ab Antioohia hossem reieceras Bibulus provinciam acceperas. ad Fam XV, 4. manum exercisum duxi, quoti vem honem ab Antiochia recessisse, Bibulum An- Iiochiae esse o novi His omnibus recte et ordine expositiS, nemini, opinor, erit dubium qui Parthorum clades paucis diebus ante Nonas Octobris acciderit. Quod si verum est, simul ex compositione cum Dionis testimonio instituta apparet, primis mensis Octobris diebus Parthos ab Antiochiae moenibu esSe reiectos, nam ante cladem multum laboris et multum temporis consumebant in Antigonia oppugnanda , 2 e quo equitur, ut, quo tempore OS-tes ab Antiochia recesserunt, Cicero etiamtunc in Tauro monte versaretur. Abeat igitur quicunque quidquam
tribuit gloriosis istis verbis, quae in epistola ad Atticum
Attamen de die, quo Cassius peperit victoriam latius mihi disserendum arbitror, quandoquidem SSe ideo, qui veritatem Ciceronis narrationis in dubium vocent. Exstat scilicet in epistola ad Atticum V. I. a. t timonium, quod aperto fronte repugnat rerum expositioni, quam dedi supra. d. Febr. anni Oscribit Cicero Laodiceae ad amicum in Epiro commorantem: quo auiam Hecissi liuerae victrices in senam recisam suns, id est
i CL ad Fam. III 8. IO. a Vide Dionem XL, 9 et dissertationis pag. I.