장음표시 사용
121쪽
MEDICARUM LIB. I. 97tata febre, ciccenso gutture, inciderit pro tinus in grave suspirium,spiritum turbidum, imo ipsam mortem. Cujus periculo, quo subtraheretur, nihil non molitum sed ur gentior fuit necessitas: vehementior, ab incluso spiritu, strangulatus quam ut juve
rint ipsum, vel sanguis mature ex utroque brachio detractus vel incisa ranula vel cucurbitulae , gargarisationes, clysteres, cata plasmata, aliaque satis celeriter adhibita. Anginam autem hanc sine ullo tumore, ire e conspicuo, tam partim cum juverint
salubria haec remedia: ecquid igitur speran dum si quis praeteritis improvide, rennediis universalibus , ferierit confestim ranulas. Quibus praepropere exsolutis, elicitur qui dem frequens sanguis, sed non tam ex parte
affecta, quam a corpore universo. e truncum videlicet venae jugularis, cujus sanguis, attractus uberius, versus locum, per se, satis angustum , suffocat facile hominem Uti, ejus infortunii exempla aliquando nobis visa. Sed neque lateat diutius, natura spiriatus turbidi, seu re conspecti Levi denter in hoc aegro. Sciendum Hippocra ti nihil familiarius esse, quam certam, dicit jus morbi desperationem designare , cum
per πνιν---υρον, id est, obscurum tum per πνευ- θολερον, sive spiritum turbidum.
122쪽
98 BςERvΑΤΙΟΝVM obscurum autem ut vocat spiritum, eX- tinctioni proximum sic turbidum, qui ab admixtis, vel vaporibus, vel etiamtumoriabus, adeo crassus, ac tenebricosus evasit; ut amissa vera spiritus natura, quae consistit in aethereo splendore, ac invisibili halitu non exhilaret amplius cor multo minus digerat convenienter aerem inspiratum vel segreget debite fuligines sed conspiciatur efferri turbulento impetu; foras prodire, ad instar alicujus fumi, elati vehementiore turbune, sine ab udis, atrisque cespitibus, sive a BD secatis carbonibus. Faliscit quippe sub tali spiritu cor .debilitatur eatenus calor vitalis ut fuligines sive retente, sive spiritui perperam permixtq, vel opprimant , vel interimant hominem. Quo adspectu dixit forte Hippocrates lib. I. praedict.
In acutis, tenues sudores, circa caput ma c. lum: sed praecipue, cum urinis nigris, ac spico ritu turbido.
Qua si diceret, siquidem vires ita sint debiles ut non moveant sudores, praeterquam in capiteri accedat praeterea urina, quae nugredinem contraxit, vel ab extinckione cali
di innati vel ab atra bile illi uberius immix
ta periculum est, ne pereat aeger Sed si praeter commemorata, adversae valitudinis, vitia, videris utique in ipso spiritum turbiadum:
123쪽
MEDICARUM II B. J. 99dum: actum est, Me salus quidem ipsa, tablem servaverit hominem. Fit enim spiritus turbidus, non nisi in extrema lucta, in qua dum satagit anima impedire, qua potest, sus dissolutionem, concitat violento impetu, quicquid in corpore mobile est.
Et permixtis limpido spiritui, vel crassis
fuliginibus, vel atra bile, aut sanguine qua licunque reddit eum summe turbidum excitando, praeter crassiorem aliquem halitum, inaequalem, ac sonoram illam, agitati spiri tus, dissicultatem quam in moribundis, interdum confundit cum steriore, medico
A quo tamen siquidem lubet, distingue re turbidum hunc spiritum : observa cum judicio, sonitum vel hominis, ab apoplexia; vel bovis, a lanione morientis. Quorum pectora post obitum si reseres, videbis asperam arteriam, spumos sanguine, ubique obsitam. Ceu veras, turbati spiritus, reliquias. Quas,procul dubio,quoque intellexit
Poeta, ubi cecinit, Ecce autem duro ,fumans, sub vomere taurus, Concidit, ct mistum pumis, omitore cruo-.
124쪽
R A la sub lingua excrescens, peperit iuveni Gallo, tantum negotii, ut ViXpΟ- tuerit eloqui, nedum deglutire, vel spiritum commode ducere. Cujus angustiae ergb, d creverat chirurgus scalpello elicere pituitam illic conclusam sed induruerat jam firmius, quam ut inde effluxisset. Ac proinde mutat sententia, consumpsit eandem deinceps, ferramento candente; impediendo simul, ne identidem reverteretur. At vero, si mollis,ac sequa sit ranulla materia quod facile attactu dignoscitur' nolide exustione cogitare; sed excide duntaxat summam ipsius tunicam Messiue sponte, vel exprimetur saltem digito, lympida, ac via scida quaedam pituita; simillima albo ovi, re cens, ex effracta, testa excidenti.
Cancer mammarum. Obilis cancri, ut unicum remedium
est, tempestiva sectio; sic citra illam, inextricabilis error. Nisi enim praecidatur, praecidit vitae filum. Sed vitandae sunt curiose, alta, aurium glandulae,5 venae majores: in quarum confragosis locis Gepe plus nocet, e tam prodest incisio.
125쪽
Ancillae Coymanni, increvit, ex icti, in
mapama sinistra, ingens tumor inclinans quas in naturam carcinomatis cum dolo re, aestu, livore, ac pruritu. Sed ne eo malignitatis deveniret, decrevimus eum potius scalpello exscindere. Quod etiam dexterri me curatum, a Chirurgo Lugdunensi, qui incisa duntaxat cute, tuberculum hoc,invo
lucro suo inclusum, tam dextere digito suo, segregauit a circumposita pinguedine : ut nihil detraxerit musculis subjeAis: mihilominus integre exstirpaverit malum. Quam curandi viam, etiam ab aliis, alias vidimus satis feliciter decursam sed si con tigerit aliquas reliquias intus manssisse, expcdit quidem illas radicitus deinceps evellere: per pulverem mercurii praecipitati sed vi
dendum attente, ne aeger inducatur in periaculosam salivationem Mars, in indelebilem ignominiam. CADv LIV. Evanida amiserumpustula. MEnstruis minus convenienter fluenti
bus, ex pullularunt mulieri obes, aepingui,in mammis,quoties fugeret,plurimae pustulae ita evanidae, ut ablactato infante, identidem protinus dissiparentur. Plane eadem ratione, qua simillimam essorescen
126쪽
tiam, olim descripsit, vir oculatissunus Hippocrates, lib. VI. epid. sed . II. Afferens,l ctanti apparuisse pustulas, in corporis hani
Gallus senatoris, Henrici Hudde, tussit ali
quando , tam vehementer ut retracto
spiritu, excluso aere incideret in praesen tissimum suffocationis periculum. Dispersis jam tum, per habitum corporis, lividis qui busdam maculis simillimis ex anthemati e stilentiali.
Sed momentanea ipsarum eruptio, uti Que prίecedens tussis, docuere satis luculen ter colorem illum provenisse, non tam a contagio quam ab imminente, spiritus vitalis, extin Mone. Quo intereunte, mirum non est, perire utique partibus vividum colorem:& illi e vestigio, succedere luridum,ac emortuum livorem. Est enim spiritus vita lis siquidem credimus FranciscoVerulamio)aura composita ex flamma, Maere Ac proin de cessur focato,sive ob motus, sive refrige rii, aut alimenti desectum, videre est, cutem ilico nigrescere, aut lividis maculis perfundi: non sectis, ac carbones, ab exclusi, ere, vio
127쪽
LI B RI N DIC A I. Dolor pleuriticus a bile. OLOR pleuriticus, alius audit spurius, alius legitimus exsur gente utriusque discrimine, vel a materia, vel a loco dispari Legitimum qui occurrit omnium rarissime excitat pleura; ut accensae, sic distenta, abi beriore, calidi sanguinis, affluxu. Sed spurius
Occupat varia loca,&agnoscit varias sui causas fitque non tantum a bile, ac pituita; Verum etiam a spiritu, membranam disten dente Licet vero sanguis, hunc dolorem producturus, plerumque sese effundat in pe-inus; per venam thoracicam, prope papiulam, introrsum vergentem quo loci etiam frequentissime observatur acutus hic lateris morbus. Contingit tamen non raro eun dem dolorem occupare, vel humerum, vel
128쪽
1o OBsERVAΤΙONVM jugulum, vel dorsum, vel alia thoracis loca: quae non minus cinguntur a membrana pleura; quam costa pectoris latera tegentes. Ut ut autem discrepent, disparia haec lo ca, manet tamen unicum, qualiscunque do loris, remedium sanguis mature mistus. Et quidem toties, quoties extorserit inevitabi sis necesssitas. Quae saepe a leb praeceps est, mpernici hoc morbo ut grande sit paucarum horarum momentum. Et quod vesperi se cile curasses id in crepusculo, plerumque videas immedicabile, cum certa despera tione conjunctuim.
Ac proinde si ullibi, hic saltem acri circumspeetione opus est. Ne praepostera, e mittendi sanguinis , formido inducat praegnanteS, puerperaS, ac pueros, in periculO- sum pectoris suppuratum a quo certe libe rantur paucissimi. Quae enim haec demen tia est; Primuin metuis exile brachii vulnusculum, leve alicujus sanguinis dispen dium deinde vero incidis secure ipsum thoracem: elicis inde, non aliquot sanguinis
uncias verum integras pelves pure refertas:
interdum per aliquot menses, sed septiis, per
Vita haec vada o Medice. Satius quippe
est, prudenter vitam prorogare quam timi de mortem maturare Improvida namque
solicitudo , vitia adeo est, non lenitas nedum
129쪽
MEDICARVM LIB. II. Iosdum securitas, sed speciosa temeritas. Secan da itaque vena, cuicunque aetati, ac sexui: maxime si constent vires, auxilium hoc exposcat imperiose, inevitabilis necessitas. Iuxta illud Celsi. In praecipiti periculo,stunt multa, alias omittenda. cc Filiam Tabellarii coloniensis corripuit, circa veris initium acutus lateris dolor, pro p papillam sinistram ex impetu sangui nis, illuc confertim converso. Aderant aΠ-tem ilico febris intensa, spiritus gravis, Mur gens pectoris servor:at die secundo frequens sanguinis sputum es& eo postridie praeprope re suppresso, tanta, oppressi pulmoni S, an gustia ut ex ore ipsius elideretur non tan tum evidens sibilus sed contremisceret in super totum corpus, ad quemlibet, attracti, aut emissi spiritus, motUm. At die quarto efferbuit febris, prodiere sputa non minus cruenta, quam flava: quin to vero, nihil apes ore, sed plurima, ab alvo. qua sexto iterum supressa, exscreavit rursus frequenter, sudavit largiter, Mevasit omnem dolorem. At septimo continuabat sudor, utique screatus, cum somno blandissimo,us que in undecimum in quo integre discessit acerbislsimus hic morbus. In quo ter venam ferierat hirurgus ii cc aliis idem auxilium, mod5 quinquies, modb adhibeatur octies. Neq; tantum cor
130쪽
1os BsERVAΤIONVM poribus valentibus; vertim interdum quo que, praegnantibus, puerperis, ac pueris, sive trimis, si ve quadrimis. Quorum certe tolerabilem lateris dolorem, nisi tolleret interdum sanguis, ex brachio, emissus qui eva derent thoracis suppuratum p imo perfora tionem musculorum intercostalium , ipsius pleurae quae necessario requiritur, ubi pus in thorace collessiim, miniis convcnienter expellit pulmo Animose itaque,c Hippocrate , Cornelius Celsus. Vch Gmenti morbo, non succurrit, nisi remedium
V Xori Caspari Walendalii, insurrexit,
Octavo, partu, die acerbissimus lateris dolor repetens identidem, tot insultibus; ut necesse fuerit, ter pedis, quinquies brachii exsolvere venas antequam compesce
retur iterum, sanguis, a suppressis menstruis, sursum raptus. Sed ea fuit ipsi, virium constantia ut praeter sanguinem toties detra elum, sustinuerit etiam insuper ingens alvi profluvium,antequam integre,evicerit hunc