장음표시 사용
61쪽
enim quod copia quae necessaria prorsus fuerit variat quam maxime in diversis hominibus, aut in iisdem diversis temporibus, multo diffcilius est in quantitate quam in qualitate escae sibimet temperare. Multi a voluptatibus splendidae menta, quas nocitura sciunt, lubentes abstinuerint, qui tamen famem quotidie importunam aegrius toleraverint; quapropter, nisi periculum aliquid gravius Urgeat et instet, aut ipsi aegri incommodum suae voracitatis jam experti sint, vix opus erit quantitatem alimenti praescribere tum quidem diaeta par cissima et tenuissima necessaria esse potest,
forsan etiam inedia ipsa per aliquod tempus haud inutilis.
Io Io. Quoniam vero adeo difficile atque ingratum est quantitatem cibi praescribere, medici saepe conantur qualitatem ejus ita determinare, ut aeger, dum appetitu suo indulget, tantumque cibi assumit quan tum huic fatisfaciat, neque nimi alimenti accipiat, nec quicquam edat quod ventriculus
62쪽
CUlu Concoquere nequeat et sic neque hunc oneret, neque totum corpuS PlUS aequo impleat. IOII. Carne vero, ibique ex iis parati, multo plus nutriunt quam fruges aut lac, et ideo saepe prohibentur, dum haec fere ad libitum permittuntur aegri S. HOC Praeceptum in plerisque forsitan exemplis sat fuerit ad determinandam nutrimenti copiam, ita saltem ut corpuS non nimis impleatur. Saepe autem cavere oportet, ne VictUS X lacte et frugibus, veluti pane Communi, Propter quantitatem assumptam nimi plenus fiat. Quod si librae duae boni panis fermentati, cum tribus libris lactis vaccini in die sat erit ad alendum hominem sanum et validum, et multum se exercentem,
Perspicuum est, dimidiam, vel fortasse tertiam partem istius quantitatis, nimium futuram pro aegro, debili, ignavo, et lecto quasi affixo tamen tantum et amplius saepe assumitur ab aegris, qui credunt se victu tenuissimo uti
63쪽
IOII. Multum quoque nocuit praeceptum illud commune atque plausibile, quamvis revera ineptum prorsuS, et saepe periculosum, de victu valetudinariorum nempe, ut saepe in die edant, et parum assumant uno quovis tempore prae metu scilicet ne ventriculus nimio onere simul accepto op-Prit1,atur. Sed dum ab hoc praecavetur, in aliud vitium curritur; nam multi hoc modo, quamvis aegri et debiles, plus nutrimenti spatio unius diei devorabunt, quam sani sumere solebant; sic etiam ventriculus multum infirmabitur, nunquam fere ut debet evacUatus; nam nihil magis ad ejus vire conservandaS, aut reficiendas si defe-derint, confert, quam tempestiva Xinanitio, et interdum etiam inedia aliqua, per
spatium saltem solito longius 62 I. 3.).
IOI3. Non minimum certe commodum
diaetae ex lacte et frugibus comparatae in hoc consistit, quod cibi forma fatis simplice et naturali fere sumuntur, neque condimentis corrupti neque . arte coqui Vo L. II. mutati,
64쪽
mutati ci ut ad ingluviem invitent. Pari ratione carne aeque ines frugeS, quum, Propter naturam mali aut statum aegri, in longis morbis permittuntur . quam fmplicissit ne coctie, assa scilicet, vel elixae esse debent cavendumque a condimentiS, Cavendumque a Varietate alimentorum, quae ambo famem quandam aliter non e uriti conciliant, et sic ad 0racitatem invi
Io I . Non tamen sat est cibum aegris vetustis morbis laborantibus concessum eos ali nutrire, neque nimium alimenti praebere oportet quoque concoctu facilis sit, neque Ventriculum gravet, aut male assiciat; res sane eo majori momenti, quod nonnulli morbi vetusti a morboso ventriculi statu plane oriuntur, multique alii cum ventriculi affectionibus arctissimo neX conjunguntur, ita ut maxima eorum sanationis
spes in restitutis ventriculi viribus positast. Dissicillimum vero est praecepta ulla perta aut fixa dare de re adeo incerta ut facilitas
65쪽
facilitas concoctionis alimentorum qu eque tot variis rebus Pendet, imprimi autem a constitutione aegri, et statu praesente ventriculi, et natura morbi, et vi consuetudinis, et vitae genere quam ille egit, ejus que interdum fastidio et repugnantia, vel cupiditate aut amore, quorundam ciborum. Multi enim et optimi cibi, sua natura neque facile neque dissiciles concoctu, dici possunt; sed tantum prout ventriculus se habuerit, aut bene digeruntur in eo
Io IS. Tuto vero dici potest, omnes cibos, carne pariter ac frugeS, crudos quam coctos dissiciliores esse concoctu 642.). Io I 6 Carne quoqU Plurimum astae vel elixae, quam modice tantum aut leviter coctae, duriores sunt concoctu, nisi hae fas tidium moveant, quod concoctionem omnis cibi impedit. IOI7. Omnia oleosa adeps, butyrum, et tae l.
66쪽
olea, fere semper aegrius concoquuntuPquam alii cibi praesertim uita vel fricta quapropter ab aegris semper evitanda sunt, vel saltem parcissime utenda, sive Pro cibo, sive pro condimento ad alios ci-hoS, quorum concoctionem, aliter bonam et facilem futuram, aliquando corrumpunt. Haec ratio est cur carnes saepe aegris hac tantum lege permittantur, ut cum nullo alio condimento quam proprio succo aut jure istas comedant ob eandem quoque causam aegri semper monendi sunt, ne cum frugibus, velut oleribus aut radicibus esculentis, multum butyrum vel oleum sumant, sicut mos est apud multas
1 o I 8 Carnes a litae, vel fumo vel romatis conditae, vel siccae, et durae, et tena ces, difficillime concoquuntur, et ideo aegris fere semper prohibendae sunt, nisi forte siquando vehementi cupiditati obtem- Perare oporteat, Vel Propter infirmitatem veni riculi, cibo praeter solitum acri et gus
67쪽
tui grato opus sit, qui eum, fui muneris aliter impotentem, stimulet, et ad justam
actionem inciret. IOI9. Inter carne terrestrium animalium quae mensi imponi solent, haud magnum discrimen Xistit. Carnes juniorum quam dultorum, Carnesque vium quam quadruPedium, Contra vulgarem notionem, nonnihil difficiliores vi dentur esse concoetu. Ferae, quam cicu res, magis salutares et faciliore concoctu habentur, scilicet quae minu quam haec saginantur, et sanius et magi naturali
ter vivunt Carne Vero Vium quarun
dam aquatilium, velut anatum anserum, et similium, validiorem et fere graviO- rem cibum quam carne aliorum alitum praebent. Ioao Majus autem discrimen intercedit inter carnes piscium. Omne sane plurimum nutrimenti suggerunt quidam
vero, si modo simpliciter cocti fuerint, fa- a cillime
68쪽
cillime digeruntur, alii contra dissicillime; omne Vero fricti, aut cum multo oleo vel butyro assiiumpti, aegerrime concΟ-quuntur Pisces imprimis maritimi, quorum carne albae sunt, cibum praebent bonum et levem. Idem dici potest de ostreis, Canceribus, astaCiS, Caeterisque fere conchyliis Pisce vero quorum carne subrubra sunt, cum Juviatiles, tum quoque maritimi, veluti salmo, halec scomber,inc. nutrimentum validi1simum praebent, sed dissiciles plerumque concoctu eXistunt, Partim fortasse propter naturam carnium, Par tim quoque propter Plurimum oleum quod
Ioa I. ac ipsum accinum, quamvis plerumque optimus atque levistimus cibus,
lumque multum gravat scilicet postquam semel coactum est 638. , haud facile iterum solvitur, propter duritiem et tenacitatem quam adipiscitur. In hoc statu, ac natura tenuiuS, veluti asininuim melius respondebit,
69쪽
bit, vel etiam ac vaccinum aqua dilutum et saccharo commistum Flos lactis, cujus magna par merum oleum est, fere semper difficilis concoctu reperitur res sum vero lac ex omnibus fere quibus Vulgo utimur cibis dissicillime concoquitur, Praesertim tostum, cum propter insignem tenacitatem, tum quoque propter Oleuna suum ustum et frictum. Vetustior quidem caseus, et jam paene corruptUS, multis concoctu fati facilis reperitur; quine multi putant, eum non modo ipsum facile concoqui, sed aliorum quoque alimentorum concoetionem promovere, Praesertim quae naturaliter ad Corem vergunt. Hoc autem, ut videtur, beneficium, potius
tribuendum est stimulo quem infirmiori ventriculo impertit, quam putridae ejus
natUrae, Uae ut Vulgo creditur cor adeo adversatur. I Oaa. Far omne priusquam fermentam
tum fuerit, concoctu diffcile est, et ideo validioribus tantum ven*riculi accommo
70쪽
datum probe autem fermentatum facillime concoquitur, ita ut vel delicatissimis aegroti conveniat Pari ratione radices esculentae, veluti attata, quae multam farinam habent, aegrotantibu parum accommmodatae sunt. Quin et ob eandem causam legumina multa, veluti pis a fabae, et similia, quae dum tenera et viridia adhuc sunt adeo facile concoquuntur, ut plerisque aegroti tuto permittantur, quam Primum matUrescunt, et farrace fiunt, dissiciliora concoctu Vadunt. Io 23. Pleraeque radice esculentae, atque Olera, Veluti apum, Ut pastinaca, aut brassica, aut pinacea, quo ipsa teneriora sunt, eo facilius fere ab infirmo ventricut Concoquuntur. Neque tantum ad ge RUS Plantae quam ad teneritudinem ejus spectare oportet brassica enim communis
pro cibo assumpta, robustis limis interdum oneri est, dum cauli orem aut brocoli, infir mistimi saepe impune edunt, et bene con