장음표시 사용
51쪽
studium, admota veluti face, inflammem quod ei te praeuiis hisce disputationibus congruere videtur, quod veluti fundamentum ceteris exstruendis subflerno. Quamquam vero multis nominibus Homerum vobis laudauerim.numquam tamen eius laudes deesse possunt millies etiam hoc conanti Ceterum laudem hanc, quam illi hodie tribuo, maxime omnium aliarum Homero peculiarem tito, quod ubi meam orationem acceperitis, vos ipso scio fore una mecum adfirmaturos. Adeste igitur aequo animo, et
perpurgatis auribus operam mihi dicenti date. Date mihi benignitate vestra Terentiano verbo utar crescendi copiam, dum Sualum ipse disputationum copiam vobis paro. Antiquiorem Homero scriptorem extitisse nullum, cuius ad nos scripta deuenerint, priore disputatione docuimus, adeo, ut, si Moysen excipias, paucosque alios, cum ipso coniunctos, antiquissimus sit scriptorum quo rumcumque Nam et Hesiodum licet et ipse antiquissimi temporis poeta fuerit quinquaginta tamen annis, plusininus, post Homerum vixisse doctiores opinantur. Qua-ro Salmasio conatior et rotundior Homero visus est Homerus autem maiorem simplicitatem redolere. Pace doctissimi viri dixerim, magna in utroque simplicitas, nee minor elegantia. Sed ad propositum redeamus. In Homero antiquitas omnis residet ex eo discendum, qui Dii veterum Graecorum fuerint quae Deorum fabulae antiquitus crederentur; quod Deorum singulorum ossicium ;quae Deorum simulacra estinxerint antiqui quae loca haberentur sacra; qui sacri Deorum minis risi quae lustratio- Dei, quae preces quae vota, quae libamenta, sussitus, molae. In Homero victimas descriptas reperies, sacrificandi ritum, donaria, cultum mortuorum ero tam atque adeo omnium inferorum, religionem funerandi, cadauerum combustionem ac sepulturam, diuinationes, magicas artes. Si vero de imperii flatu priscorum temporum, de regia potestate et ossicio, regum insignibus, regiis ministris, concionibus, iudiciis, venditionibus, emitonibusque doceri cupitis, ad Homerum vobis est confugio m
52쪽
3o DissERTAT III. fugiendum Homerus vobis dux ad cognoscendas veteres nuptiarum leges, ritus conuiuiorum, liberorum educationem, indumenta capitis, pedum, totiusque corporis comae ornatum, lauationes, unctiones, et hospitum exeipiendornm sacerrima iura Antiquae vero Musices, saltationis, nauli ebi tum exercitiorum, venationis, ludorum nullus melior atque elegantior Homero enarrator.
Quid de bello V Vnde plenius ac verius discas, quam X Homero quomodo instruerentur acies quae viguerit: pud veteres militaris disciplina, quae uerit materies ac
forma armorum, quomodo vi bes obsidionibus vallarentur, equi alerentur, pugnae exercerentur, pax ac foedera irmarentur, naue compingerentiar, ac regerentur L Neque
te mendaciter falli ab co crediderisa nam etsi fabellas multas habeat de Diis non quidem a se excogitatas, sed a vulgo acceptas, versibusque suis festiue descriptas atque exornatas, ut suo loco demonstrabimus); in ceteris tamen plerisque si de dignissimus habendus est: nam cum Moyse optime congruit in moribus priscorum illorum temporum exponendis, ita vi et intelligendis Moysis libris valde vii.lis sit, ac paene necessarius Homerus, et Homero intelliis gendo diuinus Moysis codex plurimum conferat. Et revera doctiores diuinarum paginarum interpretes, ac praesertim eruditissimus Calmetius, passim ad Homerum prO- vocanta virique isti *,Aαψχmoi, qui re antiquas rimant UT atque perscrutantur ad Homerum Omnes cola fugiunt, ut exinde tamquam ex sonte, doctrinam hauriant, radantiquitates quascumque explicandas idoneam; ad cuius rei veritatem conrit mandam, latis est huiuscemodi libros, de antiquis rebus pertractantes, vel negligenter Uolvere Quod ii antiquitatis studium adeo delectat, is ferme alia omnia superet, quemadmodum doctissimus pan-hemius oliendit, ni adeo requisitum, ut sine eo literati nomen consequi nemo posse videatur: moniae, validi sit. ma hac ratione retus, ad Homerum legendum iure optimo vos exstimulem, ' ut pabulo iucundisiimo simul, aetinarii me ad eruditionem necessario vosmet ipsos enutriatis Sed et alia non leuioris momenti ratio vos impellit ado
53쪽
a escentes, ut Homero peram detis, quod nempe non solum totius antiquita is thesaurus est, sed totius doctrinae, rerumque infinitarum semina, ac paene omnium apud illum habeantur. Est si quidem mαAα1M TE, Pop=α. Eιδω . Quamobrem Unctarum rerum apprime peritum bene vocavit Apuleius in Polig.). Nihil enim, si attente legas,
in Homero desideres. Quod namque ad Oesin attines, poeta est sine exemplo maximus, qui magnitudine operum, et fulgore carminum solus meruit appellari poeta, vique Cicero in Topicis sit, propter excellentiam commune poetarum nomen effecit suum. Quantum autem in ciuili facultate, quam Rhetoricen appellant, siue eloquentiam, excella noster poeta, non ali magis, quam Quinctiliani testimonio declaratum velim in decimo Oratoriarum institutionum libro, cuius liae verba sunt tur fAratris et Iolle incipiendum ritat Hos ita rite O luri ab Homero idemtir hic enim Eemadmodum ex Oderario dicit antiritim Dim, fonti tmqtie cursus initium vere, mili-hus eloquentiae portisetis initium et ortum dedit. In ti
m in magnis rebris stiblimitare, in partiis proserietate n- Feronis; idem laetus ac d rq us; recrensis et grntiis crime in et brevitate mirabilis nec poetis modo, sed oratoria Diritis emitrentib istis. Haetenus Fabius. Quid dicam de Philosophia, in qua nulla est ferme nobilior posteriorum sententia aut opinio celebrata, cuius non in poeta Homero originem agnoscamus Quod exemplis bene multis comprobauit Plutarctius in eius vita et ex eo Politianus(iaprum in Hom.). Nec solum eam lailosoplitae partem intelligo, quae de naturae robus est, sed illam etiam, quae ad mores pertinet, in qua adeo perfectus apparet, ut magnus ille Basilius non dubitauerit, eius poesin adpellare perpetuam virtutis commendationem Horatius vero de eo dixerit t. I. P. a. quod
- quid i pulcrum, quid turpe, quid tu' quid non 'Plinius ac melius Chris vo et Crantore dicit.
Neque ulla medicinae pars, cuius non hic auctor aliquando meminerit, facemque naedicinae professioribus, atque
54쪽
magistris praetulerit. Sed et legum latores omnes ex eo exempla petierunt, ut optimas leges conderent, praese tim vero Lycurgus Spartanis, Solon Atheniensibus. Civilis, militaris, agricolaris vitae exempla pulcheri ima, et sil humanae societatis utilitatem accommodata, clypeus
ille Achillis a Vuleano ingenio sillime fabrefacius, et tota caelatus imagine mundi, ut cecinit Ouidius, tibi offert quam maxime tam de Theologia, quae apud Homerum est. multis catenatis disputationibus aliquando disserere meditamur, et ubi sordere, atque impius esse videtur extimo cortice tot fabularum, indigna atque turpia Diis adfingens facinora, non quidem ex sua, sed vulgi opinione, poetam siue physicum, siue moralem ibi habendum esse demonstrabimus, multa scilieet siue ad naturae opera,
siue ad mores hominum spectantia sub specii, si illis Deo. rum fabulis docentem, alibi vero luculentissime theologum se praestitisse, siue sub allegoriis, siue etiam aperte
euidenterque de diuinitate ipsa, diuinisque attributionibus cum dignitate disserentem; ubi multa ex diuina Hebraeorum doctiina in sua carmina transtulisse vel coecoctarum fit. Quid plura Doctrinae etiam, Uam geographicam, et altronomicam appellant, peritissimum ubique se praebet, et vel de Americae incolis praesensisse non nihil aliquibus visus est. Quid mirum igitur, si, cum talis tantusque Homerus sit, ii, qui totum legendo bene
olfecerunt, iam vel centies relenatat, ac paene contem
rant Quid mirum, si nullus scriptor est, qui ab omni aetate summas ei laudes non tribuerit Quid mirum si Alcibiades ludi magistro illi colaphum impegerit, qui coram illo Homero carere dixerit Z Quo faeto ut certe innuere voluit dux ille sagacissimus, vix allatu id boni vel scire vel
docere alios polle, qui Homerum non perlegat, manibusque semper euoluat. Nonne igitur ut Graeca sapientia vos imbuerem, optimi iuuenes, bono afflante numine, Oetam hunc ex hoc loco vobis explanandum suscepi, numquam arescentem, sed electissima omnigenaque doctrina temper florentem, qualem Lucretius ille, poeta et philosophus longe maximus, e carminibus suis concelebrauit r
55쪽
brauit Nonne ii vos ad eius studiuria adsidue exstitnu
leni bene ac sapienter facio, cum per eun tantos in literis progressu facere possitis tamque inultam solidam que eruditionein vobis comparares Mihi igitur ausculta. te vobisque in animum inducite; ornatillimi adolescenditos, haud decorum facinus vestris ingeniis facere, ii si Graecarum literarum studium , Homerique lectionein adsiduam vobis eruditionis cupidis, imaxime necessariandexistimatis. Quapropter Graeco studio adglutinaminor
Graecamque linguam omni conatu vobis expetendam existimate seriam Graecis literis, ac maxilii Homero, navate operam, ne tesseram per ignaviarii confringite neue
committite ut ego miser vos docendo imbrein in cribruntinueram: Desinite aliquando hunc socordiae praetexere eo lorem, videlicet studii liuiusce morositatem: Haec enim, ut saepius praedicauimus; tanta neutiquat est, quantam an inno concipitis. At maxima ello nihilomi nus tanta Graecae linguae pulcritudine dulcedine nobilitate opulentia ille is vel decennalis labor pro ea comparanda libentissime vobis esset deuora sidus. Cum Helenam feminarini pulcherrimam, Troiani senes intuerentur exclamabant obstupescentes (Imnae l. I.
quos versiculos ita sumus interpretati:
Cumandi haud Troes . fortes ei erura elasgi, Fen in is ciet ad Ioneos tam pustra labores
Iam vero docui, adolescentes, venustatein increuibilem; opesque suas amplissimas in nullo melius auctore explicare atque ostentare Graecam linguam, quam in Holuero: Eam igitur pertinaci studio vobis adsciscite, ut taneis rum in suo fonte possitis degustare, eiusque coelestissimi. carminibus absque ulla satietate expleri Plato in Alei-biade imperitos ad Holneri lectionein accedere vetuit. Sinite, ut meo iure Platonis dictum interpreter. inperitos ego dixeritii non solum eruditioni expertes, ut repu- tat
56쪽
3 DissERTAT III. tat Plato, sed et eos in axime, qui Graece nesciunt, UmGraeci sermonis cognitio legendo Homero necessaria omnino esse videatur. Nam , si quis ad Homerum inversionibus aliarum linguarum legendum accedat, numquam poterit probe intelligere et, quanti est, digne aestimares quare, vi et frigeat sordeatque, necesse erit Lippis uotum atque tonsoribus, quod de membrana illa paene supra fidem perhibetur, in qua subtilissime tota Ilias descripta erat, quam nucis testa caperet. Sive fabulosum id est, siue historicum, in vobis ipsis probe exsequi potestis, optimi iuuenes Mirifica glandula illa, pinealis philosophis dic sta in qua vim animi nostri residere atque vigere Cartesus arbitratus est, nucis eius instar sit, quae non solam Iliadem, sed et Odysseam Graecae linguae studio atque beneficio capiat sapientiam nempe, qua virum- quo poema uberrime exundat. Quodsi faciatis, plane meis cum deinde consilebimini, Homerum et totius antiquitatis, omniumque doeruinarum esse parentem, atque adeo optime in ipsum quadrare encomtum illud, quod de suo penu illi iam usque a disputationis exordio attribuimus,
quod scilicet fuerit παλαια τε πολλα ε δύ .
DE IVLII CAESARIS SCALIGERI IN HOMERUM
sYNOPSIS. suam sit cander sudio m audax et Homero ligurissum. Scal geri doctrina atque eruditio multis es monisi comprobatu Nissum sibi tribuebat. Contumeliae, quas Erasin injussit, ingenuo viro prorsus in lunae Ex ambit one Homeri hostis esse osiit. Po eos Graecorum, ex sui testimon o parum fusi peritus. Virgilius ab Homero in multu eruilenter esciuit, D su temporis morsius, Latina que linguae ingenio se accommodaret. Luamuis coctis bis senescit irgilius, melius tamen sapit Homerus. uam insolens in elegantis
57쪽
I HOMERUM 3smos atque maximos potetas, etiam Latinor, caliger fuerit. Det proeeipue Homeri censores inlusi Lualis Critice commendanda, qualis respuenda.
'uo praeclarior de alicuius docilina atque ingenio vulgo circumfertur opinio, eo plus eius iudicio deferre solemus, ubi sententiam suam de aliorum scriptis libere profert. Quapropter nil equidem miror, si nonnullis Homeri existimationem deminuerit Iulii Caesaris caligeri doctrinae fama celeberrimi iudicium, quo eum Virgilio longe inferiorem audacter pronunciauit, et tantum non Oeticum ei tum capiti eius detraxit. Quale enim iudicium, Dii boni Homero iniquius, eiusque carminibus iniuriosus ferri umquam potuit Ait enim, tantum Virgilium Homero praestare, quantum mulierculae plebeiae nobilis praestat matrona, et, quidquid in Homero liberum est atque laxum, scite contrahi a Virgilio quae enim a natura proposita sunt Homero argumenta, quasi dictata discipulo, emendata esse a Virgilio, tamquam magistro nullumque fere dicterium, cavillationem nullam missam facit, qua maXimum poetarum omnium patrem, regemque
passim proscindat, et fere deridendum propinet, quod
plane in quinquaginta nouem columnis eiusce libri peragit, cui nomen Criticus, in quibus utriusque vatis loca inter se comparat, ut Virgilium ubique praeserat, Homerum ubique pessumdet. Quamobrem, ne caligeri auctoritas vobis imponat, et glaucoma ob oculos obiiciat,
peculiari hac dissertatione, quod tulit de Homero, iudicium apud vos expendere decreui ornatissimi iuuenes, ut nimirum vobiscum reputetis, amplectendum ne illud vobis sit, an potius respuendum. Neque vero existimetis, me nimium mihi tribuere, qui tanti nominis virum, quanti plane caliger est, arguam atque refutem. Quandoquidem enim disputationibus hisce meis Homeri carmina vobis edisserenda, illustranda atque propugnanda, pro mei muneris instituto, suscepi, necessitate paene compellor, ut magnum hoc offendiculum de medio tollam, ne forte
58쪽
36 Disssiit TAT IV. aliquis vestrum ab Homeri lectione, sudio atque amore
siue retardetur, siue repellatur. Et primum quidem , ut cognoscatis, me non esse iniquum doctrinae atque ingenii Iulii Caesaris Scaligeri aestimatorem, fateor, virum suisse tanto ingenio praeditum, tantaque doctrina, ut cum Vollio Iustit L. I. v. 3o naturae quasi miraculum ausim adpellare, et acutius, aut capacius ingenium inter homines vix fuisse ab illo ipse Iuliano aevo, cum Lipsio de recta pronunc sing t,. . .
sentianas cum aliis vero nolidos esse putem, a vervecum in patria natos, qui diuinum virum, Iulium Caesarem Scaligerum, non admirentur. Quamuis enim iuuenilis aetatis partem in armis absumserit, seriusque literarum sua-
diis se dediderit; nihilominus tum ingenii praestantia, tum adsiduo labore id consecutus est, ut, praeter philosophiae et medicinae non vulgarem peritiam, quam sibi parauit, in omnigena eruditione maximus fieret. Nihilominus notius est, quam ut verbis exponi indigeat, nimium sibi tribuisse, vana sui opinione facile inflari consuesse, nulli maximorum scriptorum pepercisse, maledictorum suorum iaculis vel summa totius literariae reipublicae culmina impetere, gloriosulia sibi putasse, quod eruditorum plerisque probatur, improbasse, contraque, quod plerisque improbatur, probasse, se solum circumspexisse, ceteros superbiendo despexisse se solum doctrinarum
omnium atque elegantiarum arbitrum, CoryphaeUm, apicem quasi constituiti e se soluin videntem procaci fastu iactitasse, ceteros autem omnes vel coecos, vel luscitiosos habuisse, tamquam furiosum gladio eruditione atque ingenio abusum esse, susque deque omnia permiscuisse, nillilque tam seculorum omnium iudicio comprobatum
ipsi fuisse, quin, si praua lubido incessebat, vellicaret,
derideret, contemneret, reprobaret. Habetis iam, Optiam auditores, veris coloribus expressam caligeri imaginem atque indolem. Maximus itaque ingenio fuit caliger, maximus itidem arrogantia atque fastu. Quas enim scripsit, literarias exercitationes non tam eruendae veritati studio protulit, quam ut effreni desiderio suo satis-
59쪽
faceret, cum iis, quibuscuna vellet, congrediendi, quos. vel antiquis temporibus, vel suis, literarum eruditionisque principes haberi cognouerat. Quamobrem de eo adfirmare non dubitamus; quod, dum se philosophiae pallio continuit, recte et decentissime cum vero imperatoris literarum paludamentum induit, utiliter et vane omnia fere locutus sit. Quod . vero non ex veritate, sed ex turbulenta animi concitatione, rabie, ambitione qua se transversum usi sinebat, iudicium ferret, satis argumento esse pollini contuinetiae, quas ii Erasmum, virum opinione omnium longe doctussimum intemperanter fudit, quae huiusmodi sunt, vi vel leuissimos halecum venditore atque baiulos dedecearit, et rubore sussundant. Piget de docto viro haec dicere debuisso sed huc me necessitas qudedain adegit ut planum vobis facerem, mirum non esse, quandoquidem sui impotentem ambitio faciebat, si Homero hostis esse voluerit putauit enim, maximam sibi gloriae accestionem fore, si, quem secula omnia communi consensione demirata essent, ipse impeteret,
parui faceret, sperneret, et, in quem ceteri omne I
quam in coelestissimum sapientiae verticem inspicerent, in eum sagittas suas ipse intorqueret, et ubilibet censoria virga iudicaret. Equidem puto, ad eius refutandas criminationes id unum satis esse posse, si videlicet animaduertatis, pessimi ab eo modis vatem illum pessurndari, quem omnium seculorum eruditiissimi quique totius poeseos ac sapientiae principem unanimi consensione venetati sunt atque X- Osculati quandoquiuem nemo omnes, ut aiebat Plinius, Omlies neminem Hllemnit. Quapropter, si summam Homero laudem omnes nullo non tempore tribuerunt, quid ius apud vos, optimi iuuenes, existimationi caligo detrahat vituperando, conuiciando, maledicendo Filius
eius Iosephus, docto patro doctior, iniquam patris sui in
Homerum criminationem plane sentiens, ut eum aliquatenus excusaret, eo confugit, ut non satis peritum Grae
corum poeseos diceret Saliger aras. Si namque Iulius Caesar poesin Graecam probe intellexisse, eius Ue
60쪽
38 DissERTAT IV. indolem atque ingenium adsecutus esse dicatur, pro eo,
quod Homerum contemneret, maximis ad caelum usque laudibus extulisset, et candidissi,nam Homericorum carminum simplicitarem cum nobilissima maiestate coniunctam numquam demirari desivisset quod si non secisset, malignitatis erat insimulandus ' Maluit itaque filius patris
imperitiam, quam malignitatem, in medium adferre. Haud equidem infitior, Virgilium, Momeri perpetuum imitatorem non paucis in locis a magistri exemplis desciuisse; sed hoc exigere sui aeui mores visi sunt, ab Homerici aeui moribus longe discrepantes Romanorum luxus Virgiliano tempore eo adscenderat, ut supremum attigerit gradum, propterea quod Romae imperium, ut Liuii verbo utar, magnitudine iam laboraret sua. l. l.).
Quare etsi optime concinnavit poesin suam Homerus, congruentem scilicet et Graeci Sermonis fluiditati, tuique aevi moribus prudenter tamen egit Virgilius, ut Romanis suis placeret, effusissimae illi magnificentiae carmina sua accommodando, linguaeque Latinae indoli obsequendo Nihilominus probe intelligo, eos, qui nihil, aut leviter Graecae poc os venustatem nouerunt, nisi opportune admoneantur, facile caligerum fore decepturum in praedictis nouem et quinquaginta sui Critici eolumnis, in quibus utriusque loca conferens, Momeri scilicet atque Virgilii, ubique illum deprimit, hunc extollit, CUm tamen peritis fucum facturus neutiquam sit, quibus si bene sapit Virgilius, multo adhuc melius sapiet semper Homerus. Cauete igitur, optimi adolescentes , ne caligeri auctoritas vos seducat neue eius dicteria in Homerum prolata,
ab elegantissimi vatis lectione atque admiratione diuellant. Passim enim, rebi prae Virgilio Homerum flocci pendit, exclamare solet indigne ridichium es, altium est, Vi
gilianlim non es, Grae,sem est, Romanum non Verum, o bone, quomodo, quae in Homero carpis, Graeca esse non possint, Romana esse possint L Quid v. g. Graecum vatem immodice reprehendis quod Vlyssem gloriantem secit sese et ligna secare, et ignem accendere, et