장음표시 사용
501쪽
enim liquet, puellarum honestati maxima cura suisse cauis tu in illis temporibus siquidem Ithacam reuersus lysses
cum duodecim puellas ex earum numero, quae domi suae ancillabantur, clam cum procis concumbere deprehendisset, fuspendio mulctatas voluit quod alia disputatione
expendimus. Neque vero putandum, Nestorem, virum
honestissimum ac pudicum, si aliquod subes et periculum
foeditatis, puellas expositurum ut lauarent Telemachum sociuuaque aut Nausicaam, quae tam insignia dedit verecundiae ac pudicitiae argumenta, obiecturam fuisse impudicitiae periculo famulas puellas, ut lauarent lyssem; quod similiter dicendum de Penelope, castissima regina, quae tamquam absolutissimum castimoniae exemplar ab Homero ubicumque describitur. Quanta insuper diligenisti custodirentur feminae in suo gynecaeo, constat similiter ex Homero aliis rue vetusti stimis scriptoribus, vi veri- suntle neutiquam siri, lauandorum hospitum minii ieri uin sine certa honestatis regula ac praescriptione, quod superius aiebam, illis esse demandatum. Deinde adesi etiam modo mulierum exemplum in Gallia in publicis valetudinariis deseruientium, omnia que ministeria non solum aegrotis feminis, ut apud nos sacrae faciunt puellae, sed etiam maribus ministrantium, quos lauant et a sordibus mundant et omnifariam curant: quod certe, si apud nos fieret, utpote qui moris huiusce sumus insueti, turpe haberemus quam maxime atque inhonestum. Neque enim, nisi iniqui iudices esse velimus, censere debemus, morem huiuscemodi ita in ea regione fuisse inductum, vi ab omni turpitudinis labe non esset immunis. Nain etsi specie tenus periculosus ac moribus noxius usus quispiam videatur; si tamen bonae leges adsint, quae illum moderentur et intra certos fines quibusdam veluti cancellis coerceant, iam bonus per se ipsum erit, innoxius atque inculpatus. Praeterea in torridis regionibus, ubi nudo corpore incedunt viri feminaeque subligaculo tantummodo verendas partes ex naturae lege velantes, nihil aiunt nuditatem corporum inuicem sese intuentibus Osridere, vel, si quibus OLiicit, eo modo ossicere quo spectaculum apud nos patentium
502쪽
tium vultuum; quod impudice intuentibus crimini potius datur, quam iptis vultibus, qui innocenter conspiciendi exhibentur. Similis fortasse ratio est eius usus lauandorum hospitum puellarum ministerio. Si quid forte in ea
lauatione intemperanter quandoque peccatum sit; nam numqUam peccatum esse, qua homines sunt ad malum procliuitate, non equidem adfirmarim: nolim continuo morem illum habeas maximam turpitudinis illecebram,
sed humanae potius indigneris improbitati, quae nulli parcit occasioni, quin ea pessime abutatur. Quid quod
Athenaeus, grauissimus auctor, tantum abest, ut pudicitiae morem hunc offendiculo fuisse concedat, ut hinc potius ducat magnum veterum temperantiae argUmentum,
talemque usum fulis doceat vetustissimum quod illustrat exemplo Cocali gnatarum, quae Minoem, in Siciliam
aduenientem, lauarunt plana vero altera pars superest expendenda, videlicet pectum ablutio, quae similiter ad feminas pertinebat, hoc tamen discrimine, quod lauatio totius corporis a puellis, pedum vero ab ancillis vetulis ferme perageretur. In cuius rei testimonium praedictum adfero lyssis exemplum, qui cum se, mandante Penelope, lauari a puellis in bab Leo abnuisset, petiit, ut ab aliqua vetula famula ipsius pede iantummodo lauarentur, quod Euryclea praestitit, quae ubi pedes illius abluit detersitque oleo etiam perun-Xit. Hic vero meditanti mihi, quamobrem lauatio totius corporis puellis, pedum autem anibus committeretur, hoc unum succurrit, quod potius hariolando, quam adfirmando vobis propono et illam scilicet maioris esse operis plusque roboris atque agilitatis postulare, quam hanc, quocirca ad illam exsequendam accommodatiores fuisse puellas, hanc vero anus etiam administrare potuisse. Morem hunc, ut seminae pastina pedes lauarent viris, etiam apud Hebraeos viguisse, neminem vestrum, eruditissimi auditores, latere puto Abigail enim, cum eam Dauid coniugem sibi deposceret, demistius de se loquens ait: Ecce famula tua si in ancillam, tuariet pedessenιorum domini
mei t. Reg. XX Ni Non mirum igitur, si Maria
503쪽
Maudulena ad Christum dominum in domo Simonis leprosi accumbentem accesserit, pedes eius lauerit, et unguento, quod secUm attulerat, unxerit. In more siquidem positum erat, ut haec ossicia seminae praestarent; nec Pharisaer, qui simul accumbebant, CommurmUraTUnt,
quod sineret Christus sibi pedes tangi a muliere, sed a tali
muliere, quae pessime audiebat, et quam ipse , ut male secum putabant non agnosceret. Paulus itidem inter christianas virtutes, quas in proba vidua exigebat, quae ad ministeria in ecclesia eligeretur, illud enumerat, si famctorum sedes lavit. Quamuis autem ita res habeat et sanoctissimi apostoli sui fragium accedat, quo mos ille extra omnem culpam ponitur, et christianis virtutibus adnume- Tatur, Ut tamen, plerosque nostrum offensum iri, si quas modo seminas pedes hominibus lauantes audiremus, non alia de caussa, nisi vi albitror, quia res est moribus nostris insolens. Quod ideo animaduerti, vi aliud quoque amplioris lauationis orlicium a puellis praestitum, quod primo loco declarauimus, pari ratione a crimine vindicem. Elegantissimi mihi succurrunt Catulli versiculi, quos recitare opportunum ducor in iis enim Ariadsie Perseum adloquitur eo paene modo, quo Abigail Dauidem, ut supra recens UimUS.
Attamen in stras potuisis ducere sedes, suae tibi iucundo famulare serua Iobore Candida permulcens liquidis esipia lymphis,
Purpureave tuum confernens veste cubile.
Eorum, quae proxime disputauimus, aliud Hebraearum mulierum munus quasi adpendix esto; quod nosse valde proderit ad locum euangelieum intelligendum de ancilla
ostiaria. Hoc autem addere mihi placuit in gratiam maxime sacri ordinis adolescentium, quorum DO paucos me audientes video Quae ista fuerit ancilla ostiari , cuius meminit sacer scriptor, aut cur ita adpellaretur, non plane adsequemini, adolescentes, nisi teneatis, munus suisse feminarum apud Hebraeos custodiendi ostia. Sic praeforibus tabernaculi Domini semiaxas vigilasse ex I. Reg.
504쪽
g8o DissERTAT LX. XI, a discimus. Sic legimus ibidem, Rechabum et Baanam, postquam Isbosethum, filium Saulis, dormientem in strato suo percussum in inguine per proditionem
interfecisseiit, transsiluisse libere ostium quia mulier ostiaria quae ibi ante portam triticum purgabat, sonino cor
Vt autem extremam disputationis partem demum abo luamus, et cetera mulierum exercitia, quae Homerus habet, recenseamus, qualia illa fuerint, breuiter accipito ex Felthio magis, quam ex me Rem domesticam inprimis curabant, suo quaeque operi sedulo intentae Commune omnium iudium, reginis ipsis nequaquam exceptis, in versanda lana texendaque tela impendebatur. Ita namque Hector Andromachen, quae illum auertere a pugna
conabatur, domum concedere iubet, suaque opera curare , φον θακoere Te telam et colum quemadmodum
etiam Telemachus matrem Odrus lib. I. Et quidem, quod ad colum attinet, eam Helena habet auro et argento insignem, a qua violaceam lanam trahebat lib. IV Nec non Aretem, Phaeacum reginam, eiusdem coloris lanam trahentem, et ad focum cum ancillis sedentem acit vates DF. lib. VI Helenam vero texentem quoque telam, ibique res a Graecis ac Troianis gestas eleganter inserentem narrat Iliad. lib. III Andromacham pariter Hectoris uxorem, et ipsam texentem telam describit, variosque flores a flabre radio inspergentem Iliad. lib. XXII. quare apud Virgilium perhibetur, vestes sua manu eis boratas donasse Aeneae Idem nymphae Circe et Calypso factitaut Nota denique tela Penelopes triennio
texta ac retexta Sicut autem telas a mulieribus textas; sic etiam vestes consutas esse constat et qualia Hectori velit menta iacebant in aedibus TeTυ μεγα seta mκων, videlicet mulierum manibus laborata Quo Virgilius adludens ait, Iliadumque labor estes. Aeneid. lib. VII. Et alibi Didonem narrat dono dediste Aeneae laenam sua opera faciam. Praeterea solitae mulieres parare pane atque alia, quae ad vicium pertinebant, una demta animalium mactatione. Nam virorum erat, adeoque ipsorum he
505쪽
IN HOMERUM. 8 IH oum, an malia mactare et concisas carnes coquere Minein alit Alcinoi quinquaginta ancillae suisse dicuntur, quarum aliae frumentum mola Contundebant, aliae telana texebant. In aedibus vero lysiis ex totis quinquaginta famulabus duodecim destinatae erant, quae noctu moi rent. Eo pertinet, quod habet Matthaeus in euangelior se molentes in mola, Unu Oumetti et Lo re glietur. XIV, t. : Mulieri quoque data penus enitio ut in sedibus lysiis Euryeleae Od f. lib. I Aquam etiam e
fonte mulieres consueuerant adferre Id agere ancillas
praedicti Euryclea iubet Od F sib Hector ero
metuit uxori Andromachae, . ne se mortuo captiua Arvis aquam serre cogatur, ac telam alienam texere. Iliad. b.
VI Accedit Herodoti auctoritas, qui in libro, cui nomen est Erato, hunc morem fuisse dicit ingenuis puellis apud Athenienses antiquissimum Et apud Homerum O si lib. X. regis Laestrigonum filia aquam haustura ad fontem pergit Ex quo lucem accipito quod Genes XXIV, is narratur de Rebecca nobilissima puella, athuelis filia; hydriam namque habent in scapula, fontemque petens describitur, ut aquam hauriret domumque referret Similiter et alius locus illustratur Exod II ubi septem filiae sacerdotis Madian venisse ad hauriendam aquam leguntur, cumque a pastoribus per iniuriam prohiberentur, virenue a Moyse suisse desens ae Videtisne, adolescentes, quod saepius docui, quam bene peruetustimores ab Homero narrati cum sacro codice conueniant ' vestibus itidem lauandis nobiles mulieres ac puellae non abhorrebant et quod exemplo Nausicaae comprobatur
O ff. lib. Phoenissaeque illius, qua cum raptu Eumaeus O s lib. V. Itaque ibant vel ad subra, in lancrem prope urbem constructa, , de Troia testatur vates
Iliad. lib. XXIL vel ad flumen, ut de praedicta Alcinoi regis filia perhibet; id autem praecipue fiebat, cum aliqua laetitiae adesset occasio. Neque ver ex eo, quod mulieres ingenuae opera huiusmodi atque exercitia nunc respuant, inserendum, veteres seminas abiectius vitae genua est amplexatas, minusque decenter, quam Pro flatus
506쪽
dignitate se gessisse quin immo verius colligite, earum sedulitate ac simplici, candido, naturalique vitae genero,iostrarum feminarum ignauialia superbiam, luxum mollitiemque incredibilem maxime redargui ac damnari. Nonane sapientisi linum Salomonem auditis, ubi celebrandam suscepit mulierem Liritim, quam latinius interpres dixit Simtem in maximis eius laudibus receniere, quod lanam et linum quaesiverit, quod digiti eius fusum adprehenderint, quod consilio manuum suarum operata sit, quod numquam otiosa panem comedei ic Quis igitur asiti qua mulierum exercitia mollissimo isti nostrarum otio non praeferat niti serie nullum aliud opus nobilibus feminis is in conuenire dicer dum sit, quam se ipsas comere et inter placentes sibi viros otiose adsidendo terere solidos
IN QUA COMPLURA IN DYSSE A SELECTIO. RA ET SCIT IUCUNDIORA EXPLICANTUR.
Iudicium Longini de Oae si ea non rei qum. Discrimen inter madem et Odri eam. Horatius Oos ea n proponit tamquam absolutissimum porseos exemplum. Tum eos, tum homines ad dentes mens s Homerus facit. Et rem anticui Italiae incorae mens s Oidebant. Item Aerapti et Hebraei. Persae aecumbebant Hebraei P s capti-υitctem modo sederunt, modo accubuerunt Chrisus dominus cum dis fusis in notius a coena accubuit Alexander M. etiam post euictos Persas mensae aes Uere mali t. Persarum lectuli humiles ante humiles mensus, ut nunc Turcarum. Heiusdsma pilae rasoriae primordia in Isimero Hulsiognatio Isaac Neratoni raus Aug. Curae sutrini. Nonnu ueloces ad pilae ludum peritantes explicantur. Pita pagani-cu. Iamris. Trigonasis. Foctis. HarpasImn. Variae ex Pusice ei seu Iuthio pilae siseriae descryptiones Variae ludentium formatae. mu iaca nouum palmae germe dictas Menetaus ne morae ad D -
507쪽
os mittendus. Doctus translatus in PsVs Uum. In Protes tros, formationibus magicae Aeraptiorum artes iudiculce. Lonam disse ae pars ad Magiam pertinere Metur. Inccntatio in caut Sirenum expressa. Hortus Alcinoi in Phaeacia Perti itas reo ionis Hebraeis promissae Arbores semper Pommerce Planta CC ei. Nuces m risicae et caryophi a. Sternutamentum nihi mari porten ibat Homeri aetate. tempore illa Gregorii, sernu untes mor rentini.
de originem habuerit fausta adprecatio sternutantibus facta Risus Sardonius Herbam quampiam tu insula Sarsio, tuis P erit, nisus moritur. In Sardinia senes, Saturno mae an L cogebantur rid re Malis siue ma xi is ridere alienis quies gnificet.
In utroque poemate, Iliade atque Odyssea, adeoque pi
ne cumulateque omne tulit punctum Homerus ut aegre statuere valeamus , utrum viri praecellat Profecto Aristoteles aeque ex utroque artem poeticam efformauit Lono
gini iudicio de Odyssea pleri que non subicribunt. Existi
mat enim, fuisse ab Homero compositam in senectute equare hoc poema scribentem comparat soli in occasum
vergenti et vehementiam ardoris remittenti contra putat
Iliadem in ipso flore ac vigore ingenii ab eo esse scriptam. Pace vero tanti viri non poetae languescenti aetati sedis ii Odysseae argumento imputandum videtur dicendi genus remissius ac sedatius Ilias enim poema est activum et
pugnax hyavino nociva obuor, ut ipse ait Longinus: Odysseae Nero pleraque pars hi narrationibus occUpatur Toπλέον διu 3μαrinorum Ceterum ubi pugnarum sortiumque
rerum in Odyssea occurii descriptio Homerus idem prorissus est, atque in Iliade. o Praeterea ex hoe Longini iudicio statuendum esset, Virgilium priorem Aeneidos partem, quae Odysseam exprimit, composuisse senena, ulteram, quae exprimit Iliadem, scripsiste iuuenem Adeo alitem verum est, Odysseam in genere suo poema ei e vividum, boni succi plenum , omnibuSque numeris absolutum, ut Horatius illud proposuerit tamquam perfectissimum poes eos exemplum Quocirca cum Odysseam vobis multis disputationibus planam fecerimus, quae habet obscuriora, illusi averimus, specie tenus absurda et in ore-
508쪽
ra alia una eademque disputatione vobis indieare quod idein in Iliade nos oli in sacere memini inus. DUIn vero et voluptati vestrae et commodis consulo, par est, ornatissimi iuuenes, ut dicenti attentas benignasque aures praebeati S. Primum omnium obseruandum vobis eligo ex primo Odysseae libro illud κατά κλισμου τε, beeroυ TE, UOd dem inde vates passim repetit ubiqtie enim tum Deos, tum homines in ensis adsidentes acit, nulli bi accumbentes. Ex
quo colligitur, morem illum fuisse longe vetustissimum. Quod animaduertit etiam Maro Aeneid. lib. VII de pris eis Italiae incolis:
Perpetuis fotiti patres cons dere mensis;
et iuxta aetatis suae consuetudinem, qua receptus erat accubitus, induxerit Aeneid. lih. I. Aeolum Iunoni dicentem:
- - Tu das epulis accumbere Diuum.
Etiam diuinae litera de Aegyptiis et Ioseph testantur, quod mensae adsiderent Genes XL LII. Salomon item Proverb. XXXIII. innuit Hebraeos mensis suo tempore adsedisse. Quodsi in Cantico canticorum ait: uni esset rex in accubitu suo , non putamus, ibi loqui de rege
mensae accumbente, sed in lectulo requiem captante nisi malumus dicere, ut bene animaduertit Calmetius, vocem hebraeam aptissime etiam significare sellam aut solium. Cum vero Persae conuiuantes in lectis accumberent, hinc auctor Ecclesiastici, post captiuitatem scribens, modo sesssionem IX, II modo accubitionem XXXI, Ia indicat. Et Christus dominus in nouissima coena mensae cum apostolis accubuit Alexander M. etiam post deuictos Persas, a quibus ad Graecos accumbendi mos pertransiit, mensae adsidere maluit Hinet Allienaeus lib. I. c . . de eo re
noseis Persarum lectulos humiles fuisse aut humiles
509쪽
mensas, ut nunc Turcarum, suspicatur laudatus Calmetius Turcis enim in usu est mensa rotunda, basi imposita unius palmi, cui adsident in tapetibus humi
Hi se de more adsidendi et accumbendi mens breuiter explicatis, libet lana de sphaerae, seu pila ludo, quem comediter. Graeci dicunt, nonnihil delibare. Huius siquidem ludi vetustissima primordia leguntur in Homero, qui OD F. lib. VI. Naulicaam inducit cum ancillis in maris litore colludentem, et lib. VIII. Phaeacas in aula Alcinoi Sed antequam id facio, adnotare libet cum Angelo Card. Quirino, doctrina et virtutibus vere eminentis stino, quam foede hallucinatus sit Isaacus Nemtonus, Mathematicorum huius aetatis facile princeps Ille enim tribuit Nausicaae non sphaerae lusoriae, sed eclinicae, motus coelestes repraesentantis, primordia, putatque huiusmodi sphaeram traditam fuisse regiae puellae ab Argonautis, dum in Corcyra morarentur, quibus nimirum antea ad longae nauigationis usum Chiron et Orpheus eam Ous iuxerint. Quam vero acute, sapienter, vere in eo O- lumine, cui titulus est, primordia Corcyrae, doctissimus Quirinus, et, quod maximopere me delectat, HEMT vos, omnia expendit, quae de Chaeacibus suis, quorum praeclari stimus fuit antistes, Homerus habet Eustathius quidem mollioris vitae luxum consectatos esse Phaeacas docuit sed quomodo haec conueniant, inquit Quirinus, cum iis, quae de Phaeacum certaminibus, eximiaque navigandi peritia dicuntur, Eustathius ipse viderit. laod ad Phaeacum humanitatem erga hospites, satetur, eam laudem ad uniuersam gentem, cui hospites erant accepti, non spectasse contendit tamen eius non suisse expertos viros insulae principes. Sed et suspicionem iuditatis, nimiaeque credulitatis a Phaeacibus repellit nam etsi eae Homero adpareat, magnam illos ex Vlyis nai rationibus
voluptatem cepiste non tamen videntur eas reputaste quasi ad historiae normam omnino ex prellas, sed in iis partesimodo historici, modo poetae sensise quod coniicit ex
510쪽
Cantor Vegregius, sermonem se habui i.
Has sane animaduersiones ex laudato clari Las viri libro, ubi etiam temere aliquos adfirmasse ostendit, ach ce c, Corcyrae, nomen apud Homerum reperiri, quam vocum vitricli etiam, vobis proponere optimum duxi, adolescentes Ctho M eoi, ut eas cum aduersis opinionibus componentes, quibus ipsim et aliquando haesisse videamur, clare cognoscatis, quam solerte sint excogitatae, quantamque laudem pronaei eantur. Verum ad ea, quae sphaerae ludum exponunt, iam reuertimur. Mxim is locus erat ad exercitium pilae inprimis deputatus. Aπολυυ diorum, quasi dicas exutorium, locus subiectus, in quo vestes cotato Tota, hoc est, lusores, deponebant. Σoxio. vero, siue eo Mao v ipsum erat pila sedere pilam, quae per vices
manu repercutitur, manuariati dixerunt, Aurelianus vero
repercussabilem et laticam. Haec Polluci dicta c*mη μα- Aamri et Suidae narat. Eius generis fuit pila saganica, hoc est, pagorum incolis usitata, quamquam et Romae invii suerit. Laxior erat, et vel lana, vel pluma mollitie pilo saria Pila vero clavaria praedura, firmoque stipata pilo, claua plumbata expellebatur, ut apud nos ligno, quod teret manubrio in latitudinem exporrigitur. Huiusmodi fuit trigonalis, siue trigon, qua ludebatur in thermis, seu balneis, ad corpus exercendum. Quae vox nona figura pilae ducta est, ut falso putarunt nonnulli, sed a tribus ludentibus, ita dispositis, ut trianguli figuram eff-cerent. Fosiis pila ventosa, coriacea, sphonibus vento Completa, nomen traxit a tumore quo follem imitatur. Quod autem pugno verberetur, non palma, tigillatorius usi dictus. Sunt, qui ab Hippocrate dictum censeant R-eυdos . et Usque ludum,aa. υκομαχὰν sed contra sentit doci illimus Burretus, Gallus Tom L Mon. Inscript COntendit enim, cohυκον fuisse peram, seu sacculum sabulo plenum, e celso lacunari fune aptatum, qui sublatus ab alterutra parte, mox dimissus a ludente, dorso aut pectore excipiebatur. Quodsi ictu minime concussus loco staret immotus, victor abibat Follem igitur si habuerunt