De linguae latinae in Germania per 17. saecula amplius fatis, ab ipso tempore, quo Romanorum arma et commercia nonnullum eius vsum intulerunt, ad nostram vsque aetatem, commentarii, auctore Iacobo Burckhard ..

발행: 1713년

분량: 651페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

231쪽

148 DE LINGUAE LATINAE

gione, a superstitionibus, Monastici regni, ut

Melanchthon eas nomina e consueuit, ner

uis, falsisque traditionibus purganda, facem beato Luthero praetulisse, merito suo exis i- metur. siquidem ipse Lutherus ad Reuchlinum, quem praeceptoru si bi venerabilis nomine compellauit, ultro professus eit o , ire huius ipsius firmitate non parum tauroru

istorum cornua fracta esse e idque Dominum egisse in Reuchlino, ut tyrannus sophistarum stardius oe mitius verbs Theologiae studiis ref

flere, ου Germania respirare coeperit. Erasmus

etiam postquam in epistola quadam almoll. Fabricium Capitonem sp declara

uerat, o lib. II epist. illustr. viror. ad Reuchi. c. 3 b. & M. Crus Annal. Sudia. P. I iI, lib. X, c. 7. P. s69. p Ep. 4, lib. I, p. 13. Temporum istorum theologiam egregie plane adumbrauit Bilib. Ρirckheimerus ita epistola apologetica Luciani Piscatori praefixa, cuius verba haec sunt: Absque deprauata illa dialecti eas. sophrstica) eoneertatione, ac argutiarum fuligine sanctis mam Theologiam consistere minime posse, exfimant hinc est, quod υetus testamentum negligitur, nouum quin idiotis scriptum vilipenditur. Aposto rum doctrina vix lectione rigna putatur.

Hinc diaus Hieroumus tamquam grammaticus contemnitur , beatus Augustinus etiam ignorantia δε- muatur, quem ricaculi illi nec argumenta sua, se invitam reverteret, intelucturum somniant, non propter rudem iliam 9 insignem barbariem , sed quia insantiarum, relationum, ampliationum, refrictio-

232쪽

'uerat, quid fuerit, cur in re Theologica mendanda tantum negotii oblatum sit: quod hanc scilicet ad suam usque aetatem homines professi sint, qui a melioribus litteris pertinacissime abhorruerint, quique illam suam inscitiam eo felicius tueri consueuerint, quod id fecerint pietatis praetextu. rem tamen successuram denique, confidere se, ostendit, si trium lis uarum cognitio publicitIs in scholas recipi pergeret. Vt vero in Germaniae scholas recipi coepta sit huiusmodi cognitio, Agricolae cumprimis atque Reuch lino deberi, nemo inficias tuerit. Reuerendus certe Io. Henr. Maius luculentissime id commonstrauit q), certis confirmans testimoniis

K 3 hunc

num, fo= malitatum, haec eit tum, quid itatum, or. reliqua id genus portentosa vocabula ignoraret. quicquid enim bllogio. orum spino tute non into sequetur, id penitus a Theo .ica eruritione alienum

, putant. .

q) in Vita Io Reuchlini magna cum cura multaque industria conscripta, ed. Duriaci an. I 687 , r. cui adde eruditum Io. Cunr. Dieterici Programma de Restauratione GDaecarum litterarum per Germania nauspiciis D. Reuchliui In Isauit , Tubi .e coepta, Giessae propos. I 66ι, & a cl. Georg. Henr. GCetZioi Principi Graece docto, quem an. 17o4,4 edidit, adie ctum p.6i seqq. Ph. Melanchthon linguarum donum, Apostolis collatum magis nouum tibi videri negauit,

quam quod hae a tanto squalore receptae ex tenebris pluaquam tartareis in lucem reuocatae sint. Declam. T. I, p. ΦΙ3. .

233쪽

1SO DE LINGUAE LATINAE.hunc longe dignissimum fuisse, qui praeclarus

haberetur philosophus, iuris & eloquentiae laudaretur confultus & disertus denique colere tur H sime qui Petri Galatini, Apuli, iudicio s , praedicaretur vir Christia re ligionis integerrimus, diuinae humanaeque philosophiae indagator solertissimus,Pontificii Caesareique iuris peritissimus, omnium bonarum

artium e ditissimus, Romanae eloquentiae fa cundisssmus, trium linguarum, quibus Deus arcana sua mortalibus reseruauit, interpres

disertissimus Q, qui tot praeclara edidit opera, Pt eius nomen seculis cunElis immortale permaneat, cuique parem numquam tota produxerit Germania: Quae omnia doetissimus Henr. Lor. Glareanus paucis quidem comprehendit verbis, sed nemo sis admodum, quando Reuchlinum omis doctrina pare

tem H iudicium hoc de Reuchlino tulit summus vir Conr. Peutinger. lib. I l. epist. illustr. viror. ad Reuch lin. A. 2, b.

s) ibid. C. η, b. s) in epistola, qua Alban F de variis quaestionibus

librum Alberto Archiepiscopo Moguntino dedica uit, ita de se scripsit Reuchlinus: Theologisse variis picturis nomen meum pro ros, is ae ubilibet locorum finxerunt, quibus me bilinguem delineabant, quum ni quinque linguarum peritus, Germanicae, Gallieaeiretin Graecae ae Hebraicae, nec non θ' Cha Anicae scripta messiocriter critiam. Quinquilinguem igitur me depingi oportuit, non bitinguem tantlim.

234쪽

IN GER M. FATIS CAM. IV. Isr

rem nuncupauit ss , Germamaque erudito

Breui tantum, eodem ei. Maio praeeunte, in praesenti ostendam, Reuch linum adhuc tum adolescentem, quum asperam & rudem faeculi philosophiam Basilere meditaretur, ad CVltum atque aequabile Latinae & solutae & ligatae orationis genus animum adiecisse; idem enim sentiebat, quod Rud. Agricolam statuiste infra videbimus, ornate dicendi posteriorem esse debere curam: nequc a Germanis suis quicquam amplius, quam ut grammatici magis haberentur, quam elegantes, requiri initio posse, existimabat; possiquam per tot saecula nihil aliud moliti erant, quam Vt barbari essent, et in sordibus persisterent suis. has igitur ut tandem aliquando eluerent populares, instigare eos perseuerabat, praeclaro Agricolae, Langit Hegiique cxemplo suae dubio impulsus. Qua ipsa opera sua, ut purius& scripserit & dixerit Germaniae iuuentus, effectum esse, seque arduae rei manum non frustra admolitum, mirifice laetatus est. In cuius etiam iuuentutis usus ut Lexicon siue Onomasticon istud Latinum, Meviloqui titulo insignitum, cuius in superioribus ad Datrem. mentionem fecit, conscriberet, se Amerba-chiis fratribus, eruditissimis typographis, ad-

ss) lib. II epist. illustr. viror. ad Reuchlin. X, 3, b.

235쪽

Iset DE LINGUAE LATINAE

duci se passus est d, vir, qui omnem suam aetatem iuuandis litteris dicauerat it . Quo

Lexico tum, quum nulli adhuc eiusmodi ex instarent libri, nulli saltem meliores ), non tantum linguae consuluit cultoribus, sed eos quoque, qui talem molestiarum plenissimum laborem postea in se susceperunt, quodammodo adiuuit, exemplo certe inuitauit: quin opera, quam in conscribendo isto collocauit, praeclaram plane promeruit laudem 3 qualis omnibus, qui rei, antea a nemine adhuc tentatae, 0 orat de Io. Capnione in Declamat. Ph. Melanchth. III p. m. 3QQ. it) qui de se ipse in praefat. R. Iosephi Hytapati Parpinianensis Lanci argenteae ex Hebraico in Latinum ab se translatae praem. Tub. ista ita scripsit: Ego vero ea conssitione natus, Ut optimarum artium, quas & summo labore 9 grauis mis impensis mulist quoque tempore acqui ui, non im inuidus ci tributor , instar Apostonianae votacris e fusum triti- eum ceteris auibus renuntiantis, quo lautins pa cerentur, ut es apu Philo iratum Iibro quario, mis flee gauiso lectiones, quas via ferula magis; a ve meopte ingenio dissici, aliis communicare. Νultam est enim bonum, inquit Manlius Seuerinus, quod non pulcrius eluee fiat, si plurimorum notitia compro-

a betur.

') Nam in illo Lexieo quod antea Salomon Episeopus

Confantiensis ediderat vel quartum vocabulum barbarum & vitiose seriptum fuisse, Io. Zwingerus in oratione de Barbarie superiorum faeculorum Ostendit.

236쪽

. IN GER M. FATIS CAΡ. IV. Is 3 tatae, periculum primi faciunt, denegari non potest. Singulari etiam laudi Reuchlino nostro & hoc ducitur, quod eius in primis

cura factum sist it Tubingensis academia,cuius

eximium per complures annos ornamentum

exstitit, & quae eos semper deinceps humaniorum litterarum habuit doctores, quorum eruditione uniuersa Germania exculta est, priscam Latinae lingua barbariem dc asperam plane eiusdem pronuntiationem tollere coeperit : quae in Sueuis tam horrida, tamque inculta prius futilia cilcitui, viii Italis & aliis exteris gentibus pronunciationem istorum audientibus ludibrio fuerint; interrogantibus: Putantne hi homines, sese linguam loqui Latianam 8 Summi itaque inter gentes istas viri Capnionis orationem libentius multo audiebant , quam reliquorum, qui patrium retinuerant sonum. quo etiam nomine is a Principe suo dilectus est, quum Latine dicendi v- sum, & pronunciationis minus horridum haberet sonum u). Tam praeclara Reuchlini, cuius nomine in Gallia nihil celebrius tum erat , merita reputans supra citatus Conr. Leontorius, Germanis perpetuum fore putauit pudorem, tantum ciuem non omnibus opponere

u) Declamat. Melanchth. T. III, p. 3oi & es. Maii Vit.

237쪽

is DE LINGUAE LATINAR

Italis v . qui ipsi insignem eius doctrinam

tantopere stupuerunt, ut quum coram ostendisset, quam accuratam Graecae linguae sibi 'comparasset cognitionem , Arraronis , Graecus natione, in Italia degens, exclamav rit : Eheu Graeci r nostro exilio transvolatris

Alpes X l Quam fortunam Demetrius Chaia condyles, eruditissimus Graecus, Germaniae nossrae minus inuidisse videtur : siquidem Reuchlinum graecis nare , & pulcram admodum epistolam Graece conscribere cognoscetis, non parum ea re laetatus, & ip si1 Rench- lino & patriae eius congratulatus est, quod talem virum produxerit, qui decus ei eYsiste

ret . Quid . quod anno Vis CCCC XCVIII

a Philippo Electore Palatino Romam missus, ut coram Pontifice causiam ipsius ageret, tam luculenta ac eleganti id perfecit orationeL timi et), ut summi Italiae viri magnopere eam

sint admirati , & quidam eorum ipsum Reuchlinum flagitare prius non destierint, quam publici istam fecerit iuris: quum dignam V ibid. p. 63 .

κ Melanchthon. Declamat. T. IlI, p. f cl. viror. ad Reuchi. ep. pag. 7ι, b. 1) ab Aldo Manutio editam olim cel. Maius Reuc, lini vitae integram inseruit pag. i9ς, seqq. praemissa etiam est lib. II epistolar. illustr. viror. ad Reuchlin. cons Petri Iacobi Artunensis epistolam inter clar. viror. ad eumd. Reuchlin epist. P. I8.

238쪽

IN GER M. FATIS CAP. IV. IN

gnam eam existimarent, quae propter summam elegantiam, dignitatemque verborum,& sententiarum grauitatem ubique terrarum legeretur adeo diserte, prudenter, apposite Omnia oratione hac exoticuisse Reuch linum, iudicarant a . Non minus docte eleganterque scriptam diiudicauit quamdam Reuch lini Apologiam Hadrianis Cardinalis:

cuius quum nasum nossent Germani, non parum mirati sunt, quum intellexissent, non sine sumime eruditionis admiratione eam a

Cardinale lectam esse b). Reuchlinum vide facie nosceret, inter eximia desideria penitus insedisse sibi, testatus est D. Franciscus Picus, Mirandulta Dominus c , princeps ob ingenii quamdam diuinitatem dc eruditionis ii profunditatem pro naturae miraculo habitus d): posteaquam pridem in litterariis operibus suspexerat virum,& dudum de eo iudicauerat, quod suetit Latiae donatus lumine linguae: quanti eum in Hebraicarum etiam litterarum cognitione fecerit Picu , illa epistola docere

mer. P. 23.

239쪽

is6 DE LINGUAE LATINAE

nos potest, cuius extrema verba sunt e): qua de re cons ore te accuratiorem omnibus is fitteris hominem, re in Hebraeis longe lateque versatum, operae pretium .duxi. Decreuerat etiam aliquando R issensis Episcopis, posito cultu episcopali, hoc est, linea veste, qua semper Vtebantur tum in Anglia episcopi, nisi quum venarentur, traiicere , hac praecipue causia impulsus , ut cum Reuci lino colloquendi facultas si1bi daretur. tanta habebat episcopum discendi Germanorumque eruditissimi cognoscendi si1tis f). Hanc Reuculini celebritatem atque eruditionem cogitans Marsilius Ficinus ad ipsum Reuchlinum nostrum & Ludovicum Nauclerum, Io 'annis fratrem, scripsit ff), se mirari, Germaniae Ρrincipes Florentiam adolescentes erudiendos, tamquam ad Academiam, mittere : quum tamen Reuchlinus, eiusque similes ea scriberent elegantia, ut Germani non ad academiam, sed ex academia filios suos mittere viderentur, atque apud exteras nationes perquirere sibi iam domesticam disciplinam e ita exclamans : Euae rerum vicis Mu-do es t Qua ipsa in re Germani Romanos imitari videbantur Demetr. Chalcondylae Vt- pote

e lib. II epist. illustr. viror. ad Reuchlin. t. 2, b.

240쪽

IN GER M. FATIS CAP. IV. Is

pote qui, tametsi terra marique domini fu rant, suos tamen filios Athenas & ad aliam Graeciam miserunt, disciplinae Graecae & se monum rhetoricorum philosophicorumque dogmatum participes g). Venetorum etiam legati , quum aliquando Reuchlinum

nostrum Nouum Testamentum expedite admodum interpretantem coram cognoscerent, alter alterum sic allocutus esse dicitur: Eccet quam, qui hac litteras norunt, grati acceptique in Germania sint ; apud nos Pera non adeo magni aestimantur, immo Jernun

Verum non putan8um est, uniuersae GA, maniae gratos acceptosque fuisse tum hones fissimos excellentis Capnionis conatus . illi dumtaxat, qui bonis ingeniis praediti, nec corrupta ista & perturbata disciplina insem erant, conatus viri approbabant; eodem aspirantes,quoReuchlinum peruenisse animaduertebant. His sic carum adamatumque eum fuisse, confirmat Erasmus h), ut si pater fuisset, omnibus intimius carus esse haud potuisset. At quemadmodum Rud. Agricolae plurima impedimenta obiecta esse vidimus : dum optimis litteris infensi, &doctissimum quemque perosi monachi cla

o ep. clar. viror. ad Reuchlin. ep. Pag. 7I. b. M lib. II epist. illustr. viror. ad Reucia. t. I, K

SEARCH

MENU NAVIGATION