장음표시 사용
211쪽
displicuisse tum, questus est, ut studiorum, si non amorem, usum certe, & ob id ipsum amorem etiam paullatim in animo suo perire senserit. Non tamen Germaniae fortunae, vel suo nomine gratulari non potuit Agricc-la: quem summi & illustres viri, qui plurimum apud Maximilianum Imperatorem gratia valebant, tanta prosecuti sunt beneuolentia, ut ipse ad fratrem suum Ioannem scribens, adfirmarit, cos summopere conatos este, Imperatoris familia 'sum inserere e qui crebram idcirco apud eum fecerunt de Agricola: lmentionem, cum tanta rerum eius praedicatione, ut se ipsum laudum Ibarum pu issec Iscribat n). Neque male de Germania tua is sperare licuit optimo, & de litteris optime s merito ciui, quum praeclaros quosdam viros tam laudabili exemplo excitatos, vestigia sua Psequi,& ex diuersis patriae prouinciis suppe-ae
Inter hos in primis fuit RVDOLPHUS LANGIVS, IV iphilus natione , in templi
Monasteriensis Collegio Praepositus. qui quum ingenio primum atque iudicio, multa deinde eruditione, dc exacta Latinitatis cognitione eloquentiaque excelleret, & auctoritate simul polleret , Agricola ingentem istam, cuius in superioribus mentionem inieci,
212쪽
inieci, fiduciam de eo concepit, sere aliquando, ut Germania insolenti Italiae occupatam bene dicendi gloriam extorqueret : quam ipsi Itali ultro concesserunt Langio : siquidem tum, quum Episcopi sui cauilam grauiter aliquando ornateque coram Pontifice Romano perorasset, mira Germani hominis facundia non minus, quam Agricolae lepore, obstupuisse eos, legimus. Quum igitur is aeque, ac idem hic Agricola, eodem magistro Traoma de Re is suasore in Italiam profectus sit, ibique meliorum litteratum studiis animum serinarit suum, & in subleuandis deinceps per Germaniam litteris consors Agricolae exstiterit: amplissimae quoque ea re comparatae laudis socius merito suo existi matur : qui una cum Agricola profligatis
barbararum vocum tenebris, absurdorumque
sophistarum libris scholis paullatim eiectis re-ritiorem discendi re Latine scribendi rationem
Germanos docere coeperit. Cui haec insuper
laus manet, quod ipsius Agricolae & Alex. Hegii iudicio primus Germaniae Poeta fuerit co , ad veterum imitationem versus co I ponens,
vi In hac laude quae Conrado Celti alias impertitur
R' Agricolae & R. Langio Vindicanda H. Hamel- mannus multus est in oratione sua de doctis West-phaliae viris a pag. io9 - iii Oper. histor. qui demum
ita finit : Stat firmum 9 sum littera, tim muI oetides omnium primo a duobus Mesphatis
213쪽
ponens, vulgari illo, ac rhythmico carminum genere, quod solum per tot saecula viguerat . inter Germanos, exploso : Vbi notandum id, quod ph. Melanchthon diligenter obseruare iussit Geru anos '): quemadmodum Romanis temporibus poetices contempmmincredibilis inscitia rerum omnium, infantiaque secuta siit: ita tum, qiusm eruditissimiis hi Germanorum vorsculos facere coepissent, hos cum motioribus litteris in gratiam rediisse. Langius hoc nomine ab Hegio ita laudatus Pest: iam ferre poetas Barbarie in media IV Phalis ora potest. In Langius hanc decorat, maiorum sanguine 'clarus ,
angio atque Hegio ) 9 vuo, qui es in vidinia
Mesphatiae unius. 9 cum sis mutibus familiar/ta tem habuit, exsuscitata esse Haec omnia firma store posse, arbitror, ita, ut Celti quoque laus sua sartas simul atque tecta conseruetur; si nempe statueri χmus, eruditissimis istis Westphalis laudi ducendum esse quam maximae, quod poetices studia suscitauerint; Conrario Celti vero nomen primi in Germ nia poetie Imperatoris manibus coronati deberi; qui ita de se scribit: Primus ego titulum erasi nomenque poetae. . reis manibus laurea nexa mihi. vid. M. Adami Vitae Philosophor. p. m. 29. seqq. ') Declam. T. I, P. 6Q9
214쪽
IN GER M. FATIS CAP. IV. Ι3IMonasteriaci Dusque decuwque soli. Prιmn Melpomenem qui rura in i siphala
Eiusdem huius Langit consilio bonarum litterarum, ac Latinae cum primis linguae, purius nitidiusque ad veterum imitationem elaborandae, scholam exeunte seculo XV Monas erit apertam esse, scimus p); Coloniensibus & reliquis instar barbari ei patronis contra frementibus, tot saeculis usitatam instituendae iuuentutis rationem, libellosque adhuc in scholis tr tos retineri, nouas ex aduerso mutationes, & studiis & disciplinae periculosas caueri oportere. Quam sententiam ineptam plane, consilium vero suum sanum este prudensque, & re ipsa & grauis simo Italorum testimonio confirmauit Langius, & ita denique vicit, ut paullo ante obitum suum, quum quaedam Lutheri scripta legerat, tamquam verissimus vates praedixerit: Iam tempus insat, ut tenebrae ex ecclesiis re scholis extirpentur, ae redeat puritas in ecclesias, Or mundities Latini sermonis M scholas. Quum aedes
eruditissimi prudentissimique Praepositi doctorum hominum per bene multoS annos eX
p) Dau. Chytraeus, Saxoniae lib. III ad an I 97 seq.
liistor. p. 97 seqq. p. at 7 seqq. inuenitur oratio, quam idem Hamelm. in laudem R. Langit conscria Psit, eaque perelegans.
215쪽
stitissent receptaculum, complures periti admodum euocati subinde ex iis sunt ludorum, passim in cuncta Saxonia instituendorum, moderatores. quales Monasteriensi etiam Langit conssiliis fundatae ordinataeque scholae praeerant , quorum fama bonarum litterarum cultores permoti, ex longinquis maxime
Ipsa tamen hac schola politiorum litterarum ac linguarum seminarium, quod Dauen- tria constitutum erat, antiquius fuit. Hoc non ita multo ante citatus ALEXANDER HEGIVS triginta circiter annos optime administrauit: quem Langius cuius popularis,&in eadem Dauentriensi schola condiscipulus is antea fuerat, praestantissimis libris missis urgere non destitit, ut exstirpata barbarie discipulos suos humanioribus litteris erud reperseueraret. Quum igitur genuinus Agricolae fuerit discipulus, nec minus segniter, ut barbaries profligaretur tentarit Hegius, in laudum, quas utrique isti Rudolpho deberi vidimus, societatem iure venit,dum magnam omnino eorum meritorum partem est adsecutus, & nihil plane in eo, Erasino testan-
te q ) , reprehendi potuit, nisi quod famae
216쪽
plus aequo negligens nullam posteritatis habuerit rationem: eruditus ceteroquin Vir, sanctus atque facundus. Quantopere Agricola Hegium hunc suum dilexerit, quantamque de ipso conceperit spem, & quam fidelis etiam praeceptoris munere & in Hegio &in aliis per litteras docendis perfunctus sit, plurimae eius declarant epistolae : quarum una confirmauit Ο , se, Hegium quotidie politiorem limatioremque fieri, intelligere, cs in siummam capropter adduci θem, litteras cultiores aut ipsius Hegii ductu, monitis ac institutione,
aut nullius praeterea viribus, in Germaniam peruentur πι, re arcem aliquando occupaturas.
Qua in re optimum vatem sese praebuit Agricola, quandoquidem longe excellentissimos viros, optime de litterarum studiis suscitandis promeritos, ex Hegii schola prodi iste, infra patebit. praeterquam quod Mesyphalis Iegii maxime atque Langit, optimorum ac eruditissimorum ciuium, exemplo certatim inducti videntur, ut barbariem ex Germania penitus profligatum irent. Quod quum ita sit, Herm. Ramelmanno materia deesse non potuit, quum de quibusdam Mesphabae viris scientia claris, qui, explosa barbaris, puritatem Romanae linguae toti
Germania attulerunt, orationem conscripsit
217쪽
suam s): cui etiam alia praeterea oratio ostendere facile licuit . quomodo hominibur I siphalis potissimum debeatur re adscriben- . dum sit, θ Nod Latina lingua repolitiorestes per Germaniam sint restitutae s . Quam Vmes phalorum laudem ab obliuione silentio hominum quam maxime vindicatam voluit Dau. Chytraeus ss & Erasmus et iamsi mestphalus populus rudior vulgo haia 'beretur, multos tamen summis ingeniis mi ni meque vulgari doctrina praeditos viros eum dedisse, fassus est y quum nullum mor talium genus aliud laborum patientius,quodque fide dc morum sinceritate, simplici prudentia & prudenti simplicitate magis commendandum putarit. Multa porro, quae ad mestphalorum laudem, litterarum studiis,&singulari Latinae linguae cultu partam pertinent, idem Harnelmannus sex istis libris pro- btulit, quos de Viris silentia, virtute, pietate
s scriptis i lustribus, qui vel Mesiphali su
runt , vel in IVesiphalia vixerunt, conscri-.
psit 0. Qui in Apologia etiam pro Mes
phalis contra Iusti Lipsi calumnias idem istud
ss) Saxoniae suae lib. III, p. 7s, & 8I. x is . p. asi seqq. Oper.
218쪽
argumentum attigit te. Huc denique spectant binae eius orationes, una de Rodolpho Langio vi, de Herm. Buschio altera M: v-troque mestphalo. Eiusdem nationis viros etiam aliquot, qui non Vulgari. doctrIna
praediti, de bonis litteris & pueritia incis-- feranse prouinciis circa medium scuti XVI cum pri mis bene meri ti ex isti m an tu r, D. C sebum Epistola quadapa ad Io. Reccium d ta x) laudasse neminem fugit: quum ea semel atque iterum recusa in omnium sit m nibus cf. quorum nonnullos ut in seque tibus nominem, rerum temporumque postulabit series Integro enim fere taculo ante, eodem scilicet tempore, quo Hegius Dauentriae docebat, ex eadem mestphalia Selesiarium, supe- perioris Germaniae oppidum, emigrauit LV-DOVICVS DRINGEBERGIVS : eae cutus schola, quam R. Agricolae consillio ibi aperuit , longo excellentissimi &.. celeberrimi
manno conscriptam Io. Goes opusculis de emphalia, Helmst. 668. 6. editis, inseruit P. 29. x) Helmst, 16Ο . q. y Eam enim Io Goes modo citatis opusculis Inseruit P. Ios. & nuper admodum eamdem denuo emisit Reinh. Henr. Rollius in Memor. Philosophor. Dec.
219쪽
progressi sunt viri, qui optimarum artium scientiam & elegantioris praecipue Latinitatis studium per singulas superioris Germaniae piovincias disseminarunt 7 . Quid enim,
quaeso, Germania nostra celebrius habuit D. Reuchtim, siue Capnionis, Io. Camerarie Da burgii, Conr. Celtis, Henr. Rebelli, Leati Rhenani, D. Sapidi, Iac. Wi helingi, Bilibaldi Pire heimeri, nominibus. Optimi enim hi Germaniae ciues, Rud. Agricolae in primis, cui superilites erant, & quem communem suum Venerabantur praeceptorem, consilio &exemplo inflammati , melioris litteraturae hostes magno animo coniunctisque viribus in superiori Germania aggressi sunt, quibus-
cum Vir. Hutrenum, Horma um Comitem a
marium, alios, consilia ac arma sua deinceps consociasse, audiemus. De quorum singulorum praeclaris in Latinam linguam asserendam meritis quum strictim agendum decreuerim : primus locus
Io. REVCHLINO, Phorcens, deberi vide
tur : cui ipsius gloriae neminem sociorum istorum, reliquorumque amicorum, inui disse , praeconia, quibus certatim ornatum
eum a) H. Hamelmann. in vita H. Buschii op. hist. p. 28s&in Goes. Opust. p. 32. cons. Erasmi epist 1o lib. XXIII, p. i26o, edit. Lond. &D. Chytraei Saxoniam, lib. III, p. 76, 8l.
220쪽
eum luerunt, abunde declarant, qualia qui cognoscere cupiuerit, ei quam plurima subministrabunt clarorum virorum ad ipsum Reuchlinum Latine, Graece atque Hebraice scriptae,& a Io. Hisiurando, cui istas tradiderat Reuchlinus,emissae Epistola: qualium deinde nouus liber iecutus eth. istarum una Henr. Bebelius confirmauit Capnioni a) eam de ipso famam tum fuisse apud omnes Germaniae bonarum artium studiosos, ut ipsum coluerint, amauerint, & venerati sint, quasi aliquod numen a superis in hanc terrarum c lamitatem elapsum e nihil enim rarius ista tempestate esse potuisse, addit Bebelitis,quam virum adesse in nostra Germania, qui Graecam linguam calluerit, re cui Latinus sermo tam- Νquam natiuis fam latus siri. Conr. Leontorius, postquam quinquilinguem Sueuum eum nuncupauerat, Romano Tullio ipsum non- modo aequauit, sed praetulit : qui ex tanta barbarie in tantam eruditionem emergere valuerit b): & qui felicissimo auspicio in lucem editus videri.potuerit, quique Germanum nomen barbarum adhuc existimatum immortali illus rarit gloria : & in quo denique tantulari optimarum artium, tantum eloquentiae, & tanta non Latinarum solum, sed