장음표시 사용
311쪽
que, omni linuarum ac litterarum gener e florentis stinam reddiderit conditor , caque ipse optimis studiis fauerit moderatione, veteris doctrinae patronis, de quo quererensi tur, non fuerit: adiutis studiis, quam matum luce, nobiliorem eum aliquando turum, existimauit. dum litteras non ita in gratas fore, sed trilingui facundia vindicem
suum immortali gloriae consecraturas, con ' ,
fidebat I . GEORGII Saxoniae Ducis, o
pta. Aliam verbosam satis ad eumdem Principem datam epistolam, manu, nescio cuius eruditi, friptam in bibliotheca Augusta Wolfenbuitelens legi: quae licet Londinensi Erasini Epistolarum editioni R inserta non sit, atque ita neque Basideensi: ea ta- Umen quin dudum typis forsitan exscripta,&recen tissimae editioni, quam Bataui curarunt, addita sit, haud dubito ii, quibus tam felicibus esse licet ut , , editionis huius euoluendae habeant copiam, scrupulum, si quis reliquus ipsis fuerit; facile tollere sita poterunt. Scripta est epistola Anmerpiae a, d. i dXVIII Kal. Maias, an . isis, & nulli plane Erasini se
epistolarum elegantia rerumque varietate cedis r siquidem praeter laudem, Fride. ico ob mirificum orgahonas litteras, passim per Germaniam tum efflorentes, magis vero magisque principum fauore euehendas animum debitam, honorificam admodum Lutheri mentionem continet: de quo inter alia ita seribit: Vitam hominis nemo, qui nouit, non probat, quae quum longissime ab οῦ ab omni suspicione muaritiae atque ambitionis , morum innocentia vel uuae ethnicos fauorem inuenit: quam non conuenit
312쪽
3 IN GER M. FATIS CAP. IV. 229aΗspiciis atque munificentia Libsensem a cademiam, celebrem iam prius ac solennibus studiis florentem, politioris demum etiam
mansuetudini theologica, protinus, ac ne perlecto quidem libro, tam inaniter debacchari in nomen ac
famam probi viri, itaque apud imperitam plebecu-Iam, quae prorsus caret iuricio' praesertim quum ille insputa a prost Perit, quum omnium iudicio sese
submiserit. Ex quae honorifica atque egregia verba sequuntur alia. Extrema epistola haec leguntur: Ceterum ut tuae res tudinis est Christianam rustionem pietate tua protegere : ita pruintiae est, non committere, ut quisquam innocens, te infitiae praes-M, ub praetextu pietatis aliquortim impietati δε- datur, uvis Lem Leo Pontifex cui nihli magis est
cordi, quam ut tuta iis innocentia. Pater Uscari uiset, nec amat eos, qui Iub i ius τmbra franni- em exercent. neque quisquam magis paret animo
pontificis, quam is, qui quoa aequis mum es, exsequi tur. Quid iste de Luthero sentiant, nescio. recte, hic virio, tibi os eius ab optimis quibusque legi. Quid sidericus ad Erasmi hanc epistolam responderit ex huius h pist. lib. XIII cp. Α, quodammodo discere licet, ubi Erasmus ad Episcopum Roffensem scribit : Dux Sax: n a Fridericus bis ad me scrit l, eidem meae respontaens episo aer huius unius praesidio
sui sit Lui herus. M ait, se causise deaesse verius,
quam personae. M.tit non commisi rum sese ut in sua ditione opprimatur innocentia, eorum malitia quaesua quaerunt, non qua D u Christi. Fridericum. Coloniae arcessivisse ad se Erasmum, ut eius de Lutheri doctrina iudicium coram sciscitaretta ex Oratione de Friderico, T. III Declam Ph. MeIanchth.
FZk 93, intelligimus. Quod si plura de sapientissi-
313쪽
litteraturae ac linguarum accessione sic ornitam esse, idem Erasmus confirmauit m k vix ulli ceterarum tum cesserit. utpote
principis benignitas egregia ingenia ita i
citarit atque evexerit, ut Saxonia
iuuenes fouerit tum, nihil mediocre de se polliciti n). Aliquot annis ante, quam Eras de Lipsiensi academia haec scripsit, Vir. I timo hoc Principe cognoscere volueris, confer IMelanchthonis elegantissimam orationem in sre eius dictam T. II Declam. p. s73 seqq. p. s83 hη leguntur verba: Amiserunt O sudia nostra Manatem, nemo enim Principum ingenia, aut norat Fus,aut aluit benignsius. de quo in oratione deM miliano Imperatore p. s I praedicauerat, eum ipshuius MaximiIiani exemplo animum ad litteras adiecisse, & eum eius Deoisiliam fontibus suis essremtitutam. confer porro alteram istam de Friderico orationem T. III Declam. p. M seqq. p 88, litterSe ringuam Latinam eelerius arripuisse,& doctriauidiorem fuisse optimum Principem, relatum
m) lib. XIII ep. is Isti Erasmi afffirmationi pondus
addunt Pirekheimeri verba, dedicator. ep. I, p. 36α χμMeriei vestigia seeutus Histrissimus Dominus G orgius Saxoniae dux florentis mus , qui ne Patruo virtutibus cederet, aut pace minor, quam bello esse . Lissensem suam Academiam ita doctis viris exornat. Bastariorum incuriam diriganter emendat, ita bou rum artium eupidos insigat, ut non minorem inis gloriam consequatur, quam riseiplinarum canaeiaearcotilitatem ad scantur.
314쪽
. IN GER M. FATIS CAP. IV. MIemus Herm. Nuenario de eadem confirmauerat, quamquam pertinae iter adhuc rei
istati est ent sophistae, erexisse se tamen ibi lit- raras, recitaque studia esse aucta. De PHILIPPO, Comite Palatino Rheni, Heritore, cuius Cancellatius Dalburgius prius fuit, quam episcopus creatus est, Rudolphus Agricola scriptum reliquit o) : Principem
eum fuisse aequitate, iustitia, moderatione, Clementia, religione, omni vitae morumque suauitate, & omni principis priuatique hominis laude consummatissimum. qui quum litterarum haud rudis esset, & eruditis sermonibus magnopere delentaretur, ac ideo aulam habere vellet litteratis hominibus ornatam, Agricolam familiariter complecti coepit p), in consilium de republ. adhibitum; seque ei ita deinde praebuit, ut neque ipse plus facere potuerit, neque Agricola tantum potuerit sperare. Quid de IOACHIMO I, Hectore Marchione, dicam ὶ cui Latine dicendi facultatem plurimum laudis peperisse, scimus q); dum eius orationes prudens quis-
o) Lucubrat. p. 2e p) Phil. Melanchthon epist. Lucubrat. Agricolae praemissi. & quam Abbatis Vrsperg. Chronico praefixit item in ita R. Agric. Declam.T II p. SI.
quentiae A. s, b. quae etiam reperitur T. I De- alam. Ph. Melanchth. P. 6Ι8, seqq.
315쪽
que propter consilium & sententiarum grauitatem , eruditi propter genus Verborumvmagna cum admiratione audire consueue- rant. Tanti fiebat tum a summis etiam Ρrincipibus Rirmem sermonis cultus f cuivi sedulam nauarent operam Electorum Principumfo Sm, in Aurea Bulla diserte est sancitum: cuius conditor Carolin IV fauore, quo litterarum studia prosequi consueuerat, singularem adeptus est laudem: qualis etiam filio eius S gismundo debetur. Hie quum sapienter statuerat, neminem sine litteris recte imperare scire, & hancce sententiam suam Ludovico Comiti Palatino Rheni modo laudati Philippi Parenti, confirmauerat, eum senem iam per- mouit, ut canus Latinas litteras disceret, non
aliter, quam Cato Graecas ' . Ad EBERHARDVM, mrambergensium Principem, quod attinet, is non modo omniabus sui temporis Ρrincipibus praeferendus, sed &priscis clarissimis &illustribus viris ob Virtutem merito comparandus quibusdam Molim videbatur, ita, ut quum diem obiisset, ad omnium Minerva insignium perniciem s incommodum decessisse , eum , crederent o. quippe quem hoc praecipue egisthlegi-
316쪽
legimus s , ut sibi viros sapientes, s erudi
tos adiungeret, quorum de rebus maximis consilia audiret. Imperatoris enim aulam, Venetorum gubernationem, & aulas ducum Saxoniae, ubi doctos homines ad negotia adhibitos nouimus, vidisse optimum principem, qui haec memoriae prodiderunt,addunt. qua re factum perhibent, ut & ipse viris nobilibus doctores addiderit , inter quos D. Nauclerus & D. Capnis excelluere. Tubingensem academiam, quae auspiciis eius fundata est, & unde mittebergensis academia quasi colonia deducta videtur s), quum inuisit optimus Princeps ad exiguam Naucleti sui, qui primus recens constitutae academiae rector fuerat, domum plerumque eum diuertisse, referunt, comitatu in arcem dimisso. aula hac ratione in senis doctoris tuguriolo constituta, modestia , sobrietate, castitate Pauli & Antonii congressibus par, utilitate antecelluisse, quibusdam visa est, quod deliberationibus ibi captis terrae principis rectae sint, iustitia, pax, disciplina, conseruatae bs). Quamquam Latine ignorabat celsissimus Eberhardus, peruersis purpuratorum consi-
0 Doctam. Ph. Melanchthonis T. III, p. I7O seqq. ubi scilicet verbosa de Duce Ebcrhardo oratis
317쪽
liis, ut supra vidimus, deceptus: theolo.' Isgorum tamcn & iureconsultorum disput tionibus crebro interfuit, sciscitans subinde, Gihi qua de re disputatio esset. Cuiusmodi er
ditorum consuetudine eam consecutus est doctrinam, ut de omnibus rebus iusserere posset 0. inde etiam factum est, Vt, quum ora toria laude praecipue delectaretur, ipse., ab eruditis ad partis suae ius exponendum armatus, aliorum saepius principum caussas in conuentibis agere haud dubitarit: posteaquam . scilicet a doctoribus suis fontes argumento rum, ornamenta, exempla, historias, aut alias Ninarrqtiones negotio suo conuenientes re perat. Quum tantae optimi murtenberge sium Ρrincipis fuerint virtutes ; quid mirum, si Germania earum gloriam capere non potuit λ doctissimi enim Italiae viri principem eum coluerunt te, qui pacis studia rebin bel- 4licis anteposuerit, templa fundant, publica litterarum gymnasia fecerit: qucm subdi
non tam metuerint, quam amarant, obserua-
atque mirati sint. Diuino omnino factum eredunt benefi-eio , ut saeculo, quo litterae renascebantur, in
318쪽
Principes rerum summam in cuncta fere Europa administrarint, qui m1titia & virtute, non Persico fastu magni, studiorumque cupidissimi, illorum, qui litteris operabantur, causis magnopere cuperent, & inter quos summum existeret certamen, ut ipsi litteris impensius imbuerentur. Etsi enim virtus in omni humana specie praeclara & pulcra est: eam tamen in nobilitate splendidius elucere, iudicabant, & quidem adeo, ut, quo quisque princeps, aut nobilis doctior esset, eo plus in ordine suo auctoritatis ipsum habere crederent u . Horum ipsorum Principum pietati tribendum existimauit Erasmus G, quod tum passiim, ceu signo dato, excitata sint pra clara ingenia, quae ad restituendas optimas litteras inter se conspirarint. Neque maiorem felicitatem humano generi contingere potuisse, idem eruditissimus vir censuit M, quam quod principum benignitas optimarum litterarum professores & iuuenum non vulgarem spem de se praebentium ingenia fouerit, eorumque auctoritas aduersus μυσο -- σει istos, veteris inscitiae tyrannidem pertinacissime tuentes, fuerit praesidio. Nihil
u) Io. Sturni. in dedicat. qua Golii Onomasticon
H Epist. lib. I, ep. 4. epist. eit. ad Fridericum
319쪽
enim ad eruditorum laudes illustres reddendas aptius esse videtur, Imperatorum, Regum, Principumque patrocinio Franciscum Ι, tiarum Regem, ditandis eruditis aerarium exhausisse, sunt, qui existimant; quum amplissimis praemiis inuitarit& allexerit undecunque viros virtute, doctrinaque excellentes.
Hispania a diuinae plane indolis regebatur Principe. Nec Anglia Iitterarum imperim tum habebat tum Regem: qui quum benenata ingenia non praemiis solum excitauerat,
sed suo etiam exemplo pigris calcaria subdiderat: non mirum putauit Erasmus y , iuuentutem illic effloruisse. Eiusdem Regis voluntate, iudicio, & liberalitate Lisacer, Morus, & Coletiu excitati, tam diligenter liue, terarum studia coluisse a Sturmio dicuntur λ), ut eorum protela, sua etiamnum aetate, in Anglia vim suam retinuerint, & Eduam dis Rex incredibilem sapientiae atque doctrinae excitarit exspectationem, si modo vita suppeditasset diuturnior. qua in re Elisabetha Regina mortalibus felicior exstitisse ab eodem Sturmio praedicatur λ cuius ingenium, aeque ut fratris, ad humanitatem litteris elegantioribus excultum fuerit. Quam benigno in litteratos animo fuerit Matthias Rex
320쪽
Hungame, inter omnes constat: is enim ipse est, qui incredibili cura, ingentique sumptu insignem Budae instruxit Bibliothecam; quanta extra Italiam tum nulla crat: ex qua praeter complures libros alios, Polybium & Diodorum Siculum primum prolatos, typis e cusos esse, nouimus a). Cosmum dc Laurentium Medices studiose operam dedi iste, ut Musis in splendorem assererentur, quis ignorat Z Leonem vero X, Pontificem, tantum ii terarum exstitisse Maecenatem,scimus,ut aevo eius doctorum etiam mulas hordeo pretiosissimis tapetibus effuso laute atque opipare exceptas, versibus nonnulli luserint. Multo videlicet meliori fortuna utebantur Romae eruditi Leonis aetate, quam A1Ni W, anteces forumque temporibus,quibus litterati misere esuriebant Romae : quum tamen pontificiae opes praecipue collocari debuissent, vel in calamitosos, vel in eos, qui tractatione litter rum religioni operam nauarant b). At Go-
a) vid. orat. de Matthia Rege Ungariae Tom. III
Declam. Melanchth. p. isti. Θ Tom. I Declam. Melanchth. p. 4 l.ubi Melanchth. pluribus verbis enarrat . quam exigva Theoaoro Getae merces a Pontifice, cui Aristotelis & I heophrasti libros in Latinam linguam versos obtulerat, reddita sit. nihil scilicet praemii praeter sumptus. quos in ornando libro posuerat, vetulit dodiissimus