장음표시 사용
331쪽
te, ut rem eo perduceret, quo Adelmanus: maxime perductam volebat, nulli labori postero tempore pepercisse,supra cognouimus,. ita, ut famae vitaeque discrimina subire ea propter haud dubitauerit. neque vero conata optimi viri successu caruisse, sed eum, ex quo Λdelmanus epistolam istam ad ipsum mise- .rat, triginta octo amplius annorum spatio fortiter & secundo Marte contra barbariem, . tamquam ferum ac immanem hostem, pu-,gnauisse, pariter intelleximus. Nam tum,.quum epistola ad Reuchlinum missa est, vixi triginta natus is erat annos, & Agricola non
ita pridem Ηeidelbergae scholas instituere
coeperat: Tubinga vero humaniorum liti , rarum studia etiamnum fugiebant. Eo ma-. gis mirandum puto, Adelmanum inter barbaros adhuc tum Germanos versantem tam puro ac eleganti dicendi genere usum esse. . verum hoc Italia ultro acceptum retulit: -- ius gymnasia optimarum artium nutrices, a ctores atque opifices quasi collaudauit: qua . quam Reuchlino, communi Germanorum Praecςptori, multum etiam debere se professus est. qui quum discipulum hunc su-ium virtutibus & eximia scientia ornatum
nosset, ipsum , quod nihil nee scribendo, nec dicendo proferret, vitamque suam i glorio- ;
332쪽
gloriorum monachorum exemplo ac instituto ageret, satyrico more coarguit p . Plures antiquitate generis & honore ill stres aetatis istius homines, ad studiorum gloriam magno conatu adspirantes nominare nihil attinet. Qualibus nec insequenti tem pore caruit Germania. huic saltem Erasmus, suo aevo gratulatus est, quum vidit, multos nobilitatis iuuenes ad laudem litterarum studiis comparandam contendere, idque tanta peragere aemulatione, ut tum, Erasmi sententia,vere clara, generosa, illustris,ac suspiciem da existere coeperit Germania nobilitas e quae pro chartis lusoriis, atque alea optimos tractabat veterum libros, & cui pro bellis ac latrociniis sanctissimae leges ac philosophiae de
creta curae erant cordique q).
Hactenus id, quod declarandum suscepiὰ
non obscure comprobasse ego mihi videor litteras videlicet, in primis purioris Latinae' linguae studium, Principum summorumque virorum patrocinio adiutum, tam breui tem-λ poris spatio in Germania nostra effloruisse, mirum adeo non esse, quum litterarum sim diosis summi tum decreti fuerint honores. Quibus amplissima accesserunt praemia in-.dustriam hominum mirifice excitantia. Nam ins e
333쪽
etiamsi Pirckheimerus se suae aetatis Pringipum conditiones probe cognitas habuisse a firmauit. H, diu inter eos versatus 3 seque talibus ipsorum promissionibus vel ditissiamum pronuntiauit; quibus si sustentari debuisset, bonis saepe, ut aiunt, dentibus malo
comedere coactus esset; quum magnifica verba neminam opulentiorem reddant, & in actione demum omnis laus virtutis consistat.
Erasmus tamen , ad quem talia scripserat Pircthelmerus, edocuit, fortunam a Principum liberalitate exspectandam sibi haud d fuisse: qua quo minus abundarit, se ipsum culpam sustinuisse, fatetur, cui libertas nimis duleis fuerit H. Equidem praemia, eaque ampla satis, in Germania proposita fuisse isto
tempore litteratis . non paucis testimoniis demonstrare possem: i verum id superioribus comprobatum simul esse, arbitror: ubi pra ter singularem summorum Principum erga Musas clementiam, de Dassurgit, Pire Himeri, Peutingeri, Mutiani actum est benignitate. Tantum iis, quae supra de R. Agricola protuli, in praesenti addam, Burgundia Ca cellarium monitu, suis ψ, impulsia re bla inmentis propemodum promissisque Agricolam, τι Maximiliani Imperatoris aulam s
334쪽
IN GER M. FATIS CAP. IV. ut queretur, pellicere studuisse D: Morpis
sis etiam senatus, ut in urbem suam attrahe ret Agricolam, opulentam ei obtulit condiationem ss . Qui quum, ut eam acciperet, propositis praemiis permoveri non potuisset, eidem Senatui suadere tamen haud intermis fit, ut hominem, ubicesique liceret, scholae suae quaereret, qui docere posset, dicere, &facere ; & qui bonas litteras didicerit: nec, uti fieri consueuerit, i anti theologo, aut
physico, id muneris committeret Ο: quod si
idoneum hominem inuenisset Senatus, omni sibi cum ut pararet mercede, hortatus est 3 eumdemque cogitare iussit, non de re vili a que contempta, sed de filiis consilium esse, quorum utilitati futuraeque vitae omnis ciuia uin labor inuigilare deberet t0. Nee vero
cani 9 balneo ' t0 Lucubrat. pag. aro. Id Senatui Noribergensi Melanchthon his verbis persuadere contendit T. I' 'Declamat. p. 6 3: Esnon modo in superos impim- ρd plane humam specie bellainam mentem tegit, quisquis non dat operam. vi sui liberi re' me instituantur: hoe inter hominem ac beluam distri. men natura fecit , quod belluae Aeponunt euram sobolis ,eum adoleuit , homini iniunxit . ut ex se praereatos non modo in prima infustis aut μου
multo magis υν morra rerum, g - solduerint, ad honestatem formet. - .
335쪽
Germaniae Muia nullos inter exteras nati nes habuerunt Maecenates ; qui ipsas colendas, & pro insigni sua in littera , beneuolentia eximiis praemiis ornandas sibi existimauerant. De Roffensi Episcopo, magno littera rum ac pietatis in Anglia Antistite, narrat Erasmus, se sollicite 'ab eo rogatum esse, quare Reuchlino, quem propemodum adoratum ab ipso scribit u), gratum facere pollet: &quum viri fortunam eiusmodi esse, negasset Erasmus, ut pecunia magnopere egeret λ Verum, si annulum, aut vestem, aut aliud eiusmodi, quod ceu ipsius monimentum amplecti posset, mis iurus esset, gratissimum id Reuchlino futurum, confirmasset; episcopum respondis se, addit, se nihiI laborare, quanti constaret, se modo id gratum fore, Mosset. Quare petiit Erasmus a Reuchlino, ut scriberet, quid sibi potissmum mitti cuperet , nullis episcopum sumptibus parsurum ipsi persuadens v i. . Angliae etiam Archiepiscopum omnia sua Erasino detulisse, ipse testis est: qui quum pecuniam recusasset, e-quui. donauit abeunti Archiepiscopus, &calicem cum operculo elegantissimum ina ratum, pollicitus, apud mensarios pecuniam,
quantamcunque iusserit Erasmus, se depositu
M lib. II epist. illustr. viror. ad Reuchlin. s. di
336쪽
rem x). Idem Erasmus siderici Saxoniae Hectoris erga se liberalitatem in epistolis suis passim praedicat; quem M elanchthoni mille florenos aureos legato morientem reliquisse notauit cy). Priusquam denique de ratione, qua aetas ista in perpoliendo Latino sermone via est, quaedam adiiciam, inquirere porro animus est, numne praeter bene per litteras merendi cupiditatem, honores, atque praemia eadem aetas quidpiam amplius habuerit, quod industriam ad linguarum litterarumque studia in
Germania excitarit , quod vero rarescere paullo post coeperit. Concordiam, qua eruditorum animi conglutinati sunt, re vitam
s studiis dulciora reddidisse eo tempore, ita, ut docti operam ad illustrandas doctrinas
amanter contulerint, grauissimum testem
habemus ph. Melanchthonem et ). Magni enim omnino studiorum, Erasmi sententia, referebat a , eos, qui politioribus litterismili-
H ib. t. r. y epist. D, lib. XVIII
Declamat T. III, de Io. Capnione, P 297. H ep. 77, lib. XX. Quam aegre hunc consensum ataque bonorum concordiam tulerint hostes, ex Pirchis heimeri verbis intelligi potest, quibus in Apol getica epistola, Luciani Piscatori praem quaeriti Nonne hoc si ιco, via ri u potius Glenum, quod tot tantesque viros tam e renate iace ere, tam te
337쪽
militabant, iunctis umbonibus sese condensavisse, aduersus hostium phalanges, qui nusquam magis concordes fuerant, quam ad opprimendum feliciter subolescentes linguas ac bonas litteras. Vel solam concordiae, qua harum litterarum vindices quam maxime coniuncti fuerunt, cogitationem iucundis. i mam esse , laudatus Melanchthon censuit. Nam etiamsi maxima inter eos laudis fuerat aemulatio: tantum tamen abest,ut inuidia,vel obtrectatio ulla intercessisse videatur, ut bene de Ρatria merendi studium ipsorum fuerit copula. Quum nominatus paullo anteEpiscopus R iM,Erasis ium,quem plurimi antea fecerat, Reuchlini admiratione contemnere pene
visus esset: siquidem ad Erasmum scripserat b), sibi tantopere placere viri eruditio
nem, ut, qui vicimus ad D. Picum accos erit, alium extare neminem, crederet: ipse Erasmus, nulla plane inuidia hanc rem se ussisse,
vehe tutanter sugillare non verentur ' Conradum Peu- tinger, Io Cupinianum, qui ambo praeter turis iam ream, ea fu*ent dignitate, ut diui quoque Caesarv. etiam secretioribus adhibeantur confliis. Ioachimum radianum, Simonem Laetium, quos omnes honoris gratia appePy. uuin immo cauidis insenarisat non erat, nisi ex hominum eiectos numero, etiam brutis impuris mis aequipara ent. mutuis, inguia unt , se laudibus extollunt , ex porcorum more
338쪽
IN GER M. FATIS. CAP. IV. ass vehementer potius ista gauisum, & pro virili
currentem sese exstimulasse, testatus est Q. Reuchlinus vicissim, pro singulari, qua e cellebat, modestia, sua scripta ac merita prae Erasmi dotibus contempsit d). immo Hu teni & reliquorum eruditissimorum virorum, quos Alberti Archiepiscopi Moguntini aula uno tempore, nec paruo numero, fouerat, scripta suis praetulit 3 longe remulo gressu eos, ut sibi videbatur modestissimus doctor, secutus e). Quando minas, Obtre ctationes, atque conuicia, quibus Reuchlini huius famam prosciderint Colonienses, recordor, non adeo magnae leuitatis, neque notandae in retinenda amicitia inconstantiae, argui potuisse, arbitror, si quos, illustres in primis viros, hominis, a theologorum ordinadiuinae laesae Maiestatis accusati, amicitiae pudere coepisset. At Piscue erum illustrissimum virum audiamus, quaeso, denuo f):
singularis suae modestiae specimen praebuit Pircis hei merus, quando extrema epistola se haud parum multa, quae antea ignorauerit, tam in astronomia, timathematicis disti plinis, quam secretiori philosophia, ante medendi, ac Martialium tormentorum via a LMDentio Beheum, Ca uico Babebergensi, ad
339쪽
Reuchlissam, inquit, me appellant, verum 3antum abes, re cognomen id aegre feram, ut etiam summopere ob isiud exultem. si quidem vere ad mare ausim, inter cundita externa, quae mihi diuina benignitas vel indulgenter concessit, vix aliquid aeque me, ac bonorum viarorum amicitiam oblectare. praecipue, quam non casus, sed litterarium peperit confortium. eam siquidem tanti facio. Pt potentissimorum etiam principum dignationi aequare non dubiarem. ma am igitur eruditorum amicorum
copiam, non solum per Germaniam, sed unia uersam fere Europam, mihi esse gaudeo, glorior. postquam Erasmi & Reuchlini virtutem, doctrinam, & eloquentiam mirifica laude extulit Pirckheimerus, addit demum twuis igituν tantorum Pirorum amicitia non gauderet, quis eorum familiaritate non oble-etaretur P siue igitur me Erasmissam, siue
Reu finissam nuncupent, nulla contumelia sed potius. me laude adfecisse, sciant. Nec quisquam fere litterarum in Germania instauratarum laudem in se nominatim transa fusam voluit. Agricola certe ea fuit modestia, ut laudem istam Rud. Langio atque Reuchlino, nec non Hegio suo ultro concesserit:
quem ipsa epistola scripta est, didicisse ultro pro- sessus est & quidem tum, quum amplissimis Ei
neribus iam erat perfunctus. - ν
340쪽
rit: quum tamen ipse huius fuerit magister, ac reliqui duo, immo uniuersa Germania, plurimum ei debuerint, tamquam primo ac praecipuo bonarum litterarum vindici, qui etiam ab omnium artium professoribus, si quis nodus inciderat, ad cuius explicationem aut historiarum, aut Latinae linguae aut Graecorum cognitione opus fuerat, consulebatur. Quum Heide bergae mos fuerat, ut in
publicis disputationibus profestores, si quando haeserat disputator, interserentur, difficiles nodos ab Agricola publice explicatos esse legimus U . quae omnia de singulari testantur conspiratione, & eruditorum ad excitanis da inter Germanos studia concordia. nam comiter in eruditorum grauiumque virorum conuentu disputasse, nec rixatum esse Agricolam, adfirmarunt. Quod si vero omnino simultatis quicquam intercedere coeperat,
mature opprimere eam contenderunt. cuius
rei illustris Piso heimeruae illustre iterum exisemplum ac testimonium nobis praebent. Is quum a fide dignis hominibus acceperat, Eo-banum Hesum parum amice, immo infestissime de ipso verba fecisse : tanta incredibilis virtutis homo usus est moderatione, ut minus 'acerbam, sed Christianae lenitudinis quam R plenis-