장음표시 사용
131쪽
xurum. Ergo exercitium hac de causa nisi saltilitet homo, obesse non potest, & tamen nocet: Quid igitur in causa est Z porro no solum in prima sed etiam secunda concoctione obia est,nec tam e pylorus alter est in iecore. Quid igitur λReor duabus de causis concoctioni nocere exercitationem. Primin quod iecur ac membra ex calefaciat, quae ea inanita prius, quam absoluta sit coctio prima, cibum ad se trahunt. Secundb quod perturbentur ea,quae in ventriculo sunt. Si enim tantum obest varietas ciborum, quia difficulter concoquuntur: tum vero malus ordo magis . Necesse est
cum, qui a cibo exercitatur,utriusque excmptu prς lare, varietatis scilicet ac mali ordinis. Quare quae ventriculo insunt, partim cocta partim cruda alia etia semicocta erunt. Manifestum est igitur, cur exercitatio noceat. Aderit Jc prolixa spirituum a loco reuulso tum re lutio, si violenta fuerit. Quare a cibo leuis inambulatio ac breuis confert. Si quispia etiam exerceri necesse habet, a potu caueat,& tenax substantia vi suscipiat nutrimentu, qua te est panis:& si aliud placet,met,aut amigd lae. Ex hoc vero manifestum equitationem exercitatione paulo minus obesse, nisi in asturconibus leuissi ima ac breuis peragatur. Cum tamen non calescat in illa corpus ab excitatione in multis, longo relinquitur in nocendo interuallo.
132쪽
CEPTUAGEs M vs M' ARΤvs abusus est,cum in articularibus morbis tum pod gra chiragraquc decoctum in prandio & cc Na pro potu exhibent ex cinamomo & radice dulci, ac cotianni seu coriandri semiti Geodem tempote vinum concedunt. Quin etiam in prandio dant vinum,a prandio decoctum: alii etiam deterius consulunt, ut vino decoctu immisceant.Hac est illa egregia medicina ivbstroruin temporum: in qua nulli rei consuli iur,nisi ut nouum aliquod commentum excogitetur: tum vero ut alios imitemur no qui
profecerunt, sed qui callide artem exercuisse videtur. Nihil habent pro se in hac causa, nisi quod cibi labo latium his morbis, tamen aliis
diuturnis medica virtute carere non debent. Verum, ut ex initio rem aggrediar , alius primo victus aliusque potus ei, quae ex bile fi alius et,quae ex pituita, debetur. Nam in hac vinum concedit Aetius libro duodecimo,& c, bos calidiores, cum in biliosa non concedat. An igitur hoc erit medicamentum circulatorum , quod omnibus ferunt conuenire mombis3 Summum verb Graecorum in hoc consilium est Alexandri , tum etiam Aetij ac Pauli, Galenique ac Arabum omnium , ut cibis parum nutrientibus alantur . At Vinum confertim nutrit, maximE rubrum, quod praeferunt
133쪽
M E D E N D I. . II 3 exteris. Demonstrauimus etiam nos in con- Γ. r. l. R.
tradidiore nostro, vinum hoc habere praeci- ππ.7. puum ut nutrimenti assumpti maximam pamtem in sanguinem transmutet. Ipsum etiam decoctu plurimae nutritionis est causa. verum haec tolerari quandoque possent cum caeteris erroribus: at diuersos potus miscere malumes Nam vatietas cibi concoctionem imp ditini nec minus potus. Pars enim iecori dilecta trahitur ac secum rapit, quod noxium est: imo & Aetius vinum cum exhibet, paucum, syncerum, fulvum ac subtile dat, non autem cum aqua permixtum. Est etiam vino peculia-re,Vt decocto iunctum acescat. Unde etiam curn aqua hordei dare su rupum acetosum vetuit Princeps: & quanquam hoc dixerit de a- prima quarqua hordei cum strupo acetoso, ostendit ta- ti trae. 2.men illud esse verum , etiam si sumatur curri
vino, ut declarat experimentum: utrunque enim corrumpitur. Causam corruptionis esse calorem, non hordeum , satis declarat Columella, ubi eum redimere docet . Ignea enim vis ut musto addita pr seruat ne acid um fiat: sic ad permutandum vinum egregiam habet facultatem. Optimum praeterea est consilium
Graecorum,ut cibi omnes ventrem lenem faciant, coriannum, cinamomum, & radix dulcis astringunt non parum. Haec etiam medica vis nimis ventriculum offendit ac iecur. Imo nullus eorum, qui hoc potu cum vino utum
134쪽
tur, ad senestam perueniet. Habet enim pra cipuam in se noxam exurendi iecur, & hecticam aut hydropem conciliabit. Eadem enim est ratio, quae in calida aqua dicta a Principe. se 'D pri Vtinam tantum studerent medicorum libris,
- ὰ Vt ambitioni & auaritiae ac dolis: dormitante,
quae passiim iacet , in omni podagra & chiragra , in qua articuli nondum excussi sunt aut tophum habent, curam exactam inuenirent: quam ego ad hanc usque diem no docui, cum occasionem expectem. Adeo enim quidam mente capti sunt, ut non tam sanari cupiant, . quam haec immeritis ostendere.Veruntamen alias,in contradictore suo loco,omnia,quae ad negotium hoc pertinent,edocebimus. M E L i v s igitur esset vinum aqua calibeatai diluere, atriplices ex garo ante cibum sumendo: si autom aqua bona sit, ex cariami seminis, aut cnico idem enim est) sumatur passis uuis additis. Hoc optimum,hoc salutare praesidiu, quod illi proportione respondet. Mil in capitis vulneribus sis terebratione sensera molliuntur. Cap. L X X v. βεEPTUAGESIΜVS QVINTVS abu sus est,quem olim Conciliator explodere nixus cst. Sed auaritia pessima chirurgorii eum denuo redemit. Duplici aute modo peccant, & quod frustra terebrat no sine magno
i 'itet discrimine,& quod unguenta pus trahe-
135쪽
tia nunc sine diligentia hac freti securitate co- fictui. Tosores videas in omni capitis vulnereos capitis detrahere,ia quam cerebru artocreasit. At illud,praeter periculum, accedit,quod sa. nati debili capite, atque omnibus causis obnoxio super uiuunt. At illi rem magnam astatibus fecisse videntur,ac simul aegrum ingenti periculo liberasse:& hercle id agunt sed periculi ipsi authores fiui.Interim ne aliis minus audacibus, quos existimari volunt imperitos, credamus,impetrare a nobis solent. Scio quedam , ctum ceratum cofecisset,quo ossa ac pus non secus ac forcipe & cotto detraheret, bis veneno ob inuidiam expetitum, ab aliis chirurgis: Marcus ab Vrsa dicebatur.Timet enim
illi, n e sic nimio pilas ars ipsa vilescat. Exemplum sequentes, ut fertur, Chiorum. Vt cnim Iacti rima lentisci superabundauerit, mergunt quod superest , ne pretio solito decedat: se illi malunt ligurica liberalitate defungi, quam quicquam superesse aptum usibus hominum.
Sed ad rem redeo. Cum in vulnere non scindituros ullo modo nec confringitur, iam omnino terebra frustra admouetur : si vero os quidem ex superficie vulneratur, nec sic terebrare os oportet, cum sanies ingressum non habear,ad membranam duram. Si etiam diuiditur ac ossis pars, donec membrana detegatur,aufertur, talia nec sic opus habemus
ferro,cum eritus puris pateat. Rursus si stan i
136쪽
iis DE METHODogitur &co iacidit, iam terebra oeus non est, sufficit enim partem fractam iam auferre. Quod si no concidit, aeger tamen habet mortis ligna, in opere ipso morietur. Declarauiamus etenim, quod his, qui nihilo secius me- .lius sunt habituti, admoueda manuβ non est.
At sit spes sit, os autem sub percusso loco riamam non habet, sed alio, quid proficies, si in
loco vulneris os terebraueris Z Neque etiam cum vincula pericranei & durae membranae suturis serratis colliduntur: cima non sit vi- tium hoc in directo vulneris, sed sub cute in latente parte: ut incertus sit omnino illius lo-6.an.cura. cus. Sed nec ubi rima in osse temporis.Gal nus enim hoc euitauit.Vbi etiam suturae propinqua terebra mortem infert, quod pericranei dc durae membranae vincula soluantur. Sit vero aliquis non vulneratus , sed percussus in osse supremo , & secundum utranque tabulam capitis os rima a sutura procul adeo exilem contraxerit, ut sanies ipsa egredi nequeata iam vide ex terebra, quot sequantur incommoda. Primum quidem dolor vehemens ob adiacentes utriusque mebranae propagines. Cerebrum etiam concutitur : unde coitum auribus immittere solent, qui flagitiuhoc satis scite exercent. Laeditur vero graui- te rex superueniente aere, non solum membrana dura sed & interior & totum ipsum c rebrum. Haec autem certa non erranti detis
137쪽
menta. At quot ex errore, ut Galenus inquit Z litie.ris nam si vel comprimatur cerebrum, vel coniscutiatur, attonitus morbus illico aduenit. Sut
quibus profluuium sanguinis mortem afferat: aliis phlegmon superueniens, aliis labor operis accendit febrem, ex qua moriuntur. Cdm& victus tenuissimus ibi sit necessarius, tantus labor minime conuenit. Ali diccnt.boc necessarium est, saltem hoc in casu, quan uis no σparum periculosum : ctim aliter sanies egredi nequeat. At si per os solidum non est naturae f' impossibile peccantem humorem expellere, quanto minus rima iam fatiscente λ Optarem igitur, quando etiam scianati plurimum d trimenti in vitae meta suscipitini, obnoxij etiatemporum mutationibus ac grauedinibus, ut
ab hoc opete abstinerent. Sed si non persuadeo his, quibus nihil turpe videtur prarier paupertatem, saltem physicis hoc nolunt erit. Illi enim chirurgis, in alieno sumptu liberaliores erunt. Porro elapso anno docuimus, quantum cerati nostri vis posset, cum os in-
separabile octoginta tribus diebus adhaesissetichirurgo fideliter rem tractante . Nai milia vi ferri cocutiebatur, quod octo diebus auulsum est. EADEM ratio nos doceat ab his abstinere, qui sic incantatione mederi persuadent. Nam nihil plus habent,quam quod in medicaraeit loco tinetur. Diximus de hoc in libro de ani-
138쪽
118 D E M E T H o D omi immortalitate. Plures enim frustra pereul etiam leuissimis ex vulneribus. Sed quid attian et impostores lacessere, qui vulgo iam fer me noti sunt 'adeo tamen praeualet insanus pocuniae amor, ut ob inuidiam , lapidis vesicae cxcisores mutuis vcncnis se petant. Quid putas facturos ii quispiam artem frangendi illos abs lite ferro inueniat Z Tantum potest pretium ut salutis authores non solum, sed & ar-rςm ipsain odisse cogar.' CERAT 1s igitur innitendum , auellet dumque quod iam dimotum est, eradendum quod corruptum. Antiquorum autem sententiis in contradictore libro responsum est. aiihi in renum lapide a praecipuis abistinent au-.- '. x xiliis vetiae sectione oe purg tDuc
Ipiv AGEsrhivss Ex Tvs abusus est, cum in renum lapillo, cum maxim Eexcrutiat, purgationem ac venae sectionem praeter-6.etic .L mittunt:cum dicat Hippocr. Iuvenes veratroi vh risi, purgare, venam in poplite incidere . Memini anno quodalii cum plures calculo vexaretur,
quibuscgiaque venae sectio, deinde purgatio exhibita fuit,his salus etiam reddita est .EOru,' qui his auxiliis cauerunt, nemo nisi difficia ter san tus est ac tarde,cum aliqui etiam obierint. Nam suctio venae dolorem. minuit, & periculum Phlegmonis tollit, ac etiam ardentis
139쪽
febris, quibus sublatis, raro aut nunquam celeriter aeger moritur. At violenta purgatio hamores a loco reuellit, ut non facile in vi me incidat difficultatem. Impellit etiam lapidem deorsui quasi vecte inferius illum trudenter& si dicant,quod Avicenna non imperat nisi i s. disjι purgationem sine venae sectione: sed nec Pati m. 1.ca18lus nec Alexander illam cosulunt, imb neque purgationem. Solus Aetius utrunque auxiliucommemorat, divisim tamen, ut in reliquis fieri solet. Sed haud obscurum est, Galenum illum non vidisse cum c cubito,non e poplite sanguinem auferat. Verum hic locus non est
vanas opiniones refellendi: Unus tantum Ae- M. N.ω. Irtius rationem quasi ducem secutus est. Igitur in hoc errore excusari,qui aberrat, merentur, cum hic error sit veterum. Sed nos non sinemus utcunque, rationem placitis medicorum
cedere, praesertim Hippocrate de Galeno ducibus. Quid igitur agendum sit, breuiter a ripe. Cubi signa calculi apparuerint in renibus, nisi aegritudo consueta st Nam Paulus Canobius patritius Mediolancnsis non aliter eos CX cernere solet, quam pueri multi suos vermeso si plenitudo adest ex sanguine, sanguis primo ex cubito, inde ex poplite auferatur : si autem humor unus abundar, detrahendus erit. Cum vero humores aequaliter augentur, mittatur sanguis c poplite : post at-
140쪽
tenuantia impellentia mollientiaque exhibeantur. Iam enim plus dimidio cum per gisse te existima. Victus ex oleribus attenuantibus ac melle:tum in acerbissimis doloribus tuto balnea emplastraque administrabis. C stat autem nos inuenis. auxilium, quod iam duos aegros in una hora liberauit: cum lana
diebus fermὸ viginti quidam medici gloriosi
circa eos frustra laborassent. At ego etiam in illorum altero quanquam debili, haud vertatus sum sanguinem detrahere,cogente nececsitate. Neque enim tutum foret, absque Pu gatione aut venae sectione,tali pra dio uti.
Quod meditamenta venenum continentia res irent. Cap. Lxxv I r. SEPTUAGEsIMUS SEPTIMUS error
haud absimilis mihi videtur incuriae grammaticorum . Nam hi verba omnia barbara Sciure merito refugi ut . At ex latinis nec omnia placent, sed quae ex Cicerone selum sumuntur. Rursius & in his delectum habent. Nam uae vetustate obsoleverunt,negliguntur:atq;
c coarctata adeo est latina locutio,vt vix co- mode mentem tuam possis exprimere, cum
praesertim de re aliqua, quae a foro abhorreat, sermonem sumus habituri. Sic horum studiu, cum locupletadi linguam esse deberet, in an gustum eam redigit. Sed hoc longe minus vitiosum, cum moram patiatur haec superstitio: