장음표시 사용
151쪽
le iso teste,& ratio ad hoc clara est . Laxatae enim tunicae ab oleo exterius impostio , qu6nam pacto vehementer extrudere seces duriores poterunt ZEt si dicant,quod virtus con-tεtiua debilis redditur ab humido,Galeno eo- 2.aphorg. dem loco teste, dico quod humor laxans,Vtra. m. 2O.que virtutem debilitat. Sed cum in secibus duris , aut tenacibus humoribus expellendis validissimo lastrumento indigeamus,no poLsunt relaxantia in hoc conferre. Et si dicas,
qudd molliunt seces, dico quod non priusquam substantiam in est inorum. Necessio est enim,ut primo traseant per membranam carnosam, & cutim,& pinguedinem & musculos & perito neu, & utraque tunicam intestinorum. Quare eadem ratione nocent laxando peritoneum musculos ventris, & no a solum ilitestinorum tunicas. Ergo detrimen-rum hoc aut magnum erir, aut leue , sed omnino sine iuvamento .Et si dicant, quod calidi est attrahere dc expellere: dico quod est verues calore naturasti: praeternaturalis autem noexpelli , sed attrahit tantum. Quare olea δο pinguedines trahent materiam ad locum, de cum hoc nihil expellent. Et si dicas, quare aegri ergo dolore letrantur Z Respondeo, quia membra ab humido distenduntur de sunt magis ampla,de sic non torquentur. Sed chimi, cextensio postmodum finem habeat , homo postmodum laeditur absque iuvamento. Ιu
152쪽
DE METHODouantur etiam alij ob auxilia iuncta opportuna, ut enemata dc medicinae,& aliquado si sit humor crudus,a concoquentibus. I G I T v R in hoc casu conuenit uti me tis emplastris cum vino exiccantibus non
actu quin. netices exiccentur, sed virtu-ρHm primi hoc est quod dixit Princeps. Et ad ulti
4ρς si mum nullo modo indiget expulsiva quiete: sed motu & condensatione modica, quae ad exprimendum & ad expellendum tali adiu- uet mensura,qubd instrumentum retineat λguram aptam costrictioni atque expressioni.
res nullius momenti. cap. LXXxsI I. CT VAGESIMUS TERTIVS error
est, cum album cibum dant aegris. Inuexit hanc consuetudinem medicus exterus Picentinus Campanusue,ut satis intelligas dolo non errore nostros peccare medicos. Nam cum nihil in hoc utilitatis esse viderent, rem tamen tanquam lucrosam illico amplexati sunt. Constat is cibus farina origi,sacharo, iu
re pulli,succo limunnij, pulpa pulli. Sunt qui
diligentius attendentes, farinam amidi loco orieti supponant: cumque multis aliis etiam modis euarient,paululum ab hac tamen no ma deflectunt. At primum, quὶm prauus sit hic cibus, imo etiam pessimus, nemo, qui non omnino sit mente caecus, non videt. NaLuod exbibent album cibum aegris,deinde Obseruat
153쪽
N EDENDI. 733cdna cibariis prauis unum ex tribus malis necessario adsit,in hoc solo omnia certe insunt. Sunt autem tria mala ex his, ex componentibus, ex compositione, & ex modo componendi. Primum igitur aggrediamur. Carnes abuso. .
nemignorat, quatum pleruque obsint, tum maxime in febribus. Docuimus & quod multis modis facharum noceat. De orizo dicebat abisse. i. Dioscorides,quod aluum supprimit. Galenus lib. 2.e. 86. autem addidit , quod aegrius concoquitur, quam alica. Dixerat autem iam de alica,quod IJ II esset validi nutrimenti: quodque nisi diutius coqueretur, & in multa aqua, ob concoctionis difficultatem & alimentum tenax imponeret aegris. Sed quando haec ita sunt, in pla- ea. c. ne absoluta coctione, nonne, si Viveret pro sus Galenus, exclamaretὶ O medici,qui me se. istari dicitis, nolite tanquam infamiam mihi conciliare, ut etiam iuguletis aegros his cibis pene crudis: quae ego vix percocta sanis essem
concessurus. Nonne cruditates, nonne obstructiones, nonne inflammationes etiam ex hoc vestro nectareo cibo protinus consum
genti Quid agitis Nonne vera dicent qui se Avicennam sequi profitentur seniculi isti, ac nullius scientiae viri λ multo tamen plures ar-gros sanari ab his,quam a vobis, qui me solo nomine sequi iactatis. Sed ad lim unij succum accedamus. Nulli dubium esse debet, calidi.
talem carnis illum obtundere, tamen etiam '
154쪽
13 DE METHODO prohibere putredinem: sed si quantum vellatriculo obsit, quis expendat,non facile unquae ius succum loco cibi sit concessii rus. Etenim Galenus citrij succum non cibis aptum, sed carnem latum aut corticem, declarat in libro de alimentis:cum tamen haud tam grauis sit hic succus, ut limunij: dc Auenetoar dixit, quod acetu est adeo difficile ventriculo,qubdnisi esset usus,natura no ferret ipsum: & ideo dixit, quod uterus non tolerat ullo modo illius usum. Et ideo etia dicebat Galenus, Quae exasperant,sunt acida,acria &astringetia r sed in astringentibus est utilitas non leuis ad confirmandum membrum : acida neruose parti seminimici sisim a. Et Princeps etia, Quae ven- triculo maxime sunt inimica, acida sunt. Sed ad compositionem deueniamus. Certum est, quod cibi simplices facilius cocoquuntur: δέ ideo Princeps numerat compositionem e multis,inter causas difficilis concoctionis : de maximὸ in primo. Quod & se in psit ex Gale. manifeste, ubi dixit,& qui scripserunt de cibis
illorum varietatem damnauerunt: tum Vero magis, cum ex contrariis facultatIsus comstant. At vero 3 sic tertia haec causa norid
est. Nam calida hic frigidissimis, durissima mediocribus immiscentur. Nam amylum si
loco etiam oriri ponatur, cum facile conc quatur,iuxta Galeni siententiam, non conueniet cum carnibus. Miscere etiam dulcia post-
155쪽
modum his, quae difficillimὸ concoquuntur, adeo prauum est ut nihil possit esse deterius: quandoquidem dulcia celerrime trahuntur a iecore, & cum his durissima quaeq; ac cruda. Ob id tandem cogimur dicere hunc abusum
omnem etiam in sanoru victu euertere rationem,in aegris vero perniciem prirsentaneam
afferre, si grauiter langueant: in leuissimis etiam orbis reuersiones & longitudinem accersit. Quod si quis incredulus ad haec sit, quaquam valido ventriculo. &sanus experiatur hunc cibi usum, videbit nec octo diebus posse citra manifestum ferre incommodum . Et mallem
. illos pro aegrorum salute artocream concede re communem,quae constat herbis, ovis, butyro,caseo & pipere. Nam haec longe minus mala est, tum magis, quod solet exquisit ἡ in furno concoqui. Sed quia hic est sano tum cibus illum reformidant. Satis enim ducunx, ut aegri cibos conueniens esse existimetur, si sanis sit inconsuetus. O admirabilem illorum
sapientia: Cur non dant etiam aegris carnes canum de equorum,quia nec ex his solenr,qui recth valent,quicquam esitare. At,dicent, non par est exemplum, cum nemo edat haec vel cruda vel cocta seorsum, vel etiam mixta . At vero orizum, caro, amylum , sacharum , ius,
succus limunij singula ex his inter cibos habe. Iur,suntque in perpetuo usu. Haec ratio nulla est,cum succus limunij cibus non sit ullo m
156쪽
do, nec orietum nisi admodum coctum. At viro si coquantur validius, hic cibus omnem, quod prorsus ab instituto suo abhorret, gra tiam amittet.Hi igitur sunt tam solertes in a te,qui maxima haec ad miti ut in minimis adeo sagaces . Nam in urinis arenulas damnat, cum 'tamen in omnibus ferme sanis illas imo ego usu obseruaue ς nisil mali prorsus porte dentes. Sunt enim in sanis exercentium,in aegris caloris lectuli notae. Similiter & quam Vocant pituitam, in alui deiectionibus frustra
obseruant aberrantes tota via. Existimat enim illum esse humorem in venis colentum : cum
digni sint risu, ut quos forsitan videas bis vel ter ligno lentum illud gluten trahentes,admurantes,& laudantes etiam medicamenti vim. O egregios viros, qui nesciant nullo medica- meto primum talem materiam ex venis poΩse educi etiam validissimo: cum tenax neceς
saris prius diuidi debeat: nec etiam nouerintigium non proprie esse humorem,sed mucum vela cerebro destillatitem in vetriculum, vel viscidum quiddam intestinis salutis gratia a Tens. Raec est illa nobstis nostrorum medic
rum,qui in angulis cu insciis tot deblatterant, sapientia. V bi cum videas in maximis aberra,re, minima quaeque ta supina ignorantia posta modum obseruare, iure dicas, plus longe ab his offensie quam utilitatis prodire. Porro unum illud non est obiter praetereundum, ni-
157쪽
hil ad podagram prouocandam aut attritim magis facere albi huius clarissimi cibi usu. Quamobrem non aegros, sed ipsos medicos adeo ignavos sumere oporteret generosum hoc suum ferculum:hoc est,quod faciendum in hac causa consulo.
ς τ VAGESIMUS QUARTVs abuissus est, cum rhabarbarum exhibent in omnibus ferme morbis. Nec nunc attingo, quod alias dixi illos perperam non nisi medicamentis innoxiis 'ti: nam alia nunc est ratio. Hoc enim volumus docere,pr cipuum ex illis non solum inefficax esse pleruque, sed etiam valide nocere: ut ex hoc ad caetera eiusdem innocetiae transire postis, velut &in antecedente abusia,ex albo cibo ad reliquos absque ratione compositos cibos reiiciendos transire te velim. Quae enim his capitibus traduntur, sunt pro exemplo tantum,ut ex his in alia deflectere liceat: ut ex melonibus in cucumeres ,& quas vocant anguries, in fragra: ex aloes usu damnato, senae usum,ac catapotionum omnium. Sic non leuis ex hoc libello
utilitas haberi poterit. Nimis enim simplicem rationem me iniisse credas, si damnandi tantum ea, que hic scribuntur,calamum sum
158쪽
psisse me in manibus persuadeas. sed ad rem venio :Rhabarbarum in hydrope,ascliteay mpanite non conuenit. quia omne medicamentum expurgans,& non male iam facientem mortium,commouet materias ad ventrCiaa,'
sicit illuni tu melcere,& virtutem prosternit. At thabarbarum hoc facit: nam secundum Me suem, solum purgat bilem & pituitam, Asmiliter Averro es non tribuit hoc illi: M ctia, quia thabarbarum purgat bilem magis quὸm pituitam,& sic refrigerat iecur. Sed haec rario est nulla, quia solum expurgat bilem, quae estiam separata& inutilis: sed illa non addit in zalore naturali rem, de qua sit curandiam. &ante posita propositio est nota ratione α ex-ῖο ' ' perimento. Authoritate etiam Aetij hoc clarum est, qui libro decimo, cum hanc curam
describeret, nullum omnino exhibet medi- camentum, quod aquam non purget. Idem ς - I. δἴ- quoquc sentit Alexander & Paulus, tum m
M 3 'ῖδ' aeris, quae omnino non conuenirent,
cum sint venenosa & plena periculi,si rhabarbarum aut alia similis medicina prodesse poς - I set .Eadem etiam est sententia Principis in cacura. Nullo enim medicamento utitur, quod M.Lira.I3 aquam non educat.Similiter & Audetoat hoc 'I. docuit: neque enim utitur cosi milibus. Quare
manifestum est, quod non expedit dare hoe in morbo. Et si dicas, quod Averroes laudat
159쪽
eum,quia consortat iecur,& ita possumus da. re hac de causa: respondeo quδd cum no pota Α, - sit absolui ab expurgante virtute, cur debe- mus dare medicamelum noxium 3 cum liceat exhibere diacurcumam dialacam & talli quae nullo modo nocent dc iuuant tamen Adicas. quod Melue dicit confertii sydropisii dico quod ostendit modum confirmando iecur,&aperiendo obstructiones. Quare confert bydropiti lubtercuti seu anas arcae: & similiter conuenit in praeparatis ad asclitem & tympanitem, antequam inuaserit eos morbus i Sed neque in cholica propter duas causas, primo, quia Fabet virtutem ast ingentem: Iecundo,
quia educit subtile,& relinquit quod est craD
sum.Circa quod notada est regula,quod omne medicamentum educens duos humores tantum,educit ex uno eorum quod est simile
alteri: velut rhabarbarum educit bilem flava ει pituitam,educet de pituita partem subtilio rem tantum: & poli podium educit atram bilem & pituitam, & ideo 'educet crassam pictuitam. Aduerte tamen regulam Galeni,quod Istertinas educit crassam, prius educet etiam subtilem. 'Tertia c uia essi, quia trahit materias ad4ntestina,& ideo dicebat Princeps,Et caue ne trahas materias malas ad intestina, &sequatur excoriatio, de sic patiatur postmdum utru
que claesita scilicet j excoriationem. P osse tetia addi, quod calefacit & ita exiccat pituita
160쪽
in ipsis intestinis existentem .Prppterea videi mus, quod Galenus dat hieram ad detergen-ani Meollo quintida ac talia. si dicas, quod ausere unctionem in intestinis, respondeo quod intelligitur & est veru de illa, quae oritur ex flaua bile quaquam nec hoc omnino sttutu .Sed in podagra & chiragra e lilliu sno-
sumentum manitestum: eo quod aperit vias,& sua subtilitate ac caliditate cum siccitare iu-cta humores facit penetrarer & hocia est de. claratum superius. Et si dicas,quod habet virtutem astringentem,respondeo, quδd verum est, sed non merito iuncturarum, quia est res omnino leuis, dc etiam quia virtus eius, non perducitur ad iuncturas: & ideo est omnino inutile respectu earum. Quod vero noceat
temperaturis siccis, patet, cum sit calidum &M sis his. siccuin in secundo.Ideo etiam noxium est seatra is. brientibus, tum maximὰ ubi est 1ultricibhecticae: &propter vim stringentem adducit tabem,tum quia est tardae operationis in educendo . omne enim medicamentum calidum& siccui vim habens astringentem consumit corpus nimis Coti si LIVM est igitur, ut non exhibeatur ullo modo, ubi est suspicio transitus ad hey cticam non podagrosis,non in hydrope asclite vel tympanite: non in cholica nisi facta ex bile pura