장음표시 사용
361쪽
- obiiciat difficultatem sanationis, respondeo, quod etiam ulcera chironia diSculter sanantur etiam propter solius partis dispositionem:& maxime, quia ut dixi, non sunt etiam sine
D sv ENIENDO igitur ad victiis ratione, manifestum est quod cum excrementa haec sint tertiae coistionis, partim scilicet quae sint . loco alimeti ipsarum partium affectarum, partim secundae scilicet ipsius iecoris, &est humor trasmissiis per venas & arterias ad cutim, quasi natura decernente, &ideo verisimile est,quod parsimus morbi semper maneat: est illa quae fit vitio cutis alia magnam mutationem recipiat, modo multum crescens,modo non, sed quasi in eodem statu permanens: constat alimenta quae assumuntur, debere pu
rum nutrire,& non multum.cuius tamen oppositum plerunque medici dum existimant, dum iuuare credunt,nocent. similiter non debent esse temperata, ut communiter dicitur, sed contraria qualitati causae morbi. Diximus autem,quod causa morbi est humor exustus, serosus & crudus, ergo cibus debet esse ex- . quisite contrarius, & haec est sententia Gai
ni in libro de Cibis boni & mali succi . In hoc igitur nihil melius est usu ptisanae hordeaceae sine sale, & carnis testudinis. his enim duobus praesidiis tantum curaui similem morbum in Domino Francisco Gadio, ordinis sancti
362쪽
Augustini ex ea congregatione, quae Cataonicorum vocatur, & quod appellabant illum Regem. Conualuit autem in sex mensibus, cum passus esset morbum biennio, adeδ ut taederet illum vit*nec postea unquam rediit. Modus ergo ptisanae talis est: Hordeu infui datur in aquam multam, xij horis coquatur
donec disrumpatur, tundatur, cribretur, coquatur cum iure pulli, vel testudinis, donec non amplius ampullas emittat,quod post te
tiam horam vix contingere solet: id autem in vase terreo. Testudines autem in aqua diu coquantur cum modico aceti albi, croco & bo-ragine, δc perseueret in huiusmodi cibo salte
per sex menses,interim tamen poterit uti petaca pisce elixato cum eisdem. Item beta de malua in cibis, & lactuca. poterit etiam adhibere omphacium seu agrestam , item succumaranciorum . poterit & uti carnibus pullorum cum plantAgine assidue,ita xt plantago pon, tur in omnibus cibis, in quibus ingreditur caro. Caveat generaliter ab omnibus multum
nutrientibus, & ideo ab ovis & lacte : sol icaro testudinis, pulli, auiculae omnes, hoedictiam. caueat a caulibus & caseo,omnibus salitis, aromatibus omnibus, croco duntaxat
excepto piscibus nisi squam mosis & paruis: non utatur melle & faccharo, licet moderate uti cancris: uti potest proprietate potius quadam quam manifesta qualitate aut substantia
363쪽
conuenientibus.Vinu sit album eue,clarum: sed si biberet aquam,longe melius esset,cuius est descriptio. N. liqviriciae recentis vi. radis
coquantur ad consumptionem tertiae partis, coletur dc utatur pro potu, & si vult dimittere liquiriciam , potest augendo quantitatem passularum & thamarisci. Est autem thamariscus arbor in Italia nota, nascens in ripis fluminum minuto folio, fructu & flore muscoso,id est,tenaci.& generaliter aqua in hoc casu cum non attenuet, vino melior eit . Circa somnum utatur prolixo & nocturno,no diu no.Circa aerem eligat clarum, tenuem & calidum potius, quam frigidum .dormiat no in pluma, sed super tomentum sericeum: mutet saepe vestes, & praecipue indusia.non exe ceat se a cibo, sed in mane soldm,& si sudet, permutet lineum indusium, & interiorem vestem quidam vocant diploidem) abstineat a
coitu,nisi quantum necessitas urget, & curet ut habeat beneficium ventris singulo mane. De fructibus conceduntur quae ventrem sobuunt,ut pruna, & cerasa: & quae urinas mouent, ut flagra & pepones & cucumeres, cocti tamen. Quod ad intentiones curativas,primum succi cassiae nouiter extantis 3 v.origani, fumi terret,seu fumariet puluerate an Bij.misce,&cusacchato fiat bolus,capiat per horam ante cinnam
364쪽
nam. Sequenti mane capiat jiii. sera pii exinfusione fumiterrae, cum aqua lactis,decocti his fumiterrae, sequentibus autem diebus capiat infrascriptum sirupum. N.seminum sesami Si comedat cum modico panis,deinde bibat j ii. sirupi acetos simplicis,cum modico aquae plantaginis: & post viginti dies, si urina
fuerit concocta,accipiat hoc medicamentum. . confectionis hamec bene confectie,& lacci cassiar an P.sirupi de polipodio 3ig. aquae
decoctionis infra scriptae , iiii. misee, capiat in aurora. mirabolanorum nigrorum gi. hypericonis origani aia . sebeste numero xii. infundantur in I xii.aquae lactis,per decem horas,inde bulliant parum rcoletur, capiat caliduin aurora.Hoc peracto mittatur sanguis ex basilica brachii dextri, deinde sequenti die ex basilica brachii sinistri extrahendo singulis vicibus j viii. anguinis. Post haec bibat qualibet hebdomada semel hoc.ν .seri lactisj lx. epithymi Si hellebori nigri 3 i. cinam omisit. mellis
sit. infundantur omnia per duodecim horas, inde coquantur ad cosumptionem tertiae partis; coletur & bibat calidum . & cum assumit medicamentum, vel hoc vel sequens, non comedat usque ad horam vespertinam. sequenti autem die assumat hoc. Recipe succi brassicae,aceti albi optimi ari s vi .cedriae 3 ii .haec in uenitur Venetiis, sumat ergo tepidum in aurora , & bis in hebdomada. Vbi autem exa-H. CARD. A A
365쪽
cti fuerint quindecim dies,ita ut bis sit repet,
ta purgatio,quater Vero medicamentum,bonum erit ut assumat ligni decoctum,per quod
vi spero,incipiet sanari. erit autem eiu scem
di facile. M. ligni Indi rasi electi Jxv. radicis tham
risci minutim derasar sic ut schidia abiiciantur Lui .aqua st, xviii.infundantur: horis xxiiii. inde bulliant ad consumptionem medietatis in lebete ferreo ,& coletur , & de hoc capiat g viii .aut saltem vii. singulo mane, calidum in aurorar vel hora una post ascensum solis: &integat se pannis tenendo vultum sub culcitra , ita ut sudet.Interim vero bibat de hoc inmensa sed frigidum, cum priores septem uncias,quantum potest ferre, calidas ebibere porteat. Cibus vero sit panis,& uuae past panis quidem ad uncias quinque,passarum uuarum quantum libet. Tum vero a frigore & exercitatione atque aliis, a quibus solent cauere qui decoctum hoc assumunt caueat: cum vero octo exegerit dies, fluxeritque sudor cum virium robore, adeo ut octo horis a prandio, quatuor autem ante coenam sex uncias calidissimi illius decocti assumat,ac denuo sudet, atque ita perseueret xxx. non vltra dies,non minus autem quam xxv. His peractis cassianiagra purgandus est hoc modo.
Ist .succi cassiae nouiter extatis 3 Vi.cum modico succi fumi terrae & saccharo: fiat bolus,
366쪽
PRO LEDRAM PATIEN. 3 7 capiat ante coenam. Bibat autem per annum te quater,sexies,in mense hanc aquam. Recipe sanguinis porci recentis la iiii . plantaginisib i. ranarum sine capite & cute mi J. cancrorum chelas & caudas mundatas pondere im ii. lapatii acuti radicum cum foliis id ii. destillentur omnia in vase secundum artem, & de hac
aqua capit j iiii. singulo mane, & sudet si potest: nam calidu praebibere oportet. Caeterum ex priuatis auxiliis haec duo fiunt. Primum. Recipe viperas veras,cuius sunt quasi canini dentes:& abscissis capite & cauda, ad tres digitos coquantur in pauca aqua admodum, deinde contundantur, deinde cum furfure & farina pinsentur,gallinisque tribus aut quatuor ede
da praebeantur : cumque id factum fuerit per quindecim aut viginti dies occisie gallinae , &exenteratae, atque deplumatae,coquantur iuxta morem,& ius illud bibat, & carnes edat, & post modum quiescat in lecto, donec exciderint crustae.Secundum praesidium est .REC ipsi lapidis caerasei vocant laetuli)puri,& bene colorati Ji.teratur, & in polin exeducatur, per linteum cribratus lauetur aqua vicies,deinde infundatur in aceto scillitico,optime per tres dies. deinde expresso aceto siccetur, deinde per tres alios dies in succo thamaristi: inde expresso succo & siccato lapide, rursiis infundatur in succo plantaginis eodem
modo per tres dies, & de hoc sumat a Pii. as
367쪽
343 H. CARDANI Piiij.redigendo in formam boli cum Oxyme-
lite scillitico, de post bibat mulsae Jiij. praepa o
ratur autem hoc modo. Recipe mellis puri yij.aquae 3 vi. misce, bulliant ad consumptionem medietatis,despumando semper:coletur& capiat, ut supra.Et rursus ex copositis, quae intus assumuntur est decoctio Avicennae huiusmodi. Recipe mirabolanorum nigrorum& citrinorum asi 3 g. amis seu a meos de assis
odoriferae, id est, betaol asi 3 v. aqua: xxxvivuae passae lotae &mundatae 3 vi. coquatur ad consumptionem duarum tertiarum cum gig. mellis puri: coletur & exprimatur & bibat totum, continuetur quadraginta diebus. Conferunt etiam catapotia, quae vocantur pillulae Indae,& pillulae cochiae. est etiam facillimum auxilium,quod consulo ut faciat,& est hoc. RECIPE viperas duas magnas,&abscisiis capitibus Jc cauda incidantur minutim,& po. nantur in olla cum sale, ita ut ponatur area salis, deinde area E carne viperarum, inde area salis denuo, atque ita alternatim imponendo etiam radices rumicis seu lapathi incisas minutim : deinde tegatur olla cum tegmine fictili, quale est olla,& cum creta concludatur,& ponatur in fornace lapidum, ubi lapides coqui solent per tres dies:inde extrahatur, de sal ille sit in usu ferendo ipsum: & si non placet, sic dissoluatur in duplo aquae,& abiecta omni seco siccetur, teratur dc sit in usu.Expedita put-
368쪽
PRO LEPRAM PATIE N. 3η9gatione xl. dierum, vel assumptione aquae ligni,deueniemus ad topica. nam in his autores omnes medicinae sanationis spem totam reponunt hoc modo.
Primum imponemus ipsum in balneo aquae dulcis seu putei, apponemus quadraginta cucurbitulas, & non sit aer multum calidus: aut s nimio plures videbuntur viginti,& postquasudauerit, detrahemus sanguinem ex singulis, secudum quod ferre posse videbitur, &postmodum inungemus hoc unguento.
R E C r P E succi ocimastri, & est planta similis folio ocimi, nascens iuxta muros anti quos & sepes folia habens similia ocimo, sed in ambitu serrata,flores purpurei, seminis capitula qualia hyoscyamo, radix torosi, undec genere gallopsis esse creditur, odor folior si& seminis teter. ex hoc igitur succo pari pondere cerae atque olei fit unguentum, quo illiniri debet post balneum & cucurbitulas. Inde tertio die ad balneum redeat, & rursum illinatur unguento,atque ita omnia peragantur, quae in primo praeter cucurbitulas, usque ad quinque circuitus: in quorum ultimo etiam rursus viginti cucurbitulae applicentur, intermediis autem nequaquam. Semper autem ab
inunctione lectum ingrediatur m sidis linteis,& dormiat: quod fi serre non possit balnei teporem & cucurbitulas, modicu panis & ma xij panis comedat antequam balneum ingre-
369쪽
diatur: lectus antequam in cum se confera caleat,& bene tegatur. A L I v D unguentum. N.scabiosae, elleboti nigri,iiiij,allit,lunariae herbae,corticis iuniperian * ij terantur optime, inde exprimatur, inde addantur aquae vitis, quae solet excidere aramis praecisis tempore Mariij j i, styracis liquidae j ii;pomatae 3 iii. coquantur miscendo semper, donec redigantur in formam vnguenti: &dum remouetur ab igne,addantur lactis ficulnei 3ii. misce,fiat unguen inm, quo ungantur totum corpus loco prioris, ubi ex primo non sanatus fuerit. AEtius putat adipe nigri arietis sufficere vel solum,quod non empertus sum. Verum nostrum hoc unguentum est, quo ego cum quatuor sociis a scabie, quae crat e leprae genere,quam passus fueram xxviannis, sum liberatus sine ulla purgatione, silebalneo, ita aute viximus ut ex proposito pro
morbo contra medicamentum luctari velle videremur: erant mei familiares omnes adolescentes , ego quinquagesimum excesseramandum, Lugduni in caupona genio indulgebamus. existimabam mihi turpe esse quod noscabie omnes, sed elephantias laborare videremur, crustae praealtae latae usque ad collum & caput ascend cbant. vero illud dici poterat: Aliis medens,ac ipse ulceribus scatens. Causa erat, quod marinis piscibus, quos ego libentissime edo , nec Mediolani copia est, assiduE
370쪽
PRO LEPRAM PATIE N. 3 Ivescerer, praecipue vero asellis: qui cum recetis sint optimi succi,ita saliti sunt pessimi. nam id minim E absurdum est . haedina enim caro ut optima est, ita salita pessima.
ERGO visum est, ut aliquo auxilio occurrerem. forte autem dum ascenderem in colle quodam,perspexi tithymalum : abundabat enim ubique,excogitaui igitur e casu auxilium,
fuitque huiusmodi. Recipe sulphuris uiui 3 ii, salis si si, lachrymae iuniperi, qua utuntur bibliopolae, ellebori albi an sit, succi tithymalictili, aut etiam amplius. apponebam autem totam herbam contusam pondere si olei e lini semine 3 g. terantur exquisitissimh, inde coquantur super cineres donec redigantur informam unguenti,post exprimatur,& reiecta fece,inungatur statim, detersa aqua a balneo, sub poplitibus,& interiora cubitorum,& iuxta talum, & iuxta carpos manuum,& sub alis, ct plantae pedum, & loca omnia patientia in aere calidissimo, seu iuxta igne post coenam, diu confricando loca, &copioso unguento inae ingrediatur lectum calentem, & tegatur
pannis. hoc autem a prandio vela coena, fiatque alternis diebus donec ter fuerit unctus. hoc neque purgatione, neque vitae regimine indiget,adeo emcacissimum est. Forsan quaeret aliquis,&iure, cur tandiu distulerim sanationem hanc λ Causa fuit, quod morbus hic perpetuo variabatur,& quod mihi familiare