장음표시 사용
21쪽
Oeea prima beliati Turcisi. clades Potorii,s BELLI CHoΤIN ENSIS,
Turcicam potentiam admirari . aliis lacessere potius , quam labefactare. Solus eam ac primus Sigismundus summo ausu impetiit, & Delicissimo eventu infregit. Excanduerat jam pridem Tyrannorum ferocia , cum saepius . Cosacis Taporoviensibus, piraticam exercentibus, solo adaequarentur maritimae urbes, igni & ferro vastarentur fertilissimae provinciae , opibus ac mercibus suis spoliarentur celeberrima Europae & Asiae emporia. Nonnunquam etiam Imperatoribus, oculos hortorum suorum amoenitate oblectantibus , triste &pudendum objiciebatur spectaculum, fumanteS nempe undique pagi, quos Cosaci in ipsa Constantinopolis vicinia, cum magna potentissimae urbis consternatione, incendebant : Vindicta quidem anniversariis Tartarorum in ditiones Poloniae excursionibus repetita : altius tamen barbarorum animis inhaerebant continuatae ab infima plebis faece injuriae. Conceptum Turcarum in Polonos odium facilli fovit Stephani Potocii in Moldaviam expeditio, quem
22쪽
quem eb ampulit contracta cum Mohilis assinitas, ut multis Regni proceribus frendentibus , privata autoritate, suismet viribus, & spe sola fretus, cum exercitu Constantinum Hieremiae filium in Moldaviam hi duceret. Sed fortuna votis non annuit, nec spei eventus respondit. ad DEiezam enim fluvium memorabili clade cum lectissimo exercitu affectus, & in manus hostium illapsus , Turcarum furori in ludibrium cessit. Nec dissimilem exitum Samuel Κorecius sortitus est , qui Michaeli Duci Nimio*ecensi supers es, assinis item sui Alexandri Mohilae, partum insigni Polonorum de Thomsga victoria domina tum stabilire cupiens , ab Imbraim Bassis
profligatus ; una cum uxore , ejusque matre, & cum Alexandro ac Bolidano Mohi- lis , ipse tamen rerum per aliquot menses
praeclard gestarum gloria & apud hostes
clarissimus,in Turcarum venit potestatem, reservatusque in funestam in1olentis triumphi pompam, Constantinopoli in eodem , quo & Potocius, ergastulo, misera
23쪽
hili quodam fato delituit. Continuatis utriusque exercitus cladibus plurimum inqtumuerant Barbari a jam Polonum nomen in fabulam totius Constantinopolis Ver sum ι Internuncii non in eo , quo pridem, honore habiti; mercatoribus etiam moroprisco dissicilior & periculosior per ditiones Turcicas patebat aditus , Omninoque Veteris amicitiae inter duo imperia areta olim vincula , mox in apertum eruptura bellum , dissolvi coeperant. Rusmodi in cendii scintillas fovebant Moschi, inveterato odio in Polonos perciti, lac recenti bus cladibus exulcerati. Certatim cum ii teris currebant Constantinopolim nuncii, veniebant magno cum apparatu & splendore, Variis muneribus onusti legati, variisque pollicitationibus in communis, belli societatem Othomanicum Imperium tra- hebant. Extincto Achmeti filius ejus ostmanus , necdum pueritiam egressus, suC. Ces ierat, cujus animus paternis offensioni bus CXulceratus , ut eo facilius deliniri ae
Polonis reconciliari posset, post subsec
24쪽
tam cum Patre Achmete per Skinder Bassam & Stanislaum Tolkievium Palatinum Κyoviensem , & Campestrem exercitus Ducem, Buisensem transactionem, ad no-Vum Principem renovandi mederis causi suscepit legationem Petrus Ozga Trem-bovetensis Capitaneus , qua omnibus inimicitiarum suspicionibus iublatis optata iterum pax coaluisse existimabatur. Verum Osmanus tantis fortunae obsequiis insolens, latissimi Imperii vastitate tumens, ingenio ferox, aetate furens, in ipso extremae adulationis sinu inter innumeras blandientium mancipiorum illecebras enutritus, non unum Oceanum, nec unum orbem insana libidine , ac plus quam humano fastu metiebatur: imb quasi naturae etiam Dominus , nihil furori suo invium , nihil potentia inaccessum, nihil fortunae invictum putabat. Principis genio indulgebat servilis Consiliariorum patientia. Skinder Bassa dolis & astu conlatus , innatusque Poloniae hostis , Coreciana verb clade elatus, non solum illi indubitatam de Polonis vi-B etoriam,
25쪽
ctoriam, sed jam universum Poloniae R gnum pro certa & incruenta praeda defer bat. Tomisa & ex Moldavia ejectus,ac i de gravioris de Polonis vindictae cupidus, fidelem suam operam promittebat, belliaque felicitatem,prout odium in hanc Rempubl. conceptum , & mens mendaciis asisueta vafro homini dictabat, tam in priva
tis , quam publicis consiliis, & ipse, & per
substitutas , magnoque precio conciliatas personas ostentabat. Ali Baseta NeZiras mesΣ fraudulentis infensissimorum Pol niae hominum consiliis parvo negotio im fatuari poterat: nullo enim usu rerum pollebat, Palatii alumnus , ac antea Principis libidinum minister, tunc voluntati quoque Domini, per fas & nefas , foedissimo serviatio ancillari, inter praecipuas felicitatis suae partes reputabat. Eorum igitur instinetuosmanus Olfinovium, Sigism' di intemnuncium ad corrigendos nonnulos paet Tum articulos , tanquam ad amicum & s cium Principem missum, nec aspectu diagnatus , loco honoris, quem sacra legati
26쪽
LIBER P R I M v s. ranum ubique terrarum requirunt, adjunistis multis opprobriis , contumelioSh tractari,& per Sulbassam, Carnificum ac lictorum praefectum , in Urbem introduci jussit. Gaspar Gratianus Moldaviae Palatinus, Christiana pietate , & optima in Regnum Poloniae voluntate ductus , per dispositos rabellarios , Sigismundum de tanta Regiae Majestatis contumelia , ac aperto bello
Turcico , certiorem reddidit. Ipse verbTurcarum jugum excutere satagens , Si
nislaum Tolkievium qui tunc ob sua insignia in Rempubl. merita, Cancellarii &Supremi Percituum Ducis, summam in Polonii utramque dignitatem obtinebat in per secretas literas solicitabit ; Vt cum exercitu fines Moldaviae ingrederetur; Secum universe Provinciae illius Nobilitate
Regum Poloniae Dominium non moddnon recusare , sed maximo desiderio flagitare. Tolkievius , post magnam animi luetam , Variasque deliberationes, Tyram in Moldaviam transgressias , ardentissima ejus vota explevit. Gratianus Turcis , qui ad B 1 eum
27쪽
eum capiendum, & Shinder Bassa,maximis
itineribus Iassos advolarunt, partim captis, partim trucidatis , licet non ea, quam pollicebatur, accolarum frequentia, fidem tamen Reipubl. obstrictam exolvit. Longo servitio attrita Moldavia gens, & malo suo
potentiam Turcicam experta , majus foribZolkievianarum copiarum robur expectabat. Parvus ille quidem numero exercitus censebatur, sed tum Militum Virtute, tum
vix aliquando tot seculis audita inediar, t boris , Vigiliarum tolerantia, aevi sui fidem superando , pro ostento quodam a posteritate judicabitur. Numerosissimis enita Tartarorum , duce Devleigerrio Galga hoc titulo insigniuntur secundogeniti Chamorum fratres) copiis,& conjuncto iblis Skinder Bassae , non solum tam pama, respectu hostilis exercitus , manus fortissumh restitit, impetumque barbarorum sustinuit . sed paucae illae cohortes, noctu nil multorum ex panico terrore fuga, diminutae , octo ferb in suo receptu diebus
ac noctibus, tantam Turcarum Tartaro-
28쪽
rumque Vim, & quasi h coelo demissum sagittarum ac globorum nimbum, ea fortitudine repulerunt, ut impetu suo fatigatus hostis , & retro gradum movens, jam tunc substiterit; cum funestus Reipubl. Polonae casus, in portu naufragium, ac in victoria cladem attulerit,magisque eb lugubrem reddiderit cladem, qudd sola calonum, lixarum, ac infimae in exercitu faecis inconcussa licentia, talem patriae suae notam inusserit. Puduit Zolkievium, ut alterum Paulum aemilium , ne enim cladi suae superstes esset, invicto animi robore, quo sibi in tota vita semper constabat, cum Tartaris dimicando, in conflictu aliquot vulneribus saucius, non procul a Tyrae versus Mohilovum ripa , pro patria Occubuit. Stanislaus vero Κoniecpotius Campestris Exercitus Dux, Varronis illius exemplo, non desperavit: qui animo,manuque promptus , dum equo a e sto , ab hostibus undique cinctus , per tot catervas acerriis . 'pugnando erupi sset, in Moldavorum prius, ac mox & in Turcarum manui incidit.
29쪽
Capti, Ioannes & Lucas Tolkievit, unus filius, alter ex fratre nepos supremi Ducis,& cum iis Nicolaus de Komoro Strus Haliciensis, Alexander Balaban Vinnicensis Capitanei, Samuel Core ius iterato infortunio miserabilis , Martinus Raχano uius , Nicolaus Potocius Iacobi Palatini Bractaviensis filius , Volodimirus Farens-bach , Matinscius StrZyZovius, & omnes fere agminum & cohortium Praefect i, fortissimi juxta ac clarissimi viri, numerosaque varii gradus & Ordinis militum multitudo. Sed minimb dubito , belli hujus ut rationem ; ita eventum eos posteritati tradituros , qui illi interfuerunt. mihi haec vel attigis se ad prosequendam posterioris expeditionis seriem , sat erat. Talia Martis praeludia Osmani animum, sanguinolenta consilia spirantem, facilli i
ritarunt. ad instar enim cruentae belluae 2 mrens , Regno Poloniae in omnibus Imperam ι rii sui partibus bellum denunciavit pro
μ' clamabantur passim a praeconibus,per Asiae& Africae regna, provincias urbeS, Vicos, hostes
30쪽
hostes Othomanicae domus, Poloni. Vix sexus, nulla aetas, aut gradus, ab hac expeditione immunis declarabatur. EuropaeiS,& vicinioribus Constantinopoli copiis sistendi se dies inprimis edicta. DElambegerrius Tartarorum Krimensium Cham id nomen apud eos Regium nomen denotat)ex Taurica Chersoneso accersitus. Osmani ipsius in futuro bello praesentia , equina. juba ex palatio appensa , tanquam lueto majorum suorum signo , omnibus manifestata.iAd pontem supra Danubium fabri candum, Moldavia & Bulgaria, non sine profundo suo gemitu, destinatae, qudd impia contra Christianos arma servili opera adjuvare cogerentur. Quicquid vero ad tantum apparatum in Europa defuit, mare ex longinquis illis oris summa celeritate , maxima copia, ingonii sumptu suppedita bat. Devoraverat jam feroci suo animo universam Poloniam indomitus Tyrannus; arces ejus , urbes ac proVincias , tanquam indubitata spolia, inter Bassas , libidinum suarum mancipia, dividebat. Atate tamen