장음표시 사용
41쪽
Chodkievicit, quem magna tunc distin bat deliberatio , transeundulae cum eXer citu Tyras erat, an in ipsis limitibus expectandus hostis , ubi dissicilior ei aditus pateret , sibi verb pabuli, annonae & victus copia facilius suppeditaretur , atque reliqua ex Polonia subsidia securius in castra
Ex altera parte Regis aliquot literae ulteriorem progressum urgebant: permoVebant duces Nobilitatis Podoliae, continuae de rapinis militum querimoniae; locus ipse trans Tyram & ad castra metanda aptissimus, & in acie instruenda variorum strata- gematum capacissimus, mirum in modum utrique Duci placebat. Brahae denique inhaerere minus tutum censebatur , ne CXercitus validissimo Κ akorum Taporohensium praesidio destitueretur, qui legatione sua unanimem consensum Chod hievicio declararunt, se tunc exercitui Polono conjuncturos , cum is sines Moldaviae attigisset, alias in perpetuo versari metu, ne Respublica Turcis per aliquam transactionem
42쪽
reconciliata , collectas in potentissimos hostes vires in capita postea si1a conve tat. Iacta igitur alea est , publicatumque per castra de transeundo flumine imperatorium mandatum. Ad instar portenti &prodigii omnibus videbatur , vertiginΟ-
sum ac saxosum Tyram tunc primum qua- P mjiφ'
si subjugari pontibus velle , chin hactenus 'tentatum ejusmodi in pluribus locis opus vi semper sua rapidisumus fluvius discussisset. Mobilem jam pontem ext XCrant pedites . sed is grandi aquae impetu fractus, Rutheno cuidam stathvanum alii fuisse volunt in exhibuit non vulgaris industriae singulare specimen. firmiorem ille
operam inchoaverat, imb & perfecerat: Verum ea, seu artificum aliorum imperitia, seu custodum negligentia , aliquoties destructa , iterum atque iterum reparabatur.
Interim Constant inus rivellius ad Chod-kievicium accersitus, tale accepit respon- Ressansium
sum : Vt sibi animum esse ad capessenda pro patria arma promptissimum ; ita quoque propensissimum in honestam& aequam D 2 pacem
43쪽
pacem studium. Tardioris ejus in Moldaviam reditus conjecta causa in Tartarorum excursiones, quae dissiciles viarum aditus reddebant. Datae ad hos omnes , qui
ad Lubomirscium scripserant, literae. Si gulari etiam Chodkievicit Epistola inte pellatus Usaimus Vestrasemes ad sana pa-Sυ- ui cis consilia per SZembergum Internuncium
'μ' ' invitabatur. Atque Setemberganae legationis , hominis sagaci ac circumspecto ingenio praediti , morisque barbarorum non ignari, hunc solum fructum expectavimus, ut eo praetextu mentes & vires Turcarum expiscari ille posset. Tanta elucebat in vultu Chodkievicit majestas , ut Constan tinus, ad primum ejus aspectum , tanquam ad numen aliquod venerabundus procidere voluerit, nisi ipsius Ducis manu suble-Vatus, & singulari comitate recreatus Etentorio discessisset. Post ejus certh obi tum , in familiari colloquio , me ipso audiente , aliquoties narrabat, Herois illius intuitu adeo se perterritum & consterna tum fuisse, ut lingua ejus tunc balbutiret,
44쪽
LIBER P R I M v S. 29 titubarent pedes, tremeret totum corpuS, nec mens ubi constaret. Continuis aliquot diebus exortus in Iri,ias- exercitu magnus Cohortium fremitus transitum per Tyram impediebat. Passim ac turmatim milites Praefectorum suorum tentoria obibant, obruebantur Duces importuno clamore, miscebantur omnia, mo-
db ira , modb dolore, nunc precibuS, mox minis. languebat jam solitum obsequium , dissolvebatur disciplina militaris , Contem nebantur utriusque Ducis jussa, aequb tyro
& nobilis, pedes & eques, castra querimΟ-niis implebant ; pecunia & commeatu CXCrcitum destitui, in stipendiis fraudari, multa sibi opponi pericula , nulla proponi praemia ; imminere hostes , tardare subsidia ;cuilibet denique cohorti celari inauctor tionis suae diem. Chodkievictus, qub puululantem seditionem in ipsis primordiis facilius opprimeret, lymphatos ferh homines ad concionem vocare detrectavit. sed inito consilio cum omnibus Commissariis,
45쪽
quibus ex praescripto Comitiorum id ne gotium praecipuli incumbebat, singulis C hortibus eundem suae inauctorationis, quo castra ingrediebantur , diem assignavit, Munum ex Commissariis lacobum Sobies.cium Palatinidem Lublinensem, cum Stephano Porocio Camenecensi Capitaneo , ac privilegiato exercitus Notario, ad hunci describendum ordinem delegavit, pari di ligentia ac fide , trutinando & temporis rationem, quo militiae adscribebantur , &locorum distantiam , per quam ad castra
tendebant. Vna ac altera die injunetiunnobis munus absolvimus Aelicta tamen penes Regem suprema censura, quam nostris
sententiisu adstipulatam brevitex literis Variavit allatis cognovimus. Inter alios prosperos belli istius siccessus, & hoc non
in extremis reputabitur, tot in exercitu
capita , totque sensus, primae statim Commissariorum de sua inauctoratione declarationi , per secretas schedulas , unicuique cohortis praefecto traditae, aded acqui Visse, ut nemo postea vel mussitare contra
46쪽
Duces ausus sit. Quod teniporumne, quae mox sunt subsecuta, cessitati,an Reipubl.
Polonae fortunae attribuere debeamus, utrumque libero posteritatis judicio relinquo. Priorem itaque militum contumaciam obsequio, moram alacritate compensatam, non sine magna animorum oculorumque Voluptate spectavimus. Ruebat ad flumen universus exercitus, & antequam pons fractiis repararetur, tabulatis ligneis ab Odo-rovio equitum levis armaturae Praefecto , ex superiori ora secundo fluvio advectis , transibant Tyram suo Ordine cohortes.
Praecedebat cum suis legionibus Lubo r- scit agmen. qui simul ac Moldaviae fines attigisset , Lipnicii c L levis armaturae
equites , cum Richteri LIVOnis L 1e pe--εὰ tariis , & cum non contemnenda gregarii si '
militis manu, ad suppeditandum ex hostili terra in castra commeatum,eXpedivit. EXiguam Lipnicius tun gretulerat praedam: felicius rem gesturus, si in Seratum Moldariae trans Prutum oppidum cautius irrupisset, qud ad celebrandas nundinas magna
47쪽
Armeniorum &.Moldavorum frequentia confluxerat. Sed praepropero & insolenti Lipnicianorum clamore territa , tempestiva fuga, vitae & facultatibus suis consuluit. Malli ista excursio habebat Chodkievi cium. clementit enim potius , quam rapina Reipubl. suae Christianam provinciam devincire studebat, de cujus fide, & in Polonos optima voluntate multa ei pollicebatur Petrus , Simonis Mohilae Valachiae quondam Palatini filius , qui exul & pro fugus , ac Tolkievio singulari Patrono orbatus , dum in clientelam Chodkievicit se, suasque omnes spes tradidisset, consuetudine ejus familiarius utebatur. Metuebat etiamrad omnia circumspectus Dux, ne injuriis suis lacessiti Moldavi ex redeunto Setembergo vindictam repeterent. quamobrem tuba ut mos fert militaris) severis simh edixerat, ne quis infestare amplisis Moldaviam auderet. Verum BernasciuS, praedonum gentis suae fax , in vicina sylva latitans, faeta ex insidiis in eos irruptione,
qui pabulandi & lignandi causa illuc com
48쪽
mearant , multos equis & curribus spolia-Vit, plurimos cepit, reliqui, quinquaginta ex suo comitatu desideratis , celeri se fuga salvarunt. ΚNacEOvius, animi intrepidus,& bellis Moschoviticis sub disciplina Li- fovit exercitatus Centurio , cum BycZela nobili Moldavo,Regias partes jam pridem
secuto , redierant . Chodkievicio versus Socaviam , ad explorandum Turcarum &Tartarorum exercitum missi. Sed cum nullae hostiles apparerent copiae, unum tantum ex Alexandri Palatini Moldaviae aula nobilem comprehensum adduXerunt. Ob tardius reparatum pontem duodecimo tandem die Turam transiit Polonus Προ-
CXercitus. Equorum hinnitu , tubarum clangore , tympanorum sono - nitentium
armorum splendore , faustis denique omnium acclamationibus , effundebat se ingens quoddam per castra gaudium. ipsa quasi laeta signa, tot illae cruces, tot aquilae Polonae, ultro progredi, equi veluti gressu suo Moldavico solo minari videbantur. Tanta diversae aetatis, variique graduS tu
49쪽
3 BELLI CH ΟΤINENSIS, ba vindictam de coelo extensis manibus poscebat: omnes jam in animo Victoriam, jam in ore triumphum gerebant, armiS Ctiam suis terram hanc penetraturi, quae pri- . dem Polonorum non aliter esset tumulus ,
quam Italia Gallorum quondam sepulchrum. Unusquisque properabat ad expiandum caede , incendio , ruina, tot seculis sparsum ibi Polonorum sanguinem; hic
parentis , ille fratris, iste amici, Omnes tot majorum suorum manibus ex hostium c daveribus justa solvere accelerabant. Chodkievictus ob ingravescentem Valetudinem corpore debilis , &'animo VividuS , Vultuque Verum Martem prae se rens, generosissimo equo insidebat, aspectu ac ge u solo universum animando G -- exercitum EX una parte cingebantur c α,-m. stra rupibus Tyrae impendentibus, ab altera vicinarum sylvarum anfractibus. medius eo spatio patebat campus , ut nec tΟ- tam aciem hostis explicare , nec pugnandi necessitatem Chodkicvicio inferre Valeret. Nulla hactenus notitia pervenerat de CΟ-
50쪽
LIBER PRIMVS. 3ssacorum Taporoliensium exercitu. ad quem investigandum & accersendum oblata sua opera KonasEeVicius, cohortis levis armaturae praefectus , avidius a Ducibus expectabatur. Plurimum interim omnium recreavit animos adventus Petri Ronalaevi- ---cii, cui militare cognomen a pharetra ductum , SahaydacZny nempe , Taporohenses indiderunt. redibat ille Var via , ubi legatione apud Regem functus , Optatum suis ferebat responsum , certa spe fretus , reperturum se Cosacos Chodkievicii castris conjunctos. Verum illi, vilissimi,& ex
vulgi fece infimi hominis quem Cosaci
sueta dicendi nugacitate , Borodavkam Rutenich, quasi Verrucam diceres,appella runt in temulentum ac ignavum regimen tunc agnoscentes , non tam ejus ductu, qu m ectenas a sua licentia, modb per Po- doliam, modo per Moldaviam erronei Vagabantur. Petrus iste Ronalaevictus rara rim Uingenii sagacitate , judicii notabili maturitate , in dictis lactisque singulari industria, --adeb originem, vitam ac consuetudinem E i plebe-