장음표시 사용
51쪽
plebejam excesserat, ut inter clarissimos aetate sua in Polonii viros aequissimo jure posteritati innotescere possit. Quoties
exercitui Taporoliensium praeerat, rerum terra marique gestarum gloria celeberrimus , constantimma ubique fortunae beneficia agnoscebat. In Perecopensibus campis , Tartaris aliquoties fuῖs, Tauricam Chersonesum perterruit. In illa pascuorum vastitate armenta abegit, praedam ex Russa reportatam in ipso reditu eripuit. Via-dislao verb jus suum in Moscovia armis recuperante, summa se celeritate, cum maXima hostium consternatione , ad Mosquam Imperii illius metropolim conjunXit, Vi-
stricia signa per amplissimas ditiones ci cumtulit , ferro & igni hostiles regiones depopulatus , opimisque spoliis onustus , Ieicii, Sachii, Livnii, Κalugae, situ ac praesidiis munitissimarum urbium funes his ruderibus nominis sui terrorem universae Moscoviae incussit , quae tot aerumnis Mcalamitatibus ingemiscens , in ejus vidit
manibus suam auferri supellectilem, suasque
52쪽
que opes, ac tantam diversi gradus, disparis aetatis, utriusque sexus captivorum turbam , inter illius currus ac cetera impedimenta , . interruptis singultibus numeravit. Nec minus maritimarum victoriarum fama Κonalaevicii nomen insigne Videtur.& hic constabat sibi ejus fortuna , felicem illi semper piraticarum excursionum largita eVentum , diruta aliquot praestantissima in Europa & Asia emporia , exustae Vicinae Constantinopoli ditiones, & in ista, quam describimus , Chotinensi expeditione non vulgaris praestita dexteritas augebat ejus crescentem indies apud Turcas gloriam.
Caeterum ipse erat animo ingenS , periculorum appetens, Vitae contemptor, in confletu primus , in receptu ultimus , manu Promptus , corpore agilis , in castris vigilans , somno parum indulgens , nec aded , ut mos est Cosacis , crapulae deditus : Veneri intemperantius addictuS , quae mortem etiam illi acceleravit : in colloquiis , aut sobrius , aut ebrius esset, . circumspectus, ac in omni sermone parcissimus. Regi
53쪽
ac ReipubL aeqvh semper in suo Magistr
tu fidus , in compescenda Cosacorum licentia aded severus , ut etiam ex minima causa sanguinis eorum esset prodigus , unde illis invisus aliquoties ex hac exercitus Taporohensis praefecturci ab insolenti multitudine dejiciebatur. Religionis Graecae ritum ardentissimo & plus quam superstitioso cultu observabat : iis , qui in sacrosanctum Romanae Ecclesiae gremium se Contulerant, infensissimus juratusque hostis. unde jam ante ipsum ejus obitum impii ejus in Rempubl. conatus variis suspicionibus differri per Vulgum Coeperant. Chodkievictus hunc Petrum Κonalaevictum cujus singulares virtutes & maxima in Patriam merita id breve diverticulum nobis requirere videbantur) humanissimbexceptum , muneribusque cohonestatum, nulla adhibita mora, expedivit, ut Tyrae inhaerendo obviam Cosacis iret, umi cum duobus subsidii causa Annibalorum levis armaturae cohortibus, & cum Molodecio,
homine ex Lubomlastii familia, longo usu,
54쪽
ac veteri consuetudine Cosacis familiarissimo. Moscinio , uni ex domesticis Lubo-Grscii , explorandi hostis causa castris
egresso , coeca nox omnem successum pe turbavit. Ex adversa enim Pruti ripa, cum in Moldavos praedones casu incidisset, nec hostesne, an 1ui exercitus homines essent, dignoscere obstante caligine potuisset; vox tamen Moldavos prodidit. coortum inde tumultuarium proelium, quod ipsae impendentes tenebrae facilli diremerunt. Moscinius postquam animadvertisset, suos. met mutuis se ietibus ac vulneribus confi-Cere , receptui signum dedit, ac re infecta rediit. Meliori fortuna usus est Fehiely VngaruS , ex Turcarum castris , sub illam Busiensem cum Skinder Bassa transactionem, ad Polonum exercitum transfuga,
rara fide & fortitudine in Ulassislai Moschovitico bello , Chodkievicio singular,
ter Commendatus, qui tunc ex Iassensi te ritorio adduxerat Moldavum captivum Procera statura eminentem, & in prioribus expeditionibus , cum adhuc Turcica signa seque
55쪽
6 BELLI CHO TINENSIS, sequeretur, optimh sibi notum. verum ab eo nihil amplius expiscari Duces poterant, praeter concordem Cum aliis exploratoribus de Alexandro Moldaviae Palatino relationem , quod , Iasiis praesidio nudatis ,
cum suo exercitu osmano obviam ivisset. Invalescente de Turcarum adventu rumo--τ ηι- re , Rusinovius & numerum & spem exe citus auxit, adducta nimirum lectissima levis armaturae Polonorum manu, quae in castris Ferdinandi Imperatoris , contra suos rebelles , cum summa Sarmaticae gentis apud exteros gloria, merebatur. Nonnulli ex gregariis militibus , ob quaerendum Victum ad vicinos pagos excurrentes , spe- , ciem hostilis alicujus cohortis speculatoribus praebebant. Certior ab eis redditus Chodkievictus , jam aliquot equitum turmas h castris in campum eduxerat. reliquus exercitus praelio se accingebat. cum Stanislaus Zoravinscius Castellanus Bel-Σensis , cujus tunc legio in excubiis diurnis permanebat , ipse omnibus vicinarum sylvarum saltibus accuratius perlustratis ,
56쪽
mox .suos ex voce & habitu cognovit, &rem , ut se habebat, Chodkievicio retulit. Hanc exercitus perturbationem brevi idem dies in summum convertit gaudium, optatissimo adventu subsecuto DorosiscnhoniS ---
Cosacorum Taporoliensium legati , qui devastatis Orioviensis regionis fertilissimis, O ditionibus, & Soroka funditus deleta,pro ' 'spera jam incepti belli primordia enarrando , simulque advenientium proph Cos corum & debitum obsequium, & propemsissimum in Rempublicam studium sacrosaneth promittendo , commune taedium publica compensavit laetitia. Faustum hinculterioris progressus arripiebatur omen; solus cum reliquo suo exercitu & cum majoribus tormentis desiderabatur Vladis laus. Moverat jam Leopolim castra: sed 'ut cd citius versus Chotinum properaret,
Stanislaus Toravinscius Castellanus Belgensis cum Iacobo Sobiescio Palatinide
citus, susceperunt ad eum legationem, per Vis fas patriae, Parentis & altricis suae, per
57쪽
suum Regiaeque domus decorum, per fi rentem denique hactenus Paternum dom natum , ardentissimis precibus flagitando , ut se in castra Chodkievicti sisteret, ad di-Vertenda communi ope imminentiae Pol niae regno pericula. Ad pagum ii Probumne repererunt Vladinaum , gloriae & vi in Rempubl. meriti avidissimum. Sequebantur eum Ioannis. Tejer Palatini Culmensis, Ernesti ac Gerardi Donophorum tria agmina peditum Germanorum, Ungarorum, Nicolai Κochanovit, Almathi Bartos Teuti
cohortes , & sexdecim bombatdae majores : Hastatorum equitum Nimirae Po&lachiae, Constantini Plichiae Sochacetoviensis Castellani turmae , re ipsius Vladisai Praetoriana cohors, cui Martinus ΚaZano-Vius praeerat. Constabat haec Nobilitatis insigni flore, & splendido ex privatis impensis comitatu. Ianussit Ducis Viselox censis , Adami Pretyemscii Curruum Regis praefecti, Andreae de DanbroWica FirleyCasmiriensis, Pauli Detialynscii Bratiane fis Capitaneorum, Stephani Koniecpolscii,
58쪽
Sigismundi Tarionis , Thomae Sobiescit, re aliorum magnae in Republ. spei lectissimorum ac nobilissimorum juvenum. Erant& levis armaturae Gnie Osisti, Zborovii, Ioannis Detieretek : Gravis verb armaturae
Palatini Culmensis & Donossit Capitanei Hiperpolensis cohortes. Tum Pauli Volucii Episcopi Vladistaviensis, Antistitis ob
hanc in patriam pietatem aeterna memoria
dignissimi, centum hastati equites, & centum pedites, quibus Philippum fratrem suum Castellanum Ravensem praefecerat; item Alexandri Rad Eivilii a majorum suorum constantissimo in defendendὰ Repubi
animo non degeneris , hastatorum , levis armaturae, & peditum tria vexilla. Summa utrumque Legatum humanitate Princeps excepit , & attentissimas aures precibus exercitus porrexit, tardiorem suum adventum excusans , partim ob tormenta bellica Leopolim serius & malo ordine advecta , partim ob tabescentem, & in horas languentem peditatum Germanorum,qui lon
59쪽
m BELLI CHO TINENSIS , borisque minimh tolerantes, & guloso olerum esu continuis morbis exhausti serpere potius , quam progredi, & loco corporum, umbras hominum prae se ferre non mne magna spectantium commiseratione Videbantur. Quaecunque Vladisiao accepimus , tum ipsi vidimus, ea omnia in castra reversi Chodkievicio fideliter retuli mus , qui tum temporis tristissimo nuncio perturbatus , ingenteS curaS animo Coquebat. De Cosacorum Taporoliensium ad internecionem caeso exercitu , incerto autore , ut sunt inania famae) percrebuerat rumor , qui in majus, more Vulgi, credituS,& ex longinquo variis sermonibus auctus, in deterius vergebat. cuncta enim castris . observabantur funesta ; tam summorum ,
quam infimorum par luctus, demissus Vuliatus, tristis aspectus apparebat, suspensa denique omnium capita cernebantur, mmurmure cum gemitu conjuncto squilibet enim moesta proclamare detrectabat in pertentoria militum differebantur lugubria nova. Chotaievictus animo anxiuS , ce tior in
60쪽
tior in utramque partem reddi, hoc unum cogitabat. unde Lilaha & Κulicaekovius ,
cohortium levis armaturae Praefecti, versus Stepano ce excurrerant, atque a Tartarorum exercitu praeclusos sibi aditus nun- Ciantes, primi rumoris fidem cumularunt. In rei autem veritate Taporolienses ex ip-
. sis extremi periculi faucibus erepti , foe-licissimo ac gloriosissimo successu cum Turcis decertarunt. Octo ferh diebus ac noctibus impendebat illis Turcarum exer- CUMi in
CituS , continuo insultu , & Integro numerosissimarum copiarum robore fatigabantur eorum Vires, Variis, Victus causa,huc&illuc , excursionibus distractae & imminutar. Osmanus, nihil non ausus, auspicia sua tentare , primaque militiae simul & victoriae tyrocinia deponere, in exterminio Z poroliensium enitebatur. Quadringenti ferE Cosaci, cum ab exercitu suo aberrassent, in cavemis rupis cujusdam delitescebant. in eos oppugnandoS omnem potentiae suae molem ac ingentem illam vim hostis convertit. admotis machinis bellicis F 3 Oppum