장음표시 사용
261쪽
IN LEG. NT. DE LEGIB. LIB. SING. an
deveregrino, vi murem ascendit, Ae hostes depulit. In primo, unitiis strismo, fieri no possit,& per diuisione d idetur hoc modo, in quisquis no aluerit,an hie vinciendus sit Iosecumlo n5 qiueritur Pusquis,an iam fedargumetu est vehementius ex eo quod in lite est,an seruandae ciuitatis causa liceat minascendere.Tertium quodam genus est, in quo in ipsis verbis reperimis aliquid per Uod perhibemus aliud l mlatorem volia ita tinhac controuersia.. 1, nocte cum ferro deprDemsisruerit alligetur;annulo ferreo inuentum magistra. tus alligauit. Hic quia verbum est in te durahenses alis etiam signa una videtur, non contineri lage,nisi noxium ferrum. His ergo casibus magis quam contra legem fieri,scripto occurri videtur. Quinimo cum se monos perducit ad erroremiustissimum est ut e ccurratur aequitat vel quouis alio oppor
IN FRAUDEM Vein legis ruere dissinit, qui sinus verbis lagis ian
γ tentiam eius circumuenit. circumuenire t est contra iurissententiam fama Praerogatiua verborum fraudolenter excusarea. ciora dubium. C. eod. l. te'. ubi dicendum est, quot modis id possit aecidere. In L. 3o.
I Fraus quinia fieri dicatur exemplis declare ma υerba offendi possunt, ut deserviamus menti.
Fraus ex diametro squitatem oppugnat. s Illud en peximum, cuius contristum est optimum. 6 Fraus quatuor modis fieri potest Declaratur iam tu verra quod ditiat.
L. XXX. Vlp. Lib. . Ad Edimim K aui enim legi fit, et A lotio eri nolestiferi autem
non vetuit. Et quod aeuat dictuin asententia , Me instar fraus ab eo quod contra legem '.
FRaus enim. VIpimus Paulidi itionem declarat, ut fi inspiciamus sente tiam contra eam fieri;si uerba.nil contra ea fieri dicamus. Respicit fraudator verba duntaxat, eaqi contra sententiam versute interpraetatur. Sic sane ille est , qui quo Senatusconsulti,Maςedoniani prohibitionem eludat,non pec-iam cinmeratant,sed oletu aut triticum filiosamaeredidit,ut inde redigat, 3e conflet sibi nummos, ac ita i3s distractis pecunia vliniri haus fit benatusconsulto, non ei bis,quoniam ad numeratam perimiam verba Senatusconsutii referunturita sententiae.l.sed Iulianos.*anutui. ff. ad Maced. Non enim oporιes mscinde Amnsari, ut ait Paulus in L n.Tad exhib. -υcrba Gyrari ,βd qua meψε 'ia duretivir amma ariere con-mre, & ut ex S rab.lib.Geogr. s.refert. '
262쪽
ras. hic Traces qui cum Thebanis. I 3 o. die tam inducias pacti noctu depopuIDbant agros,eo i e colore velant luod induciae dierum euent, non nolitum,callide nimis verba contorquebant,de interpraetabantur. . N LVIT. Nosse aut uelle, non ex uerbis deducitur, sed ex sententiat. scire. g, aliud.ε. de ex stur.& hoc semper agitur, ut voluntas conseruetur,n6 autem verbia. nimiustupra eod. mare non exigimus, quod specialiter dis xeris ed si constat neri noluisse; id perinde habetur, ac si prohibuerit .l.non dubium C. eod. Per contrarium vero, si verba quidem prohibeant, sententia vero a minime prohibear,haec praeponi semper debet. Recte tradit Accursiust licere interdum verba offendere, nempe cum offendendo menti deseruimus, ac ita se cundum iura ab eo deducta dictum ipsus intelligi debet. l. adigere f. quamuis. ff.de ivr.patr.l.quamuis infra de in ius vocan. d.f. aliud,csi simil.uerba enim potiora sensu existere non debent.3 .C.de lib.prael. &secu, fieret contra l.nulla,supra eod. AEquitas,enim ut satis hucusque disputatum ell) nititur sententia, non verbis,& verba emendat,ne aliquo caua sententiae eontradicant.Illudque t inte 3 est inter aequum, callidumq; virum, quod alier detrahit verbis, alter sententiat; alter scripturam offendit, alter voluntatem; alter scripto duntaxat utitur, alter vero sola uoluntate pugnat, alter absolutioris iustitiae, alter deterporis iniusti tiae studiosus esse videtur. Et vere quidem fraus eiusmodi eo deterrima est, t quod aequitati ex Diametro opponitur, cum illud semper fuerit pessimum. s t cuius contrarium fuerit optimum.
ET UIT. Hi ne suae fraudis deducit velamentum, quod variis
6 modis accidit,ut docet Accursus .Fraus enim t fieri potest de re ad rem, de persona ad persona de uno cottactu ad alium, bd de uno ad eunde cotractu De re ad rem, ut in exemplo Macedoniani supra relato , in statuto etiam prohibente e trahi frumentum,si quis farinam extrahat; cum enim in utraq; re eadem est utilitas, utramque rem legi inesse credi oportet. l.ideo quia,supra hoc tit. De pers na ad personam, ut cum sponsus, quo sponsae donet personam aliquam interposuit.I.si sponsus, Ede donatanter vir.3c uxor. De contractu ad contractu, velutis vir,cum animum vendendi non haberet, idcirco uenditionem commentus sit, ut donaret. d.l. s sponsus. . eirca. De eodem contractu ad eundem, veluti cum mulier quae debuit intercedere, principaliter contrahit.l. quamuis .f. si cum epsem, ae ad Uen. vel eum filiusfun. accepturus mutuum,fideiusser intercedit alio dato reo, longe plura fraudis genera congerit Albericus, veIuti de iuramento ad iuramentum,de quantitate ad quantitatem,de nomine ad nomen, de mensura
ad mensuram, .e fatio ad factum, de signo ad signum, de modo ad modum, de
mercibus ad merces, de tempore ad tempus, sed glo. rei verbum generaliter usurpat arg l. I a. si cert.pet. neq; dubitandum est tot in rebus posse ti audem obtinere,in quot iustitia seruari deberet; in quocunque etenim negotio,si constituamus quid ustum sit, intelligimus contrarium illius esse fraudoletum, Se iniustu.
ν ET in Ο D DIST A T. Dubitari potine eiusmodi c6paratio superi ἀribus aliquo modo cotradieri Na si facere cotra lege est,ta cotrauerba qua coit a sententiam facere, fraus vero seruatis verbis sententiam circumuenit, iam in altero utrumque in altero unum dumtaxat sectamus a letum a sententia,tamquam cortex a Medulla, corpus ab anima distingui videtur; Tum etiam quia Diuitiam by Coos le
263쪽
prius sentimus, postea dicimus, voces enim sunt earum quae sunt in animo pasioniim notae, ut doςet Arist. lib. l. de Interp. c. i. Verum non ad hanc, et illam differentiam Vlp. respexit aed solum,ue t tunc dictum dicamus a sententia distare,cum aliud dicimus,aliud sentimus; Alioqnin cum idem dico, ciem sentio,dictum apud Vlpianum a sententias lane nondistat 1 Sic cum facio contra legem, idem dico, quod sentio; cum fraudem facio legi,aliud dico,aliud sentio, quare hoc distat, quod fraudator aliud dicit, aliud sentit, contra faciens idem dicit V uod sentit Aecte igitRr comparaso quadr re videtur.
I Trincipis a Tirono diuinguendi Ari totelis reg7 ti
a Princeps tanquam Deus inter Homines.
3 Dubitatur, ne non Princeps sit solutu i legibus. 4 Lex turbatione caret, meisrham manesvita. T ' Dιctiumo communis,Principemsolatum es de necesitate, nan Ghοη
6 Aborum sententra, ut intelligatursolutus legibus solemnium. I Salamoni' error negantis Privespem vi Principatus legibus sis Mutumsd
dan auexIUex ga, GLAEN t elisHntentia detectus. 8 Principem diretii ne letifabiectum esse, nωαcoactiue ex distinctione Dino Nomae, admentem zκ istotelis esse probarari ex vi lege non ' pliciter ex virationis num. tr. insi. . ' f. 9 Vis directiva legis explicatu . Io I rinceps legibus solutus est. i. poenis legum expositio Auctoris.. . I r 't ussitas a rus consideraturint petua. II Z radi verbalis obiectio. . ,3 Turpe est partem suo toto non resρondere. I in Quadam Nemesi competunt, ut Principi, Faedam utprivato, ct in qui bus,ri priuatas δε eanis,late declaratur. 'Is Leges quaedam obligant Principem, is Principem. Is Augusta non lege regia,non ratione,noumoribussoluta legibus est. Ir Ei tamen omuia 'Dipriuiltata competunt.18 Ementes a Fisco,4 Cafare, ab Aundia flatim nisecuri. 19 μυτιο item facta ab Augusta, Hlei non eges insinuatione. dio L. Bodpra ripi LHq. δεIN. Mevenduntur. : ai Aecust olutiones referunta aereprobantuν. iat Ea si sententia,quod istetusta laesa renituatur non undequaque vera: ag Caducorum disserentia ab Accursiolon intellecta.
Intellectus ad G. E. QOdprincipi , Urseq., er proposita discAltato
264쪽
L. XX XI. Idem Lib. 1 . Ad legy
P Rrinceps legibussolutus est; Augusta autem, licet Iegibus soluta non est, Principes tamet eadem illi priuilegia tri
I Rinceps,Nomen hoc non veri scatur in Tyranno, sed in eo qui Iuste domi-,
uatur, glo in ver. Regum in Cic'ine Baptism. Pianceps t enim a Tyradito 'dillinguitur ex sentetitia Arist lib. 3.Polyt.e. i b.quod ille secundum leges, & volentibus, hic autem inuitis dominatur ; ille a ciuibus custoditur in eorum gratiam, hic vero ab externis mereede conductis,contra ciues custodiriat.Idem . verox. maxime lillulans in regia,Se umus principis, gubernatio medior se , ita statuit. adquis, mmus, aut interam ν-m-ιtamnore praecinere contra ture, in imum ipsius inreus mina σι Asor arm omni --r te, Marum ι Τ -- - σῖ-ν- gemra, ct ommum dominam, ora hune unum esse RIgem.De quo putandum erit ut idem ait c s. talem t virum tanqua Deu inter homines esse. Sed hoc supposito,quonia ut hic Salomonius tra3 dit,Princeps iuris est,no iniuriae nome, adhuc uidetur,nς t Princeps leg.solutus sit.Navideturhimen6leg.sed hominibus dominaridebere. Ei. .n aes metius '
dem perspicuum esse constat 3 in quilum paulo linaquaerens, an Per genus suc- .ee est lebetat, ast i permosse. - est; sed inces . . non relinquet Regnkm eiusmoimuis Rea. ιm iaμ ιι stare 4 1 nonsa ειυ iam es ιn haesidem habere, ardNum enim , are maioris virtutis, quam fecundum manam naturam . sentit ergo Aristoteles legem iustam Principe iusto meliorem esse, quodviunt subiaceat pereurbationi,&sita sponte ad iustitiam declinare non ualeat . Augetur dubitatio ex e. tiutinia dist. P. Iustum es Prsneιρem legibuι obret rem M. Primoperistis,s tereristis, nec in se posse damnare- , --μειὰ uoaHismaω- modsisA: Istum eli teneri legibus, ersonon in iniustum erit : nihil veri, aliud est, cut Budeo placci solutum esse, quam non rilqgibui, ergo lex quae Principems legibus soluit, iniusta est. Quidamst intrariasmuunt,quod Princepssubiici tur legi de holicitate, non de necessitate, ita not. Salye .ind.dignavox, C.eodem uel se luavioluntate subi jcit legibus. ut hic Accur.censuit. Vtraque solutio uel falsa, uelpinrhrium imperscenti: quti ses cetus honestatem secitndum quid G- 'siderat,iao aut simpliciter, quia tunc quod honestum foret, idem ogrius v,ac necessarium haberetur: Accursi j sententia deterior est ,'nam ea ratione potest 6 et nolle vitiere secundu leges.Ali; t rei ringunt legem hanc,ut no omnibus sed solemniu legibus.i .solemnia respicietibus solutus sit, ne videlicet contrahendo
265쪽
proprium Imperi est,quam legibus υιuere. Ita Corachic nu. 3 .SalamabuA. Idem Salam Initio sitae repeta otat. legibus Principem solutum esse, non ut Principa-τ tin ed e priuilegio eidemaege regia colite . Sed haec inte pretatio nestringit legem hanc,quae ψ patet;Tum vero istam est ut Principatus id Principii,
non competere: Ad uim principatus satis aperte retulit Aris . d. c. s. Ait ille ὀe Principibus. Hora easm sitis iniuria fl-uer, atque H, censeremaer,cae flutusque adeo superiores secundum virtvum,aut ciuilem paulo post exq/ram it stumast positu nem legum εmessisnam es circa aquales genere quι illos legi sabissere covaνetur. Ex quo loco apparet ex vi principatus non tantum exlege regia, Principem legibus esia solutum. Tum etiam si recte verbas Arist. considerentur i conitabit quomodo verum sit Principem esse solutum legibus λ Nempe a nullo praeterquain a semetipso lesibus subij ci posse, id quod
vim coactivam respicit,non directivam, quod est lecuit dum distinctionem Diui Thomae super I .a .q.96.art. s .quam retuli in I. a. supra eod. Nemo enim est, qui Principem cogere possit,aut inuitum legi subijcere, ut caeteros ipse potest. lex enim coercitio est .l. I . supra eod.coercet autem datis iudici; s, ut ibi dixi, at hoc pacto Principem coercere nequit. Sed quatenus lex directio eth, siue regula. l. a. supra eod. Quatenus virorum prudentum consultum,non est dubitandum Principem legi subiectum esse,& a lege recedentem,a regula, Sc a Iustitia recedere. 9 Sod,ut magis eluceat,t repetendum hic est quati, or esse praecipuas legum facultates,duas intrinsecas Prudentiam videlicet, bd Sapientiam, duas extrinsecas Potestatem,& Voluntatem. aua parte lex a Prudentia,&Sapientia prodit, dire io est, & obligat Principem, nam hac parte non tam ipse lator legis est, quam ipsa retia ratio natura nobis insita,iubens honesta, Sc prohibens contraria,&secundum hanc considerationem a lege recedens,ab ipsa rectitudine recedit contra naturae ordinem,& ideo licet legis, ut a se latae, violator dici non queat,t men,ut legis cum naturs lege consentientis,& ex recta ratione prodeuntis,utiq, violator est,eoqi nomine,no in sero fori, in qlio Iudicem supra se neminem het,
sed in soro poli reus erit violatς legis. Sed qua parte lex δdit ex eiusdem Principislpotestate,& volui te legibus solutus est.Itaq, non legibus solemniu dii taxat Princeps solutus est.Sed ego, quoniam lex illa coactionem, ae ideo executionc I o legis respicit, non erubescam sic exponere legibus t id est poenis legum ; Nam ii & in omissione solentiatum nullitas actus ' pro p a consideratur l. non bium ubi Bal .nu .s .Caeod.Cum itaq; Princeps delinquit in leg sue ab antecessoribus constitutam, reus est quidem uiolat s legis:sed tamen poenam,aut executionem legis non patiturmam ipsi repugnat, ut se ipsum cogat, siue iudicet, &hoc illud est, quod Arist. ridiculum asseuerat, ut quis Principem legi subijeere conetur. Nam ad vim coactium eo loci respexit. Hae itaq; distinctione omnia contraria submouentur, suisque locis eorum sublata pugna,reponuntur. Coni latenim quomodo lex ista procedat quo ad uim coactivam: au m l a uero comcludant in ui irectiva. sed amplius Prine s subi jcitur directive legi ex ui legis , non simplici er ex ui rationis, forma.n. legis ex prudentia & sapientia est, non ex poteuate,&uoluntate. Quam si recte distinetionem expendere lubeat, aut falsam aut uerbalem esse constabit: lex. n. est quid rationis non simpliciter,
266쪽
sed commune bonum respiciens,in illud dirigens, quo sensu,non ratio tantum ἰsed regula est,&lex. Hoc ipso nomine est inuentio,&donum Dei ut in I. 1 p. eodem explicaui.Τum uis legis petere potest ex traditis adhuc titulum lib. sing.
soL VTVS. Verbi istius signifieationem maiori- quam lectar industria ζgrauiori negotio oblato Budaeus ti Zarius inquirunt l. Ire heconuenimus omnes, ut non tantopere de verbo oporteat esse sollicitos. Quaeriti verbalis illa Za1iixit obiectio est,nemo solii itur nisi ligariis. l.decem,isde verb.oblig.1. manumissiones,sside Iust. SI Iur.Sed,&ligatum esse conflat, de no omnibus solutum legibus, quoniam lege naturat, re lege dirigente solutus non estui qua declinans in eam x 3 turpitudinem incidit,qua t pars suo Joto minime respondens notari solet e. qupcontra dist. 8. 8c ad C. Iustum dis .f. responderi poterit Principem supra legem esse,non supra iustitiam, Sc solutum ab eo quod est legitimum, non ab eo quod estiuitum, quatenus ab altero cogi,ab altero dirigi videtur.Sciendum tame est Prinx cipem legibus esse solutum,ut Principem: Quaedam enim ' ei competunt ut Principi,quaedam competunt,ut priuato,ut per Alin .ubi supra. Bar. in I. in fraudem, s. neque Edetur.fisci Rom. consi. s et .nuln.3 . Idem consi. a s 2.nu. 3 .& consi. 43num. 4 7. Huc periinet laex imperfecto. C. de Testam . quoniam ei videtur relictu,
ut priuato: eandem rationem habet,ut in legatis Principi datis falcidia locum habeat l. Se in legatis,C. ad l .falcid similiter hine descendit,quod, Se si non teneatur vasallo de euictione propter inuestitura de seudo alieno,tenetur tamen si pacto, vel 1tipulatione promist .c. I .de inuest.de re ali. Δ.Sed,8c qiisdam leges sunt,qugas eundem ligant,ut Principeat,t non cogunt quidem, tamen magis subditos obligant . Hae vero totius populi 1,lutem diuataxat respiciunt. Ad eas pertinet quod Plato retulit tertio de legibus,tres ciuitates,Argos,Messenen, Lacedemonem l gibus communiter de imperando, parendoue positis,ita inuicem iurasse. Reges quidem ne genere,ac tempore progrediente per violentias regnarent,Populi autem si Reges iusiurandum seruarent,ne unquam regno deponerent,imo vero defenderent si quis unquam aggrederetur'. Reges quoque regibus, Sc populis,atqIetiam Populi populis,de regibus se ad mutuo propultandas illatas iniurias iuramento obstrinxerunt. Sed certe Principis in funditos officium pro iuramento este videtur,ex quibus liquet,tum magis Principem legibus esse solutum, cum se magis profitetur alligatum. Nam re uera maius imperio est submittere legibus Principatum L I digna vox.
iis A Vs Vs T A Legibus soluta non est. I ex. f enim regia de Augusto loquitur,non de Augusta l. I. instit .proxitrio. Neque ex Philosophorum ratione , quae de Principe dicia sunt,im ea locum habere possunt, ut potὶ cum dignitate,non Virtute caeteris superior habeatur, & quantum ad Romanos attinet repi ant mores etiam,quibus a legum latione mulieres arcentur,l. I . supra eod. l. ismina, C de reg. II r. Ergo non lege,non ratione, non moribus constituta supra leges eth;
quare nec legibus soluta . Principes tamen eadem priuilegia illi tribuunr, quae 37 ipsi habent. Quare ' omnia Fisci priuilegia eidem tributa sunt,nam, & Caesari cor 8 petunt l.Fiscus in f ff. de iure Fisci. Accurs. hic: Sc ideo ut i ementes a Fisco, itae mentes ab Augusto vel ab Augusta statim fiunt securi,s .vit.inst .de Usu cap.Tum 19 donationes t insinuatione non egent, i. ne a Zenone, s. vult C. de quadr. prae-αoscrip. Sed obstat i 1 quod Prinςipi cum Lisq.ff.deIeg. 1.ubi legatum Principi re- Iictum a
267쪽
lictum, eo mortuo ante diem Iegati cedentem succetari debetur,& tamen in i ii seq.scribit Pap. aliud esse s legetur.Augustar Accursus i soluit pluribus modis. Primum, quod ea non conceduntur, quae Principi competunt ut viro , sed quae ad mulierem sine ulla sexus repugnantia transferri queunt ; haec solutio in se si ue vera, siue falsa, non soluit arpumentum , quoniam & Augusta succedit in dignitate, & ad infirmandum, vel confirmandum legatum, nihil qualitas sexus
conserre potest . Zas. tamen valde notat hanc solutionem eliciens non cὀnce- di priuilegia, quae mulieribus non conueniunt, inferens etiam ex sententia Lucae de Penna Augustam restitui aduersus contractum in quo sit laesa. Quodar plane t falsum ea ratione conuincitur, si absolute intelligatur, quia vendens', aut donans rem alienam nullo casu faceret accipientem securiim, quoniam cum de euictione teneatur d. l.bonae 6 lt. semper ex eo contractu Ipderetur. Sed ad mulieris habilitatem esse respiciendum facile concedo, argumento l. vi gradatim, S.I .ffide mun. Sc hono . Sol. a. quod legatum relictum Principi suit caducum, relictum Augustae fuit pro non scripto . Sed non bene videtur nouisseca 3 diic a. Caducum t est,quod mortuo iam testatore deficit. Pro non scripto habc-tur , quod ei testamento adscribitur, qui ignorante testatore tuc, ii adscribeba
tur, in rerum nutura non erat. In causa vero caduci relictum videbatur,cum le
gatarius post testamentum conditum , ante testatorem decedebat l. vni de cutriplici. C. de Caduc.tol. Ex quibus constat relictum Principi non fuisse caducum , sed in caduci causa, & relictum smiliter Augustae non suisse pro non scripto. Illa verba Papiniani declarant. Cum ea ante ιnter homines esse disineret ouam tectator decederet. Vtrumque ergo fuit in caduci causa. Sol. 3.Accur .ind. l. seq. quod Princeps tribuit priuilegia , sed non omnia, quia nec tribuit legis condendae potestatem. At legis condendae potestas non est ex priuilegio, sed ex lege. Hanc tamen solutionem probat Bart. Haec solutio in hac specie de-bderat diuersitatis rationem. Coras. adducit ideo fieri,quoniam non suo iure habet priuilegia, sed Principis beneficio, & ob id in sua persona facilius consumuntur, de intereunt argumento t. more cum l. seq. in f de Iuris . o m. Iud. Ego voluntatis ' non priuilegi) quaestionem esse reor , quod Testator Principi legans videatur ad dignitatem respexisse: at legans Augustae ei ut priuatae legasse videatur ia ad personam respexisse, & haec ratio est ad mentem Bart. in d. l.
quod Principi, ut ideo primo casu admittatur succetar in dignitate, secundo
I scriptis leges scripto Drs aequipollent. et An post ius scriptum primum locum obtineat consuetudo dubitatur.
telligendum est de Iure communi ciuitatis dominantis.
268쪽
uias remmris dicatam inueterata conseιεtudo opinio Comani quod vitra
8 De eadem re opinis Ioannis Acmoli, ct mmmunis, P d sinciam decem
Longum tempus in iurea iro sistificat idem, quod perpetuum. Io Smiliter, diuturnum. II L. I.6-mquest. aqua . e. pro eommuni intactisca a Longumsiue diuturnum vetustatem infla arat. I a Perpetuum non progredisur Hira εo. annos, regulariter usu ultra I o. I Fauorabi est, ne longiori quam x. annorum spatio inducatur confMetuo, is Cosa Usformalis, essiriem. . ,
I 6 nfru verbum qui ignificet. Ir Paria Ium verbis, Gu actis volanatem suam declarare, ubi declaratia
18 Secus si facta requirantur, nam verba non sussciunt. Is Idem si requirantur Merba , quia facta non satu func. dio Deges ex moribas indum escantur validiores sera reis letibus. a I Excitaturam oma huius in fine cum La.C. qua sit g. coU. 2 a Corol. o comam Iemeauia dehaere. 23 εοrκmsolutio repraebeneuur,ac verbalis ostenditur. a I iacentivi quoques tentia reprobatur. a s conciliotar nacta E. ea ora ori eutentia. x6 C. fucludo in quisus is, cedere cogamr.
L. X X XII. Iulianus Lib. 8 . Digest. . .
DE quibus causisscriptis legibus non utimur , id cu Iosri oportet, quod moribus,m consuetudine inductum Mosi qua in re hoc defeceritaui quodproximum consequeos ei eLI: staec id quidem apparea tunc ius, quo Vmbs Romana αυtitur seruari oporter. Inueterata consuci
do pro lege non immerito custoditur, c hoc eΗ Ius , quod tacitur moritas constitutum. Aam cum ipsi leges ista ala ex causa nos teneam, quam quodisaeos' uti receptae
269쪽
IN LEG. TIT. DE LEGIB. LIB. SING. atr&ntatemfluam declaret, U--si Φfactu' 'o rectissime etiam illud receptum est, milegesnm suum sufetis legislatoris,sed etiam tacito em seu stmmum r
Ε qui x. Quoniam inscriptio tituli est de-Sena consultis, & longa consuetrudine, cum hactenus: la lagitata Se tusconsuris dieiumue supererat dicendum de consuetudine.
x S.C RIPT IS LEGI RVS. Seripis lages h Ius omne scriptum significant,cum enimIamistinaxappellatio usurpatur,ad omne legisl musas ius reisse , fidem est ius scriptum. Hoc sensuviarpat Caius ini. Quines populi Pra iust. 3etur. &ibiAccur. legibus I. Imrescripta recte istarPrmatus. H.
articulus stripta lege definisus non est, ves Principis interpretatione, certius dignitur,vel cum in aliquo sententia legis manitita est, ad similia proceditur . non itaque id quod. moribus, de consuetudine inductum est, illico custoduur ..3 Sol. futroque caia scriptaelegeolatur: priore, quoniam Princeps scriptae lagis sententiam ineerpretatur ; posteriore, quiast talax non in uerbis, sed imui sua, de potestate confideratur l. scire leges. praeod. Iulianus itaque constituit hunc in modumot inquocunque loco eum scriptaenon utamur leg e, ad illius loci regionisque consiletudinem xemerendum sit, 3 hac defiεiente , ad id, quod ei proaumuin consequens estis nec Mappareat une ius,quo Vrbs Romana titur,serum minax ordine pane crim comprobaravideri defici, 4 tetmumcipatile , adiuscommune ciuitatis; urinantia eta. recur Mum, non autem, nifi viseno loco, ad ius enisse Romanorem id lates n. Mad. M. b.de treg. 8e pM.& probat textus Inst.Jelavi Iolt. mαCons. v I Rauam. Vbi Ada. Remotum magis est ius ciuile Romanorum , viamiuacuutatis domi nanri .Tum etiam,si prius consumido regronas quam coosuetudo urbis Romλnae attentitur,ve probat hic locus idem in rurescripi recipienduminsinuatur, ut nonatura ad ius ciuile Ronianorumrecurramis . nisi omni iure desiituti alitas recurrere non valeamu&. Vbi tamen i ciuisates liberae, ac superiorem non recognoscentes abinitio starii tum illud habuere , ut lege municipali deficienter ureretur aditus inunc, ijsiem posteas kctis de iure ciuit Romano mi
intelligendae eris lex municipalis,quod tempore,quo conderetur, nullius ciuitatis dominantiis ratiopotuerit haberi, ut adue ita Romanum ad haec minusrespicientem,post Socc.conL3 7 Imu .&semvol.1.Dec.cos 429.nus6 cons. 469ώmLI 1.ex veritate defendit sed ina .ad invidem mascoes Aa 3.& in tae Florentina,saepe dissitatum recordor.
270쪽
. . CONS E E N S. Consuetudo non tantum producitur sed etiam ad consequentia,imo fortitis.Nam cum legem imitetur, legis utrumq; proprium est. d. l. non possunt &l. scire leges sup . eod. Tum vero consequensqvid pryximum, atq; coniunctum est. rra si Vo. Seu scriptum, seu non scriptum, cum utroque Utatur. s.con. stat autem,las .de iure nat. gentium.& Ciuil. INVET ERAT Cuius temporis dicatur inueterata consuetudo
7 inter nostros satis est controuersum. Conn. t lib. I. c. Io. num. 6.arbitrio Iudi cis relinquit; negat tamen decem annorum spatium sufficere ad inducendam ' consuetudinem,uel esse diuturnum. Primum,quia nemo vetus factum appellet, quod a memoria nostra remotum non est, &cum eo contendit Corasius hic. Adducit. Σ.l. a.C.quaesit long.cousue. ibi consuetudinis,usiusque longam non ustis authoritas est. At aeuum latinis dicitur bene longum tempus , ac fere sempiis 8 ternum. Ioannes tamen t hic,cui consentit Accur. ratus est sufficere tempus d :cem annorum; Sequitur Bart.hic in I .lech.nu.9.communem dicit Albertc.nu. 8.Fulg.num. II. &caeteri subscribunt fere omnes, hanc sequitur glo. in s. ex non 1 cripto,instit.de ivr.nat .gent. & ciuil.ubi Sylv. in add.testatur de communi. Et 'mihi quidem recte aduersus Conn. & Coras. probari videtur. Primum quia tit. 9 noster inscribitur de longa consuetudine, longum t uero in iure nostro ad decem annos referri solet Instit. de Usuc. in prine. ibi per longi temporis pusessio- .nem,id ect inter praesentes decennio, anter absentes vigintι ann/ usucapramur. Ergo per se circumscripta qualitate absentiae quoniam ut Bart. & caeteri co siderant,populus semper est praesens longum tempus erit decem annorum.Secundo quia in l. q. requiri videtur,quod consuetudo sit diuturna,at diuturnum . 1 o i similiter decem annorum spatium significat, idemque praestat, quod longum 2 a tempus,Id multum apposite probatur in I. I. t f. denique ver.sane, isde aq.ptu. arcen. ibi qui usus eis seruitute neque clam, neque praecario habuisse longa I a consurauine melut iure impositam seruitutem videatur. Quinimo i longam
consuetudinem, seu diuturnam constituere vetustatem, adiunctis verbis praeco
dentibus, mihi aduersus praedictos singulariter probatur. Astvlp. se tamen
Agra lex non inuematur, vetu Iatem vicem legιs tenere tum sequitur enim in seruitutibus hoe idem βι' mur, ut vbs seruιtus non inuemtur imposita, qui Au'ca. Profecto idem esse non potest, si idem non praestet longum . tempus, vel diuturnum,quod vetustas ipsa praestat.Tum uero si perpetuum magis quam longum, aut diuturnum producitur quod nemo ut opinor inficiabi- tur j quis est qui non sciat ' perpetuum in iure nostro ultra 3 o. vel 4Ο. annos respective non extendi ut C.de praescr.3 o. et 4o .an .per totum,&dixi lib.sing. ad tit. par. 1 .c.de infinito, quod si ita est quomodo durum cuipiam videri poterit , in eodem iure si longum siue diuturnum, aut inueteratum, quod & perpe tuo minus est , ad annos decem restringitur λ Arbitror hanc interpraetationem quoq; fauorabilem esse. Nam leges, i & mores, quo citius inueterascunt, eo magis confirmantur, & haec morum praedicata vetustas. populum a mutatione. declinat, & ad obseruantiam, ac venerationem quandam maxime propendit. Amplius quod Populus facile moueatur,ti quia maxima ex parte ex plebe con-