장음표시 사용
311쪽
An ad id quod interest detur accessio. Epistola X X V L
Erissima Thesis, illa est,usuras userarum non deberi, l. vltima C.de usur. & cum iure diuino prohibeatur usi arae .consuluit extra de usur. ad id quod interest commodis: sine transfertur, quia utrumquc sit accessio quaedam; accessio autem rei principali, non alteri accessioni potest accedere. Verum est enim, &apud Dialecticos sine ulla controuersia traditur non dari accidens accidentis. Quod & Paulus, in l. r. ff. de M. leg. ad serruitutes perbelle traduxit, negans dari usum fructum itineris aut aquaeductus , quia seruitus seruitutis esse non potest Attamen fieri potest,ut interdum id, quod interest, accessionem hanc patiatur adeo, ut interesse alterius interesse nostrorum utar verbis deberi possit.Toties id verum est.quoties quantitas , quae primum interfuit praecipue dcbita sit, eum enim ipsa accessionis loco non debeatur,accessionem recipere poterit .Exemplum usitatissimum ex foro sumamus. Fac quem piam debere census decursos,quamuis fructus ciuiles dicantur,quod principaliter debeantur essciet, ut morosus debitor ad eos, Sc id amplius,quod interest condemnari possit, ita obseruat S. C. Neapolitanum ut apud Vinc. de Franch. decisi s 4. numero I L. Quid si id quod interest ab initio di finiatumst,cum ea moderatione,quam Didacus,libro 3 .Uar.resolui. capit. . numero 3 .versiculo quarto hinc,& c. .numero quinto, decis ian. 3 4. numero tertio,& quarto probat, poterit peti cum suis accessionibus, quoniam per se petitur. Sic ex Baldo.in lege secunda,numero primo, C.de usur. 8ζRuyno consilio Io3.unmero quarto,libro primo,iudicatum scio,decisian. 7 8 .numero decimosexto, & seq. Cagn. in l. vn numero 46.C.de sent.s .pro eo quod int.Bursat. consilio 68. numero 41.libro primo,& mea sententia recte. Socinus , consim i s s. num .io libro secundo, admittit in solito negociari, sed dissicultatem non attingit, quae tota in eo posita', non detur accidens accidentis, Fe ex proposita circumstantia, non remouetur. Te Cosimum in soro tanta cum tui Iaude versatum&Bononiensibus ius summa cum prudentia,& integritate tribuentem litteris hac de re consulere constitui, ut si non meae, tuae laltem dimitioni libenter acquiescam. Vale, & eos ama, a quibus amari te sentis. Datum Ferrariae die s. Nouembris I 6o . Fru
312쪽
Fructus fruinium quando deberi possint. Epist. XX VII.
Alex. Turam. F. Ouum quibusdam visum est aliquo casu fructus mictuum deberis
ego semper obseruo.quae ab antiquis scite admodu tradita sunt, si a noui Limis relata non sint,tanquam noua pronunciari.In contracto rescita caussa metus, cum Vlpianus dixit, in t .sed et qua tus, isde eo quod met.cau.qyartum Anciliarum 'foetus ρ eorum, est 'umrre tiravi, est omnem causam vortet, recte Accursus omnemeausam existimauit fructus fructuum compraehendere. ac ibi Angelus Aecursi interpretationem simmopere commendauit. Ratio est ex eodem v plano se iis aperta, quia id omne habiturus est actoriquod habiturus suisset,si metus iblatus non esset. Sic repraesentanda res est . .are non modo fructus pereeptos venire docet idem Vlpianus, Verum s Missu percipere potui propteν metum impeditus sum hac qΜoque prin At. Quod illato metu quςritur. turpiter, & eum scelere quaeritur, i quod diximus,si .vit .eodem tit. quo nomine tenetur haeres etiam re bona fide consumpta,t .videamus,eodem tit. Inspiciamus ob id solam percipiendi potentiam, no quod re ipsa perceperit, i. mictus, aede rei vend.s.& si Institui. de osc.iud Idemque recipiendum erit in quocumque negocio,quod a delicto ortum habere constet. Vix fieri potest, ne tibi in praeclaris, vel Senarum,uel Bononiae subsellij s in quibus honorifice versari magna cum tuae eruditionis, & probitatis fama contigit eius modi controuersia , unquam obiecta sit. Quare oro te ut tuam sententiam mihi exponere ne graueris. Vale Datum Ferrariae die 7. Nouembris i 6o .
De aestimando dubio litis euentu in transactionis rescissione.
Epistola XXVIII. Hieronymo Naue . I. C.
, Anta est tuae eruditionis, & humanitatis fama, ut eos, qui nunquate viderint, etiam ad te amandum impellat. Misi ob id librum singularem de vera possessionis substantia, quasi meae beneuolentiae, & obseruantiae argumentum. Nunc vero literis prouoca--- bo, nec sine fructu. Consulam te in dissicili controuersia,quq mihi facilem exitum habere videtur, si ita quoque tibi videatur, tem ita se habere non dubitabo. Ad transactionem laesionis praetextu rescinded am prste uod maxima esse debeat, requirunt nostri,&summa ratione,eam probadam esse hΡbita relatione ad dubium litis euentum. Doct.ia l.Lucius,s .vit. Ead Trebellia. Haec Diuili od by Cooste
313쪽
Ηate nobatio quomodo praestari possit,non dum fuit,qui recte explicaret. sa-Iyeetus, in bsi societatem,num .i .ffpro socio, ingenue testatus est si ignorare quomodo in praxi dubium litis euentum deduci oporteat. Alij hoc exemplo
ei 3,de quo agitur,llic eum statum caussae constituit, quem testis discernere non valet. Et perperam uterque testibus probari posse ratus est. Ego facillime , quod actori incumbit, ita di finio; eum laesionem quam maximam inspecta vera rei aestimatione deducere, ac probare debere, item circumstantias omnes, quae Iaesionem augent,semper inspecto rei valore Caeterum quanti haec laesio minoris sit propter dubium litis euentum,non alium,quam iudicem astimaturum. Si enim lis diffinienda, non transgenda fuisset iudex dissiniturus erat; item is est qui ob litis dubitationem absoluit ab expensis,not. in l. propcrandum, s. sin au tem, C de iudic. Salyc. in l. iitris ignoratnia, C.qui adm. Tandem aestimare dubium litis ad testem pertinere nullo modo potest,quoniam non eadit in sensum laeti sed iuris intellectu percipitur . Quod si vera est conclusio teste in i)s,quae sunt facti,non in ijs, quae sunt iuris deponere posse, S: debere, nullae in huius dubii euentus aestimatione ipsius partes erunt. Idem futura, si testes Iurisconsultos adhibeas, quia debent deponere veluti testes non velut Iureconsulti; tamquam Iure consulti debent consulere interpretari non aestimare , vel deponere. Si deponerent in his quae sunt i irris,Iudex, postea non tam ius dicere, quam exequi videretur. Iudex vero, qui solus scire potest,quam non interposita tralactione sententiam tulisset, ille debet aestimare hunc dubium litis euentum & de probata vera laefione deducere. Cadunt in sensum testis dispendia litium at aestimatio dubii ab eo fieri nequit, qui dubium non intelligat. Neque vero imaginarius dubius oberit, sed consistent ex magna perplexitate facti,ex opinionum coflictu,& celebri articulorum controuersa. Dicam vero verbo . Satis actor a quod debet probasse videbitur si tantam laesionem adducet, ut Iudex huius dubii euentus iustus aestimator, etiam eo deducto sufficientem ad rescindendum deducere valeat. Dissinitum summa ratione est, de quacumque arte, si controuersia oriatur,peritis in illa standum fore l. septimo mense,ff. de stat. hom .l. I .ff. de vent r. insp. At huius dubi; nemo peritior iudice potest haberi. Itaque ille rem hane di finiet consideratis circumstantiis iuxta Panormitani sentctiam, tos. 64.
nu.3 . lib. i. qui meo iudicio in his obseruandis magis ad iudicem,quam ad par tem respexit . sic actor probat adhibito iudicis arbitrio, &qui in multis plustquam par sit iudicis arbitrio tribuunt speciem arbitrii iustissimam praetermi
sisse videntur . Ita in hac re sentio. Te unum delegi, aut iudicem aut contradictorem eximium , qui sententiam hanc e ceteris omnibus tua authoritate persuadere, ac etiam dissuadere facile possis. Vale mihique te plurimum amanti lege amoris deuinctum te esse benevolo concipias animo. Dat. Ferrariae die I 2. Nouembris Iso .
314쪽
Arbitrium, vel laudum de rebus non compr*bpnsis in compromisse , an sit pro parte nullum an totum. Distola XXIX.
Go saepe in dissici Ilibus controuersiis eonsultiis alios mea expos, ta sententia consulere consueui.-Ex hac opinionum Cornunicati ne veritatem in apertum,& facilius, Sc tutius deduci compertum est.De Iigo uiros iuris prudentia claros,quorum censurae mea scripta libenter subijcio. Iiκer quos te unum in praesenti specie duxi consulendum. Quaesitum est,an arbitrium,seu laudum ut appellant latum de rebus non compraehensis incompromita sit omnino nullum, vel solum quoad res non compraehensas in eo .Respondi omnino nullam iudicari oportere, quod Bartolus,consi. is 8. Inn. visa quadam nu.3 .lib. I . Bal. in l. vlt .s.1 ed de si quis nu. ii . infi.C. com de leg.Anch.cons. I o 7 .& ibi collegium Patauinuin consi os in subscri
Eaque nonnullis argumetis recte munitur. Primum,quia compromissum tribuit formam,i quia, l. quid tamen, g. vlt. l. non distinguemus,s.ois Bari .in laiiem proferre,f. stari,ff. de recep .arbit.Fulyanc. I. nu. 6. de re iud.cui neque addi, neque detrahi debet,Bal. in l. contractus,nu.9. C.de fid .instr .ut ex cuiuslibet partis mutatione mutetur, Bal .in l.paedius, in 1 .le t. s. de receparb. de facilius irrita fiunt, quae geruntur cotra sormam datam ab homine, quam si a lege detur. Imocin c.cuo lim,nu. 6. de arbit. Card.in clem. I .nu. 19. de decim .Et hac ipsa ratione utile per inutile vitiatur.Bal.in d. l. pedius,in I .lcct. in fi . post Ia.But.quem refert in x. lectis Sed amplius coinpromissum existimatur individuum inspecta volsitate compromittetium,quare utile per inutile infirmatur.Alc.in l. I .f. sed si mihi,nu. ΣΟ.fide verborum oblig Uinc.de Franch.decis l63 .nu.4.Addit Soccinus nepoS,d .consi. 63 .nu. 7. 8c 8. quod qua ratione est nullum,cum arbiter non pronunciat de omnibus, sic eodem vitio laborat cum pronunciat de pluribus.Si vero capita sint,vel connexa,vel correspectiva, res omni difficultate caret, quod facile accidere poterit,de Anch d. cons. i ci 7 . de seq.quod est collegi; Patauini, id Com. d.cons . 3 8. perpendunt. Nec moueat nos authoritas Angeli, in I.de his, nu. x. Ede tranta ontrarium sentientis,cui Panormitanus,in c. dilectus,nu. 8.de arbitr.Tho. ccius, Consi.3 3 .nu. 2 o. Sc 3 6. Lan franchus de oriano, in tract.de arbit. s. membr.q. 9. 8c Blancus, de comprom. q. s. num . . subscripsisse videntur, quia vim illam indiuidui,ex partium voluntate descendentem non sentiunt.Si eam tum ut opinor sentias, mihi quoque consenties. Si dissenties aequo animo te suadente ab hac ipsa
Vale Datum Ferrariae die a s .Nouembris Iso A.
315쪽
Testi unico contra producentem non esse plenam fidem adhibendam. Epistola. XXX.
Alexander Turaminus E Ving re dictum unicum testem conta a producentem plene prob
re,non bene ex Romano consi. io . in si .desemptum Ioseph Ludo uicus in suis conclusionibus notat, Pharinacius probat. Dura est conclusio,& forte non vera,est aut aliqua moderatione digna: ne ex duritie facile ad iniustitiam producatur.Dura quia tria itur ad intentionem producentis. Non ver quia satis stiae incautae productionis poenas hi it producens, si,neque dicto, neque personae, quicquam opponere possit. Esse unicum, non pars opponit,sed lex & consequenter,non plene probare. Purgat prod uetio oppositione circa personam, si pati per,si vilis, si amicus partis,circa dictum,si non sit vero simile,si non reddita causa scientiae emanarit λ Hae sunt oppositiones & aliae multae,de quibus,per Boss. tit.de Opposcontra testes. At vero, ut amplius faciat, id quod est dictum ab uno,ut videatur dictum a duobus, iisque integris testibus nulla ratione probatur; huc transferri commode potest, quod
tradit Bal .in c.exceptionem,n. .de excep.&Fel. in c. inter monasterium, nu. Io.
de re iud.probat,quod qui approbat iudicem perdit declinatoriam iudicis, non declinatorias fori, si quas haliat, stricte enim haec approbatio inteIligi debet movi tam grande praeiudicium afferat. Iudex partem opponentem non audia quia produxit, at si prudes sit,veritatem aliunde quaerat.NIaxime vero ubi productio secta non est rite,ac recte percunctato processo, & cum Patroni,vel procuratoreS,aut causartim cumulo, aut clientum auaritia aut quavis de causa non ea, qua
debet diligentia cuncta perpendant, pati non debet sub hac allegatione vis cuiuspiam periclitari.Ηet arbitriu ut no credat huic d. l. 3 .f. i .tu magis,de test. Cliquid consurget iniquum,semper hoc arbitrio prudentissime utetur.Nam dictum hoc sine examino, ex allegantium iaci litate authoritatem quamdam obtinuit. Quae mihi temperanda videtur.Efficere poterit, ut alia accedente coniectura,visi forte testem non integrum concordem habeat id operetur; ut vim plenae probationis ex sola obtineat productione libenter non audio licet interdit aliorum secutus aut horitatem sine delectu idem mihi ius tum dicare prssumpserim. Testor itaque de caetero &tibi, Ze omnibus, me huic dicto non simpliciter, sed cum aliqua moderatione si ibscribendum putare. Desidero plurimum tibi viro eruditissimo meam in hae re placere sententiam, ut quo lacilius illud in vulgus irrepsit,eo facilius corripiatur, at coerceatur. Vale Datum Ferrariae die a I . Nouembris I ες .Iud Diuitiroo by Corale
316쪽
Iudicium reddendae rationis quatenus individuum quos edictus pariat. Epistola XXXI
Vo veniunt in iudicium reddendae rationis alterum,quod in saeiεdo alterum quod in dando consistit .vim .vlpianus est author, I .si. statu libera,f.si quis,h2de statu lib.quod ad ipsa volumina ratio-ta num reddenda,percunctandasque, di examinandas rationes, Se . dispungendas, atque excutiendas factum habet quod ad reliqua attinet in danda pecunia consistit. Factum dationi praecedere necesse est,quoniam reliquum,quod est dandum, non nisi discussis rationibus innotescere pol. Ex parte facti hoc individuum adeo est, ut fauore libertatis diuidi no potuerit, I .si ita, j.quaestio & ibi gl .in versi. exoluerit,sside man.test.quare,si plures haeredes sint alicuius qui ad ratiocinia obligatus discessierit omnes eo iudicio cyn-uelliendi sunt,ne vitio nullitatis processus, S sententia subi jciantur', quoniam non citati etiam ad commodu citatorum sentetiam nullam dicere poterat, i. inhoe iud ubi Bald. Sectare Fulg.nu. a.TAm.ercisc. cuia si id in connexis receptu est, i. et, g. I.fide minorib.multo magis in indiuiduis obtinere necesse est. BMd.
rit. Quomodo enim legente libros iudice ecclesiallico poterit legere eone i dex laicus λ Inexplicabile est idem tactum per partes, de tamen viros doctos res ita quandoque latuit olusque Surdus eruditissimus in illorum corona mep subscripsit sententiae. Si tu quoque probes,ut suturum spero, dc mihi Surdus altereris,& Omnibus talium vi orum authoritate me persuasurum esse non dubito. vale,& me tui esse amantissimum memoria nunquam excidat tua. D. Fer. die
De conditione viduitatis . Epistola XXXII. Francisconcolomimo ex Mandolo, I. c.
Λlex. Turam. F. Ccepi ex literis Ludovici meetardi amici nostri te scelici auspiacio iamiam in Floreutinis subselliis ius reddere. Si meum in te amorem memoria tenes,& loetitiam,quam ob id conceperim facile intelliges. Decet me tibi ut amicumamico gratulari. Multa sunt id faciendi argumenta. Sed illud mihi potissiimum, quod te conspicua nobilitate praeclaris animi dotibus, & sublimi ingenio ornatum ad
eum frudam Serenissiari Principis in Patriam nostram dilate ipsum benigni
317쪽
rate eeleriter peruenisse, video ex quo si in futurum ad maiores ut decet asce dere conaberis,ante obrepentem senectam ad summos sceliciter posses offerri. Sed erunt hs litera gratulatoriae dumtaxat An vero, ut alios soleo ad egrestu aliquod literarum certamen etiam prouocabo Nunc scribenti,& quid amplius scribam cogitanti cliens occurrit. Quaerit quam vim habeant haec verba. Vitam vissivalem frutari ad mulierem intestanterito institutam a testatore
relata. Adnotationes quotidianas reuoIuens respondi, cum futurum tem
pus respiciant sub conditione resolui, quod glosint. si tu ex parte, ae de acquirend. haeredit. Bartolus, indicta lege Baldus, in lege falsus, numero sexto ,
.de suri. & clarius consilio a 67. numero quarto , lib.primo, Angelus consilio 34. numero ι o. Decius,consilio 43 numero sexto, & consilio scis . numero quinto, Ruinus, consilio I Io. per totum libro tertio, in id consentire videantur . Quamobrem cum conditio ultimo vitae spiritu non ante possit impleri, cauendum est cautione Mutiana ynus, dicto consit. Natta conflio 4s . num ro decimoseptimo . Eaque praestita, vel non praestita si mulier ad secunda transeat vota, quicquid accepit cum fructibus restituere tenetur Authenti c. cui re lictum, & ibi Castr.numero quarto,Iacuum ero quinto, .de ind. vid.tou.Grat.
resp.r63. numero s. libro a. Parist consilios s. nume. s h. lib. 1. Natta, d .con
sillo,numero decimoseptimo. Sed cum in institutione, non in Legato verse mur admonui me, plurimum vercri, ne non inutilis haec inquisitio reddatur, cum siue modum & tempus, siue conditionem ea verba significent omnis adiectio temporis de institutione reijcitur , 8c cogitur mulier perseuerare in viduia tale,Bald .in lege ultim numero tertio,C de 1nd. vid. tol. Rum. dicto consilio I o. numero jeptimor& pro toto tempore cauere,' quia haeredem ad te pus , vel ex toto tempore instituere non sit permissum,nisi militibus ex priuil gio, lege haereditas, isde haeredib. instit. l. miles ita, isde militare testamento . Nam qui semel est haeres non potest ullo tempore haeres esse desinere, g .rem tuta, Inst. de fid haeredit. Quare verum erit inspecto eueutu, aut semper, aut nunquam fuisse haeredem, & ita vis conditionis semper inerit. Hactenus illi. Tibi idem rescribo, ut quasi gratulationis usuram, tuam sententiam in hac re respondendo rependas. Te foro totam addidium magna cum utilitate senties. Honori onus adiunctum ne dissimules. Princeps, Ciuitas,Patria, Gentiles tui, & qui te amant omnes obseruant an excitatae expectationi respondeas. Hoc onus & graue quidem fore necesse est, imo perferre. Ing nia praeclara expectationem non perhorrescunt, sed super contendunt. Illa tamen victa consurgit maior, & quasi alia nouum bellum semper infert , & usque ad mortem opponit sese: Cum ea si pugnamus quantisiu vii us, m rientes, de victoriam, & gloriam perennem consequimur. vvς Dat. Fer. Die I s. Decembris, Iso .
318쪽
De statuto senensa permittente pro turbam possessione criminali.
ogitium non quidem magnum: sed Reipublicae tranquil ita tem valde commouens eue videtur postes ri molestiam inferre. Praetor vim fieri prohibet , non caret dolo qui Magistratus imperio non obtemperat,i.non videtur,ff. de reg. iur. multo minus carete potorii, qui legibus non obtemperat. . nam & proprie sponsionis reus est. l.veluti, isdo Iust. & iur. iuncta l.i .ff.de legibu&Recte ideo factum eii ut statuta senarum criminaliter,& ad poenam agere concedant iis, quibus similis molestia infertur. Sed ad eorum interpretationem desiderare cogor, si reus opponens sese dicat,non turbare aduersarium, sed possidere qua ratione mixtum appellam Vti possidetis La onis verbo fide ach.& oblig.interdictum quae sint partes Praesecti Urbi,quas tu magna cum tui gloria geris . Aymon tradit consilio du- gentesimoο uo numero tertio, versiculo ex quibus se respondisse de turbata Possessione criminaliter agi non posse, reo et rente, se non turbare, sed esse in
Possessione agendi quod agit. 4od vidi quandoque probatum, quandoque reiectum. Diu cogitanti occurrit meri Imperii,& mixti, siue simplicis Iurisdi
ctioni causas non esse confundendas. Quo nomine traditur nec Iudicem criminalem in Civili causa,l.solemus,s.latrumculato ubi Bartol.not.ff. de iud. neque ciuilium causarum Iudicem in causa criminali censendos esse competen- tes. Bartol.in I.defuncto,s .in quacunque isde publ.Iud.&in l. hoc iure g. vlt.ε. de acqu. quot. aesti. Quare si reus de turbata possessione criminaliter accusatus docere poteritine dolo carere,Praefecti partes, quod crimen deductum non sit , essit reum apsna,& petitis absoluere an poterit condemnare ad desistendum a futura molestia,dum quasi sine crimine absoluit a p a Puto non posse, quia statutum hoc non tribuit,& ius Ciuile negat,nis ciuilis causa incidenter crimunali innitatur,d.6 latrunculator & ibi Bar.ficiunt quae scribit Ang.& Aug.ad euin trin.de Malefc.haec est quaedam inquisitio,versi.per Iudicem. veluti cum vere reum dolo turbantem reperit nam tunc ad poenam,& ad desistendum codem nabit.Non tamen est absolute verum,quod Aymon tradit, quia reus posset ita excipiendo iudicium illud eriminale semper eludere, quod permittendum non est.l.non dubium C.de legibus capitu. si certas,de sententia excommunication. an sexto.Quare videndum est,an id 'aliqua ex parte probet,cum in sua exceptione proa re habeatur. Cum probat,recte contendit absolui, quoniam non sine iniuria ad illud tribunal vocatus est,super controuersia,quae mere ciuilis es .' ad commodum actoris , non tamen obtinere debet ;
quia Iudςx Iurisdictione caretis &quia perpetiun cum liter in Ius Vocaxea
319쪽
nituit eum, quem ciuiliter vocare par erat. Alii dicunt ratione circuitus euutandi ciuilem controuersiam, etiam cessante materia doli, postquam introducta,est esse finiendam. Sed ego assero deesse Iurisdictionem ectante dolo Asi ro etiam circuitum non futurum inutilem.Nam utile erit compescere temerit tem criminaliter agentium ubi dolus cessat, ut enim dolo turbantes statutum odio prosequitur,ita temere accusantes libenter admittere nequit. Temere accusat is,cui competit soluIn facultas ciuiliteragendi Et absurdum est hac usurpata ficultate temere accusandi viam ita impune patere .Etiam vi* fieri poterit ut sententia libello consentiens ferri possit. Quid tibi viro prudeMissimo paria ter,ac doctissimo videatur libentissime audiam. Nam id opinabor Iustius esse, Τ uod te obseruare sentiam. 2 ὀn enim cuiuslibet Ius dicentis sententias facile equor sed eorum duntaxat quibus, uti tibi est,sit summa doctrina,summa etiam cum integritate ita,niuncti. vale. it . - 7 Dat. Ferrariae die a8.Ianuaru Isos.
Natum in octauo mense succedere, de rumpere testamentum contra errorem communis sententiae etiam in foro iud imadum: . ,
Epistola XXXIV. Don Petro de Vera ab EAragonia Licenti ato.
Vlta reuoluo,industria quadam disciIta requirem,ossenta ex ijs nonnulla,quae aliter in foro admissa conspicio,quam verus nostrorum legu sensus expostulet.Matthaeus affictus Decisa 3 6.natos in octauo mense, quod diu vivere non possent Castrensis in I.vxoris abortu nu. 3. C. de posth. haered. sententiam secutus pro non natis habuit.Uere nati cum sint, iniuria uterque non natos existimat. Conabor primum id persuadere tibi viro eruditissimo . ac omnibus pene numeris absoluto , qui geatilium tuorum nobilitatem praetermitto tanta mentis integritate, solidi-- late iudicii,tenacitate memoriae,doctrinae constantia, tantoque rerum omnium experimento praestas, ut tenue Sacro NeapoIitano Consilio praeesse, quod est
aliquid in ipso Regno summum, si tuis meritis comparetur,ijs minime respo deat. Praeestamen,&decore quodam inusitato praees. Alis ab ossicio lumen accipiunt, tu illud illustras. Si persuadero tibi quod contendo, facile fiet, udradem Assiicti sententia, quandoque te huius meae tacto patrono derelinqu'tur. Primum igitur obseruo Iustinianum in I.quod certat .ceod est.nilia id existimare quod viuere non possit sed hoc dumtaxat, quod ad monstrum non decline vel prodigium , quoiucerte natis in octauo mense accidere non solet.
Coniungi debet inianus in L quod diditur. fide Iiberis,M posthumis,qui iesinium daaunia vis ulnis propositis ac dimitis eleganter insinuat. Prima
320쪽
qua stio est, an post humus natus ex secto ventre rumpat testamentum . Si nata scatur, Se vivat, nulla plane dubitandi ratio. Nam ab altero filio sine sectione edito iure fili), vel sui haeredis nullo discrimine distat. Sed tota dubitatio in eo posita est, quod talia passus in sectione merit, ut constet vivere uon posse. Ratio dubitandi erat, quia non facile concedendum fuerat, ut rumperet is,qui ita natus esset, ut breui moriturus esset quasi paria sint non nasci, & nasci, sed vivere non posse, argumento I. quoties. T. qui satisdare cogantur. Respondet tamen Vlpianus rumpere si suus nascatur. Idem quaerit de partu mutilo, &dia minuto, in quo id est amplius, ut nec integer sit, & hunc quoque rumpere concedit, quia spiritu vitae constitit,& diminutio assicis corpus non formam
hominis intrinsecus,quae ratione collat. Utq; mutilus homo, homo est,cui m nus, vel brachium secta sint, ita qui mutilus nascitur, homo nascitur, & quat nus filius, & suus haeres, congruum est, ut quo temporis inte allo vivit sicut vita fruitur, ita iure suorum haeredum fruatur. Ad natos in octauo mense haec si transferamus, dignoscemus nihil obesse, quod ex sententia Medicorum vivere non possint, quia dum dicimus rumpere, dicimus inspecto praesenti tempore, quo uere vivunt, & nulla futuri temporis ratio habetur in i)ς legibus. Et hanc sententiam Baldus in consilijs adductis per Decium consilio sexcentesimo vigesimotertio, numero tertio, Angelus in dicta l. quod dicitur Corneus in dicta l. quod certatum. & Decius consilio sexcentesimo vi resimo tertio, in fine. probarunt, S: Addentes ad eum, de Oddus in Tractatu Compendiosae, mihi pagina iro . veriorem esse assirmat. Placet tamen etiam argumentis aliquibus confirmare. Regula iuris ciuilis est, cum qui in utero est, cum de eius commodo tractatur, haberi perinde ac si natus esset. Quid rogo magis contrarium huic regulae afirmari potest, quam eum, qui natus vere est,ia vivit, quia certum sit breui moriturum, perinde haberi, ac si natus non essetὰ Patet igitur eam interpretationem praedictae regulae refragari. Ponamus vivere per duos, aut plures dies. Quaero quo spacio vivit, quod sit etiam quambreuissimum, nonne naturaliter vivit, Sc vitae commoda, & incommoda sentit, ceu natus in nono mense sentiret λ Ut filius alitur, &si necaretur non negaret Castrensis, reum lege Cornelia teneri, neque contenderet hoc argumento facinus hoc impunitum dimitti s itaque naturaliter vivit, cur negabimus ciuiliter vivere λ Moliuntur aliquid contra naturae rationem, quod lex perhorrescere solet in t .maximum vitium, C. de liberis praeteritis.qui eum ira iudicant, ac si natus non esset. Tandem & a pietate Christiana clanculum illa sententia recedit ; hic enim, qui in octauo mense nascitur in sacro Fonte lauatur, traditur Ecclesiasticae sepulturae,& coelo potitur. Denegabimus igitur successionem huic filio parentum in terris, cui summus omnium parens concedit haereditatem in Coelis 3 Par igitur est. vi quo momento vivit secundum naturam, & secundum legem vivere credatur. Quod vivere diu non pos sit, non eficit, ut non vivat, Sc omni viis commodo potiri debeat. In suis non est nece illaria aditio, quia ipso iure haeredes existunt. Se in ius, quae momento implentur,ut rumpere testamentum, S: ius sui haeredis tenere, ia vitae momentum sat esse debet id quod Iustinianus,& Vlpianus supra adducti manis stissim entiunt, quibus plus quam communi sententiae deferendum est. lis enim susscit vitae momentum in re, quae momento explicatur, Se ita stricta non m do ratio, sed aequitas, sed pietas ipsa conuincit, natos in octauo mense succedere, rumpzre, transimitere, & omnia agere, quae nati in nono agere possent .