장음표시 사용
51쪽
. Adspiratio siue aspisatio, ut malunt alii scribere , de qua discrepantia supra dictum ; est figura siue si- gnum Η , de quo quaerunt grammatici, sitne littera necne. Priscianus sub initium libri I. Η aspirari nis magis est nota , quam si littera . Et interiectis nonnullis pag. 343. H aspirationis es nora, or nudaliud habet litterae , nisi figuram , ct quod in ueris fir
bittir inteν alias litteras . Et antiquior Prisciano grammaticus Diomedςs lib. a. pag. 4 I9. Η consonans muro , proprie continens aspirationem , subiunctiva R I
quidae consonanris , recepta vulgo in numerum mutarum ἰ
omnibus voealibus praeponitur, nulli subiungitur nis eonsonantibus. Quod vero dixit, nulli vocali postponi, nec in Η desinere vocalem , videtur interiectionum exemplis ab , vah confutari. Sed praevidit hoc Priscianus pag. s48. atque ita diluit : Quaeritur et cur in Vab , Ah pos vocales ponatur aspiratio ς oe dieimur,
quod apocopa facta Di extremae vocalis , cui praeponeb tur aspiratio . nam perffecta Vaba , Aha sunt. iuuid ergo tandem Η '. Io. Iovianus Pontanus lib. a. de Adspiratione probauit, B nomen quidem &figuram litterae habere : carere autem potestate,
quia nihil sit adspiratio nisi spiritus flaturue densitas , aut crassior quidam spiritus; noli aliter quam suspirium & anhelitus . Sonum enim distinctum , qui ad
Ocem articulatam conferat , non facit : & nihil minus inter litteras adhuc tolerata est tam nomine quam figura . originem a Graecorum habet spiritu , quem asperum appellant grammatici. Priscianus lib. I. p. 56o. Η litteram non esse Uendimus , sed noram aspirationis, quam Graecorum antiquissimi smiliter , ut Latini , inversu scribebant , nune aurem diuiserunt , est dexteram
52쪽
eptis partem suprβ ιitteram ponentes, Uten notam Oabem , qtiam Remnius Palamon exilem voear ; GriIlitis vero ad VirgiIium de accentibus scribens, lenem nominae r finia stram autem , contrariam Hii , aspirationis dasam , quam Grillitis flatilem vocat. Μarmora, quam maxime etiam
uetusta sunt, ut Arundelliana , ct cetera maiusculis litteris signata , nulla signa spirituum habent: posteriores Graeci, quum minor scriptura in usum venisset, addiderunt illa cum accentibus ; non autem semicircellorum modo , sed cum angulis iis, quos H , sectum in transuersa lineola, utrimque iacit: quas figuras primi , qui Graecos libros typis expremere , ut maior Aldus Manutius & aequales , aliquamdiu retinuerunt . Sed satis de quaestione , quae nostri non propria est instituti di de usu adspirationis potius disputandum est. Vocalibus praeponi tam initio , quam media voce , supra , Diomede S Prisciano ausioribus , dictum
bus parte altera dicturi sumus. Iam satis sit quaedam propria examinare.
HADRIANUS eum adspiratione in nummis est , & plurimis inscriptionibus t raro Α D R Ι Α-N V S , Grut. pag. Is 8. n. s. & Reinec pag. 294. 3O4.3o8. 3II. si bona fide transscriptum est. Hammon , Iouis cognomen , & Ammon scribitur . Qui ab αμιμος, arena ducunt, quod templum eius in Libiae Marmaricae arenis situm fuit , adspirationem negligunt. At veteri inscriptione Grut. pag. 2I. n. 7-
IOUΙ Η ΑΜΜΟNΙ. Graeci antiquis monumentis , quae carent spiritu , nihil iuvant f ut num
53쪽
bris Graecis Diodoti, Pauluniae , Suidae est Κιαμων, Ammau , aut ita ab interpretibus lectum est . nam &illor uni quidam sine spirationis signo in prima maiore littera scripti lunt .m-nibal & Annibal in libris est ; & Liuius semper Anniba I. Manutius autem , Hannibal cum ad pirari ne ex libris antiquissimis Latinis e Graeci enim adspiνationem reieeersnt. Addit lapidis Florentini testimonium de Fabio Maximo HANNIBALE ΜC o E R C U I T. Si Punicum hoc nomen , ut putatur , ex rari di , quasi gratiosus dominus pomnino adspiratio necellaria videtur Hebrius scribimus & Ebratis : plures tamen Hebraeus , quia Graecis libris est ρυος cum aspero tnec vero certissimum , an in antiquissimis Graecorum codicibus spiritus fuerit expresse appositus . origo, quia ab v incipit, littera incertae pronuntiationis , nihil adfert, quoniam hanc litteram non uno modo a LXX. & Hieronymo in propriis expressam nouimus , nunc sine spiritu per A vel E , ut Amma , Almon , Mem , Acbrou Estron e nunc per G, ut Gomorra , Gai quod Vulgatus tiai reddit Gaea , Gebaι rad quem modum aeque Gebraeus , quam Hebros scribi positi. Vsui sic potius , quam origini credendum est . Etrusci , & Hetrusci ; Etruria , & Hetruria scriptum
est i sed praestat modus prior , qui sine adspiratione est, quem Manutius ex vetustis libris ac lapidibus Capitolinis approbauit. Et lapide. in Volsiensi apud Gruterum pag. 38s. PRAE T. ET RUR. XV. P o P U L O R. Et in Triumphorum tabula. P. ap6. DE ETRUSCEIS: Ostia , ct Hostia colonia ad Tiberis ostium . Vtrumque probatum, sed prius magis . Nummus Naronis , AUGUSTI PORT. o ST. S. C. &alius
54쪽
rius Ital. Antiq. III. cap. 11 I. pag. 874. Vbi nugasgνammaticorum adspirationem huius vocabuli dixit , ct a eunctis iapidibus eam abesse adseuerat . Adspirationis mediae exemplum Abaia Romanum nomen i cui Christianum Iohannes addimus quod ma limus sine adspiratione Daunes scribi . Non enim ab raraeis , sed a Graecis vocabulum accepimus , qui vocalium adspirationem in media voce ignorant . quod cum alia , tum maxime casus & exitus es euincit, qui ex Graeco Ιωαννης est . Quod si ab Ebraeis Latini haberent , non Iob ues, sed Iobanan ex Unu scribendum esset. Praeterea Christiani non ex Veteri testamento id nomen , ubi rarum erat, sed ex Nouo , quo celebratissimum est , in suum usum adsumserunt: hic autem Graeca scriptura praeualet, quae sine adspiratio ne est : Graecam , ut dignum est , imitatur Latina . Est deinde usus adspirationis in iis, quae sunt ex Goaecia, per χ seripta in sua patria , Ut Cbremes , C, υβllomus , Acheron , Baecbur : de quibus supra in litteris Graecis praedictum fuit. Interdum abiiciunt ι , quamvis λ Graeco respondeat : sicut in nummis
Semproniae gentis Ursin. pag. as I. as 3. aliquoties G R A C C U S legitur , quod alias Gracebus est ,
Plutarcho λ aliis Graecis Γρακ oe . Praeterea , quia Graeci litteram ρ initialem spiritu signant , Latini etiam in Graecis vocibus A adiiciunt ad R in principio positum , ut Rhodias, νbetor in media voce vero , quia Graeci adspirationem duplicata tantum p apponunt, non simplici ; etiam Latini invocabulis, ex Graecia petitis, gemellis να adspirationem h subiiciunt, ut Drrhur , D rrbenum msre ἀ
55쪽
Dixi, A Graeis voeabuIis . nam , nisi manifesta origo Graeca est , non locum habet adspiratio , ut Arre rium, Etruriae oppidum , Arriui, familiae Romanae nomen . Nec Rboma licet scribere , quia quorumdam opinio , ab , robur nomen derivantium , minime manifesta aut probata est. Recte vero Bruttiorum urbaad Siculum fretum , quia a Graecis condita , ct in magna Graecia, Italiae parte, sita , scribitur Rbegitim: at oppidum Cispadanae cum Lepidi cognomine, Regium . Itaque in quaestionem vinit, an recte Rbenur, Rhe--ἐ, Rbaria scribatur , quod Celtiea potius & Germanica haec vocabula sunt , quam Graeca . Primum nomen, quod amnis est, constanter scribitur cum adspiratione Rbenus . In fragmine arcus Druso positi legit Μelissus apud Grut. pag. 236. AD DI VORTIA RHENI. Nummis Neronis & Do mitiani apud Tristanum , R Η E N V S : quod nestio cur ita factum sit, nisi imitatione Graecorum , qui eius fluminis mentionem habuerunt . Alterum nomen Remorum est , Galliae Belgicae populi , quod Caesaris libris quidem Rhemi seribitur iHadrianus autem Valesius abiecit H, quod iure fecisse nobis videtur , quia nullum huic genti cum
Graecis fuit commercium . Incertum enim , an Cae-
sar adspirationem addiderit, quae potest etiam agrammaticis & describentibus esse. Sed , inquis , &alia Galliae, praeter Rbenum , ut Rhodanus, adspirari Latine . Longe autem dispar huius est ratio. Rhodanus enim Prouinciam Romanam perlabitur , in qua erat Μassilia , antiqua Graecorum ex Asia colonia , quae aeque sermonis patrii , ut morum studiorumque Graecorum, fuit obseruantissima : a qua 'Graeca nomina sunt, Nicaea & alia r atque ita etiam vicini amnis scriptura : Remi autem abhinc longin sime remoti erant.
56쪽
ratione , ct cum diphthongo ; in quibus adquiescerem, & Η qiiod Raetorum vocabulo adhaesit , exter minarem , nisi vir summus Ezechiel Spanhemius de Usu & Praest. Numism. pag. 8 3. manum iniiceret , Hadriani nummum laudans , in quo R H E TICUS EXERCITUS expressum sit. Idem , an alius nummus sit, ignoro, qui in Occonis & Μediobarbi thesauro p. I 8. sic descriptus est : E X E R-CITUS RAETICUS SC. Quapropter Vereor , quia cetera cuncta diphthongum habent, non E simplex ; ne fieri potuerit , ut a descriptore quodam vel typographo/in Ii mutaretur. Tutius ergo scribimus Raeti, Raetia , diphthongo , sine H , ut plurima antiquitatis monumenta Eabent. Tandem etiam de adspiratione compositorum dispiciendum est , si Graeca vox , ab adspirata incipiens , ante se aliud nomen vel praepositionem accipiat : num V. g. exodus, an exbodus ἰ Panormur , an Panhormust seribendum sit. Manutius, orthograph. pag. 3 s. E X II O D VS eum adspiratione , componitur a Graeco οδος .nee aliter libri vererer . Scio in quibusdam libris ita esse : an vero ratio id urgeat, quae data fuit , subdu-l bito . Si enim Graeci in media voce adspirationem l pronuntiarent, praeter illam quae post duplex p est ;l sine dubio etiam 'illam scriberent cum o , εξοδὸς ti quod dum non fit , neque fieri debet apud Latinos . Alia enim ratio simplicis est , alia compositi . l . Sic quoque se Panormus habet , Graece πανορμος,
57쪽
Momen urbis in Sicilia ; quamquam Graecis etiam arpellativum est . Scripserunt multi per Η . In nummo familiae Domitiae apud Ursin. p. ror. Ρ A N H O R-MITANORVΜ. Gruterus pag. I 4. num. s.
Sponins Misc. E. A. p.r 76. RES P. PANHO R-M I T. Atque sic etiam in Plinii libris scriptum est. Nihilominus & sine adspiratione in aliis m*numen iis inuenimus . Harduinus nummum , a Paruta expositum , refert cum epigraphe PANORMIT Α-N O R V M t & Reinesius class. v. inser. 64. Ρ Α-N O R Μ V S , quamquam non certum est , sitne vrbis nomen ibi , an viri. Verba haec sunt i N. Couitie
N. L. Panormur aritatoer nisi Panormitantis sorte te
gendum sit; ejusdem tamen originis est, ct orthographiam vocabuli demonstrat . Prioribus accederem , si παν-μπ Graeci scriberent, quemadmodum illorum ρρ adiecta , post re Graecorum imitamur tquum vero id recusetur a Graecis ; non video , quae ratio nos urgeat ad adspirandum in hoc vocabulo.
liae Romanis numerorum figurae suerint , orthogi aphiae est explicare . Paullus Manutius figuras omnes deducit ex I, unitate : quae si geminetur ita , vetuseriores partes coniungantur , fieri dieit signum V , quinque: hoc si in uersum infra rectum statuatur , fieri X , deuem : si simplex I semel directe , iterum transiuersim componatur , fieri L , quinquaginta : cui si in summa parte aliam notam adieceris , ut sere in hocs, fieri notam , quae centum signivet, quod posterior aetas mutauerit in C , angulatam figuram in semirotundam . Quingenta fecerunt addita ad tres notas quarta sic sJ ; unde primum In , post D effectum est. Sed priore figuranduplicata fecerunt milie s J ,
58쪽
osse librariorum arbitrio variae notae, quae mille significarent, factae sunt: - , CID , aliae r ex CID tandem M deriuatum , quo pro miιιe vulgus utitur et quum olim nota fuerit, non littera : quemadmodum pro II scribunt D , quod non nusquam etiam in an liquis inscriptionibus videmus , A. ipsis Capitoliniulapidibus, ut Gruterus edidit, sed nescio qua fide& cura transscriptis. Nunc singulos numeros , in quibus memorabilis est veterum orthographia, & a nostrorum temporumceonsuetudine recedens , perlustrabimus . st a ternaritigin iis primus est , a cuius figura discessum es hodie . nunc enim sic IU. forma iis ; antiqui sere semper , etiam restitutores litterarum , a ducentis ac retro an nis , usque ad patrum memoriam aut avorum , si
plicem figuram ita IIII quadruplicabant. Nummus familiae Antoniae apud Ursin. pag. χo. Lm. IIIL Grutis pag. 3o. n. 4. IIII K A L. A P R I L. & sic constanter alibi: etiam in compositis , XΙΙΙΙ. Grut. pag. 41. n. 7. & 688. aiXXIIII pag. 688. Ir. Raro admodum inuenitur XIV, pag. 68ς. et 3 ; ct XXIV p. 833. I. Senariυs numerus est VI. ut UL UIR , sevir , sine sexuis, Gruter pag. 48 I. 7. Saepius scribitur II II II.'VIR, Grut. pag. 4s. 8, pag. ψ36. Φ, pag- Φῖ8, 439- octo potiua VIII quam IIX. signantur in vetustis monumentis . Vide fragmenta Kalendarii apud Grut. pag. 13 . N uem plerumque sic scribuntur VIIII. Grut. pag. 3I7. 6. ANN. VIIII. &or 3. Ιχ. VI
XIT ANNIS IIII. M. VIIII. DIEBUS
IIII, id est mensibus novem. Deeem octo variant in figurarum compositione. Grut. p. 3I7. 6. D. XVIII id est . diebus duodeuiginti rquae forma etiam pag. I9o. 7. & 7Ia. Ir ; & in Κ- leodariis antiquis est : in alio fragmento Kalendarii, quod supra nominauimus, est XIIX.: & in nummis
59쪽
Ursini pag. 3 i. de Familiis , L E G. XIIX., ct Grui.
pδg. 677. n. s. ANNIS XIIX. Vndeviginti in nummo Ursini iam laudato sunt XIX. alibi XVIIII. sicut & XXVIIII. hoc est unde-rriginta, Grut. pag. 677. n. s. & pag. I a. n. II. XXXVIIII. υndequadraginta .
Ipsa quadraginta antiqui Romani XXXX. potiusquam XL. signabant . Grut. p. 679. ANN. XXXX. A p. 344. 3. & 4 a F. 3. ANNOS XXXXV. Maiores numeri raro in lapidibus occurrunt; nisi in Fastis magistratuum & triumphalibus tabulis . Ibi enim LXXX & XC. cernuntur : & supra cent narium etiam CD quadringenta , quae aliis CCCC Notantur . Duilii triumphus actus anno CDXCIII., Aemilii Paulli de Perse, anno DXXCCUI, ut Grut
rus pag. 296. edidit. Maiores millenario numeros plerumque Latini suis vocabulis exscribunt: si per notas , multiplicant millenarium , V. g. CΙΘ cIo cIarria millιa οῦ nota CCIIa , decem millia , elusique dimidiata figura I a quinque millia r at cccIDP centum millia . Qitidam millenario praeponunt cardinalem , ut III M. tria millia, quod in millibus passuum , quorum notae sunt M. P. frequens est in Plinii libris geographicis .
Accentus non pronuntiationis, sed scriptos api-Ces , quos Vulgo etiam accentus appellant, intelligimus . Videmus enim ita pueros adsuefieri , ut ab tiuos casus & adverbia & alias voculas , conjunctiones praesertim , apicibus obliquis , aut in acutum angulum concrescentibus , quasi summa Latinitas in
iis consistat, imponant. Et quum metiti in defendendis
60쪽
L A T I N. A. 49 dis i iis ad antiquitatem prouocent de antiquorum apicibus prius disquirendum est ; deinde de consuetudine nostrorum temporum . Puerile. olim adminiculum ad enuntiandum erat, longis syllabis apponere apicem , nec vero omnibus , sed dubiis nonnullis , ut cum mora pr nuntiarentur. Quintilianus lib. I. cap. v II. Orthographiae ars totam subtilitatem in dubiis habet : tit longis syllabis omniatis apponere apicem ineptismum est , quia pluνimae natura ipsa verbi , quod scribitur , patent : sed interim neeus vitim, quum eadem littera alium atque aIlum inteIIecttim , prout correpta vel moducta es , facit , υr MALUS, virum arborem fenificet , an homίnem non bonum , apice
liud sequenti , significat . Et qutim eadem littera nomina- titio easta breυis , ablativo longa est , virum sequamur , pIerumque bac nota monendi fumus . Vides, quam diuersa veteribus Romanis fuerit ratio virgularum vel
apicum ab ea , quae solet hodie in vulgari seriptura esse . pronuntiationi seruiebant, ut longa syllaba si dubia pueris esset, hac nota distingueretur , ac ubique pronuntiatio iustum tempus & quantitatem syllabarum obseruaret. Sed haec pueris adhibebantur, quia de puerorum institutione primo libro Quintilianus re
ctat.: vltra quam aetatem consuetudo haec non proferebatur , adeo , ut Muretus in Lipsit Dialogo de Pronuntiatione cap. x I x. aperte sic illum adloquatur : δε- gare mihi per bano Orbem Romam ct quare.. multa monumenta in utraque lingua , multi lapides t lapis ego si
aecentiuncularum Mariam unquam apex . Sed hoc nimis adseueranter. rarae enim admodum visuntur nonnusquam in lapidibus, quod Lipsius etiam illi approbavit. Exemplis res agenda est . In vasto infinitarum inscriptionum opere , quas Gruterus collegit, vix duodecim, aut si plures , non tamen multas inve- D nies ,