장음표시 사용
171쪽
ORATIO Inobis quotidie comparantur, magnopere contemno, collectum ex senibus desperatis, ex agresti luxuria, ex rusticis decoctoribus, ex iis, qui vadimonia deserere, quam illum exercitum, maluerunt quibus ego
non modo si aciem exercitus nostri . verum etiam si edictum praetoris ostenderes, Concident. Hos quos
video volitare in soro quos stare ad curiam , quos etiam in senatum venire, qui nitent unguentis . qui sulgent purpura, mallem secum suos milites eduxi set qui si hic permanent, mementote, non tam exercitum illum esse nobis, quam hoc, qui exercitum deseruerunt, pertimescendos Atque hoc etiam sunt timendi magis, quod quid cogitetit, me Scire sentiunt, neque tamen permoventur. Video, cui Apulia sit attributa qui habeat Etruriam, qui agrum Pic
num, qui Gallicum, qui sibi has urbanasci 13γ
Q. Pompeius usus Capuain , Q. Metellus Celer in agrum I ieenum; hisque permissum uti pro tempore atque pericultaexerciuim inpa tenuΗaee Sallustius L quibus constat ile delecti quem lialniit Metellus iuceno De Galli eo autem , e Dione cognoscitur qui narrat, quum senatus proviscio decrevi et eo utibiis Macelloniam,ei Galliam, taceronique
Macedonia, quae lucrosior erat obilia gisset, Ciceronem sponte eam concessisse C. Antonio, ut omiuevi
mum aere alieno ob idque uom alienum a suspieunte coniurationis, oblata lueti spe ad bonas paries adduceret. Ac ne ipsum quidem in Galliam ivisse sed quum sibi sumpsisset urbis custodiam , eo Q. Metebium nusisse. Aique iis est, quod Cicero in saepe a se provinciam reipub causa iactat My . Et hi eo ita die Muret et inime his evita. Ex Misi dedoctoribus a cedentium verborum nata putabat. Sed haee stispicio , mea quidem opinioue , aptius radit in verba ex V atia raru isti
de, ere, est quem in diem in alium aliusve te vadatu fuerit, eum diem nou obire. In deMetorica autem vadi- mouit, poena infamiae constituta erat: et in eorum bovaereditores a praetore intuebantur. va.
natores esse . Soli enim senatores pudi
puream tuuicam lato clavo insignem ferebant. Mun.
distribuerat urbis paries ei provincias, Apuliam C. Iulio atriariam Manlio, agrum Picenum Septimio seni
172쪽
caedis atque incendiorum depoposcerit. Omnia superioris noctis consilia ad me delata esse sentiunt; Patefeci in senatu hesterno die Catilina ipse perunxiait,
profugit; hi quid exspectant nae illi vehementer errant, si illam meam pristinam lanitatem perpetuam
sperant saturam. IV. Quod exspectavi, iam sum assequutus, ut vos omnes iactam esse aperte coniurationem contra rempublicam videretis. Nisi vero si quis est, qui Catilinae similes Cum Catilina sentire non putet . Non est iam lenitati locus severitatem res ipsa flagitat. Vnum etiam nunc concedam exeant, proficiscantur, nupauesitur desiderio sui Catilinam miserum tabescere. Demonstrabo iter Aurelia via prosectus est si accelerare volent, ad vesperam consequentur. O fortunatam rempublicam, si quidem hanc sentinam huius urbis eieceriti Uno mehercule Catilina exhausto, relevata mihi et recreata respublica videtur. Quid
enim mali aut sceleris fingi aut excogitari potest, quod non ille conceperitet quis tota Italia veneficus, quis gladiator, quis lairo, quis sicarius, quis parri
cida , quis testamentorum subiector, quis circum Feriptor in Mi ganeo, quis nepos, quis adulter, quae mulier infamis, quis corruptor iuventutis, qui cor
ruptus , quis perditus inveniri potest, qui se cum
173쪽
on Tio ii Catilina non similiarissime vixisse nieatur quae caedes per hosce annos sine illo sicia est plodium sarium stuprum non per illumet Iam vero quae tanta in ullo unquat homine iuventutis illecebra fuit, quanta in illo qui alios ipse amabat turpissime,nliorum amori flagitiosissime serviebat aliis fructum libidinum, aliis mortem parentum, non modo impellendo verum etiam adiuvando, pollicebatur. Nunc vero quam subito, non solum ex urbe, verum etiam ex agris, ingenteui numerum perditorum hominum collegerat 7 Nemo , non modo Romae, sed nec ullo in angulo totius Italiae, oppressus aere alieno suit, quem non ad hoc incredibile sceleris foedus asciverit. V. Atque ut eius diversa studia in dissimili ratione perspicere possitis nemo est inludo gladiatorio paulo ad facinus audacior, qui se non intimum Catilinae
esse sateatur; nemo in scena levior et nequior, qui se non et iisden prope sodalem suisse commemoret. Atque idem tamen stupri rum et scelerum exercit
tione assuefactus frigore et fame et siti ac vigiliis perserendis, sortis ab istis praedicabatur, quum im lustriae subsidia atque instrumenta virtutis, in libidine audaciaque consumeret. Hunc vero si sui fuerint
comites sequuti si ex urbe exierint desperatorum hominum flagitiosi greges o nos beatos, o rempublicam fortunatam, o praeclaram laudem consulatus
mei Non enim iam sunt mediocres hominum libidi-
eum ceteris ii se in antii iudicatit Sed nee tiun G,d Pall. HiliorP. et ii as propter quas sortis Praedic
174쪽
nes, non it Imanae audaciae ne tolerandae nihil co-jiant, nisi caedes, nisi incendia, nisi rapinas Patrimonia sua profuderunt fortunas suas abligurierunt;
res eos ianipridem, fides deficere nuper coepit; eadem tamen illa, quae emi in abundantia, libido permanet. Quod si in vino et alea comissationes solum et scoria
quaerei ni essent illi quidem desperandi, sed tamen essent serendi. Hoc vero quis ferre possit, inertes homines sortissimis viris insidiari, stultissimos prudentissimis ebriosos sesistis, dormientes vigilantibus 7 qui mihi accubantes in conviviis, complexi mulieres impudicas, vino languidi, consecti cibo seriis redimiit, unguentis obliti' debilitati stupris, eruciant
Semnonibus stiis caedem bonorum, atque urbis incem
dia. Quibus ego confido impendere satum ali Iuod, et poenas iamdiu improbitati, nequitiae, sceleri, libidini debitas, aut instare iam plane, aut certe P propinquare. Quos si meus consulatus, quoniam sanare non potest, sustulerit, non breve nescio quod tempus, sed multa saecula propagari reipublicae. Nulla est enim natio quam perti inescamus is ullus rex, qui bellum populo romano inferre possit. Omnia
avi certe iam A ro inquatis. Sed illud iam recie delendum censui Gneretanus, qui id a duobus codd. a se
cohaerent quum et in textu et a notis legatur faeere. Sed ex aliis editionibus competi riferre seribi debere ex ipsius mente. TO.
175쪽
37a onATi ii Mint externa unius virtute terra marique pacata: dmmesticum bellum manet intus in idiae sunt intus inclusum periculum est intus est hostis. Cum luxi via nobis, cum amentia, cum scelere certandum est. Huic ego me bello, Quirites, profiteor ducem suscipio iniimicitias hominum perditorum. Quae sanari pinierunt, quacumque ratione sanabo quae resecanda erunt, non patiar ad perniciem civitatis manere. Proinde aut exeant, aut quiescant aut, si et in urbe,
o in eadem mente permanent, ea, quae merentuΓ, exspectent.
H. At etiam sunt, Quirites, qui dicant, a me in exsilium eiectum esse Catilinam Quod ego si verim assequi possem, istos ipsos eiicerem, qui haed loquum iuri Homo videlicet timidus et permodestus vocem
consulis serre non potuit simul atque ire in exsilium iussu est, paruit ivit Hesterno die quum domi meae paene intersectus essem, senatum in aedem Iovis Statoris convocavi rem omnem ad patres conscriptos
detuli. Quo quum Catilina venisset, quis eum senator appellavit quis salutavii quis denique ii adspexit, ut perditum civem, ac non potius, ut immo tunissimum hostem Quin etiam principes eius ordinis partem illam subselliorum, ad quam ille accesserat,
Haesiueo O MM. eorruptelae. At quid iis euerrio die excidisse m. opinarur, quia oratio mi paulo abru
176쪽
nudam atque inanem reliquerunt. Hic ego vehemens ille consul, qui verbo cives in exsilium elicio quaesivi a Catilina, an nocturno conventu apud M. Laecam fuisset, necne. Quum ille, homo audacissimus, con
scientia convictus, primo reticuisset patefeci cetera; quid ea nocte egisset, quid in proximam constitui set, quemadmodum esset ei ratio totius belli deseria
pta, edocui. Quum haesitaret, quum teneretur, quaesivi, quid dubitaret eo proficisci, quo iampridem pararat quum arma, quum Secures, quum fasces,
quum iubas, quum signa militaria, quum aquilam
illam arinisam, cui ille etiam sacrarium scelerum domi suae secerat, scirem esse praemissam. In exsultam Hiciebam, quem iam ingressum esse in bellum videba in Etenim credo, Mallius iste, centurio, qui in agro Fesulano castra posuit, bellum populo romano suo nomine indixit et illa castra nunc non Catilinam ducem exspectant; et ille, eiectus in e lilium se Massiliam, non in haec castra conseret. m. o conditionem miseram, non modo administrandae , verum etiam conservandae reipublicae lNunc, si L. Catilina, consiliis laboribus perietilis meis cirCum clusus ac debilitatus subit pertimuerit, sententiam mutaverit, deseruerit suos, consilium
Quid ea nomississet Vulso addi-- - μι-t, quod abe, in optinio eod. inueti. Recte. - preolis h.
Lineptum est. In proximam γ Hanc leetionem praebet eod. Frane et Ven. 48o et recepit Ern et Beck. Vulgo in pro
i raret, quod munianuus quoque aeribi voluit. Si a rara verum est. ιο ities in linestione Catilinae
Prownita, sud Cicero dicit quid dubitaret ad Mallium proficisci; oenis iampridem prosesses purarat. sin arare a Cieemue serimnucio-nuit quaestionem hane fuisses: Quid dubitas eo proscisci, quo iamduduit, Esse Praemissam uius aquilae mentionem fecit orat a cap. s. S. Imrit - γ m aiunt vulgo additum, iam a Fleumanno et Ern pro
glossemale dum ii alii in eleel. Praecedit enim rei in i luod significat baee omnia ironice dici.
177쪽
belli faciundi abiecerit, ex hoc cursu sceleris et helIi. iter ad sugam atque in exsilium converterit non ille a me spoliatus armis audaciae, non obstupefactus ac perterritus mea diligentia, non de spe conatuque depulsus, sed indemnatus, innocens, in exsilium elemctus a consule, vi et minis esse dicetur: et erunt, qui illum, si hoc fecerit, non improbum, sed miserum: me non diligentissimum consulem, sed crudelissimum tyrannum existimari velint. Est mihi tanti, Quirites, huius invidiae salsae atque iniquae tempestatem subire, dummodo a vobis huius horribilis belli acrum sarii periculum depellatur. Dicatur sane eiectus esse a me, dummodo eat in exsilium sed mihi credito, non est iturus. Nunquam ego a diis immortalibus
optabo Quiriles, invidiae meae levandae causa, ut L. Catilinam ducere exercitum hostium, atque in armis volitare audiatis sed triduo tamen audietis;
multoque molps illud timeo, ne mihi sit invidiosum 'aliquando, quod illum emiserim potius, quam quod eiecerim sed quum sint homines, qui illum, quum
prosectus sit, eiecium esse dicant, iidem, si intersectus esset, quid dicerent Quamquam isti, qui Catilinam Massiliam ire dictitant non tam hoc queruntur, quam verentur. Nemo est istorum tam miseriscors, qui illum non ad Mallium, quam ad Massilienses ire maliti me autem, si mehercule hoc, quod agit, nunquam ante cogitasset, tamen latrocinantem se
Mutioque magis tui timeo Non va. timeo inquit, ne mihi invidiosum inroiana mini latriae beli iam ait, quod caiiliuam eiecerim; nam strentem.
178쪽
interfici mallet, quam exsulem vivere. Nunc vero, quum ei nihil adhuc praeter ipsius voluntatem cogitationemque acciderit, nisi quod vivis nobis Romapmsectus est, optemus potius, ut eat in exsiliunt, quam queramur.
VIII sed cur tamdiu de uno hoste loquimur, et
de eo hoste, qui se fatetur esse hostem, et quem, quia, quod semper volui, murus interest, non timeo de his, qui dissimulant, qui Romae remanent,
qui nobiscum sunt, nihil dicimus quos quidem ego, si ullo modo fieri possit non tam ulcisci studeo, quam sanare, et ipsos placare reipublicae neque id quare seri non possit, si me audire volent, intelligo. Expinnam enim vobis, Quirites, ex quibus generibus hominum istae copiae comparentur deinde singulis medicinam consilii atque orationis meae, si quam potero, asseram. Vnum genus est eorum, qui magno
in aere alimro, maiores etiam possessiones habent, quarum amore adducti dissolvi nullo modo possunt. Horum hominum species est honestissima sunt enim locupletes voluntas vero et causa impudentissima.
Tu agris, tu aedificiis, tu argento, tu familia, tu rebus omnibus ornatus et copiosus sis et dubites de
P0ssessione detrahere acquirere ad sidem Quid
Sed vulgata vera. Vnum genus ad Veii l 483. Naug. ylan. Primum se a. t si ura
179쪽
oli Aa i ii enim exspectas bellum Quid tergo in vastatione
omnium tuas POSSeSsiones SacrosanCtas futuras puta syAn tabulas novas ecrant, qui istas a Catilina exspectant Meo beneficio tabulae novae proserentur, verum
auctionariae. Neque enim isti, qui possessiones habent, alia ratione ulla salvi esse possunt. Quod si maturius sacere voluissent, neque id quod stultis
simum est) certare cum usuris fructibus praediorum, et locupletioribus his et melioribus civibus uteremur. Sed hosce homines minime puto pertimescendos, quod aut deduci de sententia possunt aut, si permanebunt, magis mihi videntur vota facturi contra rempublicam, quam arma laturi. IX. Alterum genus est eorum, qui quamquam' muntur aere alieno, dominationem tamen exspectant; rerum potiri volunt honores, quos quieta republica desperant, perturbata conse Iu Se posse arbitrantur. Quibus hoc praecipiendum videtur, unum scilicet et
idem, quod ceteris omnibus, ut desperent, se id, quod conantur, consequi posse. Primum omnium me
rabidas no a In ahulis argentariorum perscribebatur quid cuique quisque acceptum , expensumve ser- Catilina igitur, qui viderei magnum in civitate aes alienum esse pollicebatur . se publie incensuruin omnes argentariorum tabulas, ita ut nemo, quod aeria alieni antea e-- traxisset, persolvere cogeretur. Mux. Tvlulae, Nae' lustra hie - tus est Ern. Naua antea quum quaerebat an tabulas, as ' agebatur daeiusmodi tabulis quibo in fraudem
ereditorum dubitorum nomina ei omini, vel saltem ex parte abolebantur iam per laeum ait non a catilina istas exspectandas esse . suo potiti heiis ficio novas tabulas prolatum iri, verum auctionarias scilicet ut possessores praediorum obaerati,
auctione ea vendant, ut aes alienum possini dismisere. Hic igitur rusus est ex anuliguo .imulque eis προς-
uetatis N adiliorum Η. e. --ras dissolvere velis exaruetibus pradiorum. Quod eeteris omnibus Codd. Lamh. Pith. Duisb. H. reliquis omnitura.Goerentius ad Ge. de Fin. lv. 18, utrumque delendum ceuset, et sinisiciter,e modum quod omnibus.
180쪽
l L. CATl LINAM, CAP. 9 377 ipsum vigilare, adesse providere reipublicae, deinde
magnos animos esse in bonis viris, magnam como diam, maximam multitudinem, magnas praeterea cinpias militum: deos denique immortales huic invicto populo clarissimo imperio, pulcherrimae urbi, contra tantam vim sceleris, praesentes auxilium esse Iaturos. Quod si iam sint id, quod cum summo furore cupiunt, adepti , num illi in cinere urbis et sanguine civium, quae mente conscelerata ac nefaria concupierunt, consules se ac dictatores , aut etiam reges sperant futuros Non vident id se cupere, quod si adepti suerint, sugitivo alicui aut gladiatori concedi
sit necesses Tertium genus est aetate iam affectum, sed tamen exercitatione robustum quo ex genere est
ipse allius, cui nunc Catilina succedit. Hi sunt limmines ex iis coloniis, quas Sulla constituit quas ego universas civium esse optimorum, et sortissimorum virorum sentio sed tamen hi sunt coloni, qui se in insperatis repentinisque pecuniis sumptuosius inso-
viderat in maxima mutit --nem non ita referri posse ad verba in bonis iris . ut animos et concor Ham. Itaque suspicabatur aliquid excidisse. Equidem arbitror sic studui esse: 'M- -- M us a, - ---ο--nt maximam equi in multitiadinem, magna praeterea vias militum de denique immortales tiailium saeia , Equisex lue opponuntur m
via , h. e. pedestribus opus, ut apud Caesarem de bello HVin n.
ubi ait e M perpaucos 1 ex Proelio recepisse . ιιιιes Oi. E. Pessiles' omnes interfectu esse. Eqartes autem
Cierio alibi quoque inter praesidia reipublicae nominat orati iv, e. Di lini sui sex inb in ιM MM.
Meh. Vulgo se oonsules o dictatores. Coneed si necesse Gervorum enim et gladiatorum magna in exercitu Ca
tilinae vis suit ergo si ille, quod vitabat, consequutus suisset, sine dubio tradidisset honorea, mandasset que imperia non iis qui votis tantum ipsi avissent, spectatoresque otiosos praebuissent, sed iis quorum in heu gerendo virtutem et indusii u opertus esset Musio. η --hcodd. nonnulli et edd. vett. eonfectum codd. Mureti et edd. aliquot post 'Ianiit emetum. Quas Sulla constituit' Vulgo post
quo additur mala, quod recte deterii Lainbinus, probantibus Mureis,