장음표시 사용
161쪽
onari irabis Quid tandem impedit in Mosne maiorum gat persaepe etiam privati in hac republica perniciosos ei vos morte multarunt. An leges, quae de civium romanorum supplicio rogatae sunt 8 at nunquam in
linei lis ii, qui a republica desecemuit, civium ii tenueriint. An invidiam posteritatis times Praeci ram vero Populo romano refers gratiam, qui te,
hominem per te cognitum, nulla commendatione maiorum, tam mature ad summum imperium per omnes honorum gradus extulit, si propter invidiam, aut alicuius periculi metum, salutem civiunx tuorum
n gis. Sed, si quis est invidiae metus, num est vehementius severitatis ac sortitudinis invidia, quam inertiae ac nequitiae pertimescenda An, quum bello
vastabitur Italia vexabuntur urbes, tecta ardebunt, tum te non existimas invidiae incendio conflagrat
xumet, lis ego sanctissimis reipublicae vocibus, et eorum hominum, qui idem sentiunt, menturias, pauca respondebo. XIL Ego si hoc optimum factu iudicarem, Patres conscripti, Catilinam morte multari, unius usuram
erisesoraim, quum crificatur prinavertendis malis Significat ergo sacrum hominem Catilinam, id est esecrabilem , tu quem totius urbis
moti Catilinii parcis, ut hil gis Iuraudem iiii invidiam, aut etiam maiorem ex inertia, atque o sortitu
dine vocaberis 3iva. Ego, M M urium mi Mesulio Propositae argumentationis P, in qui
dem propositionibus duabus. ----que ratiouibus continetiir. Prior pro in
positio AEgo, si id e repub. Ore iu- die seni, Catilinam, nulla inlevie- cinae iam, moris niuitas eiu Ratio: Non enim viverem ne uita iam pulerum facinus invidia sequeretur. Quod , aluer c.uleret lanxinti gloriam eam potius quam invidiam, ducerem. Atinia propositio: Sed satius Medum, Menii iuri natio: Quoniam, eo lateriecto, video sese, ali--lum reprimatur tantum paulisper: eieci autulit, et profligato cum suis, ut tu Perpctuum compriimitur My
162쪽
i L. CATILINAM, CAP. ia i 59 horae gladiatori isti ad visendun, non dedissem. E
enim, si summi viri, et clarissimi cives, Saturnini, et Gracchorum, et Flacci, et superiorum Complurium sanguine non modo se non contaminarunt, sed etiam honestarunt certe mihi verendum non erat, ne quid
hoc parricida civium intersecto, invidia mihi in posteritatem redundaret. Quod si ea mihi maxime si-
Penderet, tamen hoc animo semper sui, ut invidiam virtute partam, gloriam , non invidiam putarem.
Certe niihi, erendum non erat ilia suspectu tu fuit Ernestio Beckiiis de-
sendit, quia non sine vi quadam o Puinio Miris ι--is et M mis Midiam Mimis pariam, gloriam, non i/midiam putarem Potestne vidi. tus invidiam parere Atqui si invidia aut odium est, alit quoddam odium, virtutem auram etiam vitiosi amant,
quomodo e vi tuis potest inlisia exularer sed amo et Pindariis ali-
est, queritur et exempla docent, et communis ornutrit vox, quam ego quidem pro oraculo habendam esse
duco, clamat, pulesie mis saetis invidiam plerumque minitari. Demus igitur nos aliquantisper hula cogit-lioni est enim res digna cognitu. Hii iuscemodi autem dis pii uiliones qui nouis muni praetereant. Ego quando
ille, ut poesae loquuntur, menti calor in idii sequar eum, vinci inqua dueet: et vel mihi ut dicitur, canam . et Musis . vel iis, quibus paulo
Φιλοσορικωτερο inge uita in fit, fier-Viam quaeramque , quae sit origo
iuvisitae quae natura, qui, qui us, ct qua ob res invi avi tin quae
sitit ea, qtiae quasi cursum invidiae sistati . tque in ordior. Omnes aiI.elus ab ilige uito cuique sui ipsius auiore Proficiscutiuir. Hic uuu quasi sons ceterorum omnium est. Quia enim amat se quisque, idcirco quae sibi bona esse, vel scit, vel Putat, ea
et Mutia desiderat, ex Obiecta per sequitur, eor uiue tum adeptione consem alione, amplis itane gaude ,
tum contrariis rebus offenditur Malorum autem coutraria ratio est. Atque
hoc quidem principium disputatiouis ponatur a nobis, uinaturque hoc loco quasi concessum limo ein enim orationem requiriti Quum igitur
ibi quisque carissimus sit, si, ut se omnibus honis Oruatum ac florentem vides e curiat, aegreque serat, si quid
eius generis in alio videat, quod in se desideret. Haec origo quasique
radix invidiae est. Dolent autem , aut quod ipsi eareant eo , quod alius habeat, aut quod alius habeat id, quo ipsi careanti Interestque inter hum
in qui deseri quod ipse minua , dotes malo suo, qui . quod alius bi
beat alieno bono itaque ea demum invidia est. Don quod tu earos, sed, quod litis lini eat, dolere. Quod si Progrediatur ullectus hic etiam longius, ut doleas, id boni me alii, quod tibi quoque sit, Me iam non invidia est sed illa, i iam Graeci
ζηλοτυπia . Cicero latrectationem OCcit. Non igitur invidus est, qui alium lariosum, valantum, OPulviι-
163쪽
maminini nonnulli sunt in hoc ordine, qui aut ea, quae imminent, non videant aut ea, quae vident,
tum eruditum, ruta v videns, dotat, se quoque talem uon esse. Isaeis eo hoc ipsximio se egre esa, quod Uine in alio sint is demum est invidere cetinendus. Neque vero Propria invidia odium est sed est tamen
quiddam odio assina. Nam et odi ehombina seeuouis disimur quibus non inutilemus, et odium ---- Atria aecepta opiosis, expectata
vel ex opinione aliqua pravitatis et sceleris nascitur quum invidia longe alio habeat sontes et odium inter-
videt, non male omnino, sed ali- qciando minus bene. Vt si domus invictu posita aedium tuarum luminibus ossiciat, non eum quidem tandi, tu, exessam , sed inani,niuinum tem quae tibi molesta est, sublatam velis. Quamquam in hae similitudine hvi dissimile est inii od invidus ita quae nihil ipsi ossiciunt alleuis prosperitati satagitur Invidiam lanienodium quoddam plerumque comittor ideoque ipsum invidiae nomen
interdum pro odio ponitur. Α qu niani imminutio boni, altim undammodo est, alienis malia gaudere
Eleganterque Bio quendam qui hoe morbo laborabat, rideutem conspicis tus, Huierine, tuquit, boni prad e-tigio dieam iniuiu ui uin aliquid misti optimus tamen et dicendi, et sentiendi insistat ristotelea ista distinguit ut aliud φθογον vocet, aliud ἐπιχωρικαπιαν Quum autem
ivvidia dolor quidam sit, et dolor
omnis odieet atque exedat eum in quo est, merito dieitur, ipsam invidiam Mae supplicium sibi. Nune qui,
quibus et propter qua sere invideant, oirictim explieemus. Vidine
igitor, non qui sua oris conruvii sunt nam etiam poetae tu quominseriptis longe verissima omnium asse--um expressio est, quum amoribus suis, o ouuntur, negunt se vel Iovi inVidereo sed qui semirer maius aliquid requirunt, quales praecipue sunt ambitiosi, atque avari. Illi enim
quidquid ad floriam, hi quidquid ad opes semedii limina, bi quodammodo Miratri redonti Inridentaliam
kre inferiores superioribus nodo dictum est, Summa est Ii-- non tamen iis qui longo intervallo suρο- Horra sunt, ut diis, an regibus u queprocul remotis, ulsentiae Perais: aed et eiusdem artificii homines inter se. Unde est apud Hesiodum Figulus fgulo quod tame ita intelligendum est, si gloriam ex eo studio aut ρο-
euasi in aueventur. Alioqui enim sis militudo .iudiorum amoris potius
usa est: nonnunquam etiam superiore inferioribus, ut Crassus et ceteri nobiles res uti adhue Cieeronis gloriae invidebant. Et novisi
lius, quam nobilibus iuvenibus potius, quam eruis provecto vi enim ignisexoriens plurimum sumum,
ita maximam invidiam gloria exci-riens excitat. Quo perti uel Themistoelia dictum, qui adolescens dicebat ex eo se intelligere, nihildum a sosplendide graium, quod nondum inuidiae dente peteretur Magnam etiam invidiam faei ostentatio sui; vereque seripsit Euripides , to σεμ- esse omnibus odiosum. Et aequale aequa
164쪽
IN L. CAIlLIFAM, CAP. I is idissimulent qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt coniurationemque nascentem non credendo corroboraverunt. Quorum auctoritatem sequuti multi, non solum improbi, verum etiam i inportu, si in hunc animadvertissem, crudeliter et regie factum esse dicerent. Nunc intelligo si iste, quo intendit, in Malliana castra pervenerit, neu linem tam stultum fore, qui non videat coniurationem esse factam neminem iam improbum . qui non lateatur. Hoc autem uno
interfecto, intelligo hanc reipublicae pestem paulisper reprimi, non in perpetuum comprimi posse. Quod si
se eiecerit, secumque suos eduxerit, et eodem ceteros
tibiis, et nobiles nobilibus, omnino utati comicus, anteponens.Minuiturque pares paribus ideo facile invident, etiam, si non ona uia tibi uno quasi
quia aut antevertere ipsi aliis volunt, euote procedaut Aegre seruiit enim sui, ne alii sibi autevertant liuient homilies aut uuum prae ceteris excel- Ε iis , qui tradita sibi Potentia ni tere, alit uui , quasi fortunae silio,
modice utuntur. Cuiusmodi invidiam omnia mospere succedere Saepeque Gilinae emis Cinem nisi iisti inpleuies viri in secutal, iis rebus omnisin autem innitent aut scit cita aliquidis in evenire incommodi opta.
tem. aut partem aliquam felicitatis. Duit. Hi γ est enim , quod licitur, Quoeirca stipienter Pyudarus κρεσσω invidiae sanguinem littere Term
Οικ αρ- ρθ- . Vereque vulgo dici uturnisium siue dubio quid inoris; solet, tribus ex optimis rebus ire, uude ita: Minuis oriri e veritate di Pisidarie tu visis Mori ou Masamiliaritate eontemptum, selisi in quiescit M. ivviilia in lavident autem nou Rin diram qui eonitidis Πν,---, virtutem, quam Praemia i tu i , ut Comperit λια-- summo siue opes, honores, in Peria. Fenio mini domasti. - Drutudinem invidii Regulo. aut Deciis ut Ciceronis onsulatus Sed et confirmata iam et ad summum vinximam iiividiam habuit. e tum perducta gloria iuvidia in ex lingvit. maxime accenditii iiividia, qtuim se Sic enim et aucto iam igne minus Deres, aut eiusmodi re aliqua superior uvavescit, ei solo summum meti gloria ab inferiore praeripitur. Itaqne ocius millim in umbram reiciti haec iurerdum vel exitii eausa est ut v mlibet multa, aut innumera po- beiae Ilio contigit. Nou igitur ius Possem in hoc argumento dicere.
ααεσως invidiam imiri virlis, sed vir Sed Hiave ipsa , vereor, ne nimium tus gloriam . inviiliam eloria Vitatur muli sint. Quae tamen quoquo modo
autem invidia, si te modesto et aequa accipi iuria lectoribus, iuvat, ut ait liter cum aliis geras, nunquam is illis poliis, induisisse furori. 3ma.
165쪽
undique collectos naufragos aggrega Verit, exstinguetur at lue delebitur non modo haec tam adulta reipublicae pestis, verum etiam stirps ac semen malo
XIII. Etenim iamdiu, Patres conscripti, in his periculis coniurationis insidiisque versamur: sed nescim
quo pacto, omnium scelerum, ac veteris furoris et audaciae maturitas in nostri consulatus tempus erupiti Quod si ex tanto latrocinio iste unus tolletur, videbimur sortasse ad breve quoddam tempus cura et metu esse relevati periculum autem residebit, et erii inclusum penitus in venis atque in visceribus reipublieae. Vt saepe homines aegri morbo gravi, quum aestu sebrique iactantur, si aquam gelidam biberint,
primo relevari videntur, deinde multo gravius vehementiusque asiliciantur : sic hic morbus, qui est in re publica relevatus istius poena . vehementius, vivis reliquis, ingravescet. Quare, Patres conscripti, ec dant improbi, secernant se a bonis, unum in locum congregentur, muro denique, id quod saepe iam dixi, secernantur a nobisci desinant insidiari domi suae consuli circumstare tribunal praetoris urbani, obsidere cum gladiis curiam, malleolos et saces ad in-
leel ne buesisso ut praeserret eiMibtia reliquis, quoi liabetit aliquot M. et edd. pr. Ilata enitu huius rationis serie hoc emere vult oratur inorbuin rei pii hi leue solo utilitia eiecto tolli liinditus non Posse , viventibus iis urbe eius sociis itaque recte ieeuouein vi in reliq- B Pius euinaliis restituit. Praetoris urbani a Valerii Flaeei; nenipa ad euin iii ita dicebat dispecuniis creditis , deterrendum
quum Catilio et plurimi socior-- aere alieno laboramuti Maitiose, Malleoli sunt iaculares
Igiles ad incendendas hostiunt munitiona: comparati , sparto et pice coussati.
166쪽
1la inmandam urbem comparate sit denique inscriptum in Donte uniuscuius lite quid de republica sentiati Polliceor hoc vobis Patres conscripti, tantam
in nobis consulibus ore diligentiam, tantam in vobis auctoritatem, tantam in equitibus romanis virtutem, iantam in omnibus bonis consensionem, ut Catilinae prosectione omnia patefacta, illustrata, oppressa
vindicata esse videatis. Ilisce ominibus, Catilina cum summa reipublicae salute et Cum tua peste ac erni Cie,, que eorum
exitio, qui se tecum omni scelere parricidioque iunxerunt, proficiscere ad impium bellum ac Miarium. Tum iii, Iupiter, qui iisdem, quibus haec urbs, a spiciis a Romulo es constitutus, queu Staiorem huius
urbis atque imperii vere nonii nauius, hunc et huius socios a tuis aris ceterisque templis, a tectis urbis ac moenibus a vita fortunisque civiunt omnium arcebis; et omnes inimicos bonorum , hostes patriae latrones italiae, scelerum foedere inter se uesneiaria societate coniunctos , aeternis suppliciis vivos mortuosque mactabis.
167쪽
Tandem aliquando, Quirites, L. Catilimi , si emtem audacia , scelus anhelantem , pestem patriae ne fati molientem , vobis atque huic urbi ferrum flammamque minitantem , ex urbe vel eiecimus, vel
emisimus , vel ipsum egredientem verbis prosequuti sumus. Abiit, excessit, evasit, emapit. Nulla iam per
Tunilem aliquando Perterrefacti superiori oratione itilina , ex urbe
sese intempesta vocis, eum paucis ut ait Stulissus eum trecentis, ut ait Plutaresuis, coniuratis eduxerati
vostridie Cicero , iiii fienutum habiturn e set , inli, rim dum gena Dres Couveniretit, laanc orationem ad
maque eod. Gemblat. t msum egredientem Male in codd. et edd. nonnullis additur urbe. Vel imum egrediensem iicimur nolentes, emittimur volente, sed utrumque ab alio egredimur autem ipsi per nos. Eiectus igitu Cati Iina.
Nolebat Hii im exire . dolia e Ciceronem oppressisset. Vel potius emissus. Qui tui sua oluuia concilia erui e tenebris . et e privatae domus parieti hiis in lucem erumpere videret, in urbe
tuto esse posse se non putabat. Vel potius neque eiectus neque emissus est, sed per se gremis rubii Uinerat ei longius, quam ut Met in
Nauli eastris. II, . Verbis rosequuti sum o Mete
remis monuit respici omina illa quibus in exirema oratione L Catilianam prosequutus erat. . blet exce-il, mas l. erupit Non est coligeriis idem significantium sed crescit veluti per gradus oratio Ex---ι, plus est quam obiit miniat, tanquans ex eo loco, in quo iam siue
periculo versari nequire Errint. cum impetu quodam et alacritatenuimi gestientis perveuire in Manlii castra lava.
168쪽
ORATl il l CATi L. CAP. a 65nicies a monstro illo atque prodigio moenibus ipsis
intra moenia O in parabitur. Atque hunc quid eniunum huius belli ducem domestici sine controversia vicimus. Non enim iam inter latera nostra sic illa versabitur non in campo, non in foro, non in curia, non denique intra domesticos parietes pertimescemus. Loco ille motus est. quum est ex urbe depulsus Palamiani cum hoste, nullo impediente, bellum iusium geremus. Sine dubio perdidi inus Oui inem, magnificeque vicimus, quum illum ex occuliis insidiis in apertum latrocinium coniecimus. Quod vero non cruentum mucronem, ut voluit, extulit, quod viris nobis egressus est, quod ei serraim de manibus extorsimus, quod incolumes cives, quod stantem urbem reliquit quanto tandem illum moerore amictum esse et profligatum putatis Iacet ille nunc pi Ostiatus, Quirites, et Seperculsum atque abiectum esse sentit, et retorquet
oculos prosecto saepe ad hanc urbem, quam ex suis saucibus ereptam esse luget quae quidem laetari mihi videtur, quod ianiam pestem evomuerit serasque proiecerit. H. At si quis est talis, quales esse omnes oportebat, qui in hoc ipso, in quo exsultat et triumphat oratio
domo se non prius ad exercitum profecturaim, quam Cicero iem interfecisset. De manibus extorsimus Gram e d. suo Pr et Franc quod ei Iemum eram ita a mani Mis. Mora uti iiinnem miratus Isaere ille nunc Prostratusque est Gino e eod. Vrsin. Frane Duillh. A si quis est taura une ingreditur ad decliniam mi inui eo iiii
Rem ducem domestiet Ita eod. Erl. quod auctore Goerenato ad Cie de Fin. p. a recepi. Vulin Mui a L oitu invitiseso desi, de statu deieci . Quem enim loeum sibi quisque ad dimicati inui erili , is et a Graecis στασις, et a Latinis status dieitur unde ciceroni iv mnimversiis forensibus status vocatur, ii, quo primum insistit quasi ad repugnandum congressa defensio iuva. I tela pliora a hello, ubi liostis loco motus
169쪽
non est ista ne culpa Quirites , sed te in portim. In te rein Plira 'SSili. Catilinam . et gravis si in si applicio assectum iampridem oportubat idque a me et mos
maiorum, et huius imperii severitas, et respublica postulabat. Sed quam multos fuisse putatis , qui, si 'a ego deserrem, non crederent quam multos, qui propter stultitiam non putarent quam multos, qui etiam defenderent 7 quam multos . qui propter improbitatem saverent Accii sublato illo depelli a vobis omne periculum iudicarem , iampridem ego L. Catilinam non modo invidiae meae, verum etiam vitae
sui cur non uterficiendi in potitis quam emittendum esse Catilinain duretur, non ita ego alii iuvi cleri ni. die illisa Inridiae meae miniae xerit. modo nori inprobet sed magnopere etiam laudet eorum sententi. quieti in refici te huisse dice himi et taloen ah omni repreliensione se Iiberet. MUR.
Sed quam mutios sitissemtatis Tria hominum genera ponit, uisurarum invidiam incursurus errat, miti liis naim intersecisset unum eorum, qui, ipsum Catilinae inimicum esse, pro merea quod eum in onMalatu aerebum ompetitorem habuerat, Putabant; ideoque . quae a ipsa dolar-rentur, nou credebant, quod ab odio prosidue existim reni Alterum e rum, qui ita siuiti eratii, ut non putarent, aut etiam ut defenderent. Tertium deniqii impr htarum liotni- a Min. qui Catilinae conatibus et inceptiovibus favebant. Mun. Iniridi is meae Lambin maluitiisseidia mea.
. Vimque autem modo diri iu-vidiam, ii,semel euit quarto Tusci lanarum. Ego vero video multa quo
quidem est ea , quam ego Perotiata: sed inierdum ea quoque, quae ex inopurcipitiis. Tereotius Eunucho: In ea re Militatem es Iovio'
Cicero ad 1 ira, ite inci Utilitatibει tuis Possum curo e te Masere, tua causa
mimum , oro, tum me , mirabo sienegligentia tua, qua tu vestigeris et dratin tu lim, quo te alius prosequitur.
Iam neque neglSentia tua, neque οδι idjecit Din. sie insidiae ali ius, non quo ipse tendit, sed quae ipsi tenduntur Cicero
dissimulandum miseres Multa his consimilia reperiet siquis accurate observare volueriti ama.
170쪽
m L. CATILENAM , AP. 3 67 periculo sustulissem. Sed quum viderem, ne vobis quidem omnibus re etiam tum probata, si illum, iterat meritus, morte multassem, ore, ut eius socios invidia oppressus persequi non possem rem huc d duxi, ut tum palam pugnare possetis, quum hostem
III. Quem quidem ego hostem, Quirites, quam vehementer oris esse timendum putem, licet hinc intelligatis, quod illud etiam moleste sero, quod ex urbe parum comitatus exierit. Vtinam ille omnes s cum suas copias eduxisset Tongilium mihi eduxit,
quem amare in praetexta coeperat Publicium et Munatium, quorum aes alienum Contractum in popinam nullum reipublicae motum asserre poterat. Reli
quit quos viros quanto alieno aere quam valentes7 quam nobile. Itaque ego illum exercitum, et Gallicanis legionibus, et hoc delectu, quem in agro Piceno et Gallico Q. Metellus habuit , et his copiis, quae a
Tongilium mihi eduxit Iliud πιλι ad sententiam nihil ad sermonis es Pollam , et . a ita dix irim , --Dialem lanis pruriti uim adiungit. Sic
uem amara in 'raetexta Viligo a id itiit alumnia . quod recte Lamb. Manut neum. Ustulerunt ut spurium.
idqile lesendit nuper Godrenetius ad Cic. ile legg. II l. t . Neinperii popinam quod insumeretur. Vulgo in Ο - ρina , quo signiscatur aes alienum in ipsa popilis contractuin esse.