M. Tullii Ciceronis Opera ex recensione Christ. Godofr. Schutzii additis commentariis. Tomus primus decimussextus Orationes tom. 3

362쪽

ORATIO

SUMMARIUMI'. Cornestu, sulla A. V. Met, eunt P. Autronis imis consui

designatus a L. Torinis silio se calpurnia de ambitu aee salus et comesatus deiectus est. Eorum loco A. R. 688 consulatum gesserunt Aurelius Cotta, et L. Manlius Torquatus, illius adolescentis pater. Itaque Cic. de Fin. II, 9, hic ad

lescentulus dicitur consulatum P. Sullae eripuime et ad patrem transtulisse. Tum Sulla denuo A. 69i, Silano et Murena coss.ace atus est ab eodem Torquato filio quod coniurationis Catilinariae socios suisset. Et quoniam bis coniuratum erat a Catilina, Hortensius et Cicero P. Sullae defensionein si inter se partiti sunt, ni ille eum a prima Cicero autem ab aItera coniuratione bruisse demonsi retii exordio Cisero se ipsis des dit, quod causam Sinae eonio Torquaturi susceperit id quod Mosaior et ni ve tem Non enim se solum sed alios quoque esarissimos vix

eius causae favere; tortensium non dubitasse, quin innocentem desiuideret aliorum etiam, qui salvum Sullam velint, summo mox Virorum inidio ac dignitate bo iudicium celebrari. os

qui vere coniuraverint, nec a se, nec ab aliis suisse defensos. Et quum duas Torquatus coniurationes constituerit, unam quae Lepido et Volcatio ora saeta esse dicatur, alteram quae Ciceron E consule fuerit, adversus prioris coniurationis crimen Sullana defensum esse ab Hortensio qui eius coniurationis suspiciones

propius cognoverit, et particeps consilioru Torquati pauis sieriti sibi igitur has esse paries inpositas, ut Sullam a cri- nune maximae eoniurationis se eonsul iacias defendat. p. - . Et quod Torquatus mirari se dixerat, quod Cicero Aummio desierii, Sullam defrudat, ostendit utriusque causam promu

363쪽

diseream esse; ap. ,3 Deinde Quod Torquatus o mum Ciceroni, sem posse um erat, eumque peregrinum appellaverat, Cicero se ne regem esse, nec peregrinum docet cap. s. Deinde ipsum Torquatum reprehendit, quod suppressa. voce et leniter de coniuratione , de supplicio P. Lentuli magna et queribunda voce dixisset quum uilii magis alienum sit ab

eo , qui ulterum coniurationis accuset, quam videri coniuratorum poenam mortemque lugere. Tum illud vel maxime,

prebeo dum esse diest, quod Torquatus aridiretur plebi R

Minnae res eas non probari, quae se consule omnes tinni pro salute communi Miserint. Itaque excurrit is laudes rerum a sol eonsulatu adVerius Catilinain gestarum, idque se coactum a Torquato, quod in se Met oratione sua invectus, sineres tendii cap. 3o-IIa Tum accedit ad ipsam ausam et Torquati criminationes diluendas. Primum ille dixerat ab Allobrogibus nominatum esse Sullam Cicero demonstrat in eorum iudicio nihil esse, quod sit in Sullam eriminosum; cap. 3. Deinde orquatus dixerat, Ciceronem aliter ac dictum fuerit in tabulas publieas retulisse; quam calumniam Cicero graviter retundit cap. '4-i7. Tum

resutat id quod illo dixerat, Sullam ab eius Cornelii, qui inter Melas castiuae suerat, suo ae saxi, cap. 18, et gladiatoro ab eo ad eaedem et tumultum emptos esse, ubi ostenditur Sullamitos ad munus edendum emisse e p. s. Porro Torquatus dixerat Sittium a Sulla i i ulteriorem Hispaniam miMum, ut eam provinciani perturbaret. Cui Cicero, oudet Silitum ante eo

iurationis suspicionem prosectum esse ob neces-riam cau-m, magna ratione cum Mauritaniae rege contracta cap. o. Iam ero quod Torquatus subiecerat Pompeianos h. e. oppidi Pompeiorum incolas esse a Sulla impulsos , ut ad coniurationem Catilinariam accederont, id cuiusmodi sit negat Cicero se intelligere posse. dieque enim coniurasse Pompeianos. neque Sullam eos a colonis disiunxisse, ut hoc discidio facto posset

eos in sua potestate habere. Tum quod Torquaius obiecerat, L. Caecilium, cap. i, Sullae fratrem, in eius gratiam legem ferro voluisse de minuenda ambitionis poena; Cicero demonstrataiano legem paueos dies propositam, serri coepiam nunquam se cap. a a3. Denique quod Torquatus ex epistola Cicero- vis ad Pompeium de suis rebus sesiis scripta crimen aliquod in P. Sullam quaesiverat, id nullam promus vim habere ostendit; προ- . Disjlia

364쪽

SUMMARIUM

Iam criminibiis vissolutis, Cicero do Sullae vita a moriruis diana, eiusque animum ii remi, limum, eo lanii in vitae dis uatem, liberalitatem, moderationem in privatis retriis, splendorem in publicis eoii ut ex sat etiam vulniis damnationade ambitu aeceptum; cap. 5-N. Et quoniam Torquatus Marationes e tormenta servorum minatus erat, lecto se quidem in iis nihil perieuli suspicari. tormenta tamen plerumque veritati Ioel nihil relinquere et

quaestionem potius de vita Sullae, quam quaestionem de servi per tormenta habendam Esse ostendit cap. a8. Magnum vero Sullae praesidium esse deber in virorum consularium auctoritatibus et suo ipsius testinionio, cap. 9 rao. Postremo testatur deos se integro animo ae libero P. Sullae causam defendere, cap. 3i, eumque iudicum mansuetudini et humanitati commendat; cap. M.

Maxime vellem, iudices, ut P. Sulla et antea dignitatis suae splendorem obtinere, et post calamitatem acceptam, modestiae Ductam aliquem potuisset re cipere sed, quoniam ita tulit casus infestus, ut amplissimo honore, quum communi ambitionis invidia, turn singulari Autronii odio everteretur et in his pristinae fortunae reliquiis, miseris et amictis, lamen haberet quosdam, quorum animos ne supplicio quidem suo satiare posset quamquam ex huius incom

modis magnam animo molestiam capio, tamen in ceteris malis sinite patior oblatum mihi tempus, in quo boni viri lentialem meam misericordiamque

notam omnibus quondam, nunc, quasi intermissam, agnoscerent, improbi ac perditi cives, redomiti atque

365쪽

ntque sortem conservata, mitem ac miserico emsaterentur. Et quoniam L. Torqua uis meus familiaris ac necessarius, iudices, existimavit, si nostram in accusatione sua necessitatem auxiliaritatemque

violasset aliquid se do auctoritate meae defensionis posse detrahere mini huius periculi propulsatione

conium im desensionem ossicii mei. Quo quidem

nere non uterer orationis, iudices, hoc tempore, si mea solum interesset Multis enim mihi locis et data facultas est, et saepe dabitur, de mea Iaude dicendi. Sed ut ille, iudices , quantum de mea auctoritate deripuisset, tantum se de huius praesidiis deminu-- iurum putavit sic hoc ego sentio, si mei facti rationem vobis, constantiamque huius ossicii ac defensionis probavero, causam quoque meae. Sullae probaturum. II. Ac primum abs in illud, L. Torquate, quaero, cur me a ceteris clarissimis viris, ac principibus civitatis, in hoc ossicio atque in defensionis iure secemas. Quid enim est, quamobrem abs te Q. Hortensii su-ctum, clarissimi viri atque ornatissimi civis, non reprehendatur, reprehendatur meum Num si initum

est consilium a P. Sulla inflammandae civitatis, huius exstinguendi imperii, delendae urbis, mihi maiorem hae res dolorem, quam Q. Horiensio, mihi maius odium afferre debent 7 meum denique gravius est

redimo pro emo , reser pro fimo ut ad lunt. Eru. Vtrumqua omimum iare epet ad aenalum; refformido pro eodd. Pol . novem Franc. 2, aliis, ed.

Deri isset Ita eodd. Memm Frao Dreia Vula esse. alii ed. Lamb. meu ad Olim diri Graseius est iudieium x Boe est putaret plusne momenti sit in meo, quam in

366쪽

mo P. ULLA, CAP.

iudicium, qui adiuvandus in his causis, qui oppugnandus, qui desen lendus, qui deserendus osse vi

deatDr racita, inquit. Tu enim investigasti, tu patefecisti coniurationem is Quod quum licit, non attendit, eum, qui patefecerit, hoc curasse, ut idomum viderent, quod antea fuiss*t occultum. Quare

ista coniuratio, si patefacta per me est, tam patet Horiensio, quam ii dii Quem quum videas, hoc honore, auctoritate, virtute, sumsilio Praeditum, non dubitasse, quin innocentem P. Sullam defenderet:

quaero, cur, qui aditus ad causam Hortensii patuerit. mihi interclusus esse debuerit. Quaero illud etiam. si me, qui defendo repreliendendum putas esse,

quid inde his ea stimes summis viris et clari simis civibiis, quorum studio ae dignitate celebravi hoc iinlicium, oritari causam defendi huius innocentiam villas' Non enim una est ratio defensioni. . qui e posita est in oratione. Omnes, qui adsunt, qui

laborant, qui salvum volunt, pro sua parte atque nuctoritate defendunt. An vero in quibus subselliis haec ornamenta ac lumina reipublicae viderem in his me apparere nouem, quorum ego opera illumina cum atque in limicelsissi inam sedem dignitatis oriu i moris, minis mei a magnis laboribus et periculis, adspendis Atque, ut intelligas, o si in q, quem Memes, si in id uissendit, quod ego

367쪽

-ATIO qui hoc genere quaestionis de derim neminem,

non desim P sullae recordare de ceteris, quos adesse huic vides intelliges, et de hoc et de ceteris iudicium ineum et horum par atque unum fuisse. Quis nostru ni adsuit Varguntei, nemo ne hic quidem

Q. Hortensius, praesertim qui illum solus antea de ambitu defendisset. Non enim iam se ullo ossicio eum illo coniunctum arbitrabatur, quum ille, tanto sc lere commisso, omnium ossiciorum societatem dis misset. Quis nostrum Ser. Sullam, quis P. Lentulum rquis M. Laecam quis Cornelium defendendum putavit quis his horum adsulti nemo. Quid ita Ceteris in causis, etiam nocentes, viri boni, si necessarii sunt, non defendendos esse non putant: in hoo criamine non solum levitatis est culpa, verum etiam qua dam cooiagio sceleris, si defendas eum, quem obstricium esse patriae parricidio suspicere. Quid' Auironio

nonne sodales, non collegae sui, non veteres amici, quorum ille copia quondam abundarat, non hi omnes qui sunt in republica principes, desuerunt Immo etiam testimonio plerique laeserunt. Statuerant, tantum illud esse maleficium, quod non modo non occubtari per se sed etiam aperiri illustrarique deberetim. Quamobrem quid est, quod mirere, si cum iisdem me in hac causa vides adesse, cum quibus in ceteris intelligis adfuisse Nisi vero me unum vis

serum , Praeter ceteros, me sperum, me inhumanum

existimari, me singulari immanitate et crudelitate praeditum. Hanc mihi tu si propter res meas gestas

368쪽

PRO P. sv P. 3 365 imponis in omni viis me a persorum, Torquate, Veliminenter erras. Me ruituri misericordem, patria seu

rum, Crudelem nec Patria, nec natura esse voluit. Denique istam ipsam personam Vehementem et acrem,

quam mihi tum tempus et respublica imposuit, iam voluntacet natura ipsa detraxit. M enim ad brevotempus severitatem postulavit haec in omni vita mi sericordiam lenitatemque desiderat. Quare nihil est, quod ex tanto comitatu virorum amplissimorum me unum abstrahas simplex ossicium atque una est M'norum omnium causa. Nihil erit quod admirere

posthac, si in ea parte in qua hos animadverteris, me videbis. Nulla est enim in republica causa mea

propria Tempus as di sui magis milii proprium, quam ceteris doloris vero, et timoris, et periculiniit illa causa communis. Neque enim princeps uno ad salutem esse potuissem, si esse alii comites noluis

sent. Quare necesse est, quod mihi consuli praecipuum sui praeter alios, id iam privato cum ceteris esse commune. Neque ego hoc partiendae invidiae, sed

Cap. III. ... a videatur adseiscere, ait, non vera iunx eommuni re, Mea Iaudem nec ut plures Periclitentur, sed ut mulit aequaliter florientari Bonorum omnium causa Sie eod. mecum illi etiam in eoniumtos mil-Bath M. Ven. I. Lambio.- uin adverterini quod apud populum Iegebatur omnium bono . - invidiosum erat. Eio.

si lateiseris antiqua in hanc orationem Commeutaria, quae doetis viris vicienti, Aseonii Pediani, paucis ah liine aurais ori iniim editi etitu V. Cl. A. Nau. Hoc idem praestabo ad orationes pro Amuerer pro Planes , et in , aistinium. Et integra quidem in Archiam Pin reliquis vero plus minusve mutila..ti a tant. Capitum digeretio in his Commetitariis mutem est ae in vulgatis oditionibus. Ah hae vero Schureius saepe recedit, aliamqne non ubique ovisti, iuverit. Est etiam ubi male discrevit, quae mutno uexus orationis seiun-pere vetaret, ut Patet ex orat contra Rullum I. cap. 6 ineipit ho caput

in illius editiove a verbia Quid tum pus G huius edit lis Catil. I, capi, II incipi a Fuit hie isti male utroque Deo ui uxibi vi in Hii propie vulgatam distinctionem restitui. Aliis quoque iocis quamplurimis sensi, minus recte clivisium totum ho negotium peregisses adeon si milii esset integrum , thim, quoad hoc desererent eoque lubentius quod Indices Ci-eeroniani absolutissimi nuperrime prodierunt labore et euro iis vicior L e - , capitibus iuxta vulsatam citatis. Tre riva.

369쪽

commvilicandae limilis causa loquor oneris mei DN tet nemini imperito, gloriae bonis omnibus . In Autronium testimonium dixisti, inquit Sullam de

fendis . Ilo totum eiusmodi est, iudices, tit, si ego sim inconstans ac levis, nec testimonio fidem tribui convenerit, nec defensioni auctoritatem. Sinest in me ratio reipublicae, religio prisat ossicii, sturdium retinendae voluntatis bonorum nihil minus accusator debet dicere, quam mines senili Sullam, testimonio laesum esse Auiron; im. videor enim imno solum studium ad decindendas ausas verum opinionis aliquid et auctoritatis alterre qua et Inoderate ego utar, iudices, et omnino non uterer, si ille me non coegiSSEt. Tv. Dua coniurationes abs te, Torquate, confin

itiuntur una, quae Lepido et oleatio consulibus,

In iitronium testimonium dixisti. Not Stιllam defendis ete. Aeritissimum torquet Grgumentum P OP ad vim di. lceticorum, ut adversarii pr-anio utrinque moestiis te tur in uti, inquit, tu Aui ioni, timoris,ox. H quo uiuod nuue descis . Mantia tu qui P. Me patrociam is Huic ita saetae propositioni opponitur tit auiniat vertiA .cuia resPon io. Si uiritus ivtegre inquit testimouium dixi, nec defensiori meae, quam nune adgredior, inesse debet auctoritas si vero fides mustitit inibi testin, uitum disendi. vii non in dein Meselinii defensionis huius aequitas dein ruit Ei bienni, uuimis itidieam iuienter iusiuvat, ut praesens defensio inaestimovit vicem cedat. - Videor enim iam non solum elia Cavet valde , ne odiis quoddam nimiae huius adseverationis incurrat. Facit enim aericulum imp dentiae, qui quum putinuus sic, vesiciesii Videri. cin iv o-----iones σι ιex iuratio di i generis insis*νο- inuisse repositione De sit a M. Tullio eousuuissima et Don incuriosis lectoribus a latiraruli discretio ut solum tempufi ipse lesendis coniurationi eius, quae se consule deprehensa sit illud vero uin raua norinusio PMrocloauur

nocentem noverim alteraim esse H 68 M. Aemilio Lepido L. Voleatio nocentem certo sciani, quo modo Tullo coss. Lambiuus cum aliquot

370쪽

patre tuo consule designato, sicia esse dicituri altera, quae me consule. Harum in utraque Sullam diris

suisse Patris tui sortissimi viri atque optimi consu- Iis, scis, me consiliis non intersuisse scis, me, quum mihi summus tecum usus esset, tamen illorum experitem temporum et sermonum suisse credo, quod nomaum penitus in republica versabar, quod nondum ad propositum mihi sinem honoris perveneram, quod mea me ambitio et forensis labor ab omni illa cogit ilone abstrahebat. Quis ergo intererat vestris consiliis Omnes hi, quos vides huic adesse, et inprimis

Q. Hortensius qui quum propter honorem ac dignitatem, atque animum eximium in rempublicam, tum propter summam samiliaritatem, Summumque amorem in patrem tuum, tum communibus, tum pra

e uis patris tui periculis commovebatur. Em istius coniurationis crimen defensum ab eo est, qui inte suit, qui cognovit, qui particeps et consilii iri

fuit, et timoris. Cuius in hoc crimine propulsando quum esset copiosissima atque omatissima rutio tamen non minus inerat auctoritatis in ea, quam

ficultatis. Illius igitur coniurationis, quae secta contra vos delata ad vos, a vobis prolata esse dicitur, ego estis esse non potui. Non modo enim nihil eo peri, sed vim ad aures meas istius suspicionis nina

potissimum velut privatim et peculiaeite vindicet ad diluendiim magis existimetur testimosito niti quam Probatione defendena ea scilicet quibus ipse eo ut luteavit. - istius con--uom crimin esca Non eoui-tus sit, lini viuilicare testis alictoritateni etiam in illo praecedimiis coniurationis tempore quoniam se non potest, vel ipsuin testem eoustituit Hortensium. Sic contra iniuriani temporis utriusque nou deserisiones duorum sed testimonia videntur opponi. - an moti animo nihil eoni ieri, etc. Obnixe, nuda de illa superiore coniuratione nihl se conat erisse , lao Pese