M. Tullii Ciceronis Opera ex recensione Christ. Godofr. Schutzii additis commentariis. Tomus primus decimussextus Orationes tom. 3

발행: 1827년

분량: 661페이지

출처: archive.org

분류: 로마

391쪽

cxpostulasti Tu, quum tua vox nunquam sit audiui; Ouin, indicio lecto, descripto, divulbio, quieveris,

tacueris repente tantam rem enuntiare audeas 3 et in eum locum te deducas, ut ante , quam me commutati indicii coargueris, te summae negligentiae, tuo iudicio, convictum esse fateare 7 XII. Mihi cuiusquam salus tanti fuisset, ut meam negligo is Per me ego veritatem patefactam contaminarem aliquo mendaci, quemquam denique emiuvarem, a quo et crudeles insidias in rempublicam sacias, et in me potissimum consulem constitutas, putarem 'Quod si iam essem oblitus severitatis et

constantia o meae, tamne amens eram , ut quum lit Tae posteritatis causa reperta sint, quae subsidio obli ioni esse possent, ego recentem Putarem memD-xia in cuncti senatus COIIHIientario me posse superari'

Fum ego te, Torquate, iamdudum, sero, et nonnunquam animum, incitatum ad ulciscendam oratio. nem tuam, revoco ipse et resecto Permitto aliquid iracundiae tuae, do adolescenitae, concedo amicitiae, tribuo parenti sed, nisi tibi aliquem modum tuis

constitueris, coges , oblitum me nostrae amicitiae, liabet e rationem ineae dignitatis. Nemo unquam me tenuissima suspicione perstrinxit, quem non Pra

verterim Sed mihi hoc credas velim. Non iis libentissime soleo respondere, quos mihi videor facillimor se super re, Tu, quoniam minime ignoras consum

no iudicio m. e. vel te ipso iudice. Itaque recis Lamb. et Mut aliis sequentibus, codicum auctoritate ded

runt Micio Male Grἐ evius antiquam lectionem indici reviatnvit. Consulem constitiaiarso Constitutas

392쪽

tudinem dicendi meam, noli hac nova lenitate abiit imea; noli aculeos orationis meae, qui reconditi sunt, excussos arbitrari noli id putare omnino a me esse amissum, si quid est tibi remissum atque concessum. Quum illae valent apud me excusationes iniuriae tuae, iraius animus tuus, aetas, amicitia nostra tum nondum statuo te virium satis habere, ut ego tecum luciari et congredi debeam. Quod si esse usu atque aetate robustior essem idem, qui soleo, quum sum

lacessitus. Nunc tecum sic agam tulisse ut potius iniuriam, quam retulisse gratia in videar.

XVII. Neque vero, quid mihi irascare, intelligere possum. Si, quod eum defendo, quem tu accusas: cur tibi quoque ipse non succenseo, qui accusas eum, quem ego dessendor Inimicum, inquis, accuso meum is Et amicum ego defendo meum. x Non debes

tamen quemquam in coniurationis quaestione defendere. M Imo nemo mugis eum de quo nihil est unquam suspicatus, quam is, qui de aliis multa cogitavit re Cur dixisti testimonium in alios , Quia coactus e Cur damnati sunt 3, Quia creditum est Regnum est, dicero

in quem velis, ac defendere quem velis. ει servi-

-ussi ' vulgo olim omissum. Primi Gulielm et Grai e cod. Εrs. dederunt amissum.

i Loqui uir ut Euimeus , qui

pe cui nondum illuxerat evangelicuim Praeceptu In ut honum pro nisi red

damus. Ita idem Cicero Ossic. I, 7 Iu- quis nocetit, nia lacessiius iniuria. Quam rettιlisae gratiam Midear Lambinus in eo fuit ut expungeret Mummi minus intimeri ni in eo ieros istius sententiae Gaurins s eiam ulcisci senee i, decumen. Tm uis eoaemuem ti/ς, M

non retulιsse laedentibus gratiam νε- firmitas Midetur, non elementia.

virique Dreia. Accusas' vulgo ae ses. Si dirorsus hic nihil est quod eo ninnetivum requirat. Immo sicut antea dixerat. - . ita hie ei respondere debet

ει ιαμιο ambia corrigendum esse put ivit e gnoMi Probante Garet . ton. idque Graevius reperit in marth

eod. Dima. At recte repugnavi Em. Geero enim non de iis solum loqui . tu quos certo cognoverat Catilina. Melas esse, sed etiam de his, de qu-

393쪽

ORATIO lus est, non dicere in quem velis, nec defendere quem velis. Ac si considerare coeperis utrum magis mihi

hoc necesse fuerit, an facere istud tibi intelliges h nestius te inimicitiarum modum statuere potuisse, quam me humanitatis. At vero quians honos agebatur amplissimus similiae vestrae, hoc est, consulatus pareniis tui, sapientissimus vir familiarissimis suis non succensuit pater tuus, quum Sullam et defenderent et laudarent. Intelligebat, hanc nobis a maioribus esse traditam disciplinam . ut nullius amicitia ad propuI- sanda pericula impediremur. Et erat huic iudicio longe dissimilis illa contentio. Tum, afflicto P. Sulla, consulatus vobis pariebatur, sicuti partus est; honoris erat certamen ereptum repetere vos chimitabatis, ut victi in campo, in sero vinceretis. Tum qui contra vos pro huius salute pugnabant, amicissimi vestri.

quibus non irascebamini, consulatum vobis eripiebant, honori vestro repugnabant, et tamen id inviolata vestra amicitia , integro officio, Veteri exemplo, atque

instituto optimi cuiusque iaciebant. Ego vero quibus orirarientis adversor tuis aut cui dignitati vestrae

repugno Quid est, quod iam ab hoc expetas ΤΗonor ad patrem, insignia honoris ad te delata sunt

Tu ornatus exuviis huius, venis ad eum lacerandum, quem interemisti ego iacentem et spoliatum defendo et protego. Atque hic tu et reprehendis me, quia defendam, et irasceris. Ego autem non modo tibi

bus tantum strepicatus erat . Nitaverat.

buenda videntur. Insignia honoria H. e. ornamen-ttim, quod patrem labeas consularem.

394쪽

non iraseor, sed ne reprehendo quidem factum tuum. Te enim existimo tibi statuisse, quid iaciendum putares, et satis idone uni ossicii iudicem posuisse. XVIII. cint accusat C. Cornelii filius, idemque xa-Iere debet, ac si pater indicaret is o patrem Corne

lium sapientem' qui, quod praemii solet esse in indisecio, reliquerit quod turpitudinis in consessione, aper accusationem filii susceperit sed quid est tan m, quod indicat per istum puerum Coinelius Si est

causa mihi ignota, cum Hortensio communicata respondeat Hortensius. Sin tu ais illum comitatum Autronii et Catilinae, quia ni in campo consularibus comitiis, quae a me habita sunt, caedem secere vinluerunt Autronium tum in campo vidimus et, quid dixi vidisse nos esse di. Vos enim tum iudices, nihil laborabatis,nequesuspicabamini. Ego tectus prae sidioso, amicorum, Q illinae tum et Autronii copias ex conatum repressi. Num quis est igitur, qui tum dicat in campum adspirasse Sullam Atqui si tum se

eum Catilina societate sceleris Coniunxerat, cur nih

eo discedebat' cur cum Autronio non erat cur in

I. enim existimo Moc Musis ideo tinim iactum no reprelieudo, quod existimem et teipsum prudenter si tua re, quid lihi saciei dum sit; neque Optimum in iei licitius iudicium in ea re tibi defuisse. FERa.

suli Meusatori Torquato. Reliqιιerit inam si indicaret ipse, iudieii praemium , id est absolutionem, cousequeretur. Qistim vero per suum iudieat, praeivium reliquii. No. In oon Ariona culpam enim satetur quum Sullae eonsilia sibi nota

suisse dicet, qui gladiutores Fausti similiario ad caedis aesiuiuuiiuui

emeret MAX. Sed videtur potius hoc

periinere ad. id quod posta dieitue

α P. Faber Tolosanus sie mendabat Si in uis illam eoniuatareu -- tronium et Catilinam Lambinus 5'iι tu ais Stillam in illo omitutia A. et C.Itasse Manutius vero sic: Sin ut ais tuo. Miat animitus es SMM. Ego vero in hae sententia voti arbitror Sullae nomen expressi ni fuisse quia postea demum quaerit: tim quis est igitur qui tum dieat in o--

395쪽

pari causa non paria signa reperiuntur criminis' Sed quoniam si melius ipse etiam nunc de indicando di

bitat, ut dicitis, informat adhue adumbratum indi-eium sillici quid tandem de illa nocte dicit, quum inter

salcarios ad M. Laecam, nocte ea, quae ConSequuta est posterum diein Nonarum Novemb. me consule, Catilinae denuntiatione convenit Quae nox omnium temporum coniurationis acerrima fuit at pie acerisissima. Tum Catilinae dies exeundi, tum ceteris manendi conditio, tum descriptio torum per urbem caedis atque incendiorum constituta mi: tunc iuus pater, Coineli, id quod tandem aliquando constetur illam

sibi ossiciosam provinciam depoposcit, ut cum Prima luce consulem salutatum veniret, intromissus meo more et iure amicitiae , me in meo Iectulo trucidaret.

XIX. Hoc tempore, quum arderet acerrime comiuratio quum Catilina egrederetur ad exercitum, Lentulus in urbe relinqueretur Cassius incendiis, Ceuiegus caedi praeponeretur Autronio, ut occuparet Etruriam , praescriberetur quum omnia ordinarentur, instituerentur pararentur : ubi sui Sulla

Corneli Numes omne immo Ionge aluit. Num in iis

Boormas adhue adumbratum indisium filii Hoe eat in lilii illo leto iudicio instruendo et componendo ad elaborati vir inique voeatinium m in utiis ei inseri est a mei iniari seu α --Matio est orat- γρανία. quum line e mod extremae imbrae, quam corpora in sole sa-rimit, circuitineribuntne , ut Quintiliatio Mi. Vnde UeMo i de Nati Deorum: Cedo mini istorum uti-

bratorum Deorum lineamenta a vasormas. Hinc actambratias et eaeres-

tum Memrri Ernestius quia Parti--um m eoninuctionem esse Putabat , reposuit MenoM , pro uvis misi. At cum est praepositio et

lem veniret eum prima inee Sic Atti iv a Marcell- eum prima με incclmyram currebat. Recte igitiis Be- eLius eniret restituit; iodo non scripsisset quum Prima ιμ-.

396쪽

re P. svLLA, AP es' 'Gregionibus, quo se Catilina inseretini multo etiam longius. Num in agro Camerti, Piceno, Gallico; quas

oras maxime quasi morbus quidam illius suroris pervaserat nihil vero minus. Fuit enim, ut iam ante dixi, Neapoli sui in ea parte Italiae, quae maxime

ea suspicione caruit. Quid ergo indicat, aut quid assert aut ipse Cornelius, aut vos, qui ab eo haec nituitata deseriiset, Gladiatores emptos esse, Faustitimulatione, ad caedem ac tumultum is Ita prorsus: interpositi sunt indiatores, quos testamenio patris

videmus deberi repta est familia quae si esset praetermissa, posset alia familia Fausti munus prae- here is Vtinam quidem haec ipsa non modo iniquo

rum invidiae, sed et aequorum exspectationi saltu cere posset o Properatum vehementer, quum longe tempus muneris abesset. a Quasi vero tempus dandi muneris non valde appropinquaret. Nec opinante Fausto, quum is neque sciret, neque vellet; familia est comparata is A literae sunt Fausti, per quas illo

Nau. At Grai ter e eodd. suis omiti bus dedit inserebati iti timuinione Nempe au--,ius Sulla L. Cornelii Sullae dictatoria fili ut exaestanteiit patris mu-ntis gliidiatoritim edere debebat. Tum illi P. Sullam eriininabantur, quum gladiatores emeret, lania.isse eos ad illud munus emere, in vera od -- dem et tumultum emisse. Interνositi stin Si lioe vertim est, sigilisca gladiatores istos a P. SullaeemPtos uterpositos et immistos fuisse

ais , quos Faustus iam baberit. ε - - seminis 3 id est, inui,

in ecuties. - arrvta est celeriter comparata. Frustra L ibinus exeo-

sitavit Demea. Potiri alia δε-tia auisti mitio praebere Suspicor legendum esse: posset alisci Iam in Faustus munus praebere, h. e. etiamsi illa stadiat rum similia non esset emi tu, Faustus et gliidiatorum nivitia. nun iam ante aluerat, poMet in us illud

Praebere.

invident propter opes eici Sulla patre relictus, quibus non satisfacithaee Dinilia, ut exigua, Parum se

spondeos eius honoribus, cui moriuo dabatur. MAI. Non Malis o propinquaret munua gladiὲitorium a Fausto Sulla datum esse . V. 33, Metello et Afranio

397쪽

o94 Ol Tlo precibiis a P. Sulla petit, ut emat gladiatores, et ut bos ipsos eniat i neque solum ad Sullam missae , sed ad L. Caesarem, Q. Pompei a C. Memmum quorum de sententia tota res gesta est . At praesui sona iliae isciam si in comparanda familia suspicio est nulla inuod praefuit, nihil ad rein pertinet. Sed tamen munere servili obtulit se ad serramenta prospicienda, praesuix vero nunqiuam, eaque res per Balbum, Fausti libertum, omni tempore administrata est.

XX. At eniti Sitius est ab hoc in ulteriistem ΗΠspaniam missus, ut eam priminciam perturbaret, Primum Sittius iudices, L. Iulio, C. Figulo consulibus,

profectus est aliquanto ante furorem Catilinae, et ante suspicionem huius coniurationis deinde est prosectus non tum primum, sed quum in iisdem locis aliquanio anis eadem de causa ali quot annos fuisset Ac prosectus est non modo ob causam, sed etiam, cessariam causam, magna ratione cum Mauritaniae Tege contracta. Tum autem, illo profecto, Sulla procurante eius rem et gerente, plurimis et pulcherrimis Ρ. Sitti praediis venditis, aes alienum eiusdem dissolutum est ut, quae causa ceteros ad iacinus impulit.

cupiditas retinendae possessionis, ea Sittio non

in νη-μι iitu Vulso addi batur Cincius. At Sittii nomen eo n-tur cornebus, quod inelius Missa. Pret in οὐ tio uilis, ut Pian et lain Gubinus ei milutius Merain. Et in quibus seribitur Si--. Intelligitur P. Sum quem hic ine rum autem Me virinen Sitti Cortinapitim erat tomine geritia appellam doevit ad Sallust. Mil. ai. Est P. qnia poterat alter ille Comelius in Sittius ducerinu telligi.

rori scies. s. t. -Muci ad sese Mauritaniae rex quam ei pecu - - maneri ae lib. niam deberet. E R. Lamb. edi Ferramentari Quibus gladiatores di magnae pecuniae ratione e cod. in Pusua uterentur. AN. Memin. Sed recte Gruter pecunia.

398쪽

PRO P. SULLA , CAP. Isuerit, praediis deminutis Iani vero illud quam incredibile8 quam absurdum qui Romae caedem sacere, qui hanc urbem inflammare vellet, eum familiarissimum suum dimittere ab se et amandare in ultimas terras Vtrum quo iacilius Romae ea, quae conabatur,

emeret, si in Hispania turbatum esset Achaec ipsa per se, sine illa coniunctione agebantur. An in tantis

rebus, tam novis consiliis, tam periculosis, tam tu bulentis, hominem amantissimum sui, familiarissimum, coniunctissimum ossiciis usu consuetudine, dimittendum esse arbitraretur Verisimile non est, ut quem in secundis rebus, quem in otio secum semper habuisset,

Hinc in adversis, et in eo tumultu, quem ipse comparabat, ab se dimitteret. Ipse autem Sittius non enim mihi deserenda est causa amici veteris atque hospitis is homo est, aut ea familia ac disciplina, ut hoc credi

possit, eum bellum reipublicae sacere voluisse ut cuius pater, quum ceteri deficerent sinitimi ac vicini singulari exstiterit in rempublicam nostram ossicio et

side, is sibi nefarium bellum contra patriam suscipiendum putaret cuius aes alienum videmus, iudices, non libidine, sed negotii gerendi studio esse conix cium qui ita Romae debuit, ut in provinciis et in regnis maximae ei pecuniae deberentur; qua quum

Peteret, non commisit, ut sui procuratores quidquam oneris, absente se sustinerent; venire omnes suas

possessiones, et patrimonio se ornatissimo spoliari

Ama/ιdare Si Hene Steph. eod. et Lut . uim mandare. Achise ima per se Coniuratio, quae Romae sebat, nullo modo vitebatur provinetarum discordiis. nequest, alia ulla re, quam a se Psa Peu-

desint. Fria. in tua innititur vie vulgo sine

aiati eo utinione, in quo non Mue causa viri doeti lineserunt. Sed sinoecum ego si iis iure signiscatue,oisilia eum νη minis iunctione, ni ibi opus esset Sittium in Hi

spaniam millere. Et sunt haec ipsius Cleel ouis verba non utam. Pu

399쪽

oRATio immiti, iuun ullam moram cuiquam seri creditoriim uorum. A quo quidem genere, iudices, ego nunquam

timui, quum in illa reipublicae tempestate versarer. Illud erat genus hominium horribile et perti mescend uis, qui tanto amore suas possessiones amplexi tenebunt,

ut ab his membra divelli citius ac distrahi posse diceres. Sittius nunquam sibi cogitationem cum praediis esse existimavit suis linque se non modo ex suspicimne tanti sceleris, verum etiam ex omni hominum sermone non armis, sed patrimonio suo vindicavit. I. Iam vero, quod subiicit, e Pompeianos esse

a Sulla impii lsos ut ad istam coniurationem ut ad hoc nefarium sucinus accederent, id cuiusmodi sit intelligere non possum. An tibi Pompeiani coniurasse

videntur quis hoc unquam dixit7 aut quae fuit istius rei vel minima suspicio re Disiunxit, inquit, eos a colonis, ut hoc dimidio ac dissensione sucia, oppidum in sua potestate posset et Pompeianos habere. is Primum, omnis Pompeianorum colonorumque dissensio delata ad patronos est, quum iam invetera SSEt. Cmultos annos esset exagitataci deinde ita a patronis res cognita est, ut nussa in re a ceterorum sententiis

Sulla dissenserit; postreino coloni ipsi sic intelligunt, non Pompeianos a Sulla magis quam sese vise desems . Atque hoc, iudices, ex hac frequentia colonorum honestissimorum hominum, intelligere potestis, qui adsunt, laborant, hunc patronum, defensorem, cu-

Pompeianos Pompeii pliidum sit in morauia piope Neapolim. I a populo romano devicti, parie

agri mitati an iit. Eo a triumviris, in qui biis P. Sulla erὲit. Olcinia de aneti est. Inter Pompeianos et co

lono exoria sessilio ea, quod voi-

ditionem a sutia exesistam dixit Torquatus, ut Pompeianos in tu, potestate haberet iis in ad hanc

400쪽

PRO P. svi L. CAP. a 397Modem illius colonuin, si in omni Ariuiui, atque in

omni honore incolumen habere non potuerunt, in hoc tamen casu , quo afflictus iacet, per Ostatari conservarique cupiunt. Adsunt pari studio Pompeiani, qui ab illis etiam in crimen ocantur qui ita de ani-bnlatione et de suffragiis suis cum colonis dissenserunt, ut idem de communi salute sentirent. Ac ne

haec quidem P. Sullae mihi videtur silentio praeier, eunda esse virius, quod quum ab soc illa colonia deducia rit, et quum commoda collinorum a fortunis Pompeianorum reipublicae Artuna disiunxerit, ita

carus utrisque est utque iucundus, ut non alteros demovisse, sed utrosque constituisse videatur. XXII. e At enim et gladiatores, et omnis ista vis, rogationis Caeciliae causu comparabantur. D Atque

in hoc loco in L. Caecilium, pudentissimum atque ornatistimum virum, vehementer invectus est; cuius ego de virtute o constantia, iudices tantum dico: talem hunc in isti rogatione, quam promulgavit non

de tollenda, sed de levanda calamitate si atris sui, fuisse, ut consultum esse voluerit fratri, cum reru-

inem Marique Aid dedit senser Lami, est olim aliae ut Naus Nan. Hirmiis id multi sequuti sunt; eium, d mo isse. Graevius in textu. Advolavit timeri in enim et smint in illa exeuit eoild Pith. Franc. c. a. res i. disse videtur inquis, quia sequitur

esse conser ira ique, quod si recti ia atque - ον lus est.

tur,tutam passiveloui, et Priseiunum mimiis mereati e enimn si per lib. Viii in nare tueor et ivior vim ferretur sex, quam frater P. sem active quὲim passis suini itaque suiu Caeeitius tribunus pl. d. ini-hoeam restituit. nue inla iubilus poena premini sem ambulatione Si est in M. rat. AN. Male olim quidam eorrexerunt am Deum undis ea iiDto furem, ia)Mι--. iuisiligitur enim, ivio a. Quia a mnatus fuerat Suna d. qua emitroversiae ali sui fuit iste biiu iam poenam liqva in

SEARCH

MENU NAVIGATION