장음표시 사용
21쪽
lasse rupisse dicere audebit loquitur autem de Pompeio. i. De antecedentibus,& consequentibus Cap. 23
gantur. Itis distinguuntur. Coniuncta enim nunquam nefario co-
- 'ξ haerent eum quibus adiunctasunt, Azumenti ab an 'tecta tib' talis estformula, Ortus estse igitur dies est. Co , E VHὶμῖtia verosunt quaerem necessario costqvuntur ab eis α. Cie in ducitur argumentum,ci ratio rei dubiaefaciens id se Τρt h'φ' initur aepsequnibus hoc modo, Dies est,igitur ora's Sol, i ' hoc loco est illia Ciceronis in Antoniu, Luculenta tamen ipse plagam accepi ut declarat cicatrix probat enim, quonia cicatrix magna esset, vulnus quoque fuisse magnu. De repugnantibus. Cap. 2.
ita disset ut Epugnantia neque certa lege,neque numero inter lax dissim ' I di dent: qua ratione a contrariis , ataue dissimili-λirumhri bus disi emuturi ephgratia,amare, otio baser co- Vm 'pu tramia cunt: amare meia, in nocere, in laedere, uiciis
infectari, repugnanti unLArgumeti a repugnatibus talis est formula, Amat illum, igitur non infiniatur lysi coui
De lat. o. GA.Hortems non erat, aduersarius Ciceronis aut obtre- - ' Liam pemper enim est alter ab altero adiutus, in commu-Qu; aEi. M 4n o, in monendo infauendo. iDe causis. Cap 23.
t Geneta Ause est,quaesua vi efficiti cuius est causervi vul- suis 'κ nu mortis, cruditas morbι, ignis ardoris.Eius qua-
p. . .: at μοηβηtgenera , i ,6ficiens, forma, materia.Finis est sit. Ara ii. cuius Inalia sit aliquid, ut domus sinis est usus, belli pax ' c d. V hominis beata vita. Ab eo ducit argumentsi hoc modo Cic.
22쪽
contra Epicureos. Hi non viderunt,ut ad cursum equum ad arudum bouem,ad indagandum ca Pisc Dominem ad duas res,vt ait Aristoteles, testigendum, agedum esse ' 'I' natum, quasi mortalem Deum: contiaque ut tardam ali- do,& agε-q m in languidam pecudem ad pastum, O procreandi :' ' '
voluptatem hoc diuinum animal ortum esse volueret, quo nihjl mihι videtur absurdius.Huius enim loci haec vis est, Homo natus est ad intelligendum m aestam,no igitur adri ''pastum,qvoluptatem est ortus. ciens causa est a qua η' ι, o: aliquid est,u Soliὸ esses toto coelo luce iussu cAb ea est Vesa 'idia Ci. trasenectutis vituperatores, Caret epulis,aiunt, Τ ' ' extructis; mensis ci frequetibuspoculis caret ergo vino- letia,cruditate,et insomniis. Cui' locimis in eo est,quod ibi causa deest,efecta quae ex ista oriutur nudo esse modo pos LEt Nisus ut Euryaluseruet se auctore caedis aestetur. Meme adsum, qui seci,in me conuertite ferrum AEn.lib. O Rutuli, mea fraus omnis,nihil iste, nec ausus, Nec potuit. Forma est ratio rei, nota per qua res est id, quod est, . yφx l 4ὰ rebus aliis distinguitur,mt,Anim' est homini orma,hic Aristo. enim causa est,ut homo fit, eumque a re,' aliis distinguit. Sicdom' cnauis, sic ignis sic terrae, caeterarumq- rara sua 'n' flet forma est,uel artificiosa,vel naturalis. Ab ea ducitur argu xiv δ' mentu hoc modo, Animi hominu immortales sunt,homines lasso mari tur ad aeternitate, mortalitatέmq; beatae vitae strare 2 D46.L 'debet.Materia est,ex qua,m in qua res sunt,ut statuae aes,
argetu paterae,corp' homnis. materia sic sumitur argu - Argumeta metu, corp hominis mortale est,ab eius igitur Jocietate
cotagione immorauis anim seuocadus est ax hoc loco, Regi Obs
23쪽
Lih Mςx, apud Omdsum, Arma Aenea apud Virgilium,multa Dia; -ui . Jublata a Verre aisc.describuntur.Ex his causarum gene mi ἰii- ribus tanquam ex fonte no modi, in causis sed in omniscrire su=hedi. bendi genere magna argumetorum suppetit copia. Licebit 'g'- i tur diligenter eo cognito nymodo oratoribus, oe philo- Ag Ο ipsephis, quorum estproprius sed historicis etiam poetis multa, in varia, . copiose,ex eo facile depromere. De effectis. Cap. 26.4. .cia E VM μηt ea,qμ6unt orta de causis. num ut cau-ς sum g - . tarum quatuorpuntgenera,est enim suus essectus, finis, in secientis cause,itemqueformae,ac materiae.uuae post ea.im. autem Ungularum causarum essecta,cognitis causis in-Εὐ Eb religitu ut enim,quod essectum est,quae fuerit causa δε- nixi ς η mon 'at c causa essectu indicat. Nasi finis belli pax est, eognitises bellam eius pacis,quae bedo quaeritur, pectus est. Eoiam-u ia vi' que modo die lis esse ius est or homo corporis,ac animi, Aitumhri p sud materia eius est hic forma. Ab essectu sumi- b ςm tur hoc modo argumentum, Hirrus facit laudem, sequenda igituriat voluptas infamiam fugienda igitur. De comparatione. Cap. 27.
ocus a comparatione simplex quidem est sed tripliciter
tractatur a comparatione nimirum maiorum, vel minorum,uelparium. A comparatione maiorum ducitur a gumentum cum contendimus ut id, quod in re mauori va-
A L. iis, ne valeat in minori. Virgilius, ionbu O passi grauiora dabit Deus his quoque finem.
i. AEne. A minoribus ad maiora ducitur argumentum, ut id, quod Art. , mi- in minori re vale valeat in maiori. Ouidius,
Ut corpus redimas ferrum patieris,& ignes,
24쪽
In Epist. L. tib i. adLollium In p. Arga pari.
Arida nec sitiens ora leuabis aqua. Vt valeas animo:quicquam tolerare negabis At pretium pars haec corpore maius habet. Et HoratiuS. Vt iugulent homines, surgunt de nocte latrones, Ut te ipsum serues, non expergisceris. Parium autem comparatio nec elationem habet, nec sub- cishallis; mssionem,est enim aequalis. Multa autem sunt,quae aequalitate ipsa comparantur,quae is en concluduntur, Si con- auxilio Ο-sio iuuare ciues, O auxilio aequa in laude ponendum est,
pari gloria debet esse ij, qui consulunt, in j qui defendunt.
At quodprimum,m quod sequitur igitur.
tur fine arte,quod is uni Aquoa ea non paritoratoris ars sita foris ad sidelata tamen arte tractat. Ea Cic. nomine c5
nim in eo loco ducit omne id , quod is aliqua re externa mola.
sumituradfaciendam fidem. Sed ad intelligendum erisD- ζ' 'I. .cilius cum Quintiliano inpraeiudicia, rumorem, fama zaz 4 7- tormenta, tabulas, iusiurandum, cir testes ea diuidamus: ra remota quae ut ipsa per si carent arte,ita summis eloquentiae viri- ά . in ''bus in ad anda suntplerunque, in refellinia uua προ α ἡ 'nu harum rerum, qua ad oratorem deserebantur medita tabulae, iuc
tum in perpetuum ad vjum smilium rerum, Veteres Oram &testes.
res habebant. Nunc translatis ab oratoribus ad iurisionsultos iudiciis, ut veterum oratorum scripta intelligamus, cognoscend unt.
De pranudiciis & testibus. Cap. 2'. C
25쪽
quintilat.1 Aeteris quatuor omissis, quae facile intelligu/itur, ipiti ualeto Iudiciis. ω testisis dicamus. Praeiudiciorum tis o praeiudiciis, ' testi& contra te sic Loei multa meditatione parati
ἡ.ὸ '''mnis tribus in generibus versatur rebus, quae aliquando ex paribus caus siunt iudicata, quae exempla rectius dicuntur iudiciis ad ipsam causam pertinentitas,unde etiam nomen ς ' ξ ' Actum estistata in Milonem a senatusam diculur: Ut 2 - - ' cum de eadem causa estpronuntiatum. Veteres oratores au si ' pro te us, in contra testes magno labore dicebat,ut ep&pro testib' ribus Ciceronis orationibus,maximeque orationepro Flacco apparet. Nunc iudiciorum mutata ratio facit,ne is labor sit nec sarius, ut de rumore, fama,tormentis, in rureiurando,pluribus agendum non fit. De usu, N: utilitate locorum. Cap. 3O. O S locos multa commentatione, atque meditatione paratos,al, expeditos,qui volet in dicendo excellensese debς0x esse habere debet. Atq; ut quaeque res ad dicendum eri62sicepta,tum deniq; scrutari locos,ex quibus argumeta eruat. uuae quidem et,qui mediocriter ea modii considerarit sudio adhibito, Uulertractata essepossunt. Esi enim missisimum nosse regiones,intra quas venere oeperuenigra quod quaeras.Vbi eum locum omnem cogitationes feris ,fmο do Uum rem percallueris, nihil te essu et atq; omne,quod erit in re occurret, atque incidet. Vt enim si auru cui, quod
esset multifariam defossum,common Brare aliquis velletntis esse de ret Ana,m notas ostenderet locorum, quibus cognitis illa ipseMifoderet, id quod et esse paruo labore
Loci se' nullo errore inueniretic has argumentorum notas indica-
tum nox*- re satis es quae illa quaerenti demon trant , ubi 't. Reliqua cura in cogitatione eruuntur.
26쪽
Qui modus in argumentis adhibendus. Cap. 3I. Ec vero imprudenter quisequam utetur hac copia ed
omnia expedet, se eLNon ent emper,nec Omnibus causis, ex iisdem argumentorum momenta sunt. D-dscium ergo adhibebit,nec inueniet solum quid dicat, sed etiam expendet.Nihil enim feracius ingeniis,his praesertim, quae disciplinis excultasuntsed vis etessae udae, er uberes,no solum fruges,verum herbas etiam essundunt inimicissimas fugibus inic interdum ex illis locis, aut leuia quae
dam,aut causis aliena, aut non utilia gignuntur. Quorum
ab oratoris iudicio delectus magnus adhibebitur. Illud auteintelligendum est ex his locis adfaciendam Mem, ad
asserendum motum auditorum animis materiam peti. Sed quia docile est,etiam fi locorum natura cognoueris, exiliis ea, quae admouendos animos valent, eruere, de assessibus mouendissiparatim dicamus, illad iterum monentes, nihil plane esse ead docendum , ue admouendum accommodatum,quod ex hissupradictis fontibus non fluat. De aflectibus. Cap. 32. Maxima vis existit oratoris in homina mentibu er- mouendis,quod amplificatione β. enim amplificatio grauior quaedam argumentatis,quae motu animorum
conciliet in dicendo fidem. Ea in verioru genere conficitur in rerum. Quae merba in amplificatione ponenda t, tunc
dicemus,ckm ad elocutionispraecepta venerimus. Reru am
plificatio semitur ex eisdem locis omnibus,quibus illa, quae dictasunt a ne maximeque definitiones valent conglobatae, consequentiu frequentatio, in cotrariarum in disymilium, ' intersepugnaritium rerum conflictio, SP cause
se ligenda. Nihil seia eius ingeniis quae
sunt disciplinis ex eulta. Ex loeis iaterdum te uia quaeda, aut eausis aliena, aut non utilia gignutur. Ea loeis de ad probandum & adni uedum materia petitur. In orat. Maximavis oratoris est in affectib mouendis. In PMi.
27쪽
m ea quae sunt orta de causis maximeque smilitudine, exempla ctae etiamperson muta denique loquantur. De amplificatione a definitionibus conglobatis. C pq 33. Historiae Α De nitionibus co obatis est ista Ciciamplificatio. Hi- ω,9εὰ,- t Astoria vero,testis temporum uae veritatis,uita memosiasib, b. ri magiosa vitae iuncia vetustatis, qua voce alia niflo- conglob ratoras immortalitati commendatur ' Est in illud ex eo- De orat. 1 dem loco imprimis illustre exemplum eiusdem pro Sestio. Ignari quidgrauitas,quid integritas, quid magnitudo animi,quia denique virtus valeret,quae in tepestatescua quieta est,m lucet in tenebris, pulsa loco manet tame, atque
haeret in patria, bile lisqueper se semper,nec alienis unquasordibus obsoleficit.Vbisunt quinque quasi de initiones,tum
historiae, tum virtutis conglobatae: rarὸ enim adhibetur ab , oratore de initio ad ampli andum, quae genere declaretur,
clatatui ta De amplificatione a consequentium Dequentatione. Cap. 34.
A COUημωtrum frequentatione est illa in Verremamplificatio, Costitue nihil opis esse in hac voce,ciuisRο
Act.r. manus sum,iam omnesprouinciaJ, iam omnia regna, tam omnes liberi ciuitates, iam omnem orbem terrarum, qui
semper nostris hominibus maxime patuit , ciuibus Romanis ista defensone praecluseris. De amplificatione a contrariarum rerum conflictione. Cap. 36. A Rerum contrariarum confictione est illa amplificatio
Citam Antonsum Irim autem eras excors, ut tota in
28쪽
oratione tecum ipsepugnares, ut non modo non coherentia interse diceres sed maxime disiuncta itque conaria ut non tanta mecum, quanta tecum tibi esset contentio. Vitricum
tuum in tam fuissesceler aiebare,poma assem quereba- .Ita quodproprium meu s,laudastis quod totis enatus est, reprehendi :Nam cum comprehenso sontiumra,ammaduersi enatu uerit homo disertus non intelligit eum, que costa dici laudari Ue,ms,apud quos dicit, vituperari. Et in eisdem orationibus. Ostectaculum illud non mo vi hominibvssed undis ipf,in littoribus luctuosium,cederepatri eruatore eius. manere in patria prodriones.Et in Catil. ' 'Hoc vero quisferre possit inertes homine ortissimis insidiari, lultis Osprudentit Ais,eb fossobriis,dormientes vi r nisist latibus Ex hoc loco etiam est istud eiusdem in Pisone, o Gabinium, cui latrones igitur sit quidem vos consides qui
praedones,qui hostis,qui proditores,qui Pranni nominabu- tur Magnum nome est,magna 'mis'magna digitin, gna maiestas Cosuli non capiunt angustiae pectoris tui. non recipit leuitas ista non egestas an Mnon in mi in riij iis p ta sustine non insolentia rerum fecundarum tantampe ona,
De amplificatione a dissimilium, & inter se pugnantium rerum conflictione. Cap. APsimili , in inter se pugnotium rerum consti- νόctionesumpta est eleganter amplificatio Cic. Qua in Com.' re mihi ridicule es visius ese incostas,qui eundε laederes, in laudares, m virum optimum, ' hominem improbissimu esse diceres eundem tu in honoris causa appellibas, miri nimanu esse dicebas, in secium haud se arguebas. . C ty
29쪽
In ora. pro De amplificatione a causis conglobatis, & his, quae
Sestio. in insunt orta de caulis. Cap. 7. Ause etiam ea,quaesunt de causis orta, multu valent ad am candum co obentur: Cicero multas, varias caucas, propter quas multi essent ab eo alieniores,iuxit hoc modo, Cu alti me sustucioni periculi sui non defenderet,al vetere odio bonorum incitarentur, at inuiderent, alu os lare sibi me arbitrarentur, alv ulcisci dolorem suum aliquem vellent , alq rem ipsemplublicam atque huc bonora natum ociumque odissent, cy' ob has causasto
laque varias ne unum deposcerent. Orta vero de causis ad amplificantam adhibuit contra. M. Antonium, Doletis tres exercitus P. R. interfectos interfecit Antonius: Def-deratis clarissimos ciues,eos quoque vobis eripuit Arato-j. nius: Auctoritas huius ordinis afflicta est,afflixit Anto-2. nius: Omnia denique quae possea vidimus mala quid auteha, . . m b non vi lim si recte ratiocinabitur, uni acceptu ne intersecti. feremus Antonio.Ex hoc loco Merent' immanem crudelitatem auget Euander apud Vergilium. Quid memore in Sandas caedes ξ quid facta tyrani Essera Dij capiti ipsius,generique reseruent. Mortua quin etiam iungebat corpora vivis, Compones manibusque manus, atq; oribus ora, Tormenti genus,& sanie taboque fluentes Complexu in misero, longa sic morte necabat. L. De amplificatione a dissimilitudine atque exemplo. Cap. 38. CDero in Verrem, Non enim Charybdim tam infessam, neque Scyllam nautis quam inum in eodefre-
30쪽
tofuisse arbitror. Vergilius etiam ex hoc loco pulchritudine Aeneae pulcherrimis carminibus amplificauit. Restitit AEneas,claraque in luce refulcit, Os,humerosq; Deo umilis,nanque ipsa decoram Aeneid i. Caesariem nato genitrix,lumenque inuentae Purpureum,& laetos oculi adflarat honores: Quale manus addunt ebori decus, aut ubi flavo Argentum, Pariusve lapis circundatur auro. Ide mirifice expressit vim,quaAeneas in Turnu hasta coie- Cunctanti telum AEneas fatale coruscat. stit Sortitus fortunam oculis,& corpore toto
Eminus intorquet: murali concita nunquam
Tormento sic saxa fremunt,nec fulmine tanti Dissultant crepitus:volat atri turbinis instar, EYitium dirum hasta serens. Ab exemplis meia est illa Ciceronis amplificatio pro Milone, Quamobre uteretur eadem cossione Titus Annius qua P 'Μ Hala,qua Nasca,qua Opimius,qua Marius, qua nosmet- ipf.Et in Catilina,an vero vir amplisimus P. Scipio 'η i. h. itfex MaximusDberia Gracchum mediocriter labefactu- 'tem tum Resperiuatis interfecit Catilinam vero orbem terrae caede,atque incediis vastare cupierem nos coseles perferemus Ina illa nimis antis praetereo , quod Seruilius
Hala Sp. Melium nouis rebus dentem manu sua occidit. De fictis personis,&mutis rebus. Cap. 39. CDero in orationepro Caelio, Appio tam vita ob un- ποῦ Σcto sermonem attribuit. Illa etiam oratio ad permo- 'uendos animos magna vim habet, cum mutis personis sim dos eu mu
monem damus t Cicero jecit contra Catilinam, Etenim' simotiem mecu patria,qua mihi vita mea multo est charior si cuncta M' μ'