장음표시 사용
81쪽
XI. Iradibus nigrifolius, An nosus Hanc stirpem libenter cum
praecedenti te AA: ut A rninore, verba sic generi b. ascriberem, Ia ominarem l Verba scii vavaeax annis succus lacteus, quo
utraq; cotra Verba scorum natura turget, suaderet, ut potius in tybaceorum generi b. adiungerem Radix ei est nigra, mul tuida: tu profunda folia in eius superficie emittuntur in Oblongioribus canaliculatis pediculis sescunt tali longitudin unciali latitudine paralyseos foliis similia, sed minora, nigra superius an ferius cana lanugine obducta, quali tergii foliorum populi albae. Folia autem caulis, quamuis numerosa non sint, longiora sunt, trium vinciaria quandoq; ampliti S, strictiora vero, se mucialis utitudinis, quorum ambitus Versus dorsum retorquetur Catilis ei est cubitalis, mediocriter crassus, striatus, niger incana lanugine obuestitus, in cuius summo peculiarib pediculis parui orbiculati flores, pappo-sq; continentur, quorum interius capitulum oblogiora foliola instar chrysanthemi florum ambiunt Locis apricis inuenitur caeduis,accollibus soli meridiano expositis.
XII. Intibispecies asa folius circa radicem nigram distoriani sparsis quinque sex vel septem magnis in oblongioribus pediculis, quincunciali longitudine, latitudine vero vinciarum duarum,&quandoq; trium, ampliorctae, pilosis, aculeo pauculos in ambitu habentibus: caule tereti, striato, sesquipedali vix uno atque altero paruo solio praedito, qui tande in paruos petiolos in summitate diuisus fiores producit tres, quatuor vel quinque, aut quandoque plure S, lutcOS pappace OS, cichori sui uestris communioris fioribus similes. XIVI Inobus vltombi familiaris Radice nitit Ur parua, candidis fibris circundata, plurimis Catale asturgit satis citas id c tio, anguloso, bicubi tali saepe, brachialo, florib. luteis pappaceis, plurimis, qui peculiarib singuli pediculis iis deni Folia tradice prodeunt magna, dodrantaliastris vinciarum latitu a dine
82쪽
ι8 Harcynia Saxono thuringi ca
dita ea aeuia, flaventia, mollia, in ambitu leniter excissa aer ileis veluti quibusdam paruulis armata Caulis conssimi idus praecingitur foliis sed pauciorib. In liginosiis Broccen bergh frequens est,&opacis reperitur Scin consimilibuS loci ci
ΚPau j x x. In aridioribus colliculis: marginibus aestate firmquenS: radicula surcata, breui, candida, ex qua viplurimum; exurgit cauliculus pedalis aut sesquipedalis interdum, singularis, quandoque etiam alios dilatere sibi adiunctos habens, tenuis, teres, scaber, rectus, geniculis quibusdam perime ualla multum inter se diffidentibus interceptus. Folia circae radicem numerose eruna puni&asipera, nigraque humi procumbentia, quae ex oblongis pediculis incipientia in orbicu- Iarem rotunditatem desinunt, unciali longitudine&latitudine: ex geniculis canticulorum strictiora educuntur&oblonga, plura simul iuncta, ex quorum alissibinde prosiliunt noua brachiola, in quorum apicibus exeruntur itidem ex tenuibus geniculis storsi corymbi elegantes, qui flosculos paruos, muscosos, Virescentes plurimos edur singulis suis propriis incumbentes, iisque admodum exiguis petiolis, quibum tandem marcescentibiis ex caliculo ipsorum prosiliunt rotundiuscula capitula, seminib nigris exiguis turgentia. Haec dum scribo, opportune mihi incidit, Anglos hanc plantam aut prorsus congenerem describere licet imperfectius, ii mine Mastipulae seu Viscarixalterius. Sesamoidi biori Salmantico Clusi j: sol a magnitudine ceditis non tamen est mrnus eaesdem Sesamoides. I
83쪽
Lx, cocliuei sui uestris species, solii circa radicem candidam&lignosam multis longis dodrantalib. tenuioribus hortensi, a peris, nigris cauliculis quandoque simplicibus, quandoque pluribus, tenuibus striatis, bicubi talibus saepe, ali tantulum incuruis qui quandoque folio si prorsus reperiuntur, quandoque paucis exiguas. strictis foliolis praediti flosculis Leucoii lute hortensis, paulo tamen moridinci pallidioribus, sit liquis longis, tenuibus . Nascitur collibus Myricis saxosis,aridis ac asperis, plurimum in montibus Gererodae vicinis, aliisque meridiei expositis.
Leucoiam bulbosem Theophrastis, Narcissus albus. Dcishornung=LFlumen, seu chlangcia Blumcim passim.Lcmotum montanam dia Consteino monte ad Saxuuersam paginsupra Northusam versius life ldam. Est vero hoc Thiaspi paruam Hieracysolium seu Lunaria lutea Monipelientium apua Petrum de Penaec Matthiam Lobet i,aliquib. pro Phalangio habita, cum potuis quanto ad extremam aciem, aliquam viuestris Asphodeli speciem reserat laeet radice bulbos non constet Eras radices hodie plurimis Iocis copiose eruuntur,ac hinc inde pro eri Rusci
radicibus rea .rpi xi: Maer divenduntur. Vnde naul rapta rim
polia non sine insigni errore easdem pro di Q xi qm
uendunt, cum tamen utriusque radicum sapor uniusmodx non sit. Hoc medicos quosdam animaduertere oportebar 'ec adeo temere imperitis herbariis ac pharmacopaeis pleri sc
Quos rei herbaria: Vin qua certe mulium, quoad delectu nisi in Nicui praesertim r studio maiore operam diligentioremque pon
84쪽
quam,contra medici dignitatem, poculis cum aliis Epicuri Porci decertare,in scurrarum quandoque in aulis ac apud nobiles sese instar habere minime puderet, pigeretque, Nascitur vero planta haec copiose circa Geren roda, item inter uernigerodam Sc Elbmgeroda. Eius duae species sunte altera maior, folio longiore pauloquelatiore, capitulo magistriquetro, in quo semina continentur etiam paulo maiora: altera minor, cui omnes partes sunt minores, strictior et folia.
L si machium purpureum primum Dodonaei, species videlicet
maior prima in hoc genere alij viri cia dicitur, seu Filius ante patrem flore maiori violaceo purpureo ad ripas et amnes
O machir maiori purpureisecunda secies, caule bicubi tali foliis maioribus, quincunciali ferme longitudine, duarumque latitudine, in ambitu serratis flosculo paruo pallidius ruben
Lasimachi huim medium nug omnia continet minora, quod ipsum in aliquot species discernitur alteri folia sunt uncias duas longa, nam lata: alteri folia strictiora, unciarum vero trium longitudine rursus alij flosculi sunt rubicundiores in hisce speciebus,alii ex rubicundo pallidiores, alij rursus prorsus candidi. Usimach autem huius generis in Harcynia speciem quandam hactenus nondum vidi: sed tamen alibi in locis vliginosiis syl- uestribus ac in arundinetis etiam quibusdam non infrequenter: cauliculis scilicet pedalibus, foliolis angustis, oblongis: flosculo suppallido ex rubro paruo Caeterum harum stirpiualiquot iam stib Lysimachiorum nomine compraehensarum olim Cordus etiam obseruauit , ac difflarentiis pecularibus di sit xij, appellauitque ea omnes Neriadia, ob similitudine qtiam habent cum neri foliis.
Ac praeterea huius stirpis generis omnium maxima erit illa
85쪽
illa plantaviana Cordus postea Chamaenerium Vocauit, cuius superius fecimus mentionem.
smachar purpurei nolui ne vulgo quibusdam herbariis existimata planta, quae est Pseudolysimachium Dodonaei passinatim locis item montanis, vilis ac pratensibus.
Libanetis Theophrasit tera aspud Dodonaeum, Matthiolo pro Se- sicli Aethiopico habita vulgo Ce ruina maior seu alba . Circa Geti im, uernigerodam litem 'osder .anssciti
L ban . . . ita minor euam ira, radice crassa, multifida saepe candida, amara caulibus bicubi talibus interdum, brachiatis firmis,angulosis foliis, quae oblongae costae constituunt, amplis, latis, profunde crenatis seu dentatis: floribus in densa umbella candidis, odoratis. Poterit haec quoque in suas species distribui: nam altera laticribus est foliis, prosim ditis dentatis: altera contractioribus .frequentius succinctiusque incisis. Radix resimoso succo turgens thus spirat, flavescit ac amara, est. Cum hac plerisque notis congruit descriptio Dauciangulosi,apud Cordum,cuius tamen radicis sapor acris est, non amarus Libanotidem vero hanc amaram eodem iacimine
Cordus descripsit in illo it a uera ei aucta ius paulo abhinc superius mentionem feci.Liga toti ni ra, communiter Ceruaria nigra, quod ei radix sit nigrior, quae saporis est non amari ut prior, sed acris Copiose circa Geren rodam, Ilfeldam, uer nigerodam lusideriali arare. Est vero secundum Dauci genus apud Tragum. Libanoto,a; nose ac Liba Iu erutice tenui sua maior, Elegas est: plata, radice costans digitali, eiusdeq; fere crassitiei, nigra forinsecus, succo resinoso praedita, odorata Macri,circa summunieris capilla metis obsita, ubi aliquot dodrantales emergunticostae, soliis tenuib. strictis, plurimis exornatae, ferulac eis se in sceniculaceis istante breviorib. Catilis e medio exurgit ses Uuipedaν
86쪽
quipedalis, in cuius summo convexa inbella circa autumnum emimpit, odorata, flosculis candidis plena Haec vero species rarius reperitur Minor frequentius: radice consimili minori, costis multo breuioribus, sicuti&folijs&caulibus. Aestate media prorumpit flores suos circa autumnume hibens. Vtraque collibus apricis arboribus destitutis, resolo firmiore gaudet.'ipsim trγ.Plantula elegans,radice tenui,admodum exigua, inutili, lignos a candida ex qua emergunt innumeri saepe coibculi, tenues, splendenteS, teretes,laeues, dodrantaleS, raro altiores, quibus semper per certa interualla adduntur bina foliolla, quae prope radicem rotunda sunt&parua, magnitudia
ne lentis vulgaris: reliqua deinde ad summum usque coliculi longiora sunt, lenticulae fere foliis sinailia, viridia, laeuia ac splendentia. Coliculus in summo in tenuissimos, paucos pediculos diuiditur, in quoru singulis flosculus exiguus lacteus emicat, quem decidentem sequitur capitulum paruum lini simile, sed triplo aut quadruplo minus. Vnde cum alio no-imine plantula haec mihi innotescere non potuerit, linocarpum eam dicendam iudicavi. Reperitur frequens in collic lis aridioribus locis opacis, arborib. carentibus inter gramina. Linum sylvestre exiguum, in hortorum areolis saepe prorumpens. JLamsina Dodonaei Apsex aut foliis prorsus integris aut inlacbnias aliquot disiectis. Loiabitis orea, copiosissime circa Andersbergum urbem in tallicam, incomitatu Honstemen si item circa Broccen-bergum ubi etiam loco prorsus Septentrionali in umbrosii valle acvliginosa gignit .
Linaria communis Vbiuis.1inaria montanasius luatica. Planta hiaec locis montanis apricis, ac meridie expositis minime conspicitur, lino foliis assumilisa
87쪽
lis, paulo angustioribus, ex viridi sauescentibus. Cauliculos
erigit rectos, tenues, striatos, qui inter foliorum alas non solum in cacumine, verum etiam multo quandoque inferius brachia exerunt multis tenuib. pediculis abundatia, in quorum singulo flosculus apparet exiguus, candidus, quem pereuntem sequitur nauescens capitulum rotundum, lini capitulo perti assimile, sed longe minus. Ligusti um, hi praea Dodonaei Cyprus Matthioli, circa Gerenrodam: uernigerodam, Lilium conuassum, pacti m. Lenticulaquatica, in fossis stagnanti b. dc palustrib. Lichen, Impatica os cinarum, ad laxa fonticulorum&alias locis
humecti Lichenis iudemus, arseam h diaer: Dodonaei Tom. I. cuius variae differentiae passim cernuntur,eaeq; aut humi natae, aut fallis adliaerescctes aut truncis arborum putridis adnatae, nonnunquam&in Ericetis prodeuntes quas omnes sigillatim describere operosum admodum esset atq; dissicili naum. Potissimum vero in illis haec discrimina obseruare licet, ut aliis sint folia latiora, alijs tenuiora, potius veluti capillamenta, miro ac eleganti naturae lusu inuicem sibi implexa, intortaque Color item alijs est nigri cantior,alijs flaventior, alijscincreus magis, alijs candidulus, alijs nonnihil ex nigro sub-rlibens Circa Ander tergum in arboribus, quae Ventorum saeuitia deiectae tandem diuturnitate temporis semiputruerunt, reperitur huius generis species, non admodum sibi implexa, nec late explicata scd ssingularibus tanquam oblogioribus, duarum nempe unciarum, tubuli Scandidis constatis, erectis, in quorum summitate protuberat capitulum, mi iiij
utplurimum coloris,nonnunquam etiam atri. Logos iu vulgaris, passina circa loca culta, in arvis.
88쪽
Latorius luestris loribus luteis passim locis caeduis ac pratensi
Lar rura luestris maiorseupurpureus caulibus quadratis, Scumbenti b. in membranosam latitudine, ut Dodonaeus de suo Lathyro sui uestri inquit diductis, vicinisq; arbustis ac vepribus sese implicantib foliis Dodonaei maiori b. ac longiori b. trium unciarum nimirum, ac sic scutitiam latis flore maiori, punicante, siliqua longiore Nascitur viviradice profundet demissa, longasi: inter arbusta &Vepre S.
Lunaria minor botraitis, circa Stolbergam. Lunaria botryitis mo=. pi AAM. Hanc ante aliquot annos copiosam in montium quo rudam iugis summis circa Ander stergum reperi initio veris, iam sub nivibus, Fauoniorum fiat ib. colliquescentibus prorumpentem, radiculis paucis, multifidis, tenuib. ac luteis: coliculo primum rotudiore, luteo palmam fere, in brachia diducto, quae gemino latere iterum brachiata, Vtrinq; folia lunata, flava, securicularum instar continent,
sed breuiora quam in priori: deinde alium prope radicem coliculum exurgere obseruaui, &forte plures prodeunt inde codem modo foliatum brachiatum. Medio loco inter hos coliculos thyrsulus ex Oritur racem Osus: Lunaria Graeca Viola latifolia sit liquis non orbiculari ambitu cir- cum scriptis, sed oblongioribus Circa Stolbergam kVual-kenridam monasterium. Perenni est radice floribus albicantibus, odoratis. Lithossermum virgatum Viticulis suis humi repens: in caulem procerum non asstri gens, floribu in caeruleo eleganter purpurascentibus. maioribusq;, foliis longiorib.&strictioribus. Circa Ilfeldam. Lith permum alter fruticosium in Harcyniae vicinis qui de montibus non infrequens est versus meridiem sitis: In ipsis vero Harcynicis nondum vidi.
89쪽
La calilaestra Cordi ac Tragi.Lacfuc fluestrisit dea, ,μ . Planta haec est procera bicubi talis&quandoq; amplior, caulibus teretibus, laeuibus folijs consimilibus fere Italico Behen rubro, sed multo longi Orib. Vt pote dodrantalibus saepe ac latioribus etiam, nD scabris, sed leuibus ac angulos veluti quosdam habentibus, parte superiori ex flauo nigri cantiorib inferiore vero plumbeis acaliquo modo cum Per foliatae sylvestris foliis conferendis Flores stant iidcm qui Behendicto punicantes videlicet ex cali
culo oblongo angustioris calathi figuram referent ex foliolis constantes tribus, recurvis, ac in extremis oris laciniatis. Qx quorum medio eliguntur tria oblonga staminula rubentia, parte superiori flavo puluisculo oblita Floribus hiscem pappos abeuntii, apparent semina oblonga, chondrillacea, subalbida. Radice sustentatur crassa, nodosa, circia data multis propendenti b. Oblongis ac mediocriter crassis(tcnerioruradicularu instar ad natis Plata tota lactea est sapore moderate dulci, adem ad aliquam amaritudine laeniter declinante, qua subsequuntur postremo astrictio atq; exiccatio. Monte quodam properat Olbergam iugum Harcynicu vocat, dies arshobe copiosa est vidi eandem crebram mole S Senaanaes tuae inornicipatu Hennebergens producere. Uursi passim.
MO Lib. o montana Dodonaeo dicta libro de purgantibus, quae plata est de genere rubiarum soluestrium Alys.son Plinii a quibusdam existimata: caulibus ni altis, cubitalibus,&saepe maiorib ramosiis, terclib. prin umbenti b. vitigi nec D. ii latis ex singulo geniculo solii serta pentib. Oblo-
90쪽
gis, angustis,glabris, subnigricantibus, caulictilos& ramuIOS radiorum stellatorum in modum ambientibus floribus in singulis pediculis candidis, paruis, inodoris. Radix ei ut DO-doneus in sua planta requirit parum nigricat, quin potius ex
ualuas luestrispumita, foliis rotundiorib Eadem, foliis latiori b.prope uernigerodam, solo videlicet pingui. Huas uestris maior, folio in ambitu diuiso: simiato. M sm reptilisse, scansmo, dicrsappem In Brocceia bergo&locis vicinis item in monti, quibusdam circa Aurbergum non procul a Stolberga.
arrubium montanum alterum, Stachys Dodonaei caule quadrato,cubitali, lanuginoso foliis inferioribus quincuncialiabus, trium unciarum longitudine,in canis, qui quae insun mum vincautis coinscendunt minora sunt florib. verticillatis, rubriS, circa Geren rodam. Hanc Marrubii montani secundam speciem statuo Ea autem quae prima eius generis. est, momi b. asperis ac meridionalibu gaudens, caule tricubi
tali saepet foliis longioribu sed no ita latis, hactenta in Harcyniae montib mihi visa non est. Iarrubiumnigrum, Bacotis miti alterum foliis paulo mai
Marrubium aquaticum, Ma thiolo Sideritis prima, passimi, quo sis et arrubium viam-i lx, tanta ex Marrubiorum genere uis praecipue quiescentib aut alias demessis frequens ca libus ex una radice pluribtis exurgens, palmarib fere , quadratis, in terram reclinatis oblitas semper geminis caulem amplexantibus, sescunt talibus circa terram, alias uncialibus, rotundis, in an bitu profundius incisis, similibus fere