장음표시 사용
21쪽
DE PARTIBVS RHETORI c Ata Rhetoricae partes fiant quinque, in quibus maximὸ perspicitur
1. Inuentis,est excogitatio rerum uerarum,asit ueris,mlium,qgae causam probabilem reddant. 11. Di bo ibo,est ordo diaeributio rerum,stie demonstrant quid qlsibus in locis fit collocandum. I ii. Elocutio, est idoneorum uerborum oesententirum ad inuentionem accommodatis. iiii. Memoria, est Arma animi rorinoe uerborum d positionis perceptis. v. Pronunciatio, est uocis viatus moderatioc uenustate. V1Bvst RHETORICA
Ars,s praeceptis,quae dat certam Mam,rationem, dicendi. Cicero hanc alibi rationem, do nam appellat. confluenta certis monsetis CV praeceptis.
Inflatio, est qua impetimuir cum diligeti r Eoue, ut aliquorum miles in dicendo esse ua-Vividi i leamus de qua i . de Orat fleuit: Ergo hoc sit cendi primori in praeceptis meis, ut demon'Temus tria afl quem imiretum: atque Pisa ut que maxime excol-
posui. Iuni in eo quem imitabitur, ea diligentisime persequatur tum accedat exercitatio, qua i Iam faeni ante dueterit,imitra lingat.
22쪽
LIBER LExercitatio, quam r. de Orat. diligeritiam v ca est οὐ id in usus,consuetudo. dicendi. VAdu Me prudenter crassus apud Ciceronem
a. de Orat. ea maxime animis affigi nostris,
quae essent domestici exercitatione impressa, atque iduo Blo dicendis u u comparata. DE INVENTIONE
cauta iudicialis. Orationis partestac, quas ad im
itentionis rationem a commodati
i. Exordium,est principium oratior sper quod animus auditoris, aut ii dicis constitui uri uel apparatur ad audiendum. it. Narratio, est rerum gestarum, aut perinde ut gestari exposuis. iii. Partitio, est per quam aperimu3 quid conueniat, oe quid hi controuersia sis: oe per quam exponimus subus de robus simus dicturi.
III i. Confriarinis,s nostrorum argumentoram erans o cura asseuerastione. v. con antis,est contra riorum locorum digesusio. vi. concilio, tartificiosus terminus o rutionis:quu-rumprima cr poA ema ad motum animi ualet, qui est initiν perorationibus concitandus: fecunda narratio, tertia partitio, quarta confirmatis,'quinta confutatis, fidem acit orationi Prudens enim ac diligens orator duo agit: aut fidem facit, O docet rem: aut anima comm
23쪽
D E EπORDII AZ Priticipii , mod Graeci ure siue p. petantici Ibitim duoris animi nox bis idoneum reddimmadaudiendi :as ita, ut apertis rationibus, oestatim uripi tentos, uel dociles, vi benevolos aud Exondiorum Itores tabere possimus. duolunt ge- Insinuatis,quae εpelos Graecis Acitur,nera: est oratio per di simulationem γ circu, Itionem obscurὶ subiens auditoris animum: . ita, ut per hanc occulte uelatentos, i uel dociles, uel benevolos auditores coim
parare liceat. Q. V A N D O RECTE E ordiri possumus.. O sapo ira ,gentu causae est considerantam Nam
qui bene exordiri causam uolo eum necesse est genus suae. causae diligenter ante cognoscere,qu)rectius sus. n tura,veluti neruis ac visceribus , exord iram ducere queat. Quod cum ita sit, confluet exordiorum rationem ad omne genus cause recte accommodari: quae An tam diversalint, exordisi quoque distari ratione in unoquoque genere consequens erit. QUATUOR CAvs ARVM qualitatibus, ab his ratione exordiendi. Genera
24쪽
Η estu est,cu aut id defend M, quod is omnibus d Undenta uidetur aut id oppugnamus,quod uidetur ab omnibus oppugnariposse:ut pro iuro forti contra parricidain. In eo autem genere sic bit recte uel ιu uel non uti principio. Si uti principio placebit,aut id opporrebit ostendere,quare causa sit honesta, oebeneuolos auditores habebimus: t breuiter quibus de rebus sinus dicturi exponere, ' dociles auditores sciemus. Sin printerire principium uolemus, aut a narratione incipiemus, aut a lege, aut i scriptura, aut ab Ab afrm ima ratione nostrae dictionis. Turpe, cum aut honesta res oppugnatur, aut destnditur turpis. In quo non aperto excitatio, sed infitiaurione utendums, de qua posterius: quibus nisi quid nacti erimus, quare,aduersarios crimi omnis nando, beneuolentiam captare posimus.
Dubium, cum habet in se causa oe honectutis edi turpitudinis partem. Quod si tale genus causae habebimus,a beneuolentia principium confise tumus, ne quid tu mitudinis pars illa nobis ob
tur: l Humile,cum contempti res assertum. Qgo ini genere contemptionis tollendae causa, auditorest Hiemus attentos. causerumgenera de In.quin si po uit: honestum,humile,anceps uel dubium I mirabile, olscurum. Honent sua natura adi acquirendum beneuolentiam satis uali in humili 1 attentum, in ancipiti admirabili beneuola I iudicem, in obscuro dociles auditores per princ,
25쪽
Prudens ac diligens orator, antequam dere ipsa dicat hoc suscipere ac polliceri uidetur,ut praeparet animos auditorum uis ius ista audiendum:quodsi per principia, quae ducuntur aut expersonis,aut ex rebum ipsis. Sumuntur autem trium rerum gratia, ut amice,ut intelligenter, ut attente audiamur, ex quibus iudicare Scire est, ea ιν bus confiurec Attentionis Locis, κ Docilitatis a tc Beneuolentiae. Q UOMODO ATTENTO Adociles, ac benevolos auditores comparare possimus. Attentos i pollicebit rinos de rebam magnis, nouis, seu itatis uerbas os: aut de ijs rebu3 que ad Rempublicum pertineant , aut ad eos is os qui audiens, auia Deorum immortalium religionem, aut ad pietatem nos esse dicturos: O sir Auditores j gabimus,ut attente audiant: cir si numero habere exponcinus res,de quibuου dicturi umM. possumus ' Dociles,si Dinam causae breuiter esel ponemus, s attentos eos sciemus. nam docilis estis, qui attentisime paratus esὶ audire. Beneuoloris aut expersonis,aut ex rin bus is fis principia ducuntur. BENEVOLENT 1 A EX quibus locis comparetur.
26쪽
I . B E LNostras nostrum Ur sine an gantia laudabimus,aut in Retrip. -- las rimim,aut in parentes, aut in semicos aut in eos ipsos quia iunt,alse quid restremus: dummodo haec omnia ad eum ipsam rem, de qua agitur sint accommodum; si nostra incomm D prostremin, inopiam,solitudinci calamitatem: γ si orabimus ut nobis tui auxilio, o finita octoidemus,nos inuti stem noluisse habere. Adversariorus eos in odium ii inuidiam in conmuptionem adducemus. In odium Hiud rusturcesuperbe, per presidiose,crudelitur,confidaenter,m
sitisse , flagitiose sectum pro re M. in inuissian f uin potentiai ctio.
ne diuitias incontinentium, nobilis tem,clientelas a litium, fodalitatem, is uites adueriurium proferemuS,
eos confictre aperiemud. In contentptionem inertiam,ignauiam,dsdia, luxuriam aduersariorum prostremus. Auditorum,si res eorum firtiter, Opienter,inuti uete,magnifice iudicatus prostrenuis:es,quae de existimatio, quae iudicij expedditio fit, eriemus. A rebus ipsis i nos brum causam laudando extollemus, aduersariorum, per contemptionem deprimem η.
27쪽
De insimusioneautemini erat propo ri , nulla disὸς tur,qua quidem nihil est oratori artificio m. Incitat enta sepe tempora, ν praefertim tam turpem curserabis mus,stibus ullo es necauentos,nec dociles, nec ben volas compares e licet edinsinuatione utendum est, ut ab in quae animos iudicum laedunt, orationem in lectamus. O cause turpitudinempersonae commendemus dignitare. Sunt autem tria tempora, quibus non principio ,sed insenuationeutipossumus: quae diligenter uni cons undi. TRIA INSINUATIONI s
in , cum turm causam haemus, hoe est, cura ipsa res animum auditoris a nobis alienat, exordirimi rimus his rationibus: rem, non hominem: aut hominent, non remst ri oportere: non placere nes is ipsis, qua dicantur ab ad sani , esse indignu, Deinde, cum diu rem auxerimus, nihil simile a nctis' dium esse ostendemus: aut aliquorum iudicium de simili causa,aut de eadem,aut de minore,aut de maiore prostr mus. Deinde ad morum causam pedetentim accedemus, similitudine conseremus.Itemii negabimus nos de am V ijs, aut de aliqua re eorum, Miaros, G tamen o culte iacemin,interis ne verbo m. Alterum , eam animus auditoris perseusus esse uinctum ab se qui ame contradixerunt. Quare si odore quodum
28쪽
rimus, his rebus nos in laudimus ad cursum. De eo,
quod aduers rq simu limum sibi adiumention putiu
rint ,primum nos diecturos milicebimur, aut ab aduersurij dicto exorctemur: cr ab eo maxime, quod ille perrime dixerit: aut dubitatione num uir, quid pot*nti dicatam, aut cui loco prinuo restoriacamus cum admiratione. Tertiam, caem Osisses seos audiendo, qui rate dixerunt, ab Aiqua re, quae risem mouere posἰit, exora mur : ut ab amno, a fibri ueris ili, inintione, d prauatione,inuenione inbiguos loci riseritisne, bd-titi exuperatione, collatione Lellione,ubiectione, later inm nruratione , praeterea expe lautione ,similitudine, nouinte,histori versu ut ab a ius interpellatione,aut aresione: G A promi erimus aliter ac parati Agrimus, nos se dicturos: nos non eodem modo, ut caeteri soleant,
uerba faciluros: quid alijsoleant, quid nos Acturi simus,
INTER INs IN VATIONEM de Principium quid in
Hoc genus exordij a superiore hoc differt,quia in illa
statim oe apertis rationibus quibus praescripsimus , aut attentiam, aut docilem, aut beneuolam Hiamus audit rem. In insinuatione uero haec omnia occulte Cr per disefundationem quasi conficimus. Quae ergo separatim de principis insinuatione dicenda uidebuntur, haec fresunt: nunc quiddam breue communiter de utroque praeci-b , pimus,
29쪽
DE MODIs EXORDII. Iinis it sermo odus enim ops timor , G sententiari com positionis G uocis G uultus md 'iam tenere, quibM auditoris aniamin scire nobis idoneum reddim Ud n . tali uerborum consuetudo:ne quod in olens uerbum, neue uia cius transi aut obsoleta uetustate, mi poetica licentia sumptum , in
exordio deprehendatur. Non apparata oratio uideatur
esse: propterea quod ex hac fullincio quaedam apparationis atque artificiose diligentiis nascitur , quae maxime orationi fidem,oratori adsmit utitoritatem. Dificilliinum igitur est in alibi ait Cicero in omni conquisitione rationis exordium a que ita ut quid tempus, qrid res, quid causa strat, exordiamur, σomnia comparemus iudicio de s pientia. In Gog liendae se seruar
30쪽
,- m i B h R I DE VITII s Emo RDii Vulgare, quod in plures cauisus potest accommodari, id, generale principium nominatur, quod omnium potest esse cato
sarum. commum, quonihilominus aduers
rivi potest uti : id est, quod cum nostraei' causae potest conuenire, G aduersari rum conuenire posse vinietur. commultabide, quo aduersam poterit uti ex contrario: quasi ab aduersario: ossit, leuiter commviatunn, ex cor raris arte dici.
. I Longum, quod plaribus uerbis, aut
Apparatum, quodnimium apparatis uerbis compositum est separatum,quod non ex ipsa causa nantum uidetvir, nec scut aliquod membrum
Translatin, quod aliud confici quam fae genus postula : ut siquis docilem aciat austor , um bene cintium causa desiderat: aut si principio Aratur, cum insinuationem res postides. contra praecepta, quod nM eoru efificit , quorum cras de exordijs praecepta kr ἀntur, hoc est, quod nes benevolam neci docilem, nes attentu auditore.