Georgii Acanthii Kelhaimanni Partitiones in M.T. Ciceronis de Rhetorica libros quatuor ad C. Herennium, uniuersam ferè huius rei artem complectentes, nunc primùm, & scriptae, & in lucem editae

발행: 1554년

분량: 160페이지

출처: archive.org

분류: 연설

31쪽

DE NARRATIONE. Vnim,quod rhetores ciuile appellaticin quo exponimm rem gestam, onmem

rationem controuersi e , O Mn quodstrabimus in uilliuem nosti um iuncendi causa.

Asterum Agressorium uotant, quosi nonnunquam,aut fidei, aut criminationis, Narrationis j silicinus appa rationistria sunt et L inis timocio , quo de agitur, aut laudationis causa interponitur. Tertium, quod a causa ciuiliremotim' est, in quo tamen exerceri conuenit, quo commodius illas superiores narrationes in causis tra re possimus. Remotam est appellati , quasi id ab oratoris osticio esset alienum. est autem poetarum, uel hystoriographori . Eius narrationis duo sunt genera.

Fabulam,quae nes veras,nes in risimilis continet res: ut eae quae re

negotinpositum I Historium,quae gestires est,sed abest, us tres ha-' aetatis nostrae memoria remota.

32쪽

LIBER L Asteri , quod in per is uersutum, edi debet habere sermonis si liuinum, animor di similitudinem. grauidistens hem,metum, suspicionem fideria di simu

tisnem,errorem,misericordiam,rerum uarietates, fri me commulationem, in atrum incommodum , ubi lautium,iurandum exitum rerum.

NARRATIONIS VIRTUTE L

Ut breuissi. Rem videm breuiter nam rare poterimus, s inde incipiemus num. rare,unde necesse erit : Ai non ab ultiamo initio repetere uolemus: γ si s mustis, ripartichilatim narrabimus: eae si non ad extremum, ed si s eo,quo opus erit, prosequemur: eae s tran Gnowα nullis utemur: cae si non deerrabimus ab eo,quodccxperimm exponere: γ β αμtios rerum ita exponemus, ut ante quoque

quae ficti sunt,sciri posint, etsi nos reticuerimus. quod gema est dicam me ex prouincia redisse, prostri quoque in prouinciam intelligatur : γ omnino non modo id Fod ad sed etiam id quod neque obest,neque iuuat, satius est aet couenis h rire: cr ne bis, aut aepius iam dicurus bere narra- hoc modo : Athenis Megarum uesteritionem, quae ' aduenit Simo. ubi aduenit Megaram, in- fAM fecit uirgini insidias postquam misi uim n loco attulit. yy diluciducti. Rem dilucide nare bimisi

Tres res causae continet expositionem.

33쪽

is primum exponemus, ' rerum ac te uporum ordinem construabimus, ut gestores erunt,aut ut potuissegeri uidebuntur. Hic erit considerandum, ne quid perturbate, ne quid contorte, ne quid ambigue, ne quid n e dicamus: ne quam in ultorrem transeamus : ne as ultimo repet mus: ne longe prosequamur : ne quid, quod ad rem petaneat, praetereamM: O

si persequemur e quae de breuitate praecepta sunt,num quo breuiorino dilucidior, G c ritu Scilior narratio fiet. Vt uerisimilis t. Verisimitis siue probabilis narratio erit, si ut mos,ut opinio, ut natura postulat,dicemM si istacia tem-l porim, personari dignitates, consilio-l rum rationes , locorum opportunitatest constatunt, ne restili fit aut temporisi parum uisse, aut causam nullum, aut i cum idoneam non fuge, ure homines Mysficere pati non potuisse. AN VBl Q.VE,'ET Q VANDO

narrandum.

Sed quioniam de eo Mnere narrationis ditani est,quod iorationem pol imum spectat, deinceps de his quae ad imavi, quaeq; hi toriographos pertinent explicat e l. nunc quiddam dicendum eris, si narrandum,an ubique narrandum: erctim semper, tu i quando utrum

34쪽

co narrandum sit, ne aut cum obsis narratio, aut cumhil prosit litercurrat. Nec uero audiendi sunt hi,qui em per naerrandum putant. Fiterum interdum,' nonnulli omisa narratione sua prudenter o compos de oe ornare memoriter dicunt, cum quadam etiam laionis dignit

te : Hup accidit in Abutatio usus: nonnunquam in . sed rijs,niaximej causis suasorijs nilum sit esse narae illissententiae demo. NARRATIONE O AN Do

Narratione uero, quae ad uerisium pertinet, uti opis iuem Fumus, ct cause natura temporis ratio possi bit. sed maxima prudentia requiritur ad hoc,quam ri νitire Graeci dicunt, ut quae res narration postulet ubdemus: quam ct tria e conueniet, vitandis autores' precipiunt crebra excursiones, prosopopoeias, apostr Hen, atque omnino argum ruionem: aut ne id, quod aduersarioprodest, dilucide edi ornate exponamus, aut id quod nos adiuua obscure γ' negligenter dicamus.

IANDO NARRA-tio sit.

' obeti autem narratio, cum ipsius rei gestae expositis magnum excipit ollensionem, quam det entando G agendo causam leniri oportebit. quod cum accidit, membratim oportebit partes rei gestae disturgere in causam, G ad unumquamque consistim rationem accom- j

35쪽

PARTITIONUMmdire, ut utiliterinaesto medicamenti

stitim delisso mitiget. QNANDO NARRATIO nihil prosit.

Nihil prodest narratio tunc , cum aut ab aduersari' re exm fida, nostra nihil interest, sterum aut alio modo narrare: term is ijs qui audiunt, ita tractu r negotium ut nostra nihil intersit, eos alio pacto docere, id est, niihil prodest narratio tutae, cum ita as aduersurijs causa indici-bias exposita est,ut a nobis aliter narrandum non sit. quod cum acciderit, narratione omnino supersedendum est. Aeneiaud quidem alienum est dime, interdum non opportuno loco poni narrationem, in non in ea parte re

t sonis collocatur, in qua res postula: de quo posterius in albostione dicemus. DE PARTITIONE.

' Recte habui in causa partitio, itastremo per A eum totam estuit orationem. qcid enim in controuer aft, quibus de rebus dicturi sinus, per hanc aperitur. Sed hanc autor ad Herennium diuisionem , alij propositionem uocant, quod caput sit totius negoti : quae cum non semper fit simplex, sed nonnunquam opto, Metiam must lax, partitionem Acili constituit. Est enim

partitio, finitore Quintiliano, nonrarum aut aduersa rij propositionum, aut utrarumque ordine corusci, enu

me ratio.

36쪽

LIBERI. 33 Seiunctio, quae quid nobis coniantia cum aduersurijs, er quid in controuersia relinquatur,oncndit hoc modo: inter miti e eas ortae matrem primum quod stringit accusator conuenit mihi Gm aduersariis: iure feceriti licuerit ne ficere,id est in controuersia. Elis hic quaesto. Item e contrario: Agamemnonem esse a Cotemnema uerba Orenisse defendentis occisum con' stetitur: quod nobis conuenit. Sed me ulcisci cuius I parentem,nerant oportuisse,quod in contro- duae suntl ueriti relinquitur, seiungitur ab eo, quod partes: conuenit accusatori cum reo. Dinributio,in qua rerum earum,dcquibus erimus dicturi breuiter expositio ponitur,ut ordine dicuntur timueris pari; sunt duae: una expositio, cum res de quibus dicturis mus,exponimus breuiter,ubsolare,or paucis. I Alterumuineratio, in qua dicimus numero, quot de rebus dicturi sumus. ean si membra tim secetur, plus quam trium partium esse non oportet: nam G perici Mum est, ne quando plus minusue Dareus, O ustici nem affert auditori meditationis er artificib e res idem inrogat oratori. DE CONFIRMATIONE.

Contentionis nomine, quae pars orationis est omnium . Effetam cicero confirmationem Or confutationem comprehensi' quarum in primuia quod intendimus con-s re,in altera δε qui e contra dicere,perficerepoteri-

37쪽

posim est. nam cum argumenta noma expio mulis, d inde contraria dissoluerimus, absolute nimirum munus oratorium conficerimus. In primis autem dicetiam de ea parte,per quam argumentando nonne causae fidem,uio ritatem, firmamentum adiurigit oratio quo iure poterimussi cari e consuitutioncmsulegata in cognouerimus. Nam cum omne quod in disceptationem uocatur, id aut

si necnesi aut quid si aut quale sit, quaeritur: in primo

contactura ualet in ultero definitio in tortis e secutio. Omnes igitur causae

coniectura, quae significat acumen ta nxnum, si silvane adi qua sulpicionem modo huc,modo iduc ducentium: ut, is ne . ius gentium Definitione, quae certis circvngcriptis uerbis quid res si, quam uim h confirmam tbeat, quae eius forma , quod genus, quid truci aut ci se quest proprium ostendit: ut, the, iunitia constans oe perpetva voluntas 'iussuum unicuique tribuenssi Consecution quae pro quaessione qua sititis, seu pro qualitate ipsa sumitur, σquid quamque rem sequatur nquirit: ut, sit ne siquando mentiri boni uiri s ex is, Dinwm emanantc coniecturalis Horum aliquis in glutas et Definitivus γ omne causae genus

9 incidit.

38쪽

' status,siue causae confistulis,Graeci Theodorus κεπά- ρ γλαωτατορ, id est cupia uocat. est prima de precatio definforis,cam accusatoris infirmulatio te coimi citi: uel, I rima con lictio causarum ex depulsione intentionis profecta. ut,Occidini Opimi Celim Gracchrum non occidi, aut iure occidi.

nascatur.

status,siue constitutio, ubi fidium negatur, ex prima intentionis oe depulsionis conflictione nascitur, me non apparet nili ex repugnantiu inficiatione dolen oris, climaccusatore. Ex conflictione igitur intentionis G d pulsionis oritur quaenio oestatus coniecturalis: vi, Ore disti nilo cladium non occis utus coniecturae seu qα sis ciuilis est,occiderit ire. Caeterum, sistetur Milo Clossium occidisse iure tamen sesteisse dicit, quod si insidia;

purauerit. accusator reia negat oportuisse hominem occidere : ex intentione hae γ repugnantia desinforis status er constitutio nascitur iuridicialis,iurene Milo insidiatorem cladium indemnatum occideriis G ex eo omnes alijsturus emergunt. DE IUDICATIONE. autem ex statu contentio efficitur , eam Graeci

Lesbii iussirationem, qu si iudici quaestionem cunt: in qua quid deueniat in iudicium, quo dist pretur, quaerisolet. Atque ubi ficti causa tractatur, iudi ex his quaillar

39쪽

Intentione,quam καταρααν Graeci di

cunt, ubi filiam quod in iudicium uenit,

ob citur. Depulsion quam Graeci uo cunt, ubi fidium negatur, γ' qua quid intenditur,negando impugnatur. E mergis: Ratione,Graecis αιτA dicitur,quae caum sum facit, Cr contina delentionem de Glendi criminis causa. Firmamento, quod continet accusati nem, Cr contra rationem dcfensionis asib

tur. Atys continens, Graecis tamen

dicitur,quo ratio labes un In causa coniecturali ex intentione G inficiatione i dicatio stitim constituitur: in qua non ratio quare siceri quaeritur: scisse enim negatur, nec irmamentum exquiritur,quoniam non subest ratio. 1NTENTIO; . . oecidissit Ies Aiacem. DE P VL SIO: . Non occidi. IVDI CATIO:

Occideris ete i inlectio igitur ut Cicero uit in coniecturali eadem,que iudicatio. In iurissiciali ueta alijsj connitationibus oe partoaes conditationum, non stat an ex repugnantia d Irri oris, sed ex rationis firmamenticon lissione G quasi conrcii si, quae Eo cxoritur quaedam, quam iudicationcm hic

40쪽

. occidi, sed iure.1 hic quissio.

patrem me Agameni non occii es. 'FIRMAMEN TvΜ:, sed non abste occidi,nesi in niuatam poenas pendore oportuit. IVDIcAT 1 o. Iurene Orestes patris ulcscendi causa matrem cI temnerium indemnatum occiderit i Eps haec quaestio iudicij, quo omi ni rationem totius orationis rc irri portebit. DE NUMERO STATU V M. Magna est hodie inter scriptores de nu mero statu controuersia, ita ut homines adolescentes a dicendi studio fere deterreant. Quidum contentionis cupidiores quam veritatis quatuor fecerunt: idq; debententia uis autoritate Ciceronis, cuius neminem posit poenitere, facere fetare a limant. Hermogenem longe anteponunt Ciceroni,

ut qui in hac causa 'tiat unum atq; idem.Sta haec ententia nec illi,necHermogeni probatur,quisitie controuersia de statibus acuratis me disturirunt. neque illud debent putare,nt in libris quos de Inuentione cicero inscripsi fremi finiuis suae opinionis praesidiam ponerenticum sine ullatrinatione stimul quaerens dubitantur unumquodque d Qt, ne cui rei temere ares arroganter assentiat. Sed ut ad

SEARCH

MENU NAVIGATION