장음표시 사용
741쪽
co autem hoc,quod sorte album dc nigrii aliud specie existens idem iudicat dulce & amarum idem quidem ipse, ab illo autem alius , sed altror utrunque contrariorum. Eodem autem ψ ὸ modo sibi ipsis. cosnata.utilaut gustus dulce, ira visus album:& sicut i sic nigrum,ita ille ama
rum. Amplius, si contrariorum morus contra- Tertia να-
rij, simul autem contraria in codem & indiui- tio. sibili non contingit eiIe , sub sensu autem uno contraria sunt,uelut dulce & amarum,no utiq; continget sentire ea simul. Similiter autem pa- Iintraria Iam est, quod neque quae non contraria. haec non sintiri
enim albi sunt, illa vero, nigri.& in aliis simili- simul. terivelut saporum , hi quidem dulces, illi vexo amari. Nee quae missa sunt simul ' rationes 'a.I. inra enim sunt oppositorum, velut diapason & dia- tis,ubtia. pente nisi ut unum sentiantur, sic autem una proportio extremorum fir,aliter autem n o. erit enim simul haec quidem multi ad paucum, vel imparis ad parem, illa autem pauci ad multum,vel paris ad imparem.Si ergo plus adhuc distant abinuicem,&disserunt cognate quidcm dicta,in alio autem genere,quam quq in codem genere:dico autem vidulcc, & album voco cognata , genere autem alia, dulce vero a nigro multo amplius specie dissErt quam ab albo: adhuc utique minus continget ipsa simul senti. re,quam quae genere eadem.quare, si non haec, nec illa. Quod autem dicunt quidam eorum, qui circa consonantias, quod no simul quidem restonsio. pertingunt soni,videntur autem, & latent, cum rempus insensibile fuerit, utrum recte dicitur, an non Forte enim utique dicet aliquis & macex hoc,putare simul videre & audire, quia intextaedia tempora latent. An hoc nonycrum,
742쪽
neque contingit tempus esse insentane vIlum. neq, latere, sed omne contingit sentire. Si enimum 'u . eit quando ipse seipsum quis sentit , vel alium in inses, iιλ. con inu. xζmpore, non contingit tunc latere quod est:est autem aliquod in continuo,&ta tum,quantum omnino insensibile est: manis flum est quod tunc latebit utique,si est, ipse ipsum,& si videt,& non si sentit,& si semiciAmplius nec utique erit nec tempus, nec res vlli, , quam senzit, vel in quo non sic, quia in huius
aliquo,vel quia istius aliquid videt, si quidem
est aliqua magnitudo Fc temporis,& rei, insensibilis omnino propter paruitatem. Si enim totam videt, & sentit toto eodem continuo tempore, non Eb qudd in huius aliquo, auferaturquς C B,in qua non senticbat.ergo in huius aliquo,yel huius aliquid .velut terram videt tota,
quod hoc ipsius, in anno ambulat, quod in hac parte ipsius.At vero in C B nihiΙ sentit. Eo ergo, quod in huius aliquo ipsius Λ B,sentit,di.
Citur toturii sentire,& totam. Eadem autem ratio & in Α C. semper enim in aliquo & aliquid,
totum aptem non est sentire. Α - C Omnia igitur sensibilia sunt, sed non videntur quanta sunt.Solis enim magnitudo videtur, &quod quatuor cubitorum alonginquo, sed non videtur quantaque,sed ali uando itidi uisibilis. videtur autem Kon indiuitibile.Dicta autem est causa in anterioribus de hoc. Quod igitur nuti Ium est tempus insensibile, manifestum ex his. δοῖμει De prius autem di cta dubitatione consyderan-ε P . dum, utrum contingat simul plura sentire, ait non contingat.simul autem ilico, in uno & in
divisibili tempore adinvicem. Primum igitat
743쪽
virum sic contingat, simul quidem , altero autem animae sentire,& sic indivisibili vi omni cxistente continuo. An quod primum quidemea,quae secundum unum sensum,ut dico visum,
si erit alio sentiens alium colorem, pluresque partes habebit specie easdem .etenim quae sentit,in eodem genere sunr. Si autem, & quod ut oculi duo, dicat quis nihil prohibere ne & in anima, quod forte ex his quidem unumquid fit,dc una operatio ipsorum, ibi aute siquidem unum, quod ex ambobus , illud sentiens erit .si autem separatim,non similiter sic habebit. Amplius senuis ipsi plures erunt, sicut si quis scientias disserentes dicat.neque enim operatio erit . sine virtute,quae secundum seipsam, nec absque hac erit sensus. Si autem haec in uno,& indiuisi- ubili sentitis manifestum est quod & alia. magis enim contingebat haec simul plura, quam genere altera.Si itaque alia quidem dulce,aliavero album sentit anima parte aut quod ex istis unum aliquid est, aut non unum. Sed necesse. unum enim aliquid sensitiva est pars. Cuius ergo illud unius Z nullum nanque ex istis Vnum. Necesse ergo unum aliquid esse animae, quo omnia sentit, sicut dictum est prius, aliud auis 'rem genus per aliud. Ergons, secundum qubdindiuisibile est secundum actum, unum est sensitiuum dulcis & albi, quando vero diuisibile
factum fucrit secundum actum, alterum An quemadmodum in rebus ipsis contingit, ita Min anima: idem enim & Vnum numero album& dulce est, & alia multa .Si enim non seperabiles passiones abinuicem, sed este alterum unicuique. Similiter ergo ponendum & in anima idem dc unum esse numero sensitiuum omniu,
744쪽
ipsum esse tamen alterum εc alterum, horum. quidem genere, illorum vero specie. Quare M sentiet utique simul eodem & uno, ratione auiatem non eodem. Quod autem sensibile omne
Di isti. o magnitudo est, & non est indivisibile sentire. ηρη pqicit manifestum.Est enim, unde quidem non videaAmum tur,infinita distantia:vnde autem videtur, festa, similiter autem & audibile, & odorabile, &quaecunque non tangentes homines lentiiij.
Emtaq; aliquid ultimum distantiae , unde non videtur, & primum, unde videtur hoc itaque necesse indivisibile eiIe,vltra quod quidem non contingit sentire existens, citra autem necesse sentire. Si itaque aliquod erit indivisibile sensibile,cum ponetur in ultimo, unde est ultimum ruidem non sensibile,primum autem sensibile. imul accidet visibile esse & inuisibile. hoc au-. tem impossibile. Defensoriis igitur . & sensibilibus quomodo habent,& communiter, & secundum unumquodque sensorium, dictum est. Reliquorum autem primo consyderandum de memoria & freminiscentia.
745쪽
Principis de Memoria &Reminiscen
Caput Primum. Marum rerum sit memoriarer cuius anima partis. IE Memoria autem & Ipso meminisse dicendum quid i est,& propter quam causam fit, te cui animae partium haec accidit passio, di ipsum reminisci. Non enim iidem . sunt memoratiui & remi. ni scitiui,sed frequεter magis memoratiui quidem,qui tardi:magis reminiscitiui aurem,qui veloces & dociles. Primum igitur accipiendum est qualia sunt memorabi- obiectia melia.saepe enim decipit hoc. Neq; enim futurum moria. contingit meminiue,sed est opinabile & sperabile.erit autem utique & scientia quaedam sperativa, quemadmodum quidam Diuinatiuam .dicunt.Neq; praesentis est, sed sensus. hoc enim neque futurum,n eque factum cognosci mus,sed tantum praesens. Memoria autem facti est.Prmsens autem comadest, ut hoc album cum aliis
746쪽
quis videt,nullus utique dicet meminisse. neq; quod constiteratur,cum est constderans& intelligens. sed illud quidem sentire dicit,hoc autem scire solum. cum vero sine actibus scientiam & senim haber, sic meminit eos qui rrianguli quod duobus. rectis aequales. hoc quidem quod didicit, aut speculatus suit, illud vero quod audiuit,aut vidit,aut aliquid tale. semper enim,cum secundum ipsium memini se agit, siein anima dicit,qubd hoc prius audiuit, aut sen-m. sit,aut intellexit.. Est igitur memoria, nequem, . sensus, neque existimatio , sed horum alicuius aut habitus,aut passio,cum tactum fuerit lepus. Praesentis Ipsius autem nunc in ipso nunc non est mento-FUM, fissis ria,sicut dictum est. est enim praesentis quidem rii 1, i sensus,futuri vero spes, facti autem memoria. vero mamo Vnde post tempus memoria onuais . Quare . quaecunque tempus sentiunt,haec sola animalia meminerunt, & isto, quo sentiunt. Quoniam
autem de imaginatione prius in iis, quet fu ni de Periis de Anima,dictum est,& quod intelligere non est rima t. sine phantasmate accidit enim eadem passio inso. ' intelligendo,quae quidem & in describendo. ibi
enim nulla vientes quantitate trianguli deter-. minata,tamen finitum secundum quantitatem . describimus.&intelligens similiter etsi non in- . telligit riuantum , ponit tamen ante. oculos quantum,intelligit autem non secundum quod
quantum.si autem natura sit quantorum, infi- nitorum autem,ponit quidem quantum deterin, minatum,intelligit autem secundu qu bd. qua tum solum. Propter quam igitur causam moneontingit intelligere liquid sine cotinua, nemune tempore, quae non in tempore sunt,alia ratio unitud mautem dc motu cognoscere necesse
747쪽
necesse est, qilo & remptis,& phantasma communis sensus passio est. Quare inanifestum est quoil primo sensitivo horum cognitio est. memoria autem ea, quae est intelligibilium,no sine phantasmate est quare intellectivi secundum accidens utique erit, per se autem primi sensi- Memoria
tiui.Vnde& aliis quibusdam inest animalium, perses pri
ec non solum hominibus,& habentibus opinio- missa tim, nem,aut prudentiam. Si autem intellectivarum per accidens partiunt esset,non utique inesset multis alioru vero inuriis animalium,sorte autem nulli mortaliu. Qv- ctim. niam neque nunc omnibus,propterea quod no Memoria omnia temporis sensum havent. semper enim, mn homini
cum agit memoria,sicut dc prius diximus,quod sit .sed Ovidit hoc,aut audiuit, aut didicit, simul sentit quibUdam
quia prius.prius autem,& posterius in tempore aliis a- sunt. Cuius igitur eorum,quae animae,memoria nimaLMm. sir,manifestu est,quod cuius Sc imaginatio est. Et sunt memorabilia per se quidem, quorum est imaginatio,secundum accidens autem, quaecu-que non sine i maginatione. caput Meundum.Dubiistinis si ο,3--δε rei absentu i memoria. immemUras esse antur:ac ipsius me a de itis.
DVbitabit autem utique aliquis, quomodo
passione quidem praesurite,re vero abse te,meminit quod non praesens.Manifestu enim est lubd oportet intelligere talem aliquam factam per sensum in animan in parte corporis habente ipsam, velut picturam quandam, pase . sonem,cuius dicimus habitu esse memoriam. factus enim motus tirip imitvelut figura quan- e em
tam'sensitis,sicut sifillantes asinulis. Vnde re etsη- aliis
748쪽
ctui mali aliis quide,qui in motu multo,aut propter pas, jmeseran- sionem,aut propter aetatem sunt,non fit memoria:tanquam utique in aquam fluente incidente motu& sigillo,aliis autem, propterea quod frigida sunt, sicut antiqua aedinciorum, & propter duritiem accipientis passionem, no ingignitur figura. Quapropter& Valde iuuenes, Δ senes Semes se immemores sunt.fluunt enim,illi quidem propum male pier augmentum, hi vero propter decrementii. memoran- Similiter autem & multum veloces, & multum tur. tardi,neutri videntur memores.illi enim humi- .llaeibras. diores sunt quam Opportunum sit, hi vero' - riores. Illis igitur no manet phantasma in antisma,hos vero non tangit. Sed si quidem tale accidens est circa memoriam,Vtrum hanc meminit passione,an illud,a quo facta est Si enim hanc,absentium nihil utique meminerimus. Si vero illud,quomodo sentientes hanc,memineis rimus quod non sentimus,quod absens Et,si est simile licui figura aut pictura in nobis Huius ipsius sensus,propter quid utique erit memoria alterius,sed non huius ipsius agens enim memoria speculatur hanc passionem,& sentit hac. Quomodo igitur non pcaesens meminitὶ erit enim utique videre non praesens,& audire. An Salutis. est ut contingit,& accidit hoc Ut enim in tabula pictum animal,& animal est & imago, & ide&vnum ipsum est ambo,esse tamen non idem amborum,& est constderare & ut animal & ut imaginem,sic & quod in nobis phalasma oportet suscipere,& iplum aliquid secundum se esse,& alterius phantasma, inquantum quidem secundum seipsum,speculamentum aut phantas. maest,inquantu vero alterius,ut ima so & memoriale. re di cum agit motus. ipsius,si quidem
749쪽
dem In quantu secundum se est,sic sentit anima ipsum, ut intellectu aliquod aut phantasma videtur adesse,si aute inquantum alterius,& sicutin, pictura,vt imagine speculatur,ec qui no vi dit coriscum ut Coriscum,hic alia passio huius speculationbs, & quando sicut animal pictum con syderat in anima, hoc quidem fit sicut intellinum solum,hoc autem ut ibi quia imago, memoriale .Et ob hoc aliquando nescimus, factis nobis in anima huiusmodi motibus ab eo, quod prius sensimus, si secundum sensationem accidit:& si est memoria, an non, dubitamus quandoque. Aliquando autem accidit intelliis gere,& reminisci is aliquid audiuimus prius.
aut vidimus.Hoc autem contingit, ctam speculans tanquam ipsum, permutatur & consyderat tanquam alterius. Fit autem aliquando & contrarium,ut accidit Antipheronti Oritae,& aliis, ruit ecflasin patiebantur. phantasmata enim inquiret icebant,uttaika,dc ut qui meminissent. Hoc serant. autem fit,cum aliquis non imaginem tanquam Mnti eran.imaginem consederat. Meditationes autem De Musi. memoriam conueruant reminiscendo. Hoc au- eoser atinate in nihil aliud est quam speculati saepe Vt ima- mrmoria. ginem, de non ut secundum se. Quid agi ur est M.moria memoria,& meminitIe,dictum est,quod ph n' i m.
tasmatis ut imaginis, cuius phantalma est habitus,& cuius particulae earu quae in nobis, quod primi sensitivi,& quo tempus sentimus.
DE ipso reminisci autem reliquum est dice xe.Primum igitur quaecuque in aggressoriis
750쪽
riis rationibus vera sunt,oportet ponere Ut exi, stentia.Non enim est memoriae resumptio reis miniscentia,neque acceptio. Cum enim primu
addiscit, aut patitur, hon resumit memoriam ullam nulla enim ante facta est)neque a principio accipit.cum enim factus fuerit habitus, aut passio, tunc memoria est, quare una cum passione,quae fit,non in gignitur.Αdhuc aute, cum
primum facta est in indiuiduo Sc vstimo, passio quidem inest iam patienti & scientia, si oportet
vocare scietiam habitum aut passionem: Nihil autem prohibet secundum accidens meminissequoriindam,quae scimus. Meminisse' autem secundum se non est ante factum tempus. meminit enim nunc quod vidit,aut passus fuit prius, non quod nuc patitur,meminit nunc. Amplius autem manifestum est quod meminisse est non nunc reminiscentem a principio sentientem aut patientem,sed cum resumat quam prius habuit
scientiam, aut sensum,aut cuius habitu mem
riam dicebamus,hoc est & tunc reminisci eorum,quae dicta sunt,aliquid, ipsum autem meminisse accidit S memoriam sequi. Neq; itaq; haec simpliciter,si ante extiterint, iterum fiunia sed est ut,est autem ut non. bis enim discere, &inuenire contingit eundem idem. Oportet igitur disserre reminisci ab his,& inexistente pluriprincipio, quam ex quo addiscunt reminisci. contingunt autem reminiscetiae, quonia aptus natura est hic motus fieri post hunc.si enim ex necessitate,manifestu est quod cum motus suerit illo,hoc mouebitur:si autem non ex necessutate,sed coniuetudine,ut plurimum mouebitur.
Accidit autem quosdam semel consueuisse magis,quam alios sepe motos. unde quaedam se-