Aristotelis Stagiritae Physicorum libri 8. Quibus adiecimus omnia illius Opera, quae ad Naturalem Philosophiam spectare videbantur. Quorum serie versa pagella indicabit ..

발행: 1560년

분량: 858페이지

출처: archive.org

분류: 철학

721쪽

Et sensilibus.

procul.nec aer,nec mare. In corporibus ve- continens faciat transmutationem, determinata est & aoparentia coloris. Manifestum igitur,qubd idem & ibi & hic siusceptilium moris est. Perspicuum ergo, secundum quod

inest corporibus,inest autem plus aut minus, in omnibus colore facit participare .Quoniam autem in extremitate color, huius utique extremitas aliqua erit. Quare color utique erit, per- Desinitis cruspicui in corpore determinato extremitas. Et Am.

Ipsorum etiam perspicuorum, puta aquae, & siquid aliud tale, & quibuscunque videtur ali quis color proprius inesse, secundum extremi Atatem similiter Mnibus inest.Est ergo inesse in perspicuosti , quod quidem & in aere tacit lumen,est autem iton, sed priuatum es . Quema modum igitur ibi hoc quidem lumen, illud

vero tenebr. e,ita & in corporibus innascitur alabum nigrum. De aliis autem coloribus. iam diuidentes quot modis contingit fieri,diacendum.Contingit enim S si secus inuicem po- nrur album & nigrum,ita quod unumquodaque eorum sit inuisibile propter parilitatem. quod autem ex ambobus visibile iic fieri. hoe enim neque album potest videri, neque niagrum. Quoniam autem necesse est habere quid dem quendam colorem , neutrum autem hodrum possibile est, necesse est mimim quendam esse,& speciem quandam coloris aliam. Est erato sic existimare plures colores esse, quam audii m & nigrum. Multos autem proportione,trix enim ad duo, & tria ad quatuor, & secundum alios numeros, est seriis inuicem iacere. Alios autem omnino secundum nullam proportionem,sed secundum excessum quendam,& desua Arist.de Sensu,& Sensi. XX

722쪽

De sensu

ctum incommensurabilem. Et eodem utique modo hos liabere cosonantiis,in numeris enim proportionatissiinis colores, quemadmodum ibi consoriantias, eos esse, qui delectabilissimi colorum 'videntur, veluti purpureus & puniceus,dc pauci quidam tales, propter quam quidem causam & consonantiae paucae, qui autem

non in numeris alios colores.Vel etiam omnes' colores innumeris essedios quidem ordinatos, illos au tem inordinatos. & hos ipsos, quando non puri sunt,quia non sunt in numeris,.tales fieri. Unus igitur modus generationis coloria, a nitor hic est. Unus autem, apparere ' per inuicem, alium quemadmodum interdum pictores faciunt,alterum colorem super alterum manifestiore πεsupcrponentes:quemadmoda quandinin aqua, vel in arre volunt aliquid facere apparervire quemadmodum Sol secundum se quidem al-hus videtqr, per caliginem vero & fumum puniceus apparet. Multi autem & sic erunt colo. res,eodem modo prius dicto. pro porti' enim erit utique quaedam eoxum,qui in super fic ie,ad eos,qui in prosundo.. Quidam autem & omnino non sunt in proportione.Dicere autem,sicut Antiqui, defluxionem esse colorem,& videri

propter talem causam, incongruum. Omnium

enim per tactum necesse ipsis facere sensum Quare mox melius est dicere eo quod mouetur intermedium sensus a sensibili, fieri sensum.

quam tactu & defluxionibus. In his igitur, qui

secus inuicem ponuntur, necesse est liciat magnitudinem accipere inuisibilem,ita tempus insensbile, ut lateant motus peruenientes,dcVnus putetur esse,propterea quod si mur appaveant. Hic autemnullisnecessitas,sed qui insu-

723쪽

Εt Sensilibus.

perficie color immobilis existens, & moriis a supposito,non similem faciet motum, quapropter alius apparebit, & nec albus nec niger. are, ii non contingit ullam magnitudinem me inuisibilem, sed quamlibet ab aliqua distantia visibilem,& haec quaenam utique erit colorum mistio Et illo etiam modo nihil obstat, quin apparear quidam, color communis eis, qui procul.Qubd enim non est ulla magnitudo inunibilis, in iis qnae posterius, con derandum est.Si autem est mistio corporum, non χ-lum secundum hunc modum, secundum quem putant quidam,eorum, quae secus inuicem ponuntur, minimorum, immanifestorum autem

nobis per sensum, sed totaliter omniquaque, sucut in eis quae de mistione,dictum est uniuersaliter de omnibus. Illo enim modo miscentur haec solum, quaecunque contingit diuidere ad minima,quemadmodum homines, equos, aut semihas: hominum enim homo minimum. est

equorum Vero equus. quare horumi secus inuicem positisne multitudomista est fimul viro . rumque homiriem Vero unum Vm equo non dicimus mistum esse. Quaecunque vero non diuiduntur ad minimum, horum non contingit

mistionEm fieri secundum hunc modum, sed eo quod mista sint omniquaque, quae quidem Mnaaxime misceri nata sunt. Q modo autem hoe fieri possibile est in eis,quae de mistione,

dictum' est prius. Sed quae necessitas eorum, quae miscentur Zc colores misceri, manifestum est,ic hanc causam esse principalem, cur multi sunt eoloros,sed non sta pernatationem, nec seo .eus inuicem positionem.non enim procul quidem,prope autem no videtur Vnus eoruna, quaei, XX a.

724쪽

aniscetur color, sed undecunque. Multi autem erunt coloros, quoniam multis contingit proponionibus. -ςeri sibi inuicem ea, quae miseenturi hi quident in numeris, hi autem secundum exceuum solum,& alia eodem. modo, quo quidem in se rus inuicem positis coloribus, aut sirpernatantibus contingit dicere. Et de his quidem, quae miscentur & in aliis determina tum est.Qua verue de causa species colorum ter- minatae & non infinitae, Sc saporum, M sono' MIidis . tum, posterius ' constderandum. Quid igiturn - sit color,& qua de causa multi sint colores, diactum est. De sono autem, & voce prius iniit, quae de anima,dictum est. , .

siporis essentis,sa rum

. rumque me alio de sens,ilium. DE odore vero,& sapore nunc dicendum. sere enim eadem eupassio.non in eisdem Mam Umω autem est utrunque eorum. Manifestius autem apstram est nobis saporum genus, quam odoris. Huius-

νη-quam autem causa,quoniam pesumumhabemus alio Mamm. rum animalium odoratum, ac ipsorum se situm, qui in nobis, tactum vero certissimum.

aliorum animalium,gustus vero tactus bdamin. Aquae igitur natura vult insipida esse. Ne cesse autem est vel in seipsa aquam habere ge- . nera saporum insensibilia propter paruitatem. E qiactu mundum quod Em doctes dicit: vel mate- Uinis. - riam talem inesse veluti omniseminarium sa- Democriis potvinu& omnia quidem ex aqua fieri, alia auis: O -- tem exsilia parte:vel nullam habente disserenis νω-tiam alti facientem causam esse,ac si calidum,

725쪽

Et Sensibus.

v solent dicat quis .Horrum autem,simi Tmpe flocles dicit multum apertum mendacium. Vin Empediselis demus enim re mutari a calore sapoiri, si

auferantur ea, quae circa fiuctum ad solem, igniantur,tanquam non eo quod ab aqua trahant tales factos esse,sed in ipso quod circa seuia Oum transmutari:& resudantes propter temhus austeros e dulcibus,& amaros,& omnimo dbs fieri ει, cum decoquuntur in omnia sapoiarum genera, ut ita dicam, transmutari. Simili ' Immiati ter autem dc omniseminarij materiam esse a inquam impossibile.ex eodem enim videmus, seeur ex esca factos alios sapores. Restat menti. eb quod patitur aliquid aqua, transmutari.' od igitur non a calidi solum virtute acci AEpit hanc virtutem aqua,quam dicimus saporem manifestum est: subtilissimum enim omnium humotum aqua est,& ipso: etiam oleo, sed pro reliditur oleuin plus quam aqua propter viscoulsitatem,aqua autem Dagilis est, quare & dissitacilius est seruasse aquam in manu, quais oleu diviniam autem calescens aqua non apparet crassari ipsa sola,manifestu est quod alia quaedam utique erit causa, sapores enim omnes cras fitudinem habent ni is t calidum autem emAncausa: Apparent autem sapores, quicunq; quidem in his, quae circa fructus, hi existentes iMin terra. Quare multi antiquorum 'i' Physi6- ιlogorum dicunt talem esse aquam,per qualem- 'Cunqu rerram transeat.Et hoc manifestum est i in lalsis aquis maxiese,sal enim' quaedam terrae syecies est, quare quae per cinere colantur amam existetirem amarum faciunt saporem. Sunt

quoque innies multi ,hi quidem amari,ini vero acilli, dilis autem omnimodos, halimit' aperis

XX s

726쪽

alios. Rationabiliter itaque in terra nascetibus fit saporum genus maxime, pati enim natum est humidum,quemadmodum & alia, contrario,contrarium autem sicς um..are di ab igne patitur quid, sicca enim ignis natura. Sed proprium ignis calidum est, terrae vero siccum:si .eiit dictum est in iis,qub de clementis. Qiin igitur ignis,& qua terra,nihil natum est agere vel pati mec aliud quicquam:qua autem inest con . trarietas in eis, ac omnia agunt & patiuntur. Quemadmodum ergo qui lauant in humido colores BC sapores, talem faciunt se habere a quam,sic& natura liccum & terreum,& per siescum & terreum colans,& mouens calida, qua

σκοτώ δε- quid humidum facit.Et hoc est tapor, facta a με. dicto sicco passio in humido,gustus, qui secundum potentiam, alterativa in actum. ducit enim sensitiuum ad hoc, potentia Proxistens. non enim ut discere,sed ut speculari,est smtire. Quod autem non cuiusque sicci, sed nutritiuisipores aut passio stant,aut priuatio, oportet suis

mere hinc. qubd nec siccum, in ue humido, nec humidum absque sicco, alimentum enim ipsis animalibus 1 ullum eorum est,sed mistum: neque ipsis plantis,sed mistum.Et sues eius qui. ocitur cibi animalibus tangibilia quide sensibilium, augmentum facientia εc decremen ' . tum.HOrum enim causa,secundum quod calididum,aut frigidum id,quod offertur. haec enim . . faciunt & augmentum & decrementum.Nutrix

ο-- ημ' autem,secundum qu bd gustabile id,quod μα-m turmi tui.omnia enim nutriuntur dulei. vel simplici-d istis is tet,vel mistim. Oportet igitur de his deletaniciter vel mi nate in iis,quae de Generatione 3c Coromtiom,

H autem , qualituM necesse, istisiue ipsu

727쪽

Et Sensilibus.

Calidum enim augmentat , & struit nutrimen- caloristum, & leue quidem attrahit: amarum autem praeraε. ει salsim relinquit propter grauedinem. Quod itaque lacit in Orterioribus corporibus exterior calor, hoc, qui in natura, internus anima itum & plantarum.quapropter nutriuntur dulci.Comniiscentur autem alij sapores ad cibum eodem modo salso-acido, pro condimento. hac aute, propterea quod retrahunt: eo quod -2- nimis nutritiuum sit dulce, & supernatativum. Quemadmodum autem colores ex albi &ni- .gri 'tristione sunt , ita br sapores ex dulci &amaro. Et secundum proportionem etiam,

eo quod magis vel minus unusquisque est, siue secundum numeros cuosdam mistionis &motus, sue di indeterminatta Qui autem de lactationem faciunt vii sti ,hi in numeris solum. Pinguis ergo sapor ipsius dulcis est. amarum vero & salsum fere idem sunt. acris vero di austerus,& acerbus ,& acidus in mcdio. Fere e is nim aequales saporum species,& colorum sunt.

Septem enim utrinque species,si quis ponar, sicut rationabile est, liuidum nigrum quide Relinquitur enim flauum quidem albi esse, quemadmodum & pingue est dulcis. Puniceum vero,& purpureum,S viride,&ccruleum

an medio albi & nigri.alii vero missi ex his. Et quemadmodum nigrum priuatio est albi in perspicuo, ita amarum & falsi in dulcis in nutritivo humido. Quare & cinis combustorum

amarus, omnium. exhalatum enim est ex ipsis

rotabile. Democritus aurem, plurimi Phy ae alioram logorum, quicunque dicunt de sensibus, in- 6 eonfruissimum quid saciut. omnia enim sensi

ulla tangibilia faciunt. Et tame, si hoc taliter se

728쪽

habet, manifestum est quod SC aliorum' an suum vnu'uisque tactus quidam est . hoc autem quod sit impossibile, non difficile est dincernere. Amplius autem communibus sensuum omnium utuntur quasi propriis. magnitudo Um dc figura, & asperum & Leue , amplius au- circa tem acutum & obtusum,quod in molious,combiis prurisi munia sunt sentuum.& si non omnium, saltem non est droeta visus & tactus. Quare & de his decipiuntur, deri obsed cim IKOpriis autem non decipiuntur, veIut visus de ea comune. Colore, auditus de sonis. Quidam atatem propria ad ima reducunt, quemadmodum DemO..critus. Nam album quidem & nigrum,hoc qui isdem asperum dicit esse, hoc vero laeum ad n guis ras autem reducit sapores. quavis aut nutilus, aut magis vitus est communia cognoscere. Si ergo gustus magis , minima igitur certiginis sensus est discernere circa unumQuodque genus. quare oportebat gustum ,& alia commua uia sentire maxime aliarum etiam figura rum esse maxime iudicativum. Amplius sensibilia quidem omnia habent contrarietatem. velut in colore,nigro album, in saporibus des.ci amarum. Figura autem -rae non putatur esse contraria.cui enim ex multangulis circumteribilis contraria est Amplius & figurist existentibus infinitis, necesse & sapores eta infinitos. quam enim ob causam hic quidem sa- Forum sensum faciet, hie vero non facietaDe sapore igitur,& gustabili dictum est. aliae nan-

. - que pam es sapor 'inpropriam habent con-0derationem in Physiologia de plantis.

. . '.

729쪽

Et Sensilibus.

Eodem vero modo oportet intelligere &cuca odores. Quod enimlacu in humido siccum , hoe facit in genere alio, in aere, & iri aqua sintiliter. commune autem de his nunc quidem dicimus ipsum perspicuum. est autem . . i -. podorabile, non secundum quod perspicuum, sed secundum quδd lauatiuum . vel abstersi-uum lapidae siccitatis.Non enim solum in aere, se is sed & in aqua odoratio est. Manifestum autem in aera ,sa in piscibus,di testaceis.videnturentis odorari, O in nec aere existente in aqua impernatat enim ori maer, cum ingenitus fueritin nec ipsi respirant. Si quis ergo ponat aquam & aerem utraque humida, erit utique, quae in humido sapidi siecinatura, odor, & odorabile,tale. QMd vero a sapido est passio, manifestum est per habentiadi non haiantia odorem. Elementa enim in, Elementa odorabilia, velut ignis, ais, terra, aqua, quia sunt inodo sicca εc humida eorum lapida sunt, nisi quid- ratilia. mistium faciant. Propter quod &mare. habet odorem.habet enim saporem,&siccitatem. 'Et vs l magis nitro odorabile est. manifestae auia ' rem, quod ab eo emuit, oleum. nitruis autem ' terrae est magis. Amplius lapis inodorabilis. insipidus enim. Ligna autem odorabilia. sapi- da enim.& horum aquosa minus. Amplius eo- . 'Tum,quae metalla sunt, aurum inodorabile. in- si idum enim. Aes autem,& serrum odorabiis Iia.quando vero exustum est humidum,inodo- rabilia. recrementa fiundomnium Morit ini

730쪽

vero,& stannum his quidem magis odorabilia,

his vero minus. aquosa enim. Videtur autem quibusdam lumida evaporatio esse odor, communis existens terrae & aeri.& omnes deferuntur ad hoc de odore. Quare & Heraclitus sic dixit, quod , si omnia entia sumus fiant, nares vrique discernerent. Ad odorem autem omnes deseruntur, hi quidem tanquam evaporatio heni, illi vero e nquarn exhalationem , alli au-υapis .st Vir quo haec. Est autem vapor qui ium hu--adu hu- miditas Quadam. Fumida vero exhalatio, sicut miditas. dictum est,communis. est aeri ει terrae. Et eo

iri, stituiturςx illae quidem aqua ex hac vero , te Nisame' quaedam D te . sd n uum horum vide--: A ludis V pox enim: MN est, fumida vero evapo- oratio non potest in aqua tari dorantur autem & quae in aqua,sicut dictum est prius. Amplius e halatio similiter dicitur de fluxionibus: si igitur nec illa bene, cista bene. Quod ergo eo tingit recipere humidum & illud,quod in acte,

ti illud, quod in aqua, & pati aliquid a sapida' . . sccitare, non Immanifestum. etenim aer hu- midus natura est. Adhuc autem, si .smiliter in

. , humidis faciat & in aere, velut quod lauat si una, manifestum est quod oportet propo -ι ν Vipnalas eia odores saporibus. .At vero hia in σν - qui ciam accidit. Etenim acres, & dulces sunt odores,& austeri,& acerbi, & pingues. & a-Propter ris proportionales dicat utique quis putridos. quid quare quemadmodum illi aegre potabiles,*uodorer,ctis trida aegre spirabilia sunt. Manifestum est e pam hi e- s0, quod quod in aqua sapor, hoc in aFre & in rari aqua odor. Et propter hoc frigu s, & gelatio a e 1μα-- sapores hebetant,& odores delent.calidii enim

μ' quod uisvetti delent instigidatio M

. - . in Muti

SEARCH

MENU NAVIGATION