장음표시 사용
131쪽
Pvmata. Io 333 vel obfructio. tumore et iunctione laesa partium adsectarum diiudicanda, unde, si internae suerint scrophulae, pro sedis diuersitate insurgere possinit asthma, phthisis, atrophia, asciteS, cet. 3 vel denique binplomata acrimoniae, inde ori
na ventosa, et carie S peculiaris indolis, cubitum, malleolos, phalangas digitorum maxime infestans. Haud raro scrophialae genuinae cum alio morbo com-ylicatae deprehenduntur, lue venerea, arthritide, rhachitide, eruptione culanea, et inde symptomata mixta essiciunt
CLXV. Morbi Irmno in quod attinet, genuinae
strophulae plerumque in pueritia nascuntur et ad aduutam usque aetatem perdurant, rarius tamen tum primum obseruantur, ubi aliquis iam adoleuit; in externo autem corporis habitu subsistentes impune interdum tolerari et obscuram earum causam solis naturae viribus saepius superari, experientia docet quum adolescens aetas illarum energiam auxerIt.
Vetustiores et peioris indolis tumores, iique, qui violentiam vel intempestiuam medicationem pasti indeque irritati sunt, facile instanimantur, atque tum cutis colorem purpureum induit, succeduntque ulcerastrophulosa (I. DCCXXXIX. ), sordida, crustacea, serpentia, neque ossibus parcentia, dissicillime clau-
132쪽
io Phymata.denda, et foeda denique cicatrice obducta, breui
iterum recrudescemia. Interdum ad glandulas minores, vel culaneas delata materia scrophulosa, ophtalmiam chronicam eiusque sequelas, crustam lacteam, herpetes, achores, tineam iuducere potest.
Sparsim sciophulae in scirilium et cancrum abeunt. CLXVI. Scrophulae genuinae thervia magnopere variat , ad diuersae morbi stadia adornm a. a) debilitati maxime occurritur balneo frigido, marino, uniuersali, locali; rite peracta frictione sedula, saepius repetita, loci
adfecti et totius corporis ; vis corticis Perum viani; lenissimis martialibus. Quae qui, dem remedia, si malum proesus tollere non valeant, summum tamen asserunt praesidium prophylacticum, quod ulteriori labis
incremento potenter obstat, praecipue diae,iae restauranti iunctum. Neque obtegantur, si res concedat, tumores, ut maior caloris gradui avertδtur.
dis o ructioni opponuntur remedia potenter
discutientia. iuniori admotae gummi ammoniacum in aceto lutum et in spissatum, mercurialia seponacea, assa foetida, mel, eiciata, linimentum e selle taurino, sale et oleo nucis consectum; exuactum seu decoctum concentratum radicum graminiS, ta laxaci, herbarum antiscorbulicarum, lactucae
133쪽
Pvmata. ios virosae, aconiti, cicutae, guaiaci, et glandium quernarum tostarum; antimonialia, mecurialia, turpe thum minerale, interne porrecta sparsim salutarem effectum praestiterunt. Diu
vero continuandus est eorum usus ; neque maturantibus vel causticis tentandi sunt tumores. Morbum tamen inueteratum gravemque haud raro omnem medelam hucusque cognitam resipuere, tristis experientia docet
e) acrimonias denique ulcera atque cariem inducenti opponitur therapia in ulcerum scro-
que varia symptomata, sequelae vel effectus morbi, propriam medelam poscunt, singulari tamen habita morbi primixti ratione. CLXVlI. Similis ex aliqva parte, sed. fugacior et ab euidenti et communi causa obstructumis V. vel a naiasinate diuersae indolis (I. DCCXXXVII.)vel ab humoribus ii iis sup Pressis (l. DCCLXIII. vel a stimulo (I CCCXII., oriunda glandularum
externarum et internarum intumescentia, a strophulis genuinis toto coelo differt et comparatis horum morborum ortu, progressiu ac determinatione facile distinguitur. Tales tumores glandulosi, qui fero-yhulae Duriae vocantur. medic mento externo eiu-caciter discutiente resoluuntur, mi asma specifico noto corrigitur, humores repressi aliorsum, maxime ver-
134쪽
CLXVIII. Strumae es intumescentia gutturis lenta, indolens, volumine, figura, duritie, gradu di, versa. Est autem
Q vel genuina glavdulos , b) vel sitruo. CLXIX. Struma genuina glandulosa re Met iu
glanduli thyioidea aliisve minoribus gutturis glandulis. Meque infrequenter omnes simul adsectae in verum sarcoma molis sere monstrosae et cartilagineae tenacitatiS excrescunt. Mali causis qu*d attinet, apud nonnullos populos monticolas praesertim endemium, interdum genii strophulosi est, interdum vitium mere locale deprehendi dur, a praua diaeta, clamore, risu, tussi, nisu gutturis vehemenuore, inde sexum sequiorem, actum partus saepius perpessum, frequentius infestat. Quoad ymptomata, deformitatem et molestiam magis, quam periculum creat, ut ad seram senectutem innocua saepe toleretur; in
terdum tamen tumore in maiorem molem adaucto, curis colorem ex atro rubescentem induit, venae vicinae varicosae evadunt, turget faecies, accedit cephalalgia, vertigo, sensuum hebetudo, loquela, respiratio impedita, asthma aliaeque pulmonum adfectiones, praecipue si ad glaudulam thymus dictam
135쪽
Pin Flats. Tordescendat tumor; sub quo statu aegrotus omnino in vitae discrimine vers tur. Quandoque sponte in suppurationem abit tumor ; vix umquam in carc:
CLXX. Strumae glandulosae therapiam quod attinet, morbo incipienti ea conuenit, quam sero-phularum chirurgia (CL XVI) exposuimus. Glanis
dulae thyroideae in maiorem molem adauctae exstirpationem totalem ob maiorem vasorum adscend En tiuin et descendentium diametrum, insignem dissicultatem sanguissuxum compressione vel ligatura coercendi, ob que carotidum vicinitatem, periculi atque disci inis plenam esse per se patet. Partialem tu moris ablationem, et reliquδe partis imposito causti,co ac suppurationis ope, uti quoque se taceo perducto destructionem, cum successu institutam fuisset legimus Sympathiae vires ad resolliendam siru-anam glandulosam Profuisse comperimus.
CLXXI. Arti ine Durine, cuius sedes in alii; gutturis partibus est, variae species 'obseruauetur. Quae quidem haud ad phymata pertinent, bic tamen eas attingere fas est, ut uno conspectu totus Ambitus morbi, gradu s ecie Ac genio diuersissimi, consideretur p) Syramo fingosa est tumor colli chronicus dis susus, pallens, plus minusue mollis adtactum fungorum in modum inaequalis, plerumque elasticus, nulla Pressione muta bilis,
136쪽
Phynictio. bilis, indiciorum materiae fluctuantis expers , ab infiitratione maeteriae gelatinosae, album inosae lymphaticaeque in cellulosa communi vel partibus subiacentibus inter- stratae et intime contentae exortus, glandula vero thyro idea aliae que vicinae in hoc si tu minime tument, sed potius in minus matium contrahuntiati Moibi indoles sun-go altitulari genuino (XL exposito satis est similis, et molestiani magis quam periculum creat, dummodo laryngi ac vasis maioribus Parcat; prognoseos antEm RCtherapiae ea est ratio, quam sub fungi,articularis pertractatione lodic auimus.
B ruina a re smatica , Eb. ane uri SmR- te arteriae carotidis, ex propriis signis(I. DCCCCXXXI. dignoscenda, vix radicalem sanationem admittit, nisi forsan duplici ligatuxa arteriae adsectae adhibita; quod impune fieri post e, experimenta in animalibus instituta docuerunt. Notandum taemen et in reliquis strumae speciebus . ob arteriae vicinii plena, pulsationem adesse posse. e) si mira 'tea a tumore cystico saepissime
melleo, rarius steatomatoso et atheroma tota ad antelio em colli partem exorto, cui occurritur ad methodum in cystidia in chiruretia (CXXX. indicatam. A tumore cysico
137쪽
Phymata. io spico inter oesophagum et tracheam sito hanc
denique adeo compressam vidimus, ut tandem suffocaretur aeger.
d) si iunio emph sematosa, i quae proficiscitur ab
emphys emate, a ruptura vel alia dissolutionetracheae partiali vel totali exorto, incisionem tumoris, aeris effusi eductione: m, vulneris trachealis indagationem ac therapiam
poscit (MCLIIl. 3 expositam. e) si uiua hernio a est tumor mollis , elasticus,
circumscriptus , ex paruo colliculo lente increscens, pressioni cedens eaque cessante iterum rediens, a dilatata tunica interna seu plurium simul, inter annulos tracticiae Protrusa, seu ipsorum annulorum quoque dilatatione indum. Cui statui vix occurritur, nisi leni compressione , glomeribus firmioribus, e linteo carpto conferes, emplastri adhaesui ope retentis; cum circularem compressionem vix absque molestia et periculo ferat collum. I rhlis. CLXXII. Scirilius eis morbus glandulosus cum iEmore lento chronico, ut plurimum soliturio, cuti concolore, circumscripto, perduro, inaequabili, mobili, qui quidem dolorem haud inducit, sed pruritus , et lancinationis fugacis sensu, interdum quoque pondere est molestus, saepissimeque in carcinoma pro
138쪽
tios . Haud dissi tendum tamen, scirrhum interdum nlisque itimore esse, et glandulam adfectam quoad volumen minui. - Materies est succus glandulae-yis coagulatus et edi siccatus. Sedes ei est omnis glandula maior, minor, subculanea, adiposa seu profundior, maxime, cuius textura est neruosa, liquida in spissitudinem sunt prona vel lentius promoventur. Generalis seirrhi di nobis ex dato charactere patet. Quae nascentis indolem declarent signa, desiderantur; nati autem malignum ingenium proditi nolis ac duritiei augmentum, asperitudo angulosa, expansio venarum vicinarum varicosa , sensus pruriginosus et puncto ius. CLXXIt. Principium huius morbi, non solum ex communibus obstructionis causis, sed saepius quoque a specisca humorum transmittendorum acrimonia , nonnisi ex effectu in glandulis manifesto de .mum cognoscenda, derivatur.
CLXXIV. Causne occasionales scirrhi sunt
a) vel externae et variae iniuriae allatae, contu-ssiones praecipue et pressiones lentae diuta nae ; instammationes verae, mixtae, spu- , riae praegressae, remediis frigidis, acidis, saturninis tentatae ;bj vel intervae: mia Sina rheumaticum, arthriticum , scrophulosum, venereum, rhachi.hicum, dispositio atrabiliaria, moeror, tristitia,
139쪽
Phymalo. VIstitia, sensilitas nimia, euacuationes variae naturales, mox bosae retentae et suppressae, haereditaria dispositio.
rius ne cessari usque huius mali effectus est incapacitas partis induratae ad debitam. suam funinonem; conis
sequutiuus autem laesio partium vicinarUm externarum et intErnarum, a mole, pondere, duritie alioue
irrit1mento scirrhi proueniens. Unde longa malorum chronicorum series, quae pro diuersa partium adfectarum ipsiusque laesionis natura variant. Nul. Ius adeoque scirrhus verus ina instole benigntis est et innocuus , quamquam tolerolisit recte dicatur, qui mole paruus functionis ullius integritatem parum
turbat; milis quoque salutari possit, qui quiescit, cuius genii haud raro sunt ei, qui post phlogosin
remanent. At vero in his etiam pernicios a latet in doles. Maximum sane metum creat is , qui haud solitarius, cito increscit, in parte sensibili sedem habet, a causa interna haud diligentissimo examine detegenda ortus, qui versus terminum In enstruationis insurgit, sub sanitatis generalis alteratione increis scit, dolet, vass varicosis obsitus est, , phlogosin minatui, utpote in carcinoma prae reliquis degener, tristissimamque transmutationem satis diu occultans
CLXXVI. Curatio includita) cautissimum tentamen resolationis ;hJ tempestiuum totius tumoris exsisPationm 36 nocentium sedulam eVitationem.
140쪽
ita Pruminata. CLXXVII. Experientia docet, scirrhi genuini
resolutionem rarissime succedere, quin saepius a remediorum resoluentium externorum internorumque vis malum exacerbari, ac transitum in carcinomae accelerari. Inde vix unquam nisi in scirrho recenti miti, quiescente tentanda erit resolutio,
H quoties malum a causa interna cognita(CLXXIV.) medelam admittente exortUm suetit (cui statui opponitur thera pia genio morbi adornata antea exposita); in subiectis melancholicis, hypochon dilacis, biliosis,
emeticae repetita, laxantia antiphlogistica, salina incidentia, decoctum concentratum graminis, taraxaci, bardanae cet. ad resolvendum scirinum incipientem multum faciunt. Mercurialia externa, interna, nisisndicia syphilii idis occultae adsint, vix tuto in scirrho adhiberi, experientia docuit. Remedia quoque resoluentia externa in scirrho a causa interna exorto vix conducere, per se patet. h) quoties scirrhus recens ab iniuria externa in corpore C. eteroquin sano obortus fuerit, in quo statu varia remediae externa: hirudinum frequens applicatio, epithemata saturnina, fumigationes volatiles, emplastrum nigrum Becholigii, gummi ammoniacum, sapo, fel taurinum inspissatum