Principia systematis chirurgiae hodiernae in usum publicum et privatum adornata

171쪽

Excresce reiae. separatur; quae medendi ratio omnino causticorum usui praeserenda est. Sub reliqua tractatione oculus frequentius decocto

saturato maluae et uitur,Hcum emplastra atque unguenta ad palpebrarum marginem disticulter sustineantur. CCXU. Excresentiae, et tumores cystici vel

glandulosi, ex signis propriis dignoscendi, in imasa ebra, superiori quidem frequentius, obuii, si

minores fuerint, vix incommodum vel periculum adferre solent; maiores vero incommodi, deformes, noctui, nec resolutionem neque suppurationem admittentes, tempestiuam exstirpationem poscunt. 'Superficiales tumores sub cute siti, per incisionem cutis tran Suersalem; profundiores vero sub expansione musculari siti, interne protuberante S, Per tunicam palpebrarum internam sectam hamulo attracti, auferuntur ad methodum in cystidum ac phymatum chirurgia expositam. Labia vulneris externi emplasti adhaesiui ope ad se inuicem admota retinenlyriconcretio vero bulbi cum vulnere interno palpebrarum motu et elatione oculi frequenti praepeditur. Excrescentiae, in palpebris ne onatorum interdum obviae, eandem therapiam poscunt, licet insignera haemorrhagiam operationem interdum secutam fuisse, Propria experientia nobis compertum sit.

172쪽

a Excrescentiae. An eant hi j CCXVI. Encanthis ebs tumor saepissimo parvus, granulosus, interdum ad nucis iuglandis magnitudinem increscens , in cantho oculi interno inter ralbum et palpebrarum angulum prognatus. Morbi sedes saepissime est ipsius carunculae lacrymalis exucrescentia, interdum tumor fungosus, lipomatosus extra carunculam exortus. Est autem vel cum vel absque instaminatione. I timor inflammatorius signis phlogoseos verae , mixtae, spuriae, dignoscitur. Coaceruatam materiam purtilentam indicant signa abscessus inflammatorii et metastatici. Encanthis haud in inmotae vero duae species notantur:

a) prior tumorem fungosum, rubrum et indois lorem habet, b) posterior, solidescentem, albidum, morosimilem, interdum plumbei coloris, plus

minus dolentem, interdum carcinomatig

Postquam morbus in aliquam molem increuit, motum palpebrarum earumque exclusionem impedit, absorptioni lacrymarum per puncta lacrymalia ob pat, unde epiphora inducitur, et ipsum tandem visum turbare potest.

CCX UI. . I timor in lammatorius remedia pose tantiphlogistica, hirudines praecipue, lenes scarifi.cationes, et remedia adstringentia absque ipsius oculi

173쪽

Extras extiae. - 1 soculi irritatione admouenda. Interdum inflamma. tio chronica a corpore alieno impacto fouetur, quod accuratissimo examine indagandum et extrahendum est. Inflammatio si in suppurationem transierit, ab- est is tempestiue incidetur, et ulcus sequens absque suppurantium usu, lenissimis exsiccantibus adhibitis, ad sanationem deducitur, ne a nimia suppuratione caruncula deinde plane consumatur.

CCXVIII. Sanatio encanthidis haud inclammatae, nisi tumoris augmentum adstringentibus externis auerti possit, in excrescentiae oblatione posita est, quae

quidem in priori specie (CCXVI.) cat haereticiq

caute adplicatis e. g. contactu lapidis infernalis, mox deinde abluendi, succedit, ferro tamen, Praecipue si petiolatus fuerit, tumorem tollere praestat; altera autem caustico haud tentanda, sed filo serico seu

hamulo attracta praecidenda est. Notandum tamen, sub operatione attendendum esse, ne tota caruncula lacrymalis auferatur, nec suppuratione sequente deis struatur, unde immedicabilis lacrymatio oriretur.

Operationem interdum sequitur sanguifluxus salis grauis, remediis adstringentibus vel attactu caussici cauto supprimendus. Similis fere excrescentia in cantho externo obuia bulbo ipso vel palpebris adhaerens, therapiam (CCXV.) expositam sequitur.

Ptermium. CCXIX. Pterygium est excrescentia conlur e tuae ad canthum oculi, saepistinae maiorem, inter- CALLIS. CHIR. T. II. Κ Arim

174쪽

Excrescensiste. dum minorem vel aliam coniunctivae partem vel totam occupans, flaui color, plus minus rubescensi alae expansae figuram haud raro reserens, versus Corneam sese extendens, vel aucta totam anteriorem bulbi faciem obtegens. Tumor modo membranae tenuioris, modo textus adiposi speciem fert, neque infrequenter vasculosus aut vasis sanguis eris varicosis resertus est, tu ipsum tandem cancrum degenerans. Similis membrana a trans sudatione materiae purulentae se a

lymphae coagulabilis interdum in grauiore ophthalmia exoritur, a genuino pterygio, utpote semper organico, rite distinguenda. Hic morbus , frequentioris ophthalmiae saepissime sequela, interdum sub ipsa oculi inflammatione oritur, certe semper, hac accedente , citius increscit; interdum encanthis in pterygii speciem supra bulbum oculi extenditur. Pterygium paruum adiposum, praecipue in scierotica situm, vix ulla secum vehit incommoda et saepe

per totam vitam haud increscit et impune toleratur; maius vero supra corneam extensum visum turbat, aufert, interdum motum palpebrarum simul laedit. Vasculosum et varicosum citius increscit, facilius inflammatur et in maligniorem indolem pronius est. Nonnunquam leuiter tantum per fibrillas tenues atque rara S cum Cornea, nonnunquam firmissime cohκeret, in quo statu longe dissicillimum curationis negotium esse consueuit.

CCXX. Ther iam quod attinet, excrescentia si tenuior, albicani, nauescens, indolor fuerit, cauta et frequenti cathaeereticorum adplicatione deleri po-

, terit.

175쪽

Excresce tiae.

ierit. Pulvis subtilissimus ex sacharo. bolo et Cremore tartari compositus; vitriolum arbum, vel caeruleum; viride aeris; mercurius sublimatus; lapis infernalis, vel diuinus; butyrum antimonii; storax; axungia viperina; fel taurinum vel piscium; oleum nucis, balsamum ophthalmicum rubrum disp. Hafincet. optatum es Iectum praestiterunt. Eligantur et applicentur ex his, quae morbi indoli ac sensilitati aegroti maxime propria videantur; deinde a mitio aribus ad sortiora caute progrediendum est. Pulvis subtilissimus, collyrium, balsamum, ope penicilliparti adsectae admoueantur; nimia autem oculi irritatio inflantaneam remedii elutionem posuit. Excrescentiae vero derisiores his remediis resistentes scalpelli operam postulant. Palpebris nempe ab adiuuante rite diductis, chirurgus mox hamulum tenuem, paullulum muCrone introrsum incuruato c), infra pterygium prope ortum eiUS Perducit eumque paulo eleuat; quod etiam sorcipe hunc ad scopum consecta commode perficitur. Ortus excrescentiae tunc cultro phlebotomo tranS scinditur, prouidendo quam solertissime, ne qua carunculae pars, multo minus ipsa tota ex angulo simul rescindatur. Versus corneam deinde membrana retrahitur, et scalpello ab oculo caute separatur, quod in scierotica satis sacili negotio,i in cornea vero dissiculter succedere solqt. Interea satius videtur ex pterygio paullo firmius in cornea haerente aliquid relinquere, quam

D Helcteri Invitui. Chir. Vol. I. Tab. XVIII. Fig. r3.

176쪽

Excrescensisse. ex nimis sollicito unguem resoIuendi studio grauitet ipsam corneam vulnerare, unde insanabiles cicatrices interdum excitari solent. Reliquiae pierygii vel ablato nutrimento exarescunt, vel medicamentis saltem faciliori negotio tolluntur. Haud raro lassicit, in vasculosis praecipue, canales Pterygio nutrimentum adserente S , ab Sque alia operatione , forfice vel sacrificatione iterata, vel incisione circulari, si totum ambitum teneat pterygium, praecidisse, quo facto saepe lente evanescit. Pterygium insigni cum dolore iunctum et in cancrum pronum. nec operatione nec cathaereticis tentandum est, sed tristem cancri conditionem sequitur. Interdum duram totius oculi exstirpationis necessitatem induxit.

Staphylo na. CCXXI. Staphyloma es tumor corneae, a Coaceruato et effuso inter lamellas liquido ortus. Inde cum hydrophthalmo (LXXIV.), qui totam crastitiem

corneae extendit et cum cauo oculi communicat,

haud confundendus est. Sedem ei communissimam Praebet cornea tran Sparens, rariorem scierotica. Maxima huius morbi est varietas, loco, magnitudine figura, colore, numero, symptomatibus diuersissimi; nunc totae superficies corneae in tumorem eleuatur, nunc pars in vesculae speciem extenditur, nunc paruum est tuberculum, nunc solitarium, nunc multiplex, nunc ad tantam molem increscit, ut palpebris contineri nequeat; nunc humor tenuis cauo includitur , quod in recenti staphylomate ut plurimum accidit

177쪽

i s crescensisse. accidit; nunc dissipata parte tenuiori in substantiam firmiorem abit, quod paruis haud recentibus satis

commune est. Semper in staphylomate crassitie, corneae increscit et camera anterior oculi respective minuitur. Verum vveae prolapsum per plenariam corneae perforationem ad staphylomata minime referendam esse , Per se patet CCXXIL C sole solemnes mali sunt violentiae externae, inflammationes grauissimae, metastasses variae, quae post variolas praesertim et morbillos sentiuntur; unguit , hypopion. haustoniata staphyloma concomitantia sub morbi initio vel nulla vel leuia sunt, et per longum tempus tolerari posssunt ab Sque noxa, quum tumor vix visum laedat, nisi pupillae oppositus sit. Increscens vero pupillamque obfuscans visionem turbat et demum aUfert. Accedere potest dolor, inflammatio, vasorum corneae talis expansio, ut rubrae appareant, corneae

totalis opacitas. Vltra palpebras autem extensum fluxiones se rosas acre j et purulent S; inflammationem habitualem; exulcerationem; concrEtlon Em cum iride; excrescentiam fungosam pessimam; dolores immanes, quin imo rup uram tunicarum inducere potest; inde iterum humorum oculi estuso et cancrosa corruptio; altero oculo ob intimum consensum ab adfectu et periculo vix unquam immuni. Ambigua inde est morbi prognobis; malum sibi commissium, adolescens semper fere coe citatem insanabilem inducit, quam tractatio tempestiua et iusta saepe

auertere valet.

CCXXIII.

178쪽

rso Excrescentiae. CCXXnI. Quoad theri iam, compressio tum omlis a multis commendata, nec stabilis et continua institui potest, neque noxae suspicionem est upit, adeoque inutilis est. In leuiore autem staphylomate, recenti, molli neque complicato, partium roboratio remediis tonicis adstringentibus, frigidis, saturnini S, vitriolatis caute admotis ossicienda est, atque omnis compressio , ob irritationem adfluxum humorum auctura, vitetur. Vetustis vero et duris, quae remediis dictis haud cedere solent, causticorum congrua adplicatio maxime conuenit, inter quae buvtyrum ontimonii omnibus facile palmam praeripit, quo tumor penicilli ope attingitur, oculus vero mox lacte crocato elu tur. Post singulos contactus per interualla plurium dierum institutos staphyloma euanescere solet, nec raro pelluciditas redit. Longe minorem essectum praestare solet tumoris exstirphtio, cum post paucos dies iterum increscere soleat. Subtractatione haud negligantur ea, quae circa ophthalmiam atque humoriam derivationem revulsionemque antea monuimus. Symplomatibus vero occurritui ad methodum alibi expositam. i Pobsus. CCXXIV. Polypus es excrescentia petiolata, modo lente, modo celeriter prognata, variae duritici,sigurae, coloris, magnitudinis, simplex vel multi- partita, aequalis vel nodosa, quae in cauitate naturali externe patula exoritur. Loci solemnes, ubi

Polybi occurrunt, sunt

179쪽

. Excrescelitiae.

e intestimo rectunt, vesica et instrict, qui iam sigillatim veniunt pertractandi. Po Ipsus lici. CCXXV. Polypus naesi, omnium frequentissimus estos vel furcolum , albidus vel rubicundus, adtactum duriusculus, indolorbs vel Arior, coloris atri, flavescentis, grysei, dolorificus, sanguinem leui attactu saepe, fundens, tu ipsum carcinoma interdum Pronus , O vel urucosus, albicans, mollissimus, mincum copiosum fundens, interdum cauo praeditus. Nunc in uno latere adest, nunc in Vtroque; nunc unicus, nunc Plurei, nunc simPlex, nunc multi-

CCXXVI. Sedes eius in uniuersum est memis brana Pituitaria, quousque expansa Patet. Hinc Polypos in omni caui nas alis ambitu inque ipsis sinu-

180쪽

isa Excrescentiae. bus ston ilibus, maxillaribus et et imoideis, et ipso ductu natali staboriri posse, experientia docet: saepissime tam En occurrunt in media aut inferiori dicti caui Paerie. bemper basi rectiori unica adhoeret polypus natalis, attamen praeuia inflammatione seu suppuratione non solum conglutinationem, sed etiam veram concretionem cum partibus vicinis nancisci pot-eit, quod tamen in sarcotico raro, in mucoso vix unquam accidit.

CCXXVII. Principium Hl i sarcofici idem

este videtur, quod excrescentias in uniuersum(CCVIII.) inducere valet, unde luxuria euolutionis vaso Ium et excrescentiae progerminatio. Mircos vero Princi lium quaerendum est in membranae pituitariae partiali relaxatione inque feri mucosi copiosiore adpulsu , unde liquidi inter tenuissimas membranae dictae cellulas effusio. C rasae occasionales sunt humorum acrimonia varia, lues praecipue, variolae, metastasses, contusio, scalptura, vulnus, relaxantia varia vel aeria in nares attracta, OZaena, CorvZa, cario S.

Vnde patet moxbum nunc esse idiopathicum, nunc bmotomaticum, alius morbi sequelam vel effectum.

CCXXVIII. Quo ad symptomitia, polypus in

cipiens vix alia secum vehit incommoda, quam ea, quae a coryga graviore Inducuntur. Alicto vero Nolumine nocet sili , mole et irritarione Polypus; opplendo nares olfactus, respirationis et vocis, integritatem laedit; lacrymarum in nasum tran si tum inistercipit, unde epiphora, hydrops et fistula lacry-