Principia systematis chirurgiae hodiernae in usum publicum et privatum adornata

251쪽

satis esse dissicilem, quin interdum impossibilem.

Neque in omnibus eadem curuatura ac longitudo tubi conuenit, sed interdum tubos variae figuraetentare cogimur.

CCCXLIII. Nouissimis' experimentis constat, iniectionem liquidi per cellulas mastoideas non solum ot giam crudelissimam fugasi e , sed, quoque

surditatem, omnibus aliis remediis indicatis resistentem, abstulisse. Enchelaesis huius operationis sequens est; incisa cute parua pars eminentior processus mastoidei denudatur, et trepano perforatorio, vel acu triquetra tantum perforatur, ut aditus ad unam alteramue cellulam pateat, per quam aperturam iniectio bringis ope instituitur. Liquidum iniectum tunc per cellulas mastoideas in cauum tympani transit et per tubam in nasum Vel fauces muco vel materia purulenta commixtum delabitur. Singulas iniectiones quotidie institutas essectus breui sequitur, quo facto vulnus, adductis rite labiis, absque ullo incommodo breui tempore sanari consueuit.

CCCXLIV. Reliquae surditatis species th apiam exigunt causae cognitae vel morbo primario accommodandam, varia derivantia, reuellentia, Ie-

laxanua, tonica, specifica, selluationem, electricitatem, cet. ; et quidem minus infaustum successsum exspectare licet, si causa morbi medicationem admittat, si hic per interuallo increscat ac decrescat, si denique haemorrhagia, asthma, Oe dema, ab

252쪽

a I Resentiolies.scessus auris sponte superueniat. Malam organi conformationem, vel vitia haud remouenda omnem artis conatum inutilem reddere, Per se patet. In illis autem, qui obscuram habent sonorum perceptionem, egregiam operam praestat tuba seu concha

acustica diuersimode fabrefacta.

Retentiones uer in ne seu ischuria.

CCCXLU. Ischuria in uniuersum Docari solet suppressio effuxus urinae. Mali specie causisque diuersissimi distinctionem optime suppeditat varia rinae retentae et accumulatae sedes; unde triplex exponenda venit isthuria: m renniis, h) Dreterica , et c) tiescatis. . Quae enim urethralis salutatur, omnino ad postremam Pertinet. .

Uchtiria rena Iis. CCCXLVI. Ischuriam retialem nonnulli dictivi

suppressam urinae in uno vel utroque rene secretionem, morbum perrarum, haud ad retentiones reserendum, in sola sere huius organi inflammatione, spasmo, paralysi , induratione, corruptione varia occurrentem, neque nisi utrumque colatorium adfectum fuerit, ex simplici mictionis delectu cognoscendum, quum, uno rene adsecto, alter eius vices

253쪽

a assupplere soleat. Rarius adhuc occurrit ille status, ubi ab alius excretionis ubertate suppressio urinae

inducitur, cum renes non habeant, quod colent. Vnde elucescit, quomodo malum numquam non symptomaticum dignoscendum et curandum sit. CCCXLVII. Vprioris autem nominis se tiria renalis es urinae in uno vel utroque rene retEntio. Ouah ohoritur, quoties constrictio spasmodica, tumor, vasorUm turgor, calci lUS, SIVIDUS cruorIS, pus, mucus, vermes, lotium in pelui renati collectum descendere in ureterem vetat. Quum vero

iste adfectus non secus ac secretionis suppressio(CCCXLVI.) raro utrumque renem famul invadat,

aeque absonum foret totalem' mictionis defectum hic expectare. Unde in formanda morbi diagri i recurrendum est ad causae obstaculum creantis signa atque accumulati in rene lolii effectus. Urina autem receptaculum res nate expandens, dolorem mregione lumbari plus minui grauem, obtusum, gravatiuum, punctorium, et varias sub trunci motu, erectione, conuersione, incessu mole ias producere solet, absentibus tamen signis lolii in ipsa vesica accumulationem indicantibus. Neque cathetere immissio urina educitur.

CCCXLVIII. Progno is suppressionis urinae

totalis semper maxime est ambigua: resorptup enim latex serosus, stagnando, premendo, distendendo, stimulando et functiones partium, ad quas defertur, CALLI s. CHIR. T. II. P tur-

254쪽

Retentiones turbando. et euertendo, multimode maximas vitae

insidias struit, easque eo grauiores, quo nobiliores partes sunt, in quibus: deponitur urina. Inde insurgere possunt anorexia, cardialgia, nausea, vomitus et sapor urinosus, anxietas, singultus, ag pnia, febris ardens, hydrops, adsectus soporosi, apo-plexia, stupor, conuulsiones, o Edema utinosum,

sudor urinosus, (sub quo sal lolii in poris sudoriseris

copiose crystallisatur,) rupturae, effusione S variZe cet. quae mortem nunc citissimam, nunc lentam inferunt, raro declinandam, nisi causam morbi tempestiue minuere aut auferre liceat, Ischuria autem renalis ea, quae interdum oritur in morbis inflammatoriis, ut phrenitide, peripneumonia, pleuritide, gastritide, rheumatismo, in febribus acutis ardentibus, paro xysmo febrium intermittentium; vel quae essicitur materie arthritica, catarrhali, scorbutica, variolosa aliisve exanthematicis ad renes delatis; vel denique quae a remediis acrioribus, alcatinis, insectis diureticis, catharticis inducitur, omnino therapiaconuenienti interdum remouetur.

CCCXLIX. Therapia ischuriae renalis, Pro morbi indole varia, praecipue causarum varietati adcommodanda est. Eligantur inde a) auxilia antiphlogistico: sanguinis missiones,clysmata emollientia, laxantia, antiphlogistica, linimenta, latus, cataplasmata blanda, balnea, semicupia tepida, aquosa, oleosa, mucilaginosa, optata, quae meden -

255쪽

di ratio in omnibus ischuriis conuenit, in quibus adest aut imminet inflammatio, viget motus febrilis, ple thora, tensio, spas, mus, irritatio, dolor.5M Alterum auxiliorum genus sistunt varia F,

mulantia, extus nimirum frictiones, latus, inunctiones spirituosae aromaticae , vesicantia, balnea thermalia, concussio, quam equo vel curru vectus pateris , interne vero diuretica calida, clysmata acriora, cathartica, essetica. Dicta remedia competunt

illis is huriae speciebus, in quibus adest

humorum lentor et spissitudo, partium solidarum atonia, Ienum stupor, torPor, ParalysiS.CCCL. Vii autem obstaculum urinae ex pelui renum descensum impediens, eiu S retentionem circa

ipsam scaturiginem, ab ischuria vesicali ceterisque mox dicendis valde distinctam, producit, sic quoque contraria causa eumdem habet effectum. Quippe lotium in uretere accumulatum facile in renem redundat, quid y quod vesica urinaria summo gradu distenta , fracta valvarum uretericarum resistentia, in hosce canales inque ipso S pelues renates, non sine notabili, at breui, aegroti levamine, regurgitat latex, expansionemque creat, dicti (CCCXLVII.)morbi aemulam, diuersis tamen auxiliis, utpote ad remotiorem causae sedem directis , tractandam.

256쪽

Retentiolies. IIchuria uer et e rica . CCCLI. Ischulia ureterica eis retentio urinae in uno altero Ue vretere. Lotium vero in ureteribus retardatur, si isti vel inflammantur, vel calculo, aut sabulo, aut sanguinis grumo, aut pituita, aut pure, aut caruncula in ipsius ureteris cauo enata obstruuntur, vel spasmo contrahuntur, vel paralysi adficiuntur, vel Corpore peregrino aut vi quadam rupti hiant; uti quoque ab orificii ureteris inferioris clausi me quandoque ischuria nasci potest Morbus vix ullo certo signo ab ischuria renali dignoscitur, a dolore tamen ad hypogastrium vesicamque decurrente suspicandus, similem quoque medelam poscen S. IIchuria D Gic alis. CCCLII. IIchtiria Desicalis, nonnullis hydropstip ne dicta, est morbosa lotii in vesica urinaria retentio os emissionem impeditam. Signa morbi generico sunt deficiens mictio; sensus ponderis in hypoga-strio, pube, perinaeo; perpetuus ac inanis mingendi conatus; notabilis imi ventris intumescentia supra medium ossium pubis arcum exsurgens, initio subiluctuans, semper elastica, hemisphaerica figura violenter expansam vesicam prodens; neque digiti attactum neque erectum corporis situm ferens; protuberantia denique intestinuin rectum vet. vaginam coaretans, immisso in haec caua digito detegenda. Quae signa tamen constantia ac gradu haud parum diuersa sunt; ita tumor abdominis interdum,

257쪽

Resentiones. aas praesertiin sub initio, in alterutram iliacam regionem magis Vergit, vel in media parte diuisus adparet, interdum ob proceritatem staturae aut corporis obesitatem vix sentiri potest. Saepe supra umbilicum versus scrobiculum cordis adscendit tumor, cum quantitas lotii retenti interdum libras sedecim superauerit. Maximam autem certitudinem addit retenti lotii eiu uxus, ri in catheteris immissione aliaue obstaculi solutione restitutus , eumque insequens beatissimum leuamen, evanescente simul tumore.

Vnde patet, quomodo distinguatur haecce ischuria a renati (CCCXLVI.), ut et ureterica (CCCLI.)

utriusque tamen symptomata iamiam recensitis adveniunt, quamprimum vesica suinino gradu distenta, lotium ureterum ostia subit atque fontem suum remigrat.

CCCLIII. Quae ischuriam vesicalem inserunt causae G vel in laesa Desica Vrinaria, O vel in eius ccllio, O vel in Drethrct, io vel in partibus Dicitiis, O vel denique in partibus remotioribus ac generali corporis habitu quaerendae erunt.

CCCLIV. Quoad ipsam Desicam, instam mationes variae, genuinae phlegmonosae , vel mixtae catarrhales, rheumaticae, arthriticae aut totiuSP 3 uteri

258쪽

Retentiones. 3o uteri urinarii, aut eius colli, aut vuulae seu trigoni

vesicae; fp asinus; paralysis; rigiditas; inertia;

rupturas vulnus ; collum vesicae in toto ambitu callosum, angustum, tumoribus haemorrhoidalibus obsessum; cysto cele; exocyste; urina de ureteribus inter tunicas vesicae delabens in causa retentionis vrinae esse possunt. Quibus adhuc adnumeranda est ea species, quae a negligentia inducitur, qua repetitis vicibus a nimium festinantibus non omne in vesica collectum lotium excernitur, unde demum insurgit colli vesicae spataodica coarctatio corporisque et fundi inertia.

CCCLV. Vesicae Drinariae cautim isthuriae causam continet, quoties vesica liquido diutius retento ultra modum expansa, vel corpora aliena inducta, vel calculus, excrescentia polypos a. fungosa enata, Pus, sanguis, mucus, vermis, materia caseosa, sabulosa, pilosa, excrementa per fistulam intestinatem delata colli ostium claudunt. CCCLVI. methram impertitam reddere et inde ischuriam vesicalem inducere potest varia huius canalis obturatio aut compressio a tumore vicino, calculo, pure, sanguine, trans sudante lympha Coagulabili, muco, vermibus, corpore alieno immisso, propria, canalis inflammatione, ulceratione , cic Atrice , strimara, callositate, fungositate, duplicatura membranacea, tumore varicoso textus spongiosi, intumescentia verumontani, induratione glandulae prosta-

259쪽

Retentiones.

verrucosis in parte anteriori urethrae interdum obviis, annulo vel vinculo arctiore peni iniecto, o edemate, ruptura, vulnere, phimosi, paraphimosi,vrethra denique coalita vel naturaliter clausa. Inter quas causas multae diu delitescere ac dysuriam inducere solent, usque dum data occasione demum

isthim accedat. CCCLVII. Multiplex est partium vicinarum de-

statis a statu sano, quae ischuriam vesicalem creat. Sic Dieri situs mutatus seu volumen auctum, adeo ut sit grauidus, delapsus, tumens , retrouersia S, c culo, menstruis, lochiis, aquis hydropicis, tumoribus variis distentus , vel parturiens. Vaginae tumores , pessaria adplicata, sanguinis menstrui retentio; intesSinum rectum calculo, stubalis induratis, flatibus distent m aut mariscis refertum, tenes-mus grauissimus; perinaei contusio, inflammatio, abscessus, tumores varii; musculorum abdominalium inertia, paralysis; omnesque partium adiacentium herniae, prolapsus, aut inuersiones, partem vesicae vel includentes vel secum trahentes, lotio viam praecludere et isthuriam vesicalem inducere possunt. CCCLVIII. Parses denique remotiores, vel a

neruorum consensu vel a materia morbosa ad Ne ficam delata. ischuriam vesicalem inducere possunt;

ita arsenicum, Dux vomica, aliaqUe Pharmaca, mE-

dicamenta diuretica fortiora, praecipue cantharides,

260쪽

Retentiones.

23a animi voluntas pertinax, cereuisia recens, vinUmmeracum, immo ipsum optum lotii ret*ntionem induxerunt; quid Z quod balneum et potum frigidissimum idem effectus secutus est. Conuulsiones porro, spasmi hysterici, dolor colicus, it eu S, mensium suppressio, febres acutae, eae praesertim, quae sudore critico terminantur; morbi testium, viscerum abdominalium, peritonaei, musculorum abdominalium ; pathemata animi grauiora , catarrhus ad vesicam delatus, variolae malignae, exanthe mala varia repulsa ischuriae ansam dare possunt; immo ischuria sub specie febris intermittentis periodica obseruata fuit. Unde patet, is huriam nunc esse idio pathicam, nunc sinutomaticam, alius morbi sequelam aut effectum.

CCCLIX. Diuersistimas dictas (CCCLIII. seq.

causas pariter diuersas producere ischuriae velit alis spe ies inque speciali cuiuslibet illa nos potissimum ad signa causae respiciendum esse, sponte patet. Liquet quoque e diuersitate causarum, morbum nunc subito existere, nunc de dysuria et manguria lente in totalem lolii retentionem abire posse. CCCLX. Diognosia Decialem festurine Vesicalis in animatoriae sistunt signa morbi generica(CCCLIV. , febris acuta, dolor ardens et crudelis in

perinaeo et hypogastrio, interdum cum rubore externo coniunctus, ipsius ischiariae ex grauissima dyOuria origo, perpetuus impotensqUe urinam emittendi nisus, aluus adstricta, summus tenesmus, anxiff-