장음표시 사용
301쪽
iae externae cerebro illatae, harumque sequelae et maximus electricitatis gradus.
53 Colluvies serosa, pituitosa, in acrimoniam saepe prona , a dispositione hydropica vel congestione sataguinea praegressa inducta,
sub theca ostea vel inter menynges effusa, vel o edema ipsius cerebri (I. MLXXUII. seq. constituens, vel in sinibus accumulata, enacephalum opprimendo, vel spirituum sescretionem frustrando apoplexiam inferre valent. c) Sentino communi sanguinem spir tu suo de. trahendo eumdeni morbum gignereividen tur labores mentis, vigiliae, venus immodica, onania, haemorrhagiae aliaeque exinanitiones modum excedentes, variique neruorum adsectus in hypochondriacis, hy, stericis, dentitione infantum, spasimis variis. H Magis incerto modo apoplexiam creat mnf.aria mel niticu, rheumatica, arthritica, ex Anthematica, herpetica aliaue repulsa ad nemorlim originem delata , praecepsque vi cerum vel fonticulorum antiquorum exsic latio ut et lactis repressio, quibus acten
sendus est letalis ilei vel ischuriae gradus. ε) Diuersa porto localia cranti encephalluevitia vim nerueam in ipsa sua scaturigine opprimendo hunc saepe morbum inducunt, CALUS. CΗIR. T. IL S uti
302쪽
vii exostoses internae cranii tabulae, cito praesertim exortae, est usio et purulentia varia, tumor cysticus, petrificatio, ostificatio, forte quoque aer extric Etu S. f) Postremam causarum apoplexiae classem
perinde incognita ratione nocentem constituunt odores fuaticolenti, Dapores metiali- ei, cer ne hiticus cryptarum subterranearum, Cemeteriorum, plantarum putrefactarum, halitus liqhidi fermentescentis, Ue
CCCCXXIII. Dimn is Derialis causarum apo-plexiae attentissimo examine status aegroti praegressi atque praesentis eruitur. Apoplexiam sanguineam praeterea indicant respiratio sterior osa, rhonchus, spuma oris, pulsus plenus, tardus, facies in stata tumida, e coeruleo nigra, sudor frigidus, laetidus. Excrementa, aluuS, urina, semen insciis aegris dimittuntur. De glutitio aliquando perstat, saepius est ablata. Sectiones apoplexia sanguinea exstinctorum vasa encephali mire dilatata, sanguine spisso grumoso infarcta, aut effusum extra vasa in variis locis monstrant. Apoplexia se rosa, congestione sanguinea iuncta, similia habet symptomata, facies praeterea ut plurimum est collapsa, pallidi lutei co-ltas, pulsus debilis, paruus, inaequalis. Minime vero his signis semper sidendum, sed ad dispositionem ae uri et ad causas praegressas omnino re-
303쪽
solationes. a spiciendum est. C sidauerum sectio in hac apople, xiae specie effusionem serosam, lymphaticam, gela'tinosam cum vel absque vasorum infractu monstiat. Reliquae causae, euacuatio scilicet nimia, metasta sis materiae morbosae, iniuriae praegressae absque dissicili negotio deteguntUr.
CCCCXXIV. Unde patet, apople Xlama) nunc esse idit athicam, quae causam et esse is etiam in uno eodemque loco, in cranio nempe adgnoscit,
b) nunc simplomaticam, ubi sedes causae et
effectus in diuersis locis haeret; sic V. C. sedes causae potest esse vel in thorace vel in abdomine, effectus vero in cranio. Plures quoque in morbo producendo conspirare possunt causae.
Patet quoque, vulgarem apoplete distinctionem in
sanguineam et serosam minime absoluere omnem estentialem huius morbi differentiam ; H quidem nonnullae dantur species, quae ad neutram referri possunt. Non ideo negari potest sanguinis congestio.nem vel extra uasationem frequentissimam constituere apoplexiae causam, serosamque interdum occurrere et at neque ex caussis praegressis, neque ex sympto matibus semper cum certitudine iudicari potest, Vtrum cruor, an pituita, an alia neruosa labes no xam inserat, an plures denique causae nocentes iunctae fuerint.
304쪽
CCCCXXU. Atrocissimi huius mali pro nobis
semper est ambigua. Morbus saepe cito aut lentius letalis est, interdum terminatur in sanitatem, interdum in alios morbos: eo tamen grauius imminet periculum vitae, quo saepius iam recurrit, quo vehementior est insultus, quo magis actiones vitales simul laesae sunt, quo plures absconditae aut mae-gis immedicabiles concurrunt causae. Tertio post insultum superato die, spes seruandae vitae adsulget, remanente tamen saepe animi corporisque imbecillitate, et unius vel plurium partium paralysi. Febre superueniente grauiore sanguinea apoplexia saepius exacerbatur, serosa tolli poterit.
CCCCXXVI. Si morbi prodromi (CCCC.
adfuerint, ipse insultus saepe auerti poterit, causarum nocentium strenua evitatione, diminutione sanguinis missione, hirudinibus et cucurbitis temporibus et occipiti admotis se- et excretiones liberas seruando, fonticulos brachiiS et cruribus admouendo, eme lico sparsim porrecto, exercitio modico, diaeta par ca tenui vegetabili.
CCCCXXVII. Praecipitis ancipitisque ad se
ctus curatio, maximam partem chirurgiae subsidiis festinanter strenueque adhibendis absoluitur. Inde, ubi sanguis in capite accumulatus morbum produxit, libera et repetita illius detractio, e vena brachii, deinde iugulari, arteria temporali, hirudinibus, cucurbitis ad tempora vel occiput applicatis et prosun-
305쪽
de scarificatis, praeprimis in usum vocanda, aegro to mox in satu erecto, cruribus demissis, in aura frigidiuscula, pura collocato, collari et reliquis, quae circulum sanguinis laedunt, relaxatis, capite denudato, quin imo capillis resectis. Multum quoque Promittit frigida capiti admota. Pediluuia tepida prudenter administrata haud parum condUcunt. Clysmata emollientia, nitrosa, modico stimulo praedita, omnino indicantur, quum vero hocce auXI-lii genus posituram exigat , sanguinis a capite reditui minime fauentem, ad laxantia blanda tutius recurrendum est. Alterutro autem praesidio eo magis opus est, quo euidentior praecessit ingluvies. Neque negligatur totum regimen antiphlogisticum. Corporis autem secussiones, vesicantia et alia excitantia quaecumque maxime sunt vitanda . Nonnulli e cauterio pedibus et occipiti adplicato aliquid boni sperant. Femorum quoque ligatura refluxum sanguinis a partibus inserioribus impediens indicata videtur. Apoplexiae traumaticae scita laesionis externae indagatione magis quam sanguinis missionibus
CCCCXXVIII. In ferosa cerebri illuvie sanguini
magis parcendum est, unica sanguinis misso ad deplenda vasa turgida sussicere solet: magis conueniunt, quae per aluum cito euacuant, et clIsmata acriora. varia quoque alia reuellentia et excitantia, frictioues aromaticae, spirituosae, vesicatoria larga imprimis, cum utilitate adhibentur.
306쪽
CCCCXXIX. Quodsi inanitio simplex, Plem
ihorae locali opposita, hunc morbum induxerit, externe spiritus initantes, vesicatoria, strictiones et alia, quae humores encephalo reddere, languidumque languinis circulum excitare valent, sub diaeta blanda nutriente, lenissime aromatica, in usum trahem' serent, omissis venae sectionibus ceterisque debilitantibus et reuellentibus. Scrupuloso autem examine hic opus est: mixtus enim est nonnullarum causarum ad hanc classem pertinentium effectus. Sic venus vel meditatio immoderata simul cum virium i ctura sanguinem forte versus caput rapiunt. CCCCXXX. Metopaticae v lexiae iis maxime auxiliis medensim est, quae materiem peccantem
ad debitam sedem reuocant, quo scopo solus, pedi, Iuuia et alia balnea, frictiones , sanapis nil, vesicatoria, fonticuli, cucurbitae cruentae, siccae, camphora, antimonium, sulphur cet. adhibentur ; non neglectis interea congestionis sanguineae, si haec adfuerit, remediis. Evi xia intermittenis seriodicai renuum corticis usum tempestiuum poscit. Quae a Ditio locali pendet, sagacem causae prementis vel irritantis indagationem et ablationem postulat, sine Cranii per terebratione me nyngumque vel ipsius etiam cerebri incisione raro obtinendam CCCCXXXI. Vene in epicacius emeticis et Iaxantibus expelluntur, vel mucilaginosis larga copia adsumtis inuoluuntur, vel antidotis admixtis cor.
307쪽
riguntur ; eonducit quoque clysm Ata smul iniicere neque tuto sanguinis missio et alia auxilia humores a capite reuocantia orgasinumque compescentia omittuntur, praesertim si narcotica ingesta fuerint. Ouaen V oribus si orantibus ortum ducit apoplexia, si- anili vero methodo, ac sanguinea tractanda est plurimum hic praestanuliberrima aurae vel aquae frigidae admissio, enemata stimulantia, aceti, vini genuini internus externusque usus, aliaque quae sub suffocationum titulo uberius exponentUr
CCCCXXXII, Cauendum denique, ne status
apoplexiae aemulus, ab ea tamen diuersus, e Feutriculo multis vel indigestis cibis odiptito originem trahens , praegressa sanguinis missione, emetica, laxantiae clysmata acria postulans, chirurgum ad liberales sanguinis missiones, periculosum in hoc casu errorem, inducat
308쪽
Syncope est ut plurimum subita, rarius lentior imminutio vel abolitio virium vitalium, pulsus nempe, Iespirationis, sensus, caloris, motus, sub animi deliquio. Instantem morbum antecedere solet an Aietas, sensus pressionis circa praecordia, vertigo. visus obscuratio, tinnitus aurium, respirationis difficultas, pulsus, caloris notabilis suppressio. Sub iras in tilfh pallescit, frigescit corpus, et sudore irigidiusculo perfunditur, simul languentaectiones animale si ccedunt interdum vomitus,
spasmi C C C CXXXIV. Priuri pium morbi proximum esse
videtur motus cordis adeo debilis, ut fansuinis propulsio inde impediatur. Cuius causae occaro, pntes Resolationes.
oJ yel in iram: eucephalum ossunt, huius
energiam in cordis motum supprimente S, v. C. Exinanitiones, sanguinis inprimis, prolusiores, dolores atrocissimi aut subito cectantes, adfectus animi grauiores, malum hystericum, hypochondriacum antipathia, odores
309쪽
Resolutiones. et 8 iodores ingrati sortes, sebres variae inter,
h) vel ipsum cor immediate a Flitvlli Vti
ppeurysma cordis vel in huius vicinia, concrescentiae polyposae in corde vel vasis maioribus, rigiditas, ossificatio, ab scessus cordis vel vasorum maiorum, peri cardii cum corde concretio, paelpitationes
grauissimae, hFdrops Pericardii. CCCCXXXV. Pro nobis morbi ad eius gradum
ac causarum indolem variat. Quae a morbo corridis mechanico instar git syncope, omnem medenditationem hucusque cognitam effugit. Abi leuio, res aut sponte cessant, aut debilis remediis excitantibus adhibitis cedunt. Grauiores diu duranies in vitae discrimen coniiciunt, Grauissinnae terminari possunt in debilitatem letalem, aut abeunt in asphyxiam cum frigme et pallore sane steriore, in apoplexiam cum steriore et somno, aut in orthopnoeam cum steriore et sine somno
CCCCXXXVI. Therapta syncopes pro morbi
gradu atque causarum indole variat ; quae exinanitione sanguinea oritur, citam saxiguistuxus suppressionem indicatam, situm holigo talem, excitantia varia interna, externa poscit. A paracentesiexortae occurritur vinctura abdominis Syocope librilis, vel ab acutissimo dolore industa, interdum
310쪽
sanguinis missiones atque opii usum poscit. Malum hystericum praeter excitantia varia specifico.rum usum requirit. Causa morbi in uniuersum admodum indicatum minuenda vel tollenda erit. Sub febris intermittentis frigore accedens sub intermis sione strenuum corticis usum poscit: a mera debilitate exocto morbo variis incitantibus e ternis, internis, occurritur.