장음표시 사용
331쪽
Vapore fit ocati. CCCCLXV I. Aer elasticitaete su a priuanis,
vaporibus carbonum, methllicorum, suaveolentium, fermentantium, putrescentium, variorum
corporum ardentium, vel stagnatione ad resitrationem in tur redditur, et miseros ei expositos, ad gradum ac indolem causae nocentis, citissime aut lentius necare potest. Mitior gradus inducit vertiginem, somnolentiam, debilitatem, animi deliquium, sensus motusque voluntarii abo itionem, remanente aliqua respiratione ac circulo sanguinis. In mgiori gradu actiones vitales, sanguinis ac pulmonum olus, simul supprimuntur, en animi S concidit miser, et suffocatus vera a poplexia sanguinea necatur,
qui tamen saepe cito adhibitis 'auxiliis refuscitari potest. CCCCLXIX. In horum sustoc a torum eo sane ribus res ei latitur vasa encephali sanguine turgida,essusiones sanguineae serosae (I. MXCI.) intra eranium vel in sinu bus; arteriae pulmonales, cordis
ventriculus dexter et auricula sanguine vesiculato tumentes, Ventriculus autem cordis sanister auricula sinistra, vena caua atque a orta inane S , vas a pulmonum aerea liquido spumoso in farcta; sanguis fluidus , rima glottidis cum arteria aspera patula, lingua tumida et in statu. Calor corporis, eius ilexibilitas et corneae Ienitentia per Plures horas, quin
332쪽
Jo X solistiones. CCCCLXX. Therapiam quod attinet talis suffocatus ante omnia citissime aurae purae, frigidae capite eleuato, maxillis diductis exponatur. Hoc summum praesidi m est; sanguinis deinde evenae capiti vicina vel alia turgida larga satis copia detrahatur, corpus aceto frigido perfricetur, idemano iniiciatur, aer vapore aceti impraegnatus in pulmones instetur admodum. (CCCCXLV. d.) expositum ; quibus non sine fructu iungitur frequens et sortior aquae frigidae AEdspersio vel infusio. Neque
prout res poscit, alia excitantia, vel derivantia, vel euacuantia negligenda Erunt. Foeminas autem effutatis suaveolentium suffocatas haud parum iuuant foetida incitantia naribus admota. Cautus etiam
usus salis alcatini volatilis fluoris ad resuscitandos homines ab aere corrupto iussocatos variis experimentis comprobatus est. Redeunte vita interdum accedit palpitatio cordis grauissima, quae iterandae sanguinis missionis et aliorum derivantium adhibendorum necessitatem inducit. In quo statu haud exiguum auxilium ferunt clysmata, pediluuia et vesicatoria.
CCCCLXXI. Sideratis eadem conUfrillini AUXI-
Ii1 quae reste strangulatos (CCCCL. , vel aere corrupto suffocatos CCCCLXVIII.) iuuant.
Omnis autem cardo vertitur in dignoscendo itatu leueris neruosi, quod vel stanguine intra cr&
333쪽
Resolationes. nium accumulato e vel simplici virium vitalium ineratia torpere potest. Perspecta alterutra causa, facile inuenitur me derriti methodus, aut a poplexiae(CCCCXXVII.) aut paralyseos therapiae similis.
In uniuersum sanguinis inissio praemittenda , deinde chirurgia excitans esticacissima adhibenda est. An utile ac tutum sit fulmine tactis vim electricam extemplo adhibere, maturior experientia forsan declarabit. Animalia vero concussione electrica necata alia concussione iterum resuscitata fuisse, indubita experimentis compertum est. CALLis. CAIR. T. II.
334쪽
CCCCLXXII. Sub paralysi intelligi solet resolutio (CCCCXII.)
particularis ad unam vel plures partes, musculari neruosaque fabrica praeditas, limitata, quae plerumque sensuum externorum motusque voluntarii organae rarius visce ra, rarissime partes vitales, invadit ; in hoc casu saltem apoplexiis vel suffocationibus adnumerandia S erit morbus. Paralysis haud infrequenter vel intumescentiam, vel marasmum, vel dolorificam sensationem, vel insensilitatem membrorum adfectorum, vel adfectus spasmodicos, saepe etiam febrem, pulsu in iisdem partibus Viplurimum molliore , habet comites. CCCCLXXIII. Visae particularem resolutio nem inducentes a) vel ipsum eucephalam, vel medullam spinalem assiciunt, et illis satis sunt analogae.
quas sub apoplexiae historia (CCCCXXII.)exposuimus; ' b) vel retra fusortim commune haerent, vel motui musculorum obstantes , vel instuxum virium
335쪽
virium neruosarum in fibras motrices partis adsectae impedientet S. Inde dolores, spasmi, torpores, distensiones, Vulnera, contusiones, obstructiones, compressiones, et aliae musculorum vel neruorum singulorurn, velen cephali, vel medullae spinalis, vel gangliorum laesiones , hydrargyrum , plumbum , arsenicum, aliudue venenum corpori admotum vel ingestum, vehementior vel diuturnior caloris vel frigo iis, humido praesertim iuncti, actio, sorbillimo immodica relaXan S, Venu S effraenis, Verminatio, metastasis. CCCCLXXIV. Prognosis paralyseo S DUmquam laeta est. Sed quo aetate provectior est aegrotus, quo vetustius malum, quo altioris sedis quoque minus medicabilis causa, quo denique magissimul cum motu sensus, vel simul cum sensu motus est laesus, quoque notabilior est partis tumor, fiigor, conuulsio, eo minor adfulget spes.
CCCCLXXV. Communis resolutionis particularis cirratis
a) aut causae mali indolem ac sedem, b) aut ipsam deinde partem ad sectam respicit.
Adfecto nempe encephalo, quin etiam praegresso maiore vel minore insultu a poplectico, pro diuersa illius laesionis natura valia auxilia, in apople Xiae
chirurgia ( CCCCXXVll.) exposita, adhibemur, V a donec
336쪽
Paral es. donec adpareat, cerebrum non amplius sanguine grauari, colluvie inundari, cet. illaeso autem vel perfecte liberato sensorio communi, ad localia remedia deueniendum est, semper tamen cauendum, ne in aegroto ad apoplexiam procliui huic ansa prae-
CCCCLXXVI. Quodsi in ipso enc hola vel medulla spinali haeret origo mali, ipsa causa citissime
indaganda, eique, quatenus fieri potest, medendum est, quo scopo communis inflammationis vulneris, fracturae, luxationis, exossos eos, cariei, vel hydrocephali, apoplexiae , cerebri concussionem effusionemve languineam passi, therapia adhibetur et denique localis chirurgia mox dicenda; neque hic sine successus fiducia agere debere chirurgum, mirabiles curatione S docuerunt.
CCCCLXXVII. Causa morbi, extra sensorium
comititine haerens, ad eius indolem vario modo cu-ferthr. Tumor varius ganglion vel neruum comprimens, si res concedit, exstirpari, ple thora venOsa sanguinis missione spoliatiua, reuulsiva, derivativa tolli, colluuies serosa euacuantibus phlegmagogis in hydropis chirurgia in digitatis, aut ulceribus artificialibus minui, vel saltem aliorsum duci; ver me s. anthelminticis variis, iniectionibus, inunctionibus oleo sis specificis eliminari, venena vel acrimoniae translatae remoueri vel corrigi debent. I risti caloris stigo risue eflectui contraria potentia opponitur,
337쪽
Paras ses. Jos CCCCLXXVIII. Languidam vel torpidam Uis
ne fae energiam erigit eandemque in partem resolutam retiscat multiplex tum cardiacorum tum nerui-noruin vel simpliciter stimulantium genus. Notandum tamen, hanc medendi rationem vix in parat si tuto adhiberi, nisi ubi de plei hora, febri, ac convulsionibus nihil timendum esse videatur. In hoc
casu praeter alimenti restaurantIS, ExcitantIS , vini meraci, aeris sereni temperati, variique corporis
exercitii, concubii viri vel foeminae sanae, parci amplexus, acidularum denique beneficia, hic praecipue laudanda veniunt balnea varia frigida, tepida, simplicia, medicata, vinosa, maxime stillicidia rite adhibita; frictiones simplices vel spirituosae, oleo-sae, terebinthinatae, aromaticae, sinapinae; cucurbitae siccae, cruentae; emetica repetita; partis adsectae immissio in faecem vinosam aut corpuS animalis recens mactati; urticationes vel flagellationes, rubefacientia, vesicatoria; acria volatilia vel aromatica naribus admota, sternutatoria, masticatoria; vis electrica, cui nunc, vix autem merito, mZgnetica substituitur; minus tuta sunt sortiora animi pathemata et ea, quae febrim accendere valent. De simulantibus externis in uniuersum notandum, horum esticaciam eo maiorem esse, quo propius ori,
gini nerui laesi applicantur. CCCCLXXIX. Paralysis autem pro diuersis, quas occupare solet, partibus diuersa sortitur Romilis,
338쪽
Paros es. H si alterutra corporis pars dimidia resoluta est, hem legia vel sor issitu, b) si singulum quoddam membrum, paresti seu paralysis stricte dicitur. Posterior iterum in singularibus quibusdam partibus
proprias adgnoscit causas propriamque exigit medendi methodum, quae adeoque sigillatim exponendae veniunt. Hemis legis. CCCCLXXX. Hemiplegia eis resolutio neruorum perfecta vel imperfecta dimidii corporis ; brachi- tam nempe et crus, utque plurimum faciei linguaeque partem alterutrius lateris, occupan S, absque dolore et sopore, ita ut mens integra maneat vel saltem quodam modo functionibus suis vacare possit. Morbus hic insultus apoplectici frequentissima sequela est, interdum tamen absque a poplexi a praegressa, sub febre exanthematica, dysenteria, eruptionibus culaneis suppressis, rheumatisino, arthritide, spasmo vario, sophi litide, scrophialis, febre intermittente, iniuria externa encephalo, medullae spinali, neruis singulis illata, induci potest. CCCCLXXXI. Symplo uasa hemiplegiae sunt
adfecti lateris cophosis, amaurosis, claudicatio vel resolutio manus et pedis totalis; lingua, dum exeritur, et commisi irae labiorum versus latus sanum irahuntur, unde balbuties vel mutitas. Si vero caput
339쪽
gia, Parial es. iiii mune est, resoluitur tantum residui corporis prisdextra vel sin stra, ita tamen, ut brachium Ss uiui adficiatur, quam artus inferior.
per est chronicus, raro persecte sanabilis , nisi vigor
aetatis et corporis succurrat, et caUsa morbi remotionem xdmittat; aetati ingrauescenti familiarior eli. Dolor, tremor et smsus formicans in membris, ut imminentem morbum indicant, sic Praesentem melius solui posse declarant. Si febris a causa serosa intenditur, ea morbum soluit, sanguinctam autem febris nimis aucta dissiciliorem reddit; solui tamen interdum poterit vomitu, diarrhoea, sudore et exanthematibus. Subita et vehemens animi coni otio in imbecillis paralysin inducere potest, iii robustis interdum eandem dissipat. Resolutio brachii dissicilius sanatur, quam extremi inferioris. Morbus hic apoplexiae vel epilepsiae sequela per multos annos impune protrahitur, si autem lingua adficiatur simul, periculum est apoplexiae recidiuae. CCCCLXXXIII. Morbi therapio, ad indolem causae varia, ei est analoga, quam sub apoplexiae et paralysis chirurgiae notauimus. Igitura) prior indicatio ablationem causae cognitae
congruam, vel saltem eius imminutionem, b) altera reuocationem instuxus virium nervosarum in ipsam Pa item resolutam comprehendit.
340쪽
sia Hrcthses. In uniuersum vix ad excitantia externae confugiendum est, nisi en cephalum congestione sanguinea vel colluvie serosa liberatum fuerit, absente simul febre et fp asinis. Quod praecipue valet de remedio omnium excitantium facile principe, electricitate
midii inserioris corporis transversim sumti, vulgo extremitatum inferiorum, saepistinae cum enuresicontinua, aluique inuoluntaria deiectione, interdum quoque cum lichuria et obstipatione alui pertinacissima tum a. Causa est immeabilitas vitium neruosaxum per inferiorem spin diem medullam circa imum dorsum vel lumbos obstructam compressam vel alio modo laesam, cui nil iam dare possunt variae iniuriae externae, imae columnae vertebrali admotae, ver iebrae friatura, luxatio, diastasis, concusso, vulnus, caries, exostosis; humor collectus; in farctus
varii; spina bifida; thachitis; rheumatisimus; scor-
huius ; ophilis. CCCCLXXXV. Paraplegia est vel ferre e la
vet imperfecta; illam totalis motus et sensus simul abolitio comitatur, quam corruptio gangraenosa et certa mors sequi solet; haec sensum et aliqualem motum extremitatum inferiorum admittit, lentiusque insurgit, dum aeger pedibus paulisper insistit et claudicando irrogreditur, nec urinam vel aluum in